THE BOOK WAS
DRENCHED

UNIVERSAL
LIBRARY
0೦

OU 19863

AdVddl |
IVSHAINN

OSMANIA bilge J TNE

೧.1೫೩ 312 ೫413 ಗ
ಓ|[«

ಸಂಪಾದಕ:
ಜಿ. ಫಿ. ರಾಜರತ್ನಂ
ಸೆ

ಬಿ. ಬಿ. ಡಿ. ಪವರ್‌ ಪ್ರೆಸ್‌
ಬೆಂಗಳೂರು- ೨

(ವಿಟ್ಲ ಹೆಕ್ಕುಗಳೂ ಸಂಖಾದೆಕರೆದು)

ಮೊದಲನೆಯ ಮುದ್ರಣ:
೨೬-೪-೧೯೫೧

ಬೆಲೆ: ಎರಡು ರೂಪಾಯಿ

ಈ ಪುಸ್ತಕದ ಪುಟಿ ೯ರಿಂದ ೬೪
ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಶ್ರೀ ಬಿ. ಎಸ್‌. ಐಯಂಗಾರ್‌ ಅವರಿಂದಲೂ
ಇನ್ನು ಉಳಿದುದು ಅಷ್ಟೂ
ಬಿ. ಬಿ. ಡಿ. ಪವರ್‌ ಪ್ರೆಸ್ಸಿನ ಶ್ರೀ ಯು. ನರಸಿಂಹ ಮಲ್ಯ ಅವರಿಂದಲೂ
ಅಚ್ಚಾಯಿತು.

ಸನ್ನಿತ್ರರಾದ
ಶ್ರೀ ಕೆ. ವಿ ಐಯರ್‌
ಅನರ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ
ವಿಶ್ವಾಸಪೂರ್ನಕನಾಗಿ
ಸಕಲ ಮಂಗಲಗಳನ್ನು ಕೋರಿ
ಕೊಟ್ಟದ್ದು

ನಿವಾಹಮಂಗಲ

ಪ್ರಿಯತರಲವಂಗಲವಲೀ-
ದ್ವಯಕ್ಕನಮೇಕೈಕ ಲಲಿತಶಾಖಾಯೋಗಂ

ನಯದಿಂ ಸಮನಿಸನೋಲಾ-
ಪ್ರಿಯಂಗಮಾ ಪ್ರಿಯೆಗಮಾಯ್ತು ಸಾಣಿಗ್ರಹಣಂ

ಫೆಂದಳಿಕರೇರಿಡ ಮಾನಂ
ಬಂದ ವಸಂತದೊಳನಂಗನಂಗನೆ ಸಹಿತೆ-
ಳ್ಹಂದು ಬಲವಂದು ಮಸನ್ನಿಸು-
ವಂದದೆ ಬಲಗೊಂಡರಗ್ನಿಯಂ ದಂಪತಿಗಳ್‌

ಕಡುಮೇಳವುಳ್ಳವರ್‌ ಕಾ-
ಲ್ರಿಡಿನಿಡಿಯೆನೆ ಕುನರನೋಹಳೆಸೆವುಂಗುಟಮಂ

ಪಿಡಿದು ನಸುನಗುತಮಾಕೆಯ
ಕಡುರಾಗದೆ ಸಪ್ತಪದಿಗಳಂ ಮೆಟ್ಟಸಿದಂ

ನಿಟ್ಟಿಯ್ದೆಯಾಗು ಪತಿಯೊಳ್‌

ತೊಟ್ಟ ನುನಶೆಯಾಗು ಶೀಲವತಿಯಾಗು ಚಿರಂ
ನಿಟ್ಟಾಯುನಾಗು ನೀನೆಂ”

ದಿಟ್ಟಿರ್‌ ಸೇಸೆಯನಗಣ್ಯಪುಣ್ಯಾಂಗನೆಯರ್‌

(ಅನುವಾಜಕ್ಕೆ ಪುಟ ೧೧೭, ೧೧೮ ನೋಡಿ.)

ಅರಿಕೆ
೧

ಮೊನ್ನೆ ನೆಮ್ಮ ಸ್ನೇಹಿತರ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಮದುವೆಯಾಯಿತು. ಆ
ಮದುಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಮಂಗಲಗಳನ್ನು ಭಾವಿಸಿಕೊಡಬೇಕೆಂದು ಈ ಸಪ್ತಪದಿ
ಸಿದ್ಧ ವಾಯಿತು.

ನಡುವೆಯ ಕಾಲಗಳಲ್ಲಿ ಮದುಮಕ್ಕಳು ಲಕ್ಷಿ ಕ್ಲೋನಾರಾಯಣರಂತೆ,
ಇಂದ್ರ ಇಂದ್ರಾ ಣಿಯರಂತೆ, ರ | ಪರಮೇಶ್ವ ರರಂತೆೆ ವಸಿಷ್ಠ
NE ರತಿ ಮನ್ಮಥಧರಂತೆ, ಇನ್ನೂ ಈ 1 ಅನ್ಯೋನ್ಯ
ಧ್ರುವದಂಪತಿಗಳಂತೆ ಬದುಕಿ ಬಾಳಲಿ ಎಂದು ಹರಸುವುದೂ

ರೈ ಸುವುದೂ ನಮ್ಮ ಪದ್ಧ ತಿ. ಅದೇ ಪದ್ಧ ತಿಗೆ ಸೇರಿದ್ದು ಈ ಸಪ್ತಪದಿ.

ಸಃ ಉದ್ದೆ ಸ ಸಿದ್ಧನಾದ ಈ ಸಪ್ತಪದಿಯಲ್ಲಿ “ತೋಕೋತ್ತ ರ
ವೆನ್ಸಿಸಿ ಪ್ರ ಸಿದ್ಧ ವಾಗಿರುವ ಏಳು ವಿವಾಹ ಮಹೋತ್ಸ ವಗಳ ಚಿತ್ರವಿದೆ.
ವಿಷ್ಣುವಿನಲ್ಲಿ ನಿಶ್ವಾಸವುಳ್ಳ ವರು, ಶಿವನಲ್ಲಿ ಶ ಶ್ರದ್ಧೆ ಯುಳ್ಳ ವರು, ಚಿನನಿಗೆ
ಶರಣಾದವರು--ಎಲ್ಲರಿಗೂ ರುಚಿಯಾಗುವಂತೆ ಇಲ್ಲಿನ ವರ್ಣನೆಗಳ
ಪೋಣಿಕೆಯಾಗಿದೆ.

ಹೀಗೆ ಏಳು ಹೆಜ್ಜೆ ಗಳಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಗೊಂಡಿರುವ ಈ ವಿವಾಹನುಹೋತ್ಸವ
ಗಳ ಸಪ್ತಪದಿಗೆ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಸೈ ನಾಂದೀಮಂಗಲವೂ ಮುಕ್ತಾ ಯ
ದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸೋಬಾನೆಯೂ ಹೊಂದಿ, ಚಿತ್ರಕ್ಕೆ ಸಂಬದ್ಧವಾದ
ಚೌಕಟ್ಟಾಗಿದೆ.

ಈ ನಾಂದೀಮಂಗಲ್ಯ ಏಳು ವಿವಾಹ ವರ್ಣನೆಗಳು, ಸೋಬಾನೆ
ಇವೇ ಈ "ಸಸ್ಮಪದಿ'ಯ ಮಾತೃಕೆ. (ಪುಟಿ ೯ ರಿಂದ ೩೨)

ಅನಂತರ, ಪರಿಶಿಷ್ಟ: ಹೆಣ್ಣನ್ನು ಕುರಿತು ಗಂಡನ್ನು ಕುರಿತು ಅವರ
ಕುಲವನ್ನು ಕುರಿತು ಅವರ ಅಲಂಕಾರವನ್ನು ಕುರಿತು ಅವೆರ ಮೆದು
ವೆಯ ಮನೆಯನ್ನು ಕುರಿತು, ಅಲ್ಲಿನ ಸಜ್ಜನ್ನು ಕುರಿತ್ಕ, ಅವರ ಮದು
ವೆಯ ಹೆಜ್ಜೆಗಳನ್ನು ಕುರಿತು ಮದುವೆ ಮುಗಿದ ಮೇಲೆ ಹೆಣ್ಣನ್ನು
ಗಂಡಿಗೆ ಒಪ್ಪಿಸುವುದನ್ನು ಕುರಿತು. (ಪುಟ ೩೩ ರಿಂದ ೬೪.)

ಸಪ್ತ ಪದಿ

ಇದುವರೆಗೆ ನಿರೂಸಮಾಡಿದುದೆಲ್ಲಾ ಪದ್ಯರೂಪದಲ್ಲಿದೆ, ಇದರ ಭಾಷೆ
ಯೆಲ್ಲಾ ಹಳೆಯ ಕಾಲದ್ದು. ಓದಿದವರಿಗೆ ಇದರೊಳಗಿನ ಭಾವನೆ
ಗಳೆಲ್ಲಾ ವೇದಮಂತ್ರಗಳ ಭಾವನೆಗಳಂತೆಯೇ ಎದೆಗೆ ಎಟುಕದೆ
ಕಿವಿಯ ಕೊನೆಗೇ ನಿಂತುಬಿಡುತ್ತವೆ. ಆದಕಾರಣದಿಂದ ಮುಂದೆ (ಪುಟ
೬೫ ರಿಂದ ೧೨೪) ಸಪ್ತಪದಿಯ ಗದ್ಯಾನುನಾದನನ್ನು ಒದಗಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಅಲ್ಲಿ ಈ ಪದ್ಯಗಳಿಗೆ ಅನ್ವಯಕ್ರಮವಾಗಿ ಅನುವಾದವನ್ನು ಬರೆದಿದೆ.
ಎಲ್ಲೆಲ್ಲಿ ಸಂಸ್ಕೃತ, ಹಳಗನ್ನಡ ಪದಗಳಿಗೆ ಅರ್ಥವಾಗದೆ ಇರಬಹುದೋ
ಅಲ್ಲೆಲ್ಲ () ಈ ಪ್ರಕಾರವಾದ ಆವರಣದೊಳಗೆ ಅರ್ಥ ಕೊಟ್ಟಿದೆ.
ಕೆಲವು ಕಡೆ, ಅದೇ ಆವರಣಗಳ ಒಳಗೆ, ಅರ್ಧದ ಜೊತೆಗೆ ಅಗತ್ಯವೆನ್ನಿಸಿದ
ಕೆಲವು ವಿವರಣೆಗಳನ್ನು ಕೊಟ್ಟಿ ರುವುದೂ ಉಂಟು.

ಅಲ್ಲಿಗೂ ಏನಾದರೂ ಇನ್ನೂ ಅರ್ಥವಾಗದೆ ಕಷ್ಟ ಉಳಿದಿದ್ದರೆ,
ಅಂಥವನ್ನು ಕಡೆಯ ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು ಎಂಬಲ್ಲಿ (ಪುಟಿ ೧೩೩ರಿಂದ ೧೩೬)
ನೋಡಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು.

ಮತ್ತೆ, ವಿವಾಹವಾಗುವ ವಧೂವರರು ವಿವಾಹವಾಗುವ ಕಾಲ
ದಲ್ಲೂ ವಿವಾಹವಾದ ಅನಂತರದಲ್ಲೂ ವಿವಾಹದ ಮಂತ್ರಗಳನ್ನು ಅರ್ಥ
ಮಾಡಿಕೊಂಡರೆ ವಾಸಿ ಎಂಬ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ವಿವಾಹದ ಮಂತ್ರಗಳಲ್ಲಿ
ಮುಖ್ಯವಾದ ಕೆಲವನ್ನು ಆಯ್ದು (ಪುಟ ೧೨೫ ರಿಂದ ೧೩೧) ಕೊಟ್ಟಿದೆ.
ಅದರ ಜೊತೆಗೆ ನಮ್ಮ ಪ್ರಾಚೀನ ಧರ್ಮಶಾಸ್ತ್ರಕಾರರು ಹೇಳಿರುವ
ದಾಂಪತ್ಯ ಧರ್ಮನನ್ನು ತಿಳಿಸುವ ಶ್ಲೋಕಗಳೂ ಪುಟ ೧೩೨ರಲ್ಲಿ ಇವೆ.

೨

ಹಳಗನ್ನಡದ ಪರಿಚಯ ಸಾಲದೆ, ಈ ಪುಸ್ತಕ ಓದುವವರಿಗೆ ಒಂದು
ಎರಡು ಸೂಚನೆ.

ಮೊದಲಿಂದ ಓದಬೇಡಿ. ಅರುವತ್ತೈ ದನೆಯ ಪುಟಿದಿಂದ ತೊಡಗಿ.

ಒಟ್ಟಿಗೇ ಒಂದೇ ಸಲ ಉದ್ದಕ್ಕೆ ಅಷ್ಟನ್ನೂ ಓದಿ ಮುಗಿಸಿಬಿಡಲು
ಆಶಿಸಬೇಡಿ. ಬೇಕಾದರೆ, ಒಂದು ಸಲ ಅಷ್ಟರಮೇಲೂ ಕಣ್ಣು ಓಡಿಸಿ;
ಬಾಧಕವಿಲ್ಲ. ಆದರೆ, ಒಂದು ಸಲಕ್ಕೆ ಒಂದು ವಿಭಾಗವನ್ನು ಕಡೆಯಪಕ್ಷ
ಎರಡೆರಡು ಸಲವಾದರೂ ಓದಿಕೊಂಡಕೆ ಮೇಲು.

ಅರಿಕೆ

ಏಕೆಂದರೆ, ಇದು " ಖುಷಿ "ಗಾಗಿ ಓದಿ ಮುಗಿಸುವ ಪುಸ್ತಕವಲ್ಲ.
ಕೊಂಚ ಕೊಂಚವಾಗಿ, ಸಾವಧಾನದಿಂದ, ಎತ್ತಿಕೊಂಡುದನ್ನು ಅಗಿದು
ಅರಗಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತ, ಜೀವಕ್ಕೆ ಪುಷ್ಟಿ ಪಡೆಯುವುದಕ್ಕಾಗಿ, ಭಾವನೆ
ಗಳನ್ನು ಬೆಳೆಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕೆಂಬ ಶ್ರದ್ಧೆಯಿಂದ ಭಕ್ತಿಯಿಂದ ತಿರುವ
ಬೇಕಾದದ್ದು, ಈ ಸಪ್ತಪದಿ.

ಹೀಗೆ ಗದ್ಯಾನುವಾದವನ್ನು ಓದಿ ಮುಗಿಸಿ ಆದಮೇಲೆ, ನಿಮಗೆ
ತುಂಬ ಮೆಚ್ಚಿಕೆಯಾದ ಭಾಗವನ್ನೋ ಅಥವಾ ಪದ್ಯವನ್ನೋ ಆಯ್ದು
ಕೊಂಡು, ಅದಕ್ಕೆ ಹೊಂದುವ ಮೂಲ ಹಳಗನ್ನಡ ಪದ್ಯವನ್ನು ಒಮ್ಮೆ
ಓದಿರಿ. ಮೊದಲ ಓದಿಗೆ ಪದ್ಯ ನಾಲಿಗೆಗೆ ಸಿಕ್ಕದೆ ಹೋಗಬಹುದು.
ಆದರೆ ಬಿಡಬೇಡಿ, ಗದ್ಯದ ಮೂಗುದಾರವನ್ನು ಮೆಲ್ಲಗೆ ಎಳೆದು ಪದ್ಯದ
ಪಡ್ಡೆ ಹಸುವನ್ನು ಹಿಡಿದು, ಭಾವದ ಹಾಲನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿಕೊಳ್ಳಿರಿ.

ಈ ಪದ್ಯಗಳನ್ನು ಓದುವಾಗ, ನಿಮಗೆ ಲಿಪಿಯ ತೊಡಕಾದರೂ
ಆದಷ್ಟುಮಟ್ಟಿಗೆ ಕಡಮೆಯಾಗಲೆಂದು, ಹಳಗನ್ನಡದ "ಐ, ಅ' ಎಂಬ
ಅಕ್ಷರಗಳನ್ನು ಈ ಮುದ್ರಣದಲ್ಲಿ ಹೊಸಗನ್ನಡದ "ರೃಳ'ಅಕ್ಷರಗಳಿಂದಲೇ
ಕಾಣಿಸಿದ್ದೇನೆ.

ಈ ಪದ್ಯಗಳನ್ನು ಓದದೆ, ಬರಿಯ ಗದ್ಯ ಓದಿದ ಅಸ್ಪಕ್ಕೆ ನಿಲ್ಲಿಸಿ
ಬಿಡುವುದೆಂದರೆ, ಹಣ್ಣಿನ ಹೆತ್ತುಪಾಲಿನಲ್ಲಿ ಎಂಟುಪಾಲಿನ ರಸವನ್ನು
ಒಲ್ಲದೆ, ಎರಡು ಪಾಲು ತಿರುಳಿನ ಹೀದೆಯನ್ನು ಬಾಯಿಗೆ ಹಾಕಿಕೊಂಡ
ಹಾಗೆ. ಗದ್ಯದಲ್ಲಿ ಇರುವ ನನ್ನ ಮಾತುಗಳನ್ನು ಓದುವುದಕ್ಕಿಂತ
ಪದ್ಯದಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರಾಚೀನ ಕವಿಗಳ ಮಾತುಗಳನ್ನು ಗಟ್ಟಿಯಾಗಿ ಓದಿ
ಕೊಳ್ಳುವುದು ಏನು ಸುಖ, ಏನು ಹಿತ ಎಂಬುದನ್ನು ಕಾವ್ಯದ ಸವಿ
ಬಲ್ಲವರೇ ಬಲ್ಲರು.

ಆದ್ದರಿಂದ, ಗದ್ಯಾನುವಾದದ ನಿಚ್ಚಣಿಕೆಯನ್ನು ಬಿಗಿಹಿಡಿದು ಹೆಜ್ಜೆ
ಹೆಜ್ಜೆಯಾಗಿ ಹತ್ತಿ ಹೋಗಿರಿ. ಪ್ರಾಚೀನ ಕಾವ್ಯಸೌಧದ ಮೇಲೆ ಮುಟ್ಟ,
ನಿಶ್ರೇಯಸವನ್ನು ಪಡೆಯಿರಿ.

ಈ ಸಪ್ತಪದಿಯೊಳಗಿನ ಕಾವ್ಯಭಾಗಗಳೆಲ್ಲವೂ ಶತಶತಮಾನಗಳ
ಕಾಲದಿಂದ ಕೆಡದೆ ಕನ್ನಡಕ್ಕೆ ಮೂಗುತಿಯಾಗಿ, ಓಲೆಯ ಭಾಗ್ಯವಾಗಿ,

ಸಪ್ತ ಪದಿ

ಕೊರಳಿನ ಮಿನುಗಾಗಿ, ಹೆಸ್ತವಲಯಗಳಾಗಿ, ಹರಿದ್ರಾಕುಂಕುಮವಾಗಿ
ನಿಡಿದುಕಾಲದಿಂದ ನಡೆದುಬಂದಿರುವ ಮುತ್ತೈದೆತನದ ಮಹಾಕವಿ
ಗಳಿಂದಲೂ ಒಬ್ಬಾಕೆ ಕವಯಿತ್ರಿಯಿಂದಲೂ ಆಯ್ದುತಂದ ಉತ್ತಮ
ಕೃತಿಖಂಡಗಳು. ಇಂಥ ಕಡೆ, ನೇರಾಗಿ ಅವರ ಮಾತಿಗೇ ಕಿವಿ ಕೊಡು
ವುದರಿಂದ ಕೇಳಿದವರ ಕಿವಿಗೆ ಹಿತ್ಕ ಮನಸ್ಸಿಗೆ ಮಂಗಲ, ಜೀವಕ್ಕೆ
ಶೋಭಾನ.
೩

ಈಗ ಪದ್ಯವಿಭಾಗಗಳನ್ನೂ ಆದರ ಕರ್ತೃಗಳನ್ನೂ ಕುರಿತು ಎರಡೆರಡು
ಮಾತು ಹೇಳುವುದು ಪ್ರಕೃತ.

ನಾಂದೀಮುಂಗಲನನ್ನು ಹದಿಬದೆಯ ಧರ್ಮ'ದಿಂದ ಆಯ್ದು
ಕೊಂಡಿದೆ. ಹದಿಬದೆ ಎಂದರೆ ಪತಿವ್ರತೆ. ಪತಿವ್ರತಾ ಧರ್ಮವನ್ನು
ಕುರಿತು ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಮುದ್ದಾದ ಸಾಂಗತ್ಯಗಳನ್ನು ಬರೆದ ಸಂಜೆಯ
ಹೊನ್ನಮ್ಮ ಎಂಬವಳು ಹದಿನೇಳನೇ ಶತಮಾನದ ಉತ್ತರಾರ್ಧದಲ್ಲಿ
ಮೈಸೂರಿನ ಅರಸರಾಗಿದ್ದ ಶ್ರೀ ಚಿಕದೇವರಾಜರಿಗೆ ಎಲೆ ಅಡಿಕೆಯ
ಚೀಲ ಹೊರುವ ಊಳಿಗ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಳು. ಈಕೆ ತನ್ನ ಕಾವ್ಯದ ಪ್ರತಿ
ಯೊಂದು ಸಂಧಿಯ ಆರಂಭದಲ್ಲಿಯೂ ಎರಡೆರಡು ಪದ್ಯಗಳನ್ನು ತನ್ನ
ದೇವರಿಗೆ ಮೀಸಲುಮಾಡಿ, ಮೊದಲನೆಯದರಲ್ಲಿ ವಿಷ್ಣುವನ್ನೂ ಎರಡನೆ
ಯದರಲ್ಲಿ ವಿಷ್ಣು ಪತ್ಲಿಯನ್ನೂ ಸ್ಲುಕಿಮಾಡುತ್ತ; ಆ ಪ್ರಸ್ತಾಪದಲ್ಲಿಯೇ
ಅವರಿಬ್ಬರ ಗಾಢವಾದ ಅನ್ಯೋನ್ಯತೆಯನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸಿದ್ದಾಳೆ. ಇಲ್ಲಿ ಆ
ಅವಳಿಪದ್ಯಗಳನ್ನೆಲ್ಲ ಒತ್ತಟ್ಟಿಗೆ ಮಾಲೆ ಕಟ್ಟಿದೆ.

ಶ್ರೀ ಪಾರ್ವತೀ ಪರಮೇಶ್ವರರ ವಿನಾಹ ಹನ್ನೆರಡನೆಯ ಶತಮಾನ
ದಲ್ಲಿ ಹರಿಹರ ಎಂಬ ಕವಿವರನು ರಚಿಸಿದ ಗಿರಿಜಾ ಕಲ್ಯಾಣದಿಂದ
ಉದ್ಧರಿಸಿದ್ದು. ಈ ಉದಾಹರಣೆಯ ಔಚಿತ್ಯ ಸ್ವಯಂಸ್ಪಷ್ಟ. ಹಿಂದಿನ
ಜನ್ಮದಲ್ಲಿ ಹರನಿಗೆ *ಸತಿ' ಯಾಗಿದ್ದ ದಾಕ್ಸಾಯಿಣಿ, ತನ್ನ ಪತಿಯ ವಿಂಡೆ
ಯನ್ನು ನೇಳಲಾರದೆಿ ಅಗ್ನಿಕುಂಡದಲ್ಲಿ ದೇಹತ್ಯಾಗ ಮಾಡಿ, ಮುಂದಿನ
ಜನ್ಮದಲ್ಲಿ ಹಿಮವಂತನ ಮಗಳಾದಳು. ಆಗ ಗಿರಿಜೆ ತನ್ನ ರೂಪವಿಲಾಸ
ಅತಿಶಯಗಳಿಂದ ಈಶ್ವರನನ್ನು ಒಲಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಆರದೆ ಅಘೋರವಾದ

ಅರಿಕೆ

ತಪಸ್ಸು ಮಾಡಿ, ಪರಶಿವನನ್ನು ಮೆಚ್ಚಿಸಿ ಮದುವೆಯಾದಳು. ಇವರ
ದಾಂಪತ್ಯದ ಫಲವಾಗಿ ಜನಿಸಿದ ಕುಮಾರಸ್ವಾಮಿಯೇ ದೇವತೆಗಳಿಗೆ
ಬಾಧೆಕೊಡುತ್ತಿದ್ದ ತಾರಕಾಸುರನನ್ನು ಸಂಹಾರಮಾಡಿದ್ದು. ಈ ಇಂಥ
ದೇವಸೇನಾಪತಿಯನ್ನು ಪಡೆಯುವುದಕ್ಕಾಗಿಯೇ ಶಿವನು ಪಾರ್ವತಿಯ
ಪಾಣಿಗ್ರ ಹಣಮಾಡಿದ್ದು.

ಶ್ರೀ ಸೀತಾರಾಮರ ವಿನಾಹವನ್ನು ತನ್ನ ರಾಮಚಂದ್ರಚರಿತ
ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಿಸಿರುವವನು ನಾಗಚಂದ್ರ. ಸುಮಾರು ಹನ್ನೊಂದ
ನೆಯ ಶತಮಾನದವನು. ಇವನಿಗೆ " ಅಭಿನವಪಂಸ' ಎಂದು ಬಿರುದು.
ಶ್ರೀರಾಮನಿಗೆ ಸೀತೆಯನ್ನು ಒಪ್ಪಿಸಿಕೊಡುವಾಗ " ಇವಳು ನಿನ್ನ ಜೊತೆಗೆ
ಧರ್ಮವನ್ನು ನಡಸುತ್ತಾಳೆ' ಎಂದು ಜನಕನು ಹೇಳಿ ಒಪ್ಪಿಸಿದನು.
ಪತಿಯನ್ನು ದೈಹಿಕವಾಗಿ ಅಗಲಿದ್ದು ಏನೇನು ಪಾಡುಪಡಬೇಕಾಗಿ
ಬಂದರೂ, ಸೀತೆಯ ಮನಸ್ಸಿನಿಂದ ಒಂದು ಕ್ಷಣಾಂಶವಾದರೂ ರಾಮನ
ನಿಗ್ರಹ ಮರೆಯಾಗಲಿಲ್ಲ. ರಾಮನಾದರೂ ಅಷ್ಟೆ: ಸೀತೆಯಲ್ಲದೆ ಬೇರೆ
ಯಾರನ್ನೂ ಮನಸ್ಸಿನಿಂದಲೂ ಸ್ಮರಿಸದೆ, ಏಕಪತ್ಲೀನವ್ರತಸ್ಥ ನಾಗಿದ್ದ
ನೆಂಬುದು ಭಾರತವೆಲ್ಲ ತಿಳಿದದ್ದೇ.

ಶ್ರೀ ಕೃಷ್ಣರುಕ್ಕ್ಮಿಚಿಯರ ವಿವಾಹ ನಡೆದ ಕಥೆ ಅದೊಂದು ವೀರ
ರಸದ ಶೃಂಗಾರಕಥೆ. ಅವಳನ್ನು ಶಿಶುಪಾಲನಿಗೆ ಕೊಡಬೇಕೆಂದು ಅವಳ
ಅಣ್ಣನಾದ ರುಕ್ಮೆಗೆ ಇಷ್ಟ. ಅವಳಿಗಾದರೊ! ಕೃಷ್ಣನಲ್ಲಿ ಅನುರಾಗ.
ಕೃಷ್ಣನಿಗೂ ಅವಳನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಬೇಕು ಒಬ್ಬರೊಬ್ಬರಿಗೆ ಒಲಿದ
ಅವರವರೇ ಗುಟ್ಟಾಗಿ ಸುದ್ದಿ ಕಳುಹಿಸಿಕೊಂಡು, ಕೃಷ್ಣ ರುಕ್ಮಿಣಿಯನ್ನು
ಅಸಹಾರಮಾಡಿಕೊಂಡು ಹೋದ. ತನ್ನನ್ನು ಬೆನ್ನಟ್ಟಿ ಬಂದವರೊಡನೆ
ಕೃಷ್ಣ ಯುದ್ಧ ಮಾಡಬೇಕಾಗಿ ಬಂದಾಗ, ರುಕ್ಮಿಣಿ ಅವನಿಗೆ ಸಾರಥ್ಯ
ವನ್ನು ಮಾಡಿದಳು. ಈ ದಂಪತಿಗಳ ಮಗನೇ ಪ್ರದ್ಯುಮ್ನ--ಹಿಂದಿನ
ಜನ್ಮದಲ್ಲಿ ಮನ್ಮಥನಾಗಿ ಇದ್ದವನು, ಈ ಜನ್ಮದಲ್ಲಿ ಶಂಬರಾಸುರನನ್ನು
ಸಂಹಾರಮಾಡಿದವನು. ಈ ವಿವಾಹೆದ ಚಿತ್ರವನ್ನು ಹನ್ನೆರಡನೆಯ
ಶತಮಾನದಲ್ಲಿದ್ದ ರುದ್ರಭಟ್ಟನು ಬರೆದ "ಜಗನ್ನಾಥ ನಿಜಯ'ದಿಂದ
ಎತ್ತಿ ಕೊಂಡಿದೆ,

ಸಪ್ತಪದಿ

ಸುಭದ್ರಾರ್ಜುನರ ನಿವಾಹ--ಇದು ಹತ್ತನೆಯ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿದ್ದ
ಪಂಪ ಕವಿಯ ಸುಪ ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾದ ವಿಕ್ರಮಾರ್ಜುನ ವಿಜಯ ಎಂಬ
"ಸಮಸ್ತಭಾರತ'ದಿಂದ ಆಯ್ದುಕೊಂಡದ್ದು. ಭಾಗವತದ ಕಥೆಯಲ್ಲಿ
ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣ ರುಕ್ಮೆಣಿಯರ ಮದುವೆ ಹೇಗೋ ಹಾಗೆಯೇ ಭಾರತದಲ್ಲಿ
ಸುಭದ್ರಾರ್ಜುನರ ವಿವಾಹದ ಕಥೆ. ಸುಭದ್ರೆ ಯನ್ನು ದುರ್ಯೋಧನನಿಗೆ
ಕೊಡಬೇಕೆಂದು ಬಲದೇವನ ಅಭಿಪ್ರಾಯ. ಅದನ್ನು. ತಪ್ಪಿಸಿ, ಅವಳನ್ನು
ತನ್ನ ಪ್ರಿಯಸಖನಾದ ಅರ್ಜುನನಿಗೆ ಕೊಡಬೇಕೆಂದು My ಸ್ಲನ ಇಷ್ಟ.
ಕಡೆಗೆ, ಕೃ ಷ್ಣ ನ ಉಪಾಯದಿಂದ ಸುಭದ್ರೆ ಚಟ ತೈ ಹಿಡಿಯು
ತ್ತಾಳೆ, ಚ ಮಗನಾದ ಅಭಿಮನ್ಯು ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಚಿಕ ಶೈ ವನಾಡರೂ
ಪರಾಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಮಹಾಮಹಿಮನೆಂದು ಹೆಸ ಣು

ಶ್ರೀಮತಿ "ವಜ ಸ್ರಜಂಘರ ನಿವಾಹ- ಎಂಬುದು ಇದು ಜಗತ್ತಿನ
ಅತ್ಯುತ್ಕೃಷ್ಟವಾದ ಪ್ರಣಯಕಥೆಗಳಲ್ಲಿ- ಸೇರಲು ತಕ್ಕದ್ದು. ಇದನ್ನು
ಪಂಪಕವಿ ತನ್ನ ಆದಿಪುರಾಣ ಎಂಬ ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ಬಹು ಸುಂದರವಾಗಿ
ನಿರೂಪಿಸಿದ್ದಾನೆ. ಈ ಶ್ರೀಮತಿ ಮತ್ತು ವಜ್ರ ಜಂಘ ಎಂಬ ಜೀವರುಗಳ
ಸ್ನೇಹ ಹಿಂದಿನ ಜನ್ಮ ಗಳಲ್ಲಿ ಹೇಗಿತ್ತು, ಈ ಜನ್ಮದಲ್ಲಿ ಹೇಗೆ ಆಯಿತು,
ಮುಂದಿನ ಆರು ಜನ್ಮ; ಗಳಲ್ಲಿ ಏನಾದುದು ಎಂಬುದರ ಸಂಕ್ಷೇಪ
ಕಥೆಯನ್ನು ಇದೇ ಪುಸ್ತ ಕದ "ಟಿಪ ನೃ ಡಿಗಳು? ಎಂಬುದರಲ್ಲಿ(ಪುಟ ೧೩೫)
ಕಾಣಬಹುದು.

ಭರತ ಸುಭದ್ರಾದೇವಿಯರ ವನಿನಾಹ-ಇದು ರತ್ನಾಕರ ಎಂಬ
ಸುಮಾರು ಹೆದಿನಾರನೇ ಶತಮಾನದ ಕನಿ ಬರೆದಿರುವ ಭರತೇಶ ವೈಭವ
ಎಂಬ ಕ್ಫೃ ತಿಯೂದ ಎತ್ತಿ ಕೊಂಡದ್ದು. ದಾಂಪ ಪತ್ಯ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಏನೇನು
ಭೋಗಗಳನ್ನು ಅನುಭವಿಸಬಹುದು ಎಂಬುದನ್ನು ರತ್ನಾಕರ ವರ್ಣಿಸಿದ
ಮಟ್ಟ ಕ್ಕೆ ಬೇರೆ ಯಾವ ಕವಿಯೂ ನರ್ಜಿಸಲಿಲ್ಲವೆಂದು ಸಂಕೋಚವಿಲ್ಲದೆ
ಹೇಳಬಹುದು. ಉತ್ತಮನಾದ ವರನು ಉತ್ತಮಿಯಾದ ವಧುವನ್ನು
ಪಡೆದ ಒಂದು ತುಂಬುಚಿತ್ರ ವನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸಬೇಕೆಂದು ರತ್ನಾ ಕರನು ಬರೆದ
"ಸ್ತ್ರೀರತ್ನ ಸಂಭೋಗ' ಸಂಧಿಯಿಂದ ಈ ಮದುವೆಯ ಭಾಗವಷ್ಟನ್ನು
ಮಾತ್ರ ಎತ್ತಿ ಕೊಟ್ಟಿ ದೆ.

ಅರಿಕೆ

ರತಿಮನ್ಮಥರ ಮನೆವಾರ್ತೆ -- ಎಂಬುದು ಆಂಡಯ್ಯ ಎಂಬವನು
ಹದಿಮೂರನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಬರೆದ ಕಬ್ಬಿಗರ ಕಾವ ಎಂಬ ಕೃತಿಯ
ಕೊನೆಯ ಭಾಗದಿಂದ, ಒಂದೆರಡು ಪದಗಳನ್ನು ವ್ಯತ್ಯಾಸಮಾಡಿ,
ಹೊಂದಿಸಿಕೊಂಡದ್ದಾಗಿದೆ. ರತಿಗೂ ಮನ್ಮಥನಿಗೂ ಎಲ್ಲಿ ಮದುನೆ
ಯಾಯಿತು, ಯಾವಾಗ ಆಯಿತು, ಇದನ್ನು ಕುರಿತು ಯಾರಾದರೂ
ಎಲ್ಲಿಯಾದರೂ ಹಾಡಿರುವರೋ ನಾನು ಕಾಣೆ ಆದರ, ರತಿ ಮನ್ಮಥರ
ಉಪಮಾನವನ್ನು ಉದಾಹರಿಸದೆ ಗಂಡುಹೆಣ್ಣುಗಳ ಹೆಸರೆತ್ತುವುದೂ
ವಿರಳ. ಇಂತಹ ಸರ್ವಸುಂದರರ ನಿತ್ಯಜೀವನ ಹೇಗಿತ್ತಂತೆ ಎಂಬುದನ್ನು
ಈ ಕನಿಯ ಮಾತುಗಳಲ್ಲಿ ನಾವು ನೋಡಬಹುದು.

ಸೋಬಾನೆಯಾಗಿ ಉದ್ದರಿಸಿರುವ ಬಿಡಿ ಪದ್ಯಗಳನ್ನು ಬರೆದ ಸರ್ವಜ್ಞ
ಯಾರೋ ತಿಳಿಯದು, ಎಂದು ಎಲ್ಲಿ ಇದ್ದನೋ ಅದೂ ತಿಳಿಯದು.
ಆದರೂ ಆತನು ಮುಟ್ಟಿದೆ ಬಿಟ್ಟಿ ವ್ಯವಹಾರಜ್ಜಾ ನದ ಒಂದು ಅಂಶವು
ಕೂಡ ಇಲ್ಲ ಎಂಬಂತೆ ಲೌಕಿಕ ಪಾರಲೌಕಿಕಗಳನ್ನೆಲ್ಲಾ ಆತ ತನ್ನ
ತ್ರಿಪದಿಗಳಲ್ಲಿ ಎರಚಿಕೊಂಡು ಹೋಗಿದ್ದಾನೆ. ಸಂಸಾರದ ಸಾರಸರ್ವಸ್ವ
ಏನು ಎಂಬುದು ಈ ಐದು ತ್ರಿಪದಿಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಗ್ರಹವಾಗಿ ಅಡಗಿದೆ.

೪

ಮೇಲೆ ಹೆಸರಿಸಿದ ಕವಿಗಳ ಕಾವ್ಯಗಳಿಂದಲೂ ಮತ್ತೆ ಒಂದೆರಡು
ಇತರ ಕೃತಿಗಳಿಂದಲೂ ಇನ್ನು ಕೆಲವು ಭಾಗಗಳನ್ನು ಆರಿಸಿಕೊಂಡು
ಮುಂದಿನ ಪರಿಶಿಷ್ಟವನ್ನು (ಪುಟ ೩೩ ರಿಂದ) ಸಿದ್ಧ ಪಡಿಸಿರುತ್ತದೆ. ಅವು
ಯಾವುವೆಂದರೆ:

ಹೆಣ್ಣಿನ ಹರಿಮೆ-_ಸಂಚಿಯ ಹೊನ್ನಮ್ಮನ "ಹದಿಬದೆಯ ಧರ್ಮ'
ದಿಂದ. ಸ್ತ್ರೀಯರ ಪರವಾಗಿ ಪುರುಷವರ್ಗಕ್ಕೆ "ಸವಾಲು' ಹಾಕಿ,
ಹೆಣ್ಣಿನ ಹಿರಿಮೆಯನ್ನು ಮುಕ್ತಕಂಠವಾಗಿ ಹಿಡಿಬೆತ್ತಿ, ಸ್ಲಾಪಿಸಿದ
ಹೊನ್ನಮ್ಮನ ಹದವಾದ ಇನಿಯ ಮಾತುಗಳನ್ನು ಕೇಳಿ ಒಪ್ಪದಿರುವುದು
ಸಾಧ್ಯವೇ ಇಲ್ಲ. ಅಷ್ಟು ಯುಕ್ತಿಯುಕ್ತವಾಗಿದೆ, ಈಕೆಯ ಮಾತು.

ಹೆಣ್ಣನ್ನು ಹೇಳುವುದು ಮದುವೆಗೆ ನೆಕೆದ ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳನ್ನು
ಗಂಡಿರುವ ಮನೆಮನೆಗೂ ಸುತ್ತಿಸಬೇಕಾಗಿ ಬಂದಿರುವ ಈ ದುಷ್ಟ

ಸಪ್ತ ಸದಿ

ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಇಂತಹ ಹಿಂದಿನ ಕಾಲದ ಸಚ್ಚಿ ತ್ರ ಗಳನ್ನು ಓದಿದರೆ ಉಲ್ಲಾಸ
ಆಗುತ್ತದೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಮೊದಲನೆಯದು ಹರಿಹರನ "ಗಿರಿಜಾ ಕಲ್ಯಾಣ'
ದಿಂದ ಈಶ್ವರನು ಪಾರ್ವತಿಯನ್ನು ಬೇಡಿಬರುವಂತೆ ಸಪ್ಮರ್ಷಿಗಳೆ
ದೌತ್ಯವನ್ನು ಕಳುಹುವುದು. ಎರಡನೆಯದು ಪಂಪನ "ಆದಿಪುರಾಣ?
ದಿಂದ ಗಂಡಿನ ತಂದೆಯು ಹೆಣ್ಣಿನ ತಂದೆಯನ್ನು ತಾನಾಗಿಯೇ
ಬೀಯಗತನಕ್ಕೆ ಪ್ರಾರ್ಥಿಸುವುದು.

ನಿವಾಹಮಂಟಿಸ-ಮಂಗಲದ್ರವ್ಯ-ವರ್ಣನ--ಇದು ರುದ್ರಭಟ್ಟನ
"ಜಗನ್ನಾಧ ವಿಜಯ'ದಲ್ಲಿ ಕೃಷ್ಣರುಕ್ಕಿಣಿಯರಿಗೆ ಮದುವೆಯಾಗುವ
ಸಂದರ್ಭದ ವರ್ಣನೆಯಿಂದ ಆಯ್ದದ್ದು.

ವರನ ಮಂಗಳಾಚಾರ-- ಮೊದಲನೆಯದು "ಜಗನ್ನಾಥ ವಿಜಯ?
ದಿಂದ] ಕೃಷ್ಣನಿಗೆ ಎಣ್ಣೆ ಹಚ್ಚಿದ್ದು, ಸ್ನಾನಮಾಡಿಸಿದ್ದು, ಅಲಂಕಾರ
ಮಾಡಿದ್ದು. ಎರಡನೆಯದು "ಆದಿಪುರಾಣ'ದಿಂದ; ವಜ್ರ ಜಂಘನಿಗೆ
ಬೇರೆಬೇರೆ ಆಭರಣಗಳನ್ನು ತೊಡಿಸಿದ್ದು

ವಧುವಿನ ಮಂಗಳಾಲಂಕಾರ- ಮೊದಲನೆಯದು ನಾಗಚಂದ್ರನ
"ರಾಮಚಂದ್ರ ಚರಿತಪುರಾಣ?ದಿಂದೆ; ಸೀತೆಗೆ ಸ್ನಾನವನ್ನು ಮಾಡಿಸಿದ,
ಮೈ ಯೊರಸಿದ, ಉಡಿಗೆ ಉಡಿಸಿದ, ತೊಡಿಗೆ ತೊಡಿಸಿದ, ನವುರುನವುರು
ಆದ ನಿರಿನಿರಿಯ ವರ್ಣನೆ. ಎರಡನೆಯದು ಪಂಪನ "ವಿಕ್ರಮಾರ್ಜುನ
ವಿಜಯ?ದಿಂದ; ಸ್ವಯಂವರದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ದ್ರೌಪದಿಗೆ ಸಖಿಯರು
ನೆರವೇರಿಸಿದ ರಸಾಲಂಕಾರದ ವಿವರಣೆ ಮೂರನೆಯದು ರತ್ನಾಕರನ
ಭರತೇಶವೈಭವದ "ಮದುವೆಯ ಸಂಭ್ರಮದ ಸಂಧಿ'ಯಿಂದ; ಇದು
ಕೇವಲ ಅಲಂಕರಣದ ವರ್ಣನೆ ಮಾತ್ರವಾಗಿರದೆ, ಆ ಸಮಯಗಳಿಗೆ
ಸಹೆಜವಾದ ಒಂದು ಹಾಸ್ಯಪ್ರಕರಣದ ಅಲೆಯನ್ನೂ ಒಳಕೊಂಡಿದೆ.

ವಿವಾಹ ಮಂಗಲ--ಇದೊಂದು ಸಂಕೀರ್ಣಕವರ್ಗ. ಮದುವೆಯ
ಮೊದಲಿನಿಂದ ಹಿಡಿದು ಅದು ಮುಗಿಯುವ ವರೆಗೂ ಯಾವುಯಾವುದು
ಮುಖ್ಯವಾದ ಹೆಜ್ಜೆಗಳೋಮೆದುವೆಯ ಮನೆ, ಅದರೊಳಗೆ ಇರುವ
ಮಂಟಪ, ಅದರ ನಡುವಿನ ಜಗುಲಿ, ಅಲ್ಲಿನ ಪೂರ್ಣಕುಂಭ, ಅದರ
ಸುತ್ತಿನ ಸಕಲಮಂಗಲವೆಸ್ತುಗಳು, ಪುರೋಹಿತರ ಸಡಗರ, ಹೆಂಗುಸರ

ಅರಿಕೆ

ಸಂಭ್ರಮೈ ವಧೂ ಬಂದದ್ದು, ವರ ಬಂದದ್ದು, ಅವರು ಮೆಟ್ಟಿ ಕ್ಕಿಯನ್ನು
ಮೆಟ್ಟಿ ನಿಂತಾಗ ತೆರೆ ಸರಿದದ್ದು, ಕ್ಸಗೆ ಧಾರೆಯೆರೆದದ್ದು, ಪಾಣಿಗ್ರ ಹಣ,
ಲಾಜಹೋಮ, ಅಗ್ಬಿಯ ಪ್ರದಕ್ಷಿಣೆ, ವರನು ವಧುವಿನ ಕಾಲುಹಿಡಿದು
ಸಪ್ತಪದಿ ನಡಸಿದ್ದು, ಮುತ್ತೈದೆಯರ ಆಶೀರ್ವಾದ, ವಧೂವರರ
ಬೇಟದ ನೋಟ, ಮದುವೆಗೆ ಬಂದವರಿಗೆ ಬಾಗಿನ ಬೀರಿದ್ದು, ದಕ್ಷಿಣೆ
ಕೊಟ್ಟಿದ್ದು ಇವುಗಳೆಲ್ಲ ಇಲ್ಲಿ ಸೂಚಿತವಾಗಿವೆ. ಈ ವರ್ಗದ ಪದ್ಯಗಳಲ್ಲಿ
೧ ರಿಂದ ೬ ರವರೆಗೆ ನಾಗಚಂದ್ರನ "ರಾಮಚಂದ್ರ ಚರಿತಪುರಾಣ'ದಿಂದ
ತೆಗೆದದ್ದು, ಮತ್ತೆ ೭ ರಿಂದ ೨೫ ರವರೆಗೆ ಹದಿಮೂರನೇ ಶತಮಾನದ
ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನನೆಂಬವನು ಕ್ರೋಡೀಕರಿಸಿದ "ಸೂಕ್ತಿಸುಧಾರ್ಣವ'
ಎಂಬ ಸಂಕಲನದಿಂದ ಆಯ್ದದ್ದು.

ಬಾಗಿಲು ತಡೆದದ್ದುರತ್ನಾಕರನ " ಭರತೇಶ ವೈಭವ? ದಿಂದ.
ಹಳೆಯಕಾಲದ ರಸಿಕ ಪದ್ದತಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾದ ಈ ಮದುವೆಯ ಸರ
ಸಾಂಗವನ್ನು ಓದಿದರೆ, ಕಿವಿ ಕೂನರುತ್ತದೆ.

ಹೆತ್ತನರ ಹಿತವಚನ-- ಹೆಣ್ಣನ್ನು ಒಪ್ಪಿಸುವುದು ಪ್ರತಿ ಮದುವೆಯ
ಮರೆಯಲಾರದ ಅಂಗ; ಬೇರೆ ಯಾರಿಗೆ ಅಲ್ಲದಿದ್ದರೂ ಹೆಣ್ಣನ್ನು
ಹೆತ್ತವರಿಗೆ. ಹಳೆಯ ಸಂಸ್ಕೃತ ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ಕಾಳಿದಾಸನ ಶಾಕುಂತಲಾ
ನಾಟಕದಲ್ಲಿನ ನಾಲ್ಕನೆಯ ಅಂಕದ ಕಣ್ವರ ಮಾತುಗಳೂ (ಇದೇ
ಪುಸ್ತಕದ ಪುಟ ೧೩೬ ನೋಡಿ) ಹೊಸಗನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀವಿ.
ಸೀತಾರಾಮಯ್ಯನವರು ಬರೆದಿರುವ

ಎಮ್ಮ ಮನೆಯಂಗಳದಿ ಬೆಳೆದೊಂದು ಹೂವನ್ನು
ನಿಮ್ಮ ಮಡಿಲೊಳಗಿಡಲು ತಂದಿರುವೆವು ?

ಎಂಬ ಹಾಡೂ (" ದೀಪಗಳು? ಎಂಬ ಸಂಗ್ರಹ ನೋಡಿ) ಬಹುಶಃ
ಅನೇಕರಿಗೆ ಗೊತ್ತಿರುವುದು. ಅದೇ ವರ್ಗಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ್ದು ಇಲ್ಲಿನ
ಮಾತುಗಳು. ಇದರಲ್ಲಿ ಮೊದಲನೆಯದು ಪಂಪನ “ಆದಿಪುರಾಣ”
ದಿಂದಲೂ ಎರಡನೆಯದು ಅಗ್ಗೆಳೆ ಎಂಬ ಹನ್ನೆರಡನೇ ಶತಮಾನದ
ಕವಿಯ ಚಂದ್ರಪ್ರಭಪುರಾಣದಿಂದಲೂ ಆಯ್ತು ತಂದವು.

ಸಿನ್ತನಗಿ

೫
ನಿನಾಹದ ಕೆಲವು ಮುಖ್ಯ ಮಂತ್ರಗಳು ಎಂಬ ವಿಭಾಗವನ್ನೂ
ದಾಂಪತ್ಯ ಧರ್ಮ ಎಂಬುದನ್ನೂ ಹೊಂದಿಸುವ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಈ
ಎರಡು ಪುಸ್ತಕಗಳಿಂದ ತುಂಬ ಉಪಕೃತನಾಗಿದ್ದೇ ನೆ :
೧. THE VEDIC LAW OF MARRIAGE
A MAHADEVA SASTRI BA., M.R.A.3., Mysore, 1908.
೨ ವಿವಾಹ ಮಂಗಳ (ಬಂಗಾಳಿಯ ಸಂಗ್ರಹವನ್ನು ಅನುಸರಿ
ಸಿದುದು) ಆರ್‌. ವ್ಯಾಸರಾವ್‌ ಅವರಿಂದ. ರಾಮಮೋಹನ
ಕಂಪೆನಿ, ಬೆಂಗಳೂರು ೧೯೩೦.
೬
ಹೀಗೆ, ಉತ್ತಮರಾದ ಕನ್ನಡ ಕನಿಗಳ ಕಾವ್ಯಖಂಡಗಳನ್ನೂ ಚಿರ
ಸ್ಮರಣೀಯಗಳಾದ ವಿವಾಹದ ಚಿತ್ರಗಳನ್ನೂ ಬಣ್ಣಬಣ್ಣದ ವಿವಿಧ
ವಿವಾಹ ಸಾಧನ ಸಂಸತ್ತಿಯ ವರ್ಣನೆಗಳನ್ನೂ ವೇದೋಕ್ತವಾದ
ವಿವಾಹಮೆಂತ್ರಗಳ ಪರಿಚಯವನ್ನೂ ದಾಂಪತ್ಯಧರ್ಮದ ರೂಪುರೇಖೆ
ಯನ್ನೂ ಒಳಕೊಂಡು, ಅದನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದಕ್ಕೆ ಬೇಕಾಗುವ
ಅನುವಾದವನ್ನೂ ಟಪ್ರಣಿಗಳನ್ನೂ ಸಂಗಡ ಹೊಂದಿ, ಸಿದ್ಧವಾಗಿರುವ
ಈ ಸಪ್ತಪದಿ ಎಂಬ ಪುಸ್ತಕವು ವಧೂವರರ, ಸತಿಸತ್ಲಿಯರ ಕೈತುಂಬ
ತುಂಬಿ ಇರಲಿ, ಬಗೆಯ ತುಂಬ ತುಂಬಿ ಬರಲಿ

೨೬-೪-೧೯೫೧
ಮಲ್ಲೇಶ್ವರಂ ಬೆಂಗಳೂರು. | ಜಿ. ಪಿ. ರಾಜರತ್ನಂ.

ಮ
ಸಪ್ತಪದಿ

ಉಇಉಂ೦ಂಬ

ನಿವಾಹಮಂಗಲ

ನಾಂದೀಮಂಗಲ 4

ಸಪ್ತಪದಿ

೧.

ಶ್ರೀ ಪಾರ್ವತೀ ಪರಮೇಶ ರರ ವಿವಾಹ
೨೨

೨. ಶ್ರೀ ಸೀತಾರಾಮರ ವಿವಾಹ
ಕಿ. ಶ್ರೀ ಕೃಷ್ಣ ರುಕ್ಮಿಣಿಯರ ವಿವಾಹ
» ಸುಭದ್ರಾರ್ಜುನರ ವಿವಾಹ
೫. ಶ್ರೀಮತಿ ವಜ್ರಜಂಘರ ನಿವಾಹ
ಭರತ ಸುಭದ್ರಾ ದೇವಿಯರ ನಿವಾಹ
೭. ರತಿ ಮನ್ಮಥರ ಮನೆವಾರ್ತೆ
ಕೋಬಾನೆ ple
ನರಿಶಿಷ್ಟ
೧. ಹೆಣ್ಣಿನ ಹಿರಿಮೆ
೨, ಹೆಣ್ಣನ್ನು ಕೇಳುವುದು
೩. ವಿವಾಹಮಂಟಿಪ- ಮಂಗಲದ್ರ ವ್ಯ-ವರ್ಣನ
೪, ವರನ ಮಂಗಳಾಚಾರೆ
೫. ವಧುವಿನ ಮಂಗಳಾಲಂಕಾರೆ
೬, ವಿವಾಹಮಂಗಲ
೭. ಬಾಗಿಲು ತಡೆದದ್ದು
ಲ. ಹೆತ್ತವರ ಹಿತವಚನ ಗಂಡಿಗೆ, ಹೆಣ್ಣಿಗೆ
'ಪ್ರಪದಿಯ ಗದ್ಯಾನುವಾದ ಸ
ಸದುವೆಯ ಕೆಲವು ಮುಖ್ಯ ಮಂತ್ರಗಳು
ಕಾಂಪತ್ಯಧರ್ಮ ಜು

ತಿಪ್ಪ ಣಿಗಳು ಚ

ಪುಟ

೧೩
೧೮
೨೦
೨೨
೨೪
೨೬
೩೦
ಪ್ರಿತಿ

ತಿತ್ಲಿ
೩೬
೪೦
೪೧
೪ತ್ನಿ
೫೬
೬೧
ಹತ್ತಿ
೬೫
೧೨೫
೧೩೨

೧೩್ಮಕ್ನಿ

ನಾಂದೀ ಮಂಗಲ

ಶ್ರೀಮದಮಲಗುಣ ನಿಧಿಗೆ ನಿತ್ಯನಿಗೆ ನಿ-
ಸ್ಪೀಮ ಕೃಪಾವಾರಿಧಿಗೆ

ರಾಮಣೀಯಕರಾಶಿಗೆ ಪಶ್ಚಿಮ ರಂಗ-
ಧಾಮನಿಗಾನೆರಗುವೆನು

ರಂಗಧಾಮನ ದಿವ್ಯಾಂಗ ಸಂಗತಿಯಿಂ
ಮಂಗಳದೇವತೆಯೆನಿಪಾ

ರಂಗಮಂದಿರ ಮಂಗಳ ವೈಜಯಂತಿಗೆ
ರಂಗನಾಯೆಕಿಗೆರಗುವೆನು

ಮಂಗಳ ಗುಣಗಣನಿಧಿಗೆ ನಿರ್ಮಲನಿಗು-.
ತ್ತುಂಗ ಮಹಿಮಗೆ ಮಾಧವಗೆ

ಸಂಗತಜನಸರ್ವಫಲದಗೆ ಪಶ್ಚಿಮ-
ರಂಗಧಾವ:ನಿಗೆರಗುವೆನು

ಇಂಗೋಲನ ತಾಯಿಗಿಂಗದಿರನ ತಂಗಿ-
ಗಿಂಗಡಲಣುಗಿಗಿಂದಿರೆಗೆ

ರಂಗಧಾಮನ ರಾಣಿಗೆ ರಾರಾಜಿಸ
ರಂಗನಾಯಕಿಗೆರಗುವೆನು

ಶ್ರೀಭೊಮಿನೀಳಾನಾಥನಿಗನುಪಮ
ವೈಭೆವ ವೈಕುಂಠಪತಿಗೆ

ಸ್ವಾಭಾವಿಕಶುಭೆಗುಣನಿಧಿಗಂಬುಜ-
ನಾಭೆನಿಗಾನೆರಗುವೆನು

ನಾಂದೀ ಮಂಗಲ

ದೇವ ಮಾನವನ ಮೃಗ ನಗರೂಪದ ವಾಸು-
ದೇವನ ವಿಭೆವಂಗಳನು

ಆ ವಿಧದೊಡಲವೆತ್ತನುಸರಿಸುವ ಲ-
ಕ್ಸೀ ವಧುವನು ವಂದಿಸೆನು

ನಂದನ ಮೋಹದ ನಂದನ ಸನಕಸ-
ನಂದನ ವಂದಿಶ ಚರಣ

ಮಂದರಧರ ಮಾಧವ ಗೋವಿಂದ ಮು-
ಕುಂದ ದೇವನೆ ಸಲಹೆನ್ನ

ಎಂದೆಂದುಮಿನಿಯನೊಳೆರಕೆ ಹೊರೆಯಿಲ್ಲದ
ಚಂದದಿಂದೆರ್ದೆಯೊಳು ರಿಂದ

ಇಂದುಸೋದರಿಗಿಂದೀವರಮಂದಿಕೆ-
ಗಿಂದಿರೆಗಿಂದು ವಂದಿಪೆನು

ಅಮರ್ದುಗಡೆವ ಸಮಯಡೊೊಳಲ್ಲಿ ನೆರಿದಿ-
ರ್ದಮರರಂತಚ್ಚರಿನಡೆಯೆ

ಕಮಲೆಗೆದೆಯೆನಿಂಬುಗೊಳಿಸಿದ ಪುರುಸೋ-
ತೃಮನಡಿಗಾನೆರಗುವೆನು

ಕಡೆವುದನುಳಿದು ಕಾದಿಹ ಬಿಡುಗಣ್ಣರ
ಗಡಣಂಗಳ ಕಡೆಗಣಿಸಿ

ಒಡನೆ ನಾರಾಯಣನುರವ ಸೇರಿದ ಸಿರಿ-
ಮಡದಿಯಡಿಗೆ ವಂದಿಸೆನು

೧0

ಸಪ್ತಪದಿ ೧೧

ಆವನಿಗಿಳೆಯುಮಾಗಸಮುಮಳತೆಗೊಳು-

ವಾ ವೇಳೆಯೊಳಡಿಗಳಿಗೆ
ಪಾವುಗೆಯಂತಳವಟ್ಟು ತೋರಿದುವಾ

ದೇವರಿಗಾನು ವಂದಿಸೆನು ೧೧

ಕಡಲೆದೆಯೊಳು ಮಲಗಿದನಾವಳಿಗಾಗಿ
ಕಡಲ ಕಡೆದು ಬಳಲಿದನು

ಕಡಲೊಳು ದಾರಿಗೈದನು ಶೌರಿಯಾ ಸಿರಿ-
ಮಡದಿಯಡಿಗೆ ವಂದಿವೆನು ೧೨

ವಂದಾರು ಜನಕೆ ವಾಂಛಿತಫಲಗಳನೀವ
ಮಂದಾರತರುಗೆ ಮಾಧವಗೆ

ಕುಂದುಗಳಿಲ್ಲದೆ ಗುಣಕರುಗೊಂಡ ಮು-
ಕುಂದನಿಗಾನು ವಂದಿಪೆನು ೧೩

ಪುರುಮೋತ್ತಮನೆದೆಯೊಳು ಪುದ:ಗಿರ್ದವೆ-
ನಿರವರಿತೆಲ್ಲ ಲೋಗರೊಳು

ಕರುಣಾಮೃತವ ಕರೆಗಣ್ಮಿಸಿ ಪರಿಸುವ
ಸಿರಿರಾಣಿಯಡಿಯ ಸೇವಿನೆನು ೧೪

ಆವನಿಚ್ಛೆಯೊಳವತರಿಸಿದುದಾದಿಯೊ-
ಳಾವನಿಂದೊಳ್ಳುವಡೆದುದು
ಆವನೊಳಡಗುವುದಖಿಳ ಚರಾಚರ-
ನಾ ವಿಷ್ಣು ಗಾನೆರಗುವೆನು ೧೫

೧ತಿ

ನಾಂದೀ ನುಂಗಲ

ಶ್ರೀ ವಿಷ್ಣುವ್ಣಭೆಯೆನಿಸಿ ಸಕಲ ವೇ-
ದಾವಳಿಯೊಳು ಜಸವಡೆದ

ಪಾವನ ಚರಿತೆಯ ಪದ್ಮಸದ್ಮೆಯ ಲ-
ಕ್ಸ್ಮೀವನಿತೆಯ ವಂದಿನೆನು

ಆವನಾಣತಿಯೂಳಿಗ ಕರ್ಮಯೋಗ ಮ-
ತ್ತಾವನ ನೆನಹು ವಿಜ್ಞಾನ

ಆವನೊಳೆರಕ ಭಕುತಿಯಾ ಸರವಾಸು-
ದೇವನಿಗಾನೆರಗುವೆನು

ಜ್ಞಾನ ವೈರಾಗ್ಯ ಶ್ರೀ ಹರಿಭಕ್ತಿ ಸತೃರ್ಮ-
ಹೀನರನೆಮ್ಮನಾರೈ ದು

ಆ ನಾರಾಯಣನ ಡಿಗೆರಗಿಪ ಸಿರಿ-
ಗಾನತಿಗೈದು ಬಾಳುವೆನು

೧೬

ಶ್ರೀ ಪಾರ್ನತೀಪರಮೇಶ್ವರರ ನಿನಾಹ

ಆಗಳ್‌ ಹೊಸಮದವಣಿಗನೆನಿಪ ಶ್ರೀ ಪಂಪಾನಿರೂಪಾಕ್ಷಂ ಸಮ
ಯೋಚಿತಾಮೃತಾನ್ನಮನುಂಡು ಮಧುಪರ್ಕಮಂ ಕೈಕೊಂಡು

ಇರಿ ಹರಿಯಜರನುಮಿಸುತುಂ
ಪರಮ ಶುಭಾಕರ ಮುಹೂರ್ತಮೆಲೆಲೆ ಸಮಾಸಂ
ಕರುಣಿಪುದೆನೆ ಮಂಗಳ ವಾ-
ಗ್ವಿರಚನೆಯಂ ಕೇಳ್ದು ಭೋಂಕನೆಳಂ ರುದ್ರಂ ೧

ಅಂತೆಳ್ಗು ನಡೆತಂದು ವಿವಾಹಗೇಹದೊಳಪೊಕ್ಳು--

ಮುತ್ತ ದೆಯರೊತ್ತೊತ್ತಿಯ-
ನೊತ್ತರಿಸುತೆ ಬೆಳಗಿನೊಳಗೆ ಹೊಸಬೆಳಗಂ ಸೂ-
ಸುತ್ತುಂ ಸವಿನೋಟಮನೀ-
ಯುತ್ತುಂ ಜವನಿಕೆಯ ನೆಲೆಗೆ ಶಿವನೆಯ್ತಂದಂ ವೆ

ಆ ಸಮಯಡೊಳ್‌ ಪಾರ್ವಶೀದೇವಿ ನಿಟ್ಟೆ ಜಿಮೆಟ್ಟಕ್ಕಿಯಂ ಮೆಟ್ಟಿ
ತೆಕೆಯಂ ಮರಿಗೊಂಡು ನಿಂದಿರ್ಪಲ್ಲಿ--

ನಲ್ಲರ ನಡುವುಸಚಾರಂ
ಸಲ್ಲಲಿತೇಕ್ಷಣದ ನಡುನೆ ಪಕ್ಷ್ಮಪುಟಿಂ ಸಂ-
ಫುಬ್ಲರದಮಧ್ಯದೊಳ ಮಿಗೆ
ಸೊಲ್ಲಿರ್ನಂತಿರ್ದುದಲ್ಲಿ ತೆಕೆ ಹರನಿದಿಕೊಳ ೩.

ಅಂತಿರ್ಪ ಜನನಿಕೆಯನತಿಸ್ನೇಹದಿಂ ನೋಡಿ

ಬೆಳಗಿನ ಬೀಜಾವಳಿಯೊ-.
ರ್ಬುಳಿಯೋ ನಕ್ಷತ್ರರಾಶಿಯೋ ನವಪುಣ್ಯಂ-
ಗಳ ಪುದುವೊ ಚಂದ್ರಿಕಾತಂ-
ಡುಲನೊ ಎನೆ ತೊಳಗಿ ತೋರ್ಪ ವೈಟ್ಟಕ್ಕಿಗಳಂ ೪

೧೪ ಶ್ರೀಪಾರ್ವತೀಸರಮೇಶ್ವರರ ನಿವಾಹ

ಕಾಂತಿಮುಯಂ ಶಶಿಚೂಡಂ
ಶಾಂತಂ ನನಭೋಗಿಯೆನಿನ ಲೀಲಾವಾಸಂ
ಸಂತಂ ಸುರುಚಿರ ಹರ್ಷಮ-
ಯಂ ತಡೆಯಜಿ ಮೆಟ್ಟಿನಿಂದ ಸಮನಂಶರಜೊಳ್‌

ಹರಿಯುಂ ಸರಸಿಜಭನನುಂ
ಪುರುಹೂಶನುಮೆಸೆವ ಖುಸಿಗಳುಂ ಗಣಕುಲಮು೨
ಗಿರಿಜೇಶನ ಗಿರಿಜೆಯ ಭಾ
ಸುರಪರಿಧಾನದ ಸನಿಸಾಸದೊಳ್‌ ನಿಂದಾಗಳ್‌

ಕಳಕಳಮಂ ನಿವಾರಿಸುತುಮಾಯಶಮೇಯೆನಲಾಯತಶಂ ಲಸ-
ದ್ಲಳಬಳಮಂ ವಿವರ್ಜಸುತುಮಾಯತಮೇಯೆನಲಾಯತಂ ನಿರಾ-
ಕುಳಿತಮನಂ ಬೃಹಸ್ಸ ತಿ ಸಮಾಯತಮೇಯೆನಲಾಯಶಂ ಮನಂ-
ಗೊಳಿಸ ಮಹಾಮುಹೂರ್ರಡೊಳಗಾಯತಮೇಯೆ)ನೆ ತಸ್ಪದಾಯತಂ

ಎಂಬ ಸಮಯದೊಳ್‌-.-

ಅಮರಗುರು ಸಕಳವೇದಾ-
ಗಮಕೋವಿದನೊಲ್ಲು ಭಕ್ತಿಯಿಂದಂ ಪುಣ್ಯಾ-
ಹಮೆನುತ್ತುಮಿತ್ತ ರಾಜತ್‌
ಸುಮುಹೂರ್ರಂ ಬಂದು ತೆರೆಯನೋಸರಿಸಲೊಡಂ

ಕರಡೆಗಳ ರನಂ ನಿಸ್ಟಾ- .
ಳರವಂ ಭೇರೀರವಂ ಮೃದಂಗರವಂ ದೇ-
ವರ ಹೂಮಳೆಗಳ ಭೋರೆಂ
ಬ ರವಂ ಮಂಗಳರವಂಗಳುಣ್ಮಿದುವಾಗಳ

ಸಪ್ತಪದಿ

ಆನಿರೆ ಮತ್ತೊರ್ನಳ್‌ ಗಡ
ತಾನಿರ್ನಳ್‌ ಜಡೆಯೊಳೆನುತೆ ಮುಳಿದಿಡುವಂತಾ
ಮಾನಿನಿ ಜೀರಿಗೆ ಬೆಲ್ಲಜೊ-
ಳಾನುತೆ ಶಿವನುತ್ತಮಾಂಗಮಂ ಪದಿದಿಟ್ಟಳ್‌

ಮೃಡನಾಗಳ್‌ ಗಿರಿಜೆಯ ಜೆ.
ಲ್ರಿಡಿದ ಮೊಗಂಗಂಡು ಸಾತ್ರಿಕಂ ಕೈಕೊಂಡೊ-
ಲ್ಲಿಡುವಾ ಜೀರಿಗೆ ಬ್ಲೊಂ
ಸಡಿಲ್ಲು ಕಂಪನದೆ ಬಿಳ್ಲುವಗಜೆಯ ಪದಡೊಳ್‌

ಅನಂತರದೊಳ್‌

ಅರಸುತ್ತಿರೆ ಸಲಕಾಲದೊ-
ಳುರೆ ನಿನ್ನನೆನುತ್ತೆ ಶಿವನ ಮಕುಟೇಂದುಗೆ ತಾಂ
ತುರುಗಿದ ತಾರಗೆಯೆಂಬಾ
ತೆರದಿಂ ತಂಡುಲಮನಗಚೆ ಸುರಿದಳ್‌ ಶಿರಡೊಳ್‌

ಆಗಳ್‌

ಸರಮತಪೋನಿಧಿಯೆನಿಸಿದ
ಗಿರಿಜೆಗೆ ಪ್ರಣ್ಯಾಂಬುವಿಂದಮಭಿಷೇಕಮನೊ-
ವ್ಫಿರೆ ಮಾಡುವ ತೆರದಿಂ ಶಂ-
ಕರನಮಲಿನತಂಡುಲಂಗಳಂ ತವೆ ಸುರಿದಂ

ಆ ಸಮಯದೊಳ್‌---

ನಲಿನಲಿದು ಬಂದು ಗಿರಿಪತಿ-
ಯೊಲವಿಂದಂ ಗಿರಿಜೆ ಸಹಿತವುಂ ನಾವೆಲ್ಲಂ
ನೆಲೆದೊಳ್ತಿರ್‌ ಬಳಿದೊಳ್ಳಿ ೦*
ಸಲೆದೊಳ್ತಿ ೦” ನಿಮಗೆನುತ್ತೆ ಧಾರೆಯನೆರೆದಂ

೧

೧C

೧೩

೧೪

೧೬ ಶ್ರೀಪಾರ್ವತೀಪರನೇಶ್ವರರ ನಿವಾಸ

ಗಿರಿಜಾತೆಯ ಸಕಲಗುಣಂ
ಹರ ನಿಮ್ಮಂ ಸುಶ್ತುಗೀ ತೆರದೊಳೆಂಬಂತೊ-
ಬ್ರ ರೆ ಸುತ್ತಿ ದರತಿಮೃ ದುತರ
ಕವನ ಗ ವ ಗುಣಮಂ ಗುಣಮಂ ೧೫

ಐದುಂವದನನ ಕಾಂತೆಯ-
ಕೈದಿ ಪಠಿವ್ರತೆಯರಧಿಕತರಮುದದಿಂ ಮು-
ತ್ರೈದೆಯೆ ಚ ಷ್ಟ ಸಲೆ
ಯೈದಜಿಯೆ ನಟಿ ಶೈ ಡೆಯೆಂದು ಪರಸುತ್ತಿರ್ದರ್‌ ೧೬

ಇಂತು ವಿವಾಹವಿಭೈಮಮಂ ಕೈಕೊಂಡು ಗಿರಿಜೆಯ ಕರತಳಮಂ
ಪಿಡಿದು ಸೋಮಧರಂ ವ್ಯೋಮತಿಖಣ ಹೋಮಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ನಡೆಕಂದಿಕ್ಕಿದ
ಹಸೆಯ ಮೇಲೆ ಪಶುಪತಿ ಕುಳ್ಳಿರೆ ಮಂತ್ರ ತಂತ್ರ ಯಂತ್ರ ಸಿದ್ಧನಪ್ಪ
ಪರಮೇಷ್ಠಿ ಹರನನುಜ್ಞೆಯಿಂ ಸ್ಥಂಡಿಲಮನಲಂಕರಿಸಿ ಮೆಲ್ಲಮೆಲ್ಲನುಲ್ಲೇ
ಖನಂಗೆಯ್ದಗ್ನಿಯಂ ಪ್ರತಿಸೈೆಯಂ ಮಾಡಿ ಬ್ರಹ್ಮರ್ಹಿ ದೇವರ್ಷಿ ವಿಪ್ರೋ
ತ್ರಮರನುಮತದಿಂ ಪ್ರಾಣಾಯಾಮಂ ಮಂತ್ರಿಸಿ ಸಮಿತ್‌ಸರಿಸ್ತರಣಂ
ಪಾತ್ರಾ ಸಾಧನಂ ಆಜ್ಯಸಂಸ್ಕಾರಂ ಸ್ರುಕ್‌ಸ್ರುವ ಸಮ್ಮಾರ್ಜ ನಂ ದೂರ್ವಾ
ಯವಹೆಸ್ತಬಂಧನಾದಿ ಸತ್‌ಕ್ರಿಯೆಗಳಿಂ ಹೋಮಮಂ ಮಾಡುತ್ತಿರ್ದು--

ಭಾವಿಸಿ ಮಂತ್ರಾವಳಿಯಿಂ-
ದೋವುತೆ ಹುತವಹನೊಳೆಸೆವ ಲಾಜಾಹುಕಿಯಂ
ಕೀವಿದನಂತರಮಗಸುಕೆ
ದೇವನ ಬಲದಿಂದಮೆಡಕೆ ಬಂದಳನೂನಂ ೧೭

ಅಂತು ಬರೆ ಪೂರ್ಣಾಹುತಿಯಂ ಕೊಟ್ಟು ಹೋಮಸಮಾಸ್ತಿ ಯೊ
ಳಾಪ್ತನಪ್ರ ಕಮಳಜಂ ಸಪ್ತಪದಿಯಂ ಕಟ್ಟ ಳ್ಳ ಮೆಟ್ಟಿ ಸೆ ತದನಂತರಂ
ಶೈಲಜಾವರಂ ನಂದೀಶ್ವರ ವೀರಭೆದ್ರಾದಿ ಗಣಂಗಳುಂ ೫೦೪16
ದರಾದಿ ಸಮಸ್ತ ಸುರಸಮೂಹಮುಂ ಸಪಂಕ್ತಿಯೊಳ್‌ ಕುಳ್ಳಿಕೆ ಪಾರ್ವತಿ

ಸಪ್ತಪದಿ ೧೬

ಯೊಡನಮೃತಾನ್ನಮನಾರೋಗಿಸಿ ಕೈಫಟ್ಟಿಯಂ ಕೊಂಡು ತಾಂಬೂಲ
ಮನಾದರಿಸುತ್ತುಮಂತಿಂತು ಚತುರ್ಧಿಯಂ ಕಳೆದು ಸಾಕಾರನಿಧಿಯೋ
ಕುಳಿಯಾಡಿ ಗಿರಿರಾಜಂಗೆ ಕರುಣಿಸುತ್ತುಂ ಮೇನಾಜೀವಿಯಂ ಮನ್ಸ್ನಿ
ಸುತ್ತುಂ ಗಿರಿಜೆಯನಾಲಿಂಗಿಸುತ್ತುಂ ವೃಷಭೆಸಮಾರೂಢಂ ಬಾಳೇಂದು
ಮಾಳಿ ಕ್ಲೈ ಲಾಸಾಭಿಮುಖನಾಗಿ ನಡೆತಂದು ಕೈ ಲಾಸದರಮನೆಯನೊಳ
ಪೊಕ್ಕುಬಂದಾಗಳ್‌

ಆರಕಿಯೆತ್ತೆ ರುದ್ರಗಣಿಕಾನಿಕರಂ ಸರಸೀಜನಾಭೆನುಂ
ವಾರಿಜಪುತ್ರನುಂ ಪೊಗಳೆ ದೇವಗಣಾವಳಿಯಳ್ಳರಿಂಡೆ ಕೆ
ವಾರಿಸೆ ನಂದಿಯಿಂದಮಿಳಿದುನ್ನ ತಸನ್ನು ತಸಿಂಹನೀಠಮಂ
ತಾರಗಿರೀಂದ್ರನಾಥನೊಸೆದೇರಿದನದ್ರಿಸುತಾಸಮನ್ರಿಶಂ ೧೮

ಶ್ರೀ ಸೀತಾರಾಮರ ನಿವಾಹ

ಆಗಳಾ ಪುಣ್ಯಾವಹ ಸಮಯದೊಳ್‌ ಜಾನಕೀದೇವಿ--

ಆನೆಡೆ ಹಂಸೆಗೀನಡೆಯ ಚೆಲ್ಪೆನೆ ನೂಪುರದಿಂಚರಂ ಸ್ಮರಂ
ಜೇವೊಡೆದಂದಮಾಗೆ ಮೃದುಪಾದತಳಂಗಳ ಕೆಂಪು ಕೂಡೆ ಕೆಂ-
ದಾವಕಿವೂಗಳಂ ಕೆದರುವಂತಿರೆ ಕುಂತಳಸೌರಭಕ್ಕೆ ಭೈಂ-
ಗಾವಳಿ ಮೇಲೆ ಪೀಲಿದಳೆಯಂತಿರೆ ಬಂದಳದೊಂದು ಲೀಳೆಯಿಂ ೧

ಅಲರ್ಗಣೆಯನಂಗಜಂಗಿೀ-
ಯಲೆಂದು ರತಿ ಬರ್ಸ ಮಾಳ್ಕೆಯಿಂ ಮಾಲೆಯನಂ
ಲಲಿತಾಂಗಿ ಹಿಡಿದು ಕಣ್ಣಂ
ಕೆಲಕ್ಕಮಾ ದಾಶರಧಿಯ ಬಗೆಗಂ ಬಂದಳ್‌ ೨

ಅಂತು ಬಂದು

ಮಾಲೆಯ ಮೇಲೆ ತುಂಬಿಗಳ ಮಾಲೆ ತೆರಂಬೊಳೆದಾಡೆ ಬೇಕೆ ಪೂ
ಮಾಲೆಯ ಲೀಲೆಯಂ ಕೆದರೆ ಕೇಕರಮಾಲೆ ಶಿರೀಷಮಾಲೆಯಂ
ಸೋಲಿಸೆ ನೀಳ್ದ ಬಾಹುಲತೆ ತೋಳ ಮೊದಲ್‌ ಮದನಾನುರಾಗಮಂ
ಸಾಲಿಡೆ ಸಾರ್ದು ಸೀತೆ ರಘುವಂಶನಮೇರುಗೆ ಮಾಲೆ ಸೂಡಿದಳ್‌ ೩

ತನಿಸೋಂಕಿಂ ಮೆಯ್ಗೆ ರೋಮಾಂಚಮನೊದವಿಸಿ
ರಾಮಂಗೆ ವೈದೇಹಿ ನೀರೇ-
ಜನಿಸರ್ಗಾಮೋದಗಂಧೋದಕಸವನಮನಿತ್ತಳ್ಳರಿಂ ಬಾಹುಮೂಲಂ
ಸ್ತನಮೂಲಂ ನಾಭಿಮೂಲಂ ತ್ರಿಗುಣಿಸೆ ಸುಮನಶೈ ಖರಂ ಮಾಡಿ ಕಂದ-
ರ್ನನ ವಾನೋಪಾಂತದೊಳ? ರಂಜಿಸುವ ರತಿಯ
ಸೌಂದರ್ಯಮಂ ಸೂರೆಗೊಂಡಳ" ೪

ಅನಂತರಂ ಸಕಲಮಂಗಲದ್ರವ್ಯಸಂಸೇವ್ಯಮಾನಮಣಿವೇದಿಕಾಮಥ್ಯ
ವಿಶಾಲಕಲಧೌತನೀಠದೊಳ್‌ ರತಿಯುಂ ರತಿಸತಿಯುನಿರ್ನವೋಲ್‌

ಸಪ್ತಪದಿ ರೀ

ದಂಸತಿಗಳಿರ್ದರ್‌ ಆ ಸಮಯದೊಳ" ಜನಕನಭಿಜನ ಸನಾಭಿಜನ ಸಮ
ನ್ವಿತಂ ಗಣಕಗಣಪುನಃಪುನರುಚ್ಚರಿತಪುಣ್ಯಾಹಪ್ರಶಸ್ತರವಡೊಡನೆ ಅಗಣ್ಯ
ಪುಣ್ಯಪುಣ್ಯಾಂಗನಾಜನದಾಶೀರ್ಹಾದನಾದಮೊದನೆಯುಂ ಮಾಂಗಲ್ಯಗೀತ
ಮಧುರಧ್ವನಿಗಳೊಡನೆ ಮಂಗಳಪಾಕಕಸಕನಧ್ವನಿಗಳುಣ್ಮಿಸೊಣ್ಣೆಯುಂ
ರಘುಕುಲರಾಜಭವನಕಲಶೋದ್ಧ ರಣಮೆನಿಸಿ ಶುಚಿಸುರಭಿಸಲಿಲಪೂರ್ಣ
ಸುವರ್ಣಕಲಶಮನೆತ್ತಿ--

ಜಗತೀಜಂಗಮಕಲ್ಪವೃ ಕ್ಷಮಿಡಿ ಕೈವಂದತ್ತೆನಲ” ಬಾಹುಶಾ-
ಖೆಗಳೊಳ್‌ ಪೊಂಗಳಸಂ ಮನಂಗೊಳಿಸೆ ಭೂಪಂ ತನ್ನ ಸಂತಾನವೃ-
ದ್ದಿಗೆ ಪೊಯ್ದಿೀಕಿಕಿವಂತೆ ಹರ್ಷಪ್ರಲಕಂ ಕೈೆಗಣ್ಮೆ ಹರ್ಹಾಶ್ರು ಕೈ-
ಮಿಗೆ ಕ್ಸ ನೀರೆರೆದಂ ಷಳಂಚೆ ದೆಸೆಯಂ ಮಾಂಗಲ್ಯ ತೂರೈಸ್ವನಂ

Na

ಅಂತು ಪಾಣಿಗ್ರಹೆಣಂಗೆಯಿಸುವುದ)ಂ

ತೆಂಕಣ ಗಾಳಿಯ ಸೋಂಕಿನೊ-
ಳಂಕುರಿಸಿದ ಚೂತಲತೆಯನೋಲ್‌ ಕೆಂದಳಮಂ
ಸೋಂಕೆ ಬಲಕರತಳಂ ಪುಳ-
ಕಾಂಕುರಮೊದವಿದುವು ಜಾನಕಿಯ ತನುಲಕೆಯೊಳ” ೬

ಅಸಮಾನಿಸಿದಂ ಬಾಲಾ
ಶಸಮೆಳಸಿದ ಪ್ರಂಡರೀಕಸಂಡದ ಸೊಬಗಂ
ಚಸಲಾಕ್ಷಿಯ ಕೋಮಳ ಪಾ-
ಜಿಸಲ್ಲವಸ್ಪರ್ಶಹರ್ನ್ಷದಿಂ ರಘುರಾಮಂ ೭

ಅತಿಲಲಿತಾಕೃತಿಯಂ ದಂ-
ಸತಿಯಂ ನೋಡಿದುದು ಪುರಜನಂ ನೋಡುವನೋಲ್‌
ಶತಮಖನಂ ಶಚೆಯಂ ರತಿ
ಸತಿಯಂ ರತಿಯೆಂ ಹಿಮಾಂಶುವಂ ಕೋಹಿಣಿಯಂ ೮

ತ್ರೀಕೃಷ್ಣರುಕ್ಮಿಣಿಯರ ನಿನಾಹ

ಆಗಳೊಂದು ಶೃಂಗಾರವೇಶ್ಮದೊಳ್‌ ಭೀಷ್ಮಕಸುತೆಯನಲಂಕರಿಸ
ಲೆಂದು ನೆಕೆದನೇಕನಿಧದ ವರಿತೆಯೆರಾಕೆಯ ಸೌಕುಮಾರ್ಯಮಂ
ನಿರೀಕ್ಷಿಸಿ--

ವಿಳಸಿಶಮಪ್ಪದೊಂದು ಪೊಳೆಪಂ ತಳೆದಿರ್ದುದನಿಂದುಲೇಖೆಯಂ
ಪೊಳೆಪಿಡವೇಳ್ಸುದೇ ಸಹಜಸೌಂದರರೂಪೆಯನೀಮೃಣಾಳ ಕೋ-
ಮಳಯನಡೇನಲಂಕರಿಸನೇಳ್ಳುದೆ ಮಂಗಳವರ್ಸನಾರ್ಥನೀ

ಲಳನೆಯನಿಂದಲಂಕರಿಸುವಂ ವಿವಿಧಾಭರಣಪ್ರ ತಾನದಿಂ ೧

ಎಂದು ನುಡಿದು ಅಂತೆ ಕೈಗೆಯ್ಸಿ ರುಕ್ಮಿಣಿಯಂ ಪರಿಣಯನ
ಭನನಡೊಳ್‌ ಯಥೋಚಿತಾಚಾರದಿಂದಿರಿಸಿ

ಕೋಮಳ ಮಾತುಳಂಗಫಳದಿಂ ಬಲಗೈ ಕಳಮಾಕ್ಷತಾರ್ದ್ರಪೂ-
ರ್ಣಾಮಳ ಶಂಖದಿಂದಮೆಡಗೆಯ್ಯೆಸೆಯುತ್ತಿರೆ ಬಂದನುತ್ಕಟ-
ಪ್ರೇಮನುದಾತ್ತನೇದಮತಿ ಕೃಷ್ಣಸಭಾವಳಯಕ್ಕೆ ವಿಶ್ವವಿ-
ದ್ಯಾಮಹಿತಂ ದ್ವಿಜೌಘಸಹಿಕಂ ಯದುವಂಶಹಿತಂ ಪುರೋಹಿತಂ 3

ಅಂತು ಬಂದು ಪುರೋಹಿತನುಚ್ಚಾರಿತ ಸ್ವಸ್ತಿಶಬ್ದನಾಗಿ ಮಾತು
ಳಂಗಫಲಮಂ ನೀಡಿ ವಿವಾಹಲಗ್ಗಮಾಸನ್ನ ಮೆಂದು ಬಿನ್ನ ಸಂಗೆಯ್ದುದು-
ಮಂಬುರುಹೆನಾಭೆಂ ಸಂಭ್ರಮದಿಂ ಪರಿಣಯನಭವನಾಭಿಮುಖನಾಗಿ--

ಬಳವದಪಾರವೇದರುಕಿ ಗೇಯರವಂ ಸಟಸಸ್ವನಂ ಪುರೀ-
ಕಳಕಳದಿಂ ದಳಂಬಡೆದು ನಿಶ್ರಜಗಜ್ಜನಕೇರ್ರನಾರವಂ-
ಗಳಿನಿಫಿಸೇಳ್ಗೆ ವೆತ್ತು ದಿಗಿಭವ್ರ ಜಬ್ಭಂಹಿತಭೂರಿನಾದದಿಂ
ಜಳನಿಧಿಯನಾಂತು ಘೂರ್ಣಿಪಿನಮಾಗೃಹಮಂ ಪುಗುತಂದನಚ್ಯುತಂ ೩

ಅಂತು ವಿನಾಹಮಂಟನಮಂ ಪುಂಡರೀಕಾಕ್ಷಂ ಪುಗುವುದುಂ
ಮಹೋತ್ಸಾಹಸರಂಪರೆ ನೆಗಳೆ ತದನಂತರಂ--

ಸಪ್ತಪದಿ ೨೧

ತೊಲಗೆ ದುಕೂಲಕಾಂಡಸಟಿಮುತ್ತಮಲಗ್ಗ ದೊಳೊರ್ವರೊರ್ವರೆಂ
ನಲಿದೊಲವಿಂದೆ ದಂಪತಿಗಳೀಕ್ಷಿಸೆ ನೋಟದ ಬಳ್ಳಿವಳ್ಳಿ ನೆ-
ಯ್ಲಿಲ ಮಳೆಯೊಳ್‌ ಸುಧಾರಸದ ಸೋನೆಯೊ ಳಂಗಜಬಾಣವೃಸ್ಟಿ ಯೊಳ್‌
ಸಲೆ ನಿಲೆ ಪರ್ವಿ ಕೊರ್ವಿದುದು ಕೂಡೆ ನಿವಾಹಗೃ ಹಾಂತರಾಳದೊಳ್‌ ೪

ಅಲ್ಲಿಂಬಳಿಯಂ--

ಮೃದುಗತಿನಿಲೋಲಹಾರರ್‌
ಪ್ರದಕ್ಷಿಣಂಬಂದು ದಕ್ಷಿಣಾವರ್ಶಶಿಖಾ-
ಸ್ಪ್ತದನಂ ಹೋಮಾನಳನಂ
ಮದುವಕ್ಕಳ್‌ ಮಿಸುಸ ಲಾಜೆಯಿಂ ಸೂಜಿಸಿದರ್‌ ೫

ಅಂತು ವಿನಾಹಮಂಗಳಂ ಪರಿಪೂರ್ಣಮಾಗೆ ಚತುರ್ಥ ಮಹೋ
ತೃವಾನಂತರಮಂದಿನಿರುಳೊಳ್‌-

ಬೆರರೊಳ್‌ ಮುದ್ರಿಕೆಯಂ ತೊಡರ್ಚುವ ಕಪೋಲಸ್ಥಾ ನಡೊಳ್‌ ಪತ್ರವ-
ಲ್ಲರಿಯಂ ಚಿಪ್ರಿಸ ಹಾರಮಂ ಹಿಡಿದು ನೋಳ್ಸಾಸ್ಯಾಂಬುಜಸ್ಪೇದಮಂ
ಕರದಿಂದಂ ತೊಡೆವೊಯ್ಯನುಳ್ಳುಡೆಗೆ ಕಾಂಚೀದಾಮಮಂ ಸಾರ್ಚುವೊ-
ಳ್ಗುರುಳಂ ನೇರ್ಪಡೆ ಕಿರ್ದುವೀ ನೆವಜಿ ಕೃಷ್ಣಂ ನಲ್ಲಳೆಂ ಪೊರ್ದಿದಂ ೬

ಒಲವಿಂನೋಡುವನೋಟಿದಿಂಪದೆದು ಸೋಂಕುತ್ತಿರೃ ಸೋಂಕಿಂಮನೆಂ
ಗೆಲೆ ಮಾತಾಡುವ ಮಾತಿನಿಂ ಕಳೆದು ಲಜ್ಜಾ ಸಾಥೈಸೋಡ್ರೇಕಮಂ
ಜಲಜಾತಾಕ್ಷನೊಳಾಕೆ ಬಿಚ್ಚತಿಕೆಯಂ ಮಾಡಲ್‌ ಬಳಿಕ್ಕಂ ಕಳಾ
ನಿಲಯಂ ಮಾಡಿದನೊಲ್ಲು ಚುಂಬನಪರಿಷ್ಟಂಗಪ್ರ ಸಂಚಂಗಳಂ ೭

ಅನುದಿನಮಿಂತು ಕಾಮಸುಖದಿಂದನುರಾಗಮನಿತ್ತು ರುಕ್ಮಿಣೀ-
ವಫಿತೆಗೆ ರಕ್ಷಣಕ್ಷಮತೆಯಿಂದತಿಹರ್ಷಮನುಂಟುಮಾಡಿ ಮೇ-
ದಿನಿಗೆ ಮಹತ್ಚದಿಂ ಜಸಮನಾಗಿಸಿ ಯಾದವಸಂಕುಳಕ್ಕೆ ಸೆಂ-

ಸುಭದ್ರಾರ್ಜುನರ ನಿನಾಹ

ಆಗರಳ್‌ ಪಚ್ಚೆಯ ನೆಲಗಟ್ಟಿ ನೊಳಂ ರಾಜಾವರ್ತದ ಕಂಬದೊಳಂ
ಪವಳದ ಜಂತೆಯೊಳಂ ಪದ್ಮರಾಗದ ಬೋದಿಗೆಯೊಳಮಿಂದ್ರನೀಲದ
ಭೆದ್ರಜೊಳಂ ಕರ್ಕೇತನದ ಜಾಳರಿಗೆಯೊಳಂ ಪಳುಕಿನ ಚಿತ್ರೆಭಿತ್ತಿ
ಯೊಳಂ ಚಂದ್ರಕಾಂತದ ಚಂದ್ರಶಾಲೆಯೊಳನೊಪ್ಪುವ ನಿವುಹಗೇಹಮಂ
ಸಮೆಯಿಸಿಯದರ ನಡುವಣಾರ್ದ್ರಮೃತ್ತಿಕಾವಿರಚಿತಮಪ್ಪ ಚತುರಾಂತರ
ದೊಳ್‌ ಮುತ್ತಿನ ಚೌಕದ ನಡುವಣ ಜೆಂಬೊನ್ನ ಪಟ್ಟವಣೆಯ ಮೇಗಣ
ದುಗುಲದ ಪಸೆಯೊಳ್‌ ಗುಣಾರ್ಣವನನಾ ಸುಭೆಡ್ರಿ ಯೊಡನೆ ಕುಳ್ಳಿರಿಸಿ
ಹಿತಪುರೋಹಿತಪ್ರಾಜ್ಯಾಜ್ಯಾಹುತಿಹುತಹುಶವಹಸಮಕ್ಷದೊಳ್‌---

ಪಸುರ್ವಂದರ್‌ ಪಸೆ ವೇದಪಾರಗರವಂ ಕಣ್ಬೇಟದುದ್ದಾನಿಯಂ
ಪಸರಂಗೆಯ್ದ ವೊಲಸ್ಸ ಪೊಚ್ಚರ ಮಹಾಸಾಮಂತ ಸೀಮಂತಿನೀ
ಪ್ರಸರಂ ಮಂಗಳತೂರ್ಯನಾದಮೆಸೆಯುತ್ತಿರ್ಪನ್ನೆ ಗಂ ಚಕ್ರಿ ರಾ-
ಗಿಸಿ ಕೆಯ್ದೀಕಿರೆದೆಂ ಗುಣಾರ್ಣವಮಹೀಪಾಲಂಗಮಾ ಕನ್ನೆ ಗಂ ೧

ಅಂತು ಕೆಯ್ಸೇರೆರೆದು ಪಾಣಿಗ್ರಹಣಂಗೆಯ್ಸೆ --

ಇಡಿದಿರೆ ಮಂಜಿನೊಳ್ತುರುಗಿ ತೆಂಕಣಗಾಳಿಯೊಳಾದಸೋಂಕಿನೊಳ್‌
ನಡುಗುವಶೋಕವಲ್ಲರಿಯ ಪಲ್ಲವದೊಳ" ನವಚೂತಪಲ್ಲವಂ
ತೊಡರ್ದವೊಲಾಗೆ ಘರ್ಮಜಲದಿಂ ನಡುಪಾಕೆಯ ಪಾಣಿಸಲ್ಲವಂ-
ಬಿಡಿದು ಬೆಡಂಗನಾಳ್ದುದು ಗುಣಾರ್ಣವನೊಪ್ಪುವ ಪಾಣಿಸಲ್ಲವಂ ೨

ಅಂತೊರ್ವರೊರ್ವರ 8ರುಕುಣಿಕೆಗಳಂ ಪಿಡಿದು ರತಿಯುಂ ಕಾಮ
ದೇವನುಂಬರ್ಪಂತೆ ಬೇಳ್ವೆಯ ಕೊಂಡದ ಮೊದಲ್ಲೆವಂದಾ ದಂಪಶಿಗಳ್‌
ಸಪ್ತಾರ್ಚಿಯಂ ಮೂರುಂ ಸೂಳ್‌ ಬಲವಂದು ನಿಂದಿಂಬಳಿಯವೂಕೆ
ಪುರೋಹಿತನ ಸೆ(ಳೋಜೆಯೊಳ್‌ ಲಾಜೆಯನಗ್ನಿ ಕುಂಡದೊಳ್‌ ಸುರಿದು-

ಸಪ್ತಪದಿ ತತ್ತಿ

ಆದರ ಪೊದಳ್ಳು ನೀಳ ಪೊಗೆಯಂ ಲುಳಿತಾಳಕೆ ತನ್ನ ವಕ್ರಸ-
ದ್ಮದಿನೊಸೆದಾಂತೊಡಾಕೆಯ ಕಪೋಲದೊಳಾ ನವಧೂಮಲೇಖಿ ಬೆ-
ಲ್ಸಿದಿರ್ಗೊಳೆ ಗಾಡಿನೆತ್ತಡರ್ದು ಕತ್ತುರಿಯೊಳ್‌ ಮದವಟ್ಟಿಯಂ ವಿಳಾ-
ಸದೆ ತೆಗೆದಂತೆ ಕಣ್ಣೆಸೆದು ತೋರಿದುದಾ ಕದನತ್ರಿಣೇತ್ರನಾ ೩

ಅಂತು ಸೊಗಯಿಸೆ ಪಾಡುವ ಮಂಗಳರವಂಗಳುಮೋದುವ ಖುಜಿ
ಗಳುಂ ಸರಸುವ ಪರಕೆಗಳುಮೆಸೆಯೆ ಪಸೆಯೊಳಿರ್ದು--

ಪರಿಜೆಯನಂಟು ಕೆನ್ನೆ ಗಳನೊಯ್ಯನೆ ನೀವುವ ಚಿನ್ನ ಪೂವನೋ-
ಸರಿಸುವ ಹಾರಮಂ ಹಿಡಿದು ನೋಡುವ ಕಟ್ಟಿದ ನೂಲತೊಂಗಲಂ
ತಿರಿಪುನ ಕೆಯ್ತದೊಂದು ನೆವದಿಂ ಲಲಿತಾಂಗಿಯ ಶಂಕೆಯಂ ಭೆಯಂ
ಬೆರಸಿದ ನಾಣುಮಂ ಕ್ರಮದೆ ಹಿಂಗಿಸು ಜೇಸರದಿರ್‌ ಗುಣಾರ್ಣವಾ ೪

ಎಂದು ಕೆಲಡೊಳಿರ್ದ ದಂಡುರುಂಬೆಗಳ್‌ ಬುದ್ಧಿವೇಳೆ ಅಂತೊ
ಪ್ಸುವ ವಿನಾಹಮಂಗಳಡೊಸಗೆಯೊ ಳ್‌ ಮಂಗಳಪಾಠಕರೆಳ್ಟು ನಿಂದಿರ್ದು--

ಇಂದ್ರಾನೋಕಹಮೊಪ್ಪು ವಿಂದ್ರತುರಗಂ ಸಂದಿಂದ್ರಗೇಹಂ ಪೊದ-
ವ್ಹಿಂದ್ರಾನೇಕಪಮೊಪ್ಪುವಿಂದ್ರನಖಿಳೇಂದ್ರೈಶ್ಚರ್ಯಮಿಂದ್ರಾಣಿ ಸಂ-
ದಿಂದ್ರಾನರ್ಫ್ಯವಿಭೊಷಣಂಗಳರಿಭೂಪಾಳಾವಳೀ ದುಸ್ತಮ--
ಶೃಂದ್ರಂಗೀಗರಿಗಂಗೆ ಮಂಗಳಮಹಾಶ್ರೀಯಂ ಜಯಶ್ರೀಯುಮಂ ೫

ಎಂದು ಮಂಗಳವೃತ್ತಂಗಳನೋದೆ--

ತೊಟ್ಟಿ ತುಡುಗೆಗಳ" ಕೌಸ್ತು ಭರತ್ನ ಮನೋಕೊಂದೆ

ಮಸುಳಿಸೆ ಪಾಲ್ಸ್ಲಡಲೊಳ

ಪುಟ್ಟ ದಾನೆಯನಾನೆಗಳ್‌ ಗೆರೆವಕೆ ಕುದುಕಿಗಳ್‌
ಕುದುರೆಯಂ ಕೀಳ್ಮಾಡೆ

ತೊಟ್ಟ ಮದನನ ಪೂಗಣೆಗೆಣೆಯಾಗೆ ಗಣಿಕೆಯರ್‌
ಗಣಿದಮಂ ಬಗೆಯದಿಂತು

ಕೊಟ್ಟಂ ತಂಗಿಗೆ ಬಳಿವಳಿಯೆಂದಿಂತು ಸರ್ವಸ್ವಮೆಲ್ಲಮಂ

ಪುರುಷೋತ್ತಮಂ ೬

ಶ್ರೀಮತಿ ನಜ್ರಜಂಘರ ವಿನಾಹ

ಅಂತು ನೆಕಿಯೆ ಕೈಗೆಯ್ದು ವಧೂನರರಿರ್ವರುನುಂ ಮೌಹೂರ್ತ್ಶಿಕ
ಗಣನಿರೂಪಿತಪ್ರಶಸ್ತಮುಹೂರ್ತದೊಲ್‌ ಅತಿಸ್ರನೋದನಿರ್ಭರಸ್ರಣಯ
ಪ್ರಹೆತಮಂಗಳಪಟಹರವಂಗಳುಂ ಅತಿಮಧುರಮಂದ್ರನುನೋಹರ ಮಂ
ಗಳಗೀತಾರವಂಗಳುಂ ಅಲಕ್ತಕದ್ರನಾರುಣಚರಣರಣಿತನೂಪುರಮುಖರಿತ
ದಿಗಂತರಾಂತಃಪುರಜನಾಶೀರ್ವಾದಕೋಳಾಹಳಮುಮೆಸೆಯೆ ಮುಂದಿಟ್ಟು
ತಂದು ವಿನಾಹಮಂಟಸದ ನಡುವಣ ಮಣಿಮಯವೇದಿಕೆಯ ಹಾಟಕ
ನೀಠದ ಮನೇಲೆ ಪಾಸಿದ ದುಗುಲದ ದಳಿಂಬದೊಳ್‌ ಇರಿಸಿದಾಗಳ”
ಸಕಳಚಕ್ರವರ್ತಿ--

ನೆರೆದತ್ತೆ ತ್ತಾ ನುಮಾದಂಪತಿಯ ಬಯಕೆ ಸಂಪೂರ್ಣಮಾಯ್ತುತ್ಸವಂ ಕ-
ಣೈರೆದಂತಾಯ್ತೆನ್ನ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಫಲಮೆನುತುಂ ರಾಗಮಂ ಬೀರಲಾದ-
ಳ್ಳರ ಸೆಂಪಂ ತೋರಲಾಗಳ” ಕನಕಕಳಶಮಂ ತಾನೆ ಬಂದೆಕ್ತಿ ಕ್ಸೆನೀ-

ಕೆರೆದೆಂ ಶ್ರೀ ವಜ್ರದಂತಕ್ಷಿತಿಸತಿ ಸತತೋತ್ಸಾಹಸಂದೋಹದಿಂದಂ ೧

ಅಂತು ಕೈ ನೀಕಿರೆದು ಪಾಣಿಗ್ರಹಂಗೆಯಿಸಿದಾಗಳ” ವಜ್ರಜಂಘಂ
ಶ್ರೀಮತಿಯ ನಿಕಾಮಕೋಮಳ ಕರತಳಪಬ್ಲವಸ್ಪರ್ಶನ ಸುಖೋನ್ಮೀಳಿತ-
ಲೋಚನನಾಗೆ--

ಇನಿಯನ ಕೆಂದಳಂ ತಳಮನೊಯ್ಯಕೆ ಸೋಂಕೆ ಪೊದಳ್ಳ ನಾಣವನೆಂ-
ನಿನೊಳೊಗೆತರ್ಪ ಘರ್ಮಜಲಬವಬಿಂದುಗಳಿಂ ನಮಿತಾನನಾಬ್ಬೆ ಬೆ

ಚ್ಚನೆ ಬಸಿವಿಂದುಕಾಂತಕರಸಂಕುಳಮೊಯ್ಯನವುಂಕಿ ಸೋಂಕೆ ಸೋಂ-
ಕಿನೊಳೊರೆನಿಂದು ಕಾಂತಮಣಿಪುಕ್ರಿಕೆಯಂದದಿನೊನಿ ತೋರಿದಳ” ೨

ಆ ಪ್ರಸ್ತಾವಡೊಳ್‌-
ಪರಿವ ಕಟಾಕ್ಸಂಗಳನೋ-
ಸರಿಸುತ್ತುಂ ನಿಮಿರ್ವ ಸುಯ್ಲಳಿಂ ಕುಸಿಯುತ್ತುಂ
ಶರಪಾಶಂಗಳ ನಡುವಣ
ಹರಿಚಿಯನೋಲ್‌ ಮನದೊಳಾಗಳಾಕುಳೆಯಾದಳ ೩

ಆಗಳ್‌ ವಜ್ರ ಜಂಘಂ--

ಪುಳಕಸ್ರೋದ್ರೇದೆಘರ್ಮೊೋದಕವಿಸರಮನೊತ್ತಂಬದಿಂ ಶಾಗೆಯುಂ ಸಿ-
ಶ್ರಳಥಧೃ ರ್ಯವ್ಯಾಜಕಿರ್ಯಗ್ವಳನತರಳಿತಂ ದೃಷ್ಟಿ ಪೇಳ್ದತ್ತು ನಿರ್ವ್ಯಾ-
ಕುಳಮಾಗಳ್‌ ರಾಜಪುತ್ರ ಸ್ಮಿತಮಧುಮಧುರಾಪಾಂಗಜೈ ತ್ರಾ ಂಗಜಾಸ್ರ್ರಂ-
ಗಳ ಕೋಳಂ ನೂತನಪ್ರೇಮದೆ ನಿಮಿರ್ವೆಡೆಯೊಳ್‌ ದೃಷ್ಟಿಯಂ
ಕಾವನಾವಂ ೪

ಅಂಶಭಿನವಸಂಗಸಮುತ್ಸನ್ನ ಸಾಧ್ಯಸರಸರಮಣೀಯತರ ಮುಗ್ಧ
ವಧೂವದನವಿಕೋಕನಸುಖಮನನುಭವಿಸ--

ಇನಿವಿರಿದೊಂದು ಮೇಳಮುಮೊಡಂಬಡುವಳ್ಳರುಮೆನ್ನ ನಿನ್ನ ಮು-
ನ್ಲಿನ ಭೆವದೊಂದು ಕೂರ್ಮೆಯೊಳೆ ಕೂಡಿದುದೀಭವದಿಂದಮಾದ ವಾ-
ಸನೆ ಮರುಮೆಯ್ಗ ಮಕ್ಕುಮದರಿಂದೆನಗಂ ನಿನಗಂ ಸಮಂತು ಮು-

ನ್ಲಿನ ಭೆವಮಾಭೆನಂ ಮರುಭವಂ ಸಫಲಂ ಮೃಗಲೋಲಲೋಚನೇ ೫

ಎಂದು ಕೆಚ್ಚುವಿರ್ದ ಮಚ್ಚುಮನ್‌ ಉರ್ಚಿಪೋದ ಮೇಳಮುಮನಿ್‌
ಅಳನಿಗಳಿದಲಂಪುಮಂ ಬಳವಿವಡೆದಳ್ಳ ರುಮನ್‌ ಓರೊರ್ವರೊಳ್‌ ನೆರಿ
ದನೇಕವಿಧಸುಖಸುಧಾರಸಾಧೀನಚಿತ್ತರಾಗಿರ್ದು--

ದಿವಿಜೇಂದ್ರಾವಾಸಸೌಖ್ಯಕೃತಿಶಯಮೆಸೆವೀ ಸೌಖ್ಯಮಾದೇವಿಗಂ ರೂ-
ಪವಿಳಾಸಶ್ರೀಯೊಳೀದೇವಿಯೆ ಮಿಗಿಲಮರಾಕಾರಮಂ ಗೆಲ್ಲುದೀಮಾ-
ನವಜೀಹಾಕಾರಮೆಂಬಂತಿರೆ ಭುವನಜನಂ ಶ್ರೀಮಶತೀವಕ್ರಚೆಂದ್ರ-
ಚ್ಛನಿ ಚೆಲ್ರಂ ಮಾಳ್ಳಿನೆಂ ಭೋಗಿಸಿದನಖಿಳಭೋಗಂಗಳೆಂ ವಜ್ರಜಂಘಂ ಹ

ಭರತ ಸುಭದ್ರಾದೇನಿಯರ ವಿವಾಹ

ಮುತ್ತಿನ ಮೆಟ್ಟಕ್ಸಿಯೊಳು ಕನ್ನೆ ನಿಂದಳು
ಮುಕ್ತಿನ ತೆರೆಯ ಮರೆಯೊಳು

ಮತ್ತಕಾಶಿನಿಯರು ಹಾಡುತಿರ್ದರು ಸ್ವರ-
ನೆತ್ತಿ ಶೋಭನಧವಳಗಳಾ

ಮೆಟ್ಟಿ ಕ್ಕಿ ಯೊಳು ರಿಂದು ನು್ಲನೆಡೆಗೆ ಜುಮ್ಮು-
ದಟ್ಟಿ ಸಿ ಬರಿಸಿದಳೆನಲು

ತೊಟ್ಟನೆ ಭರತೇಶ ಬರುತಿರ್ದನಿದೆ ಲಗ್ನ
ಮುಟ್ಟ ಲಾಯ್ತೆನೆ ಕೇಳುತೊಡನೆ

ಬಲಗೈ ಯೊಳಾಂತ ಹೊನ್ನೊರೆಯ ಕರಾರಿ ಜ-
ಸ್ಸುಲಿಸುವ ದೇವಶ್ಚಂಗಾರಾ

ತೊಳಪ ಹಾವುಗೆಮೆಟ್ಟಿ, ಚವರಸೀಗುರಿಗಳ
ಬಲುನೋಡಿಯೊಳು ಬರುತಿರ್ದಾ

ತೆರೆಯ ಮಕೆಯೊಳಿರ್ದ ನಲ್ಲಳ ನೋಡುವಾ-
ತುರದೊಳುದ್ದ ವನೇರುವಂತೆ

ಬರುತ ಮೆಟ್ಟಕ್ಕಿಯ ಮೆಟ್ಟಿ ನಿಂದನು ಶ:ಭ-
ಕರ ಜಯ ಜಯವೆಂಬ ರವದಿ

ಓದಿದರೊಡನೆ ಭೂಸುರರು ಸಿದ್ಧಾಂತ ಸಂ-
ಪಾದಿತಮಂಗಲಾಷ್ಟಕವಾ

ಅದಿಚಕ್ರಿಗೆ ಸುಭೆದ್ರಾಜೀವಿಗಧಿಕ ಲೀ-
ಟೋದಯ ದೊರೆಕೊಳ್ಳಲೆಂದು

ಸಪ್ತಪದಿ

ನುತಮಂಗಲಾಷ್ಟಕಗಳನೋದುತೆಡೆಯೊಳಾ-
ಯತವೆಯೆಂದುರೆ ಕೇಳ್ವರದಕೆ

ಹಿತನರಾಯತನೆನೆ ಸನ್ನದ್ಧರಾಗಿಯೆಂ-
ಬತುಳವಾಕ್ಯಗಳು ಮೆಕಿದುವು

ಪರಮಮಂತ್ರವನೋದಿ ಮುತ್ತಿನ *ತೆಗಳ
ಹರಸಿ ದಂಸತಿಗಳಿಗಿಡುತ

ತಿರುಗಿ ಮತ್ತಾಯತವೆಯೆಂಬರದಕೆ ಚೆ-
ಚ್ಚರದೊಳಾಯತವೆಂಬರೊಸೆದು

ಸುಲಲಿತ ಮಂಗಲಾಷ್ಟಕಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಮಂ-
ಗಲದ ಕೌತಿಕೆಯ ರಾಗದೊಳು

ಪಳಮಂಜರಿಯೊಳು ಪಾಡಿದೊಡೆ ವ.ಧ್ಯದ ತೆರೆ
ತೊಲಗಿತು ಜಯ ಜಯವೆನಲು

ಪ್ರಮದೆಯ ಕೈಗೆ ಪೂಮಾಲೆಕೊಟ್ಟದ ನಿನ್ನ
ರಮಣ ಗೆ ಸೂಡಕ್ಕಯೆಂದು

ನಮಿರಾಜ ಸಿಂಧುಗಂಗಾದೇದಿ ವಿನಮಿಗ-
ಳಮಳ ಸಂಭ್ರಮದೊಳಾಡಿದರು

ನಾಣಿಂದ ತಲೆಗುಸಿದವಳ ಕ್ಸ ಗಳ ಮಧು-
ವಾಣಿ ಮತ್ತೆತ್ತಿ ಸೂಚಿಸಲು

ಪ್ರಾಣಕಾಂತಗೆ ಮಾಲೆಯಿಟ್ಟಳು ಧವಳ ಕ-*-
ಲ್ಯಾಣ ಶೋಭೆನದ ಘೋಷದೊಳು

೧೦

೨೭

ಭರತ ಸುಭದ್ರಾದೇನಿಯರ ವಿವಾಹ

ನಿನ್ನಿಂದ ನನಗೆ ನನ್ನಿಂದ ನಿನಗೆ ತಾಸ
ಮುನ್ನುಕ್ಕಿ ಹೊಯ್ಮಾಾಲೆಯಾಯ್ತು

ಇನ್ನ್ಟಿಲ್ಲ ಹೊಯ್ಮಾಲೆ ಹೂಮಾಲೆಯಾಯ್ತೆಂಬ-

ಗನ್ನ ದೊಳ್ಮಾಲೆ ಯಿಕ್ಸಿದಳು

ತೋಳಮೊದಲು ತಳತಳಿಸಲೆರಡು ದುಂಡು
ದೋಳೆತ್ತಿ ಕೊರಳಿಗಾ ನೀರೆ

ಮಾಲೆಯನಿಡುವಾಗ ತ್ರಿಜಗದ ಭಾಗ್ಯ ಬಂ-
ದೋಲೈಸಿದಂತಾಯ್ತು ನೃಪಗೆ

ನೆಗಹಿ ಮಾಲೆಯನಿಕ್ಳು ವಾಗ ಗಂಡನ ಮುದ್ದು-

ಮೊಗಗಾಣುಕತಿದೆ ಜುಮ್ಮುದಟ್ಟ
ನಗುತ ಲಜ್ಜೆ ಯೊಳಾಕೆ ತಲೆಗುಸಿದಳು ರಾಯ
ನಗುತಿರ್ದನೊಪ್ಪಚ್ಛಿ ಮಿನುಗೆ

ಮತ್ತೆ ತಂಗಿಯ ಕೈಯ ನಾಲ್ವರು ಸೋದರ-
ಕೆತ್ತಿ ಚಕ್ರೇಶನ ಕೈಗೆ

ಹತ್ತಿಸಿದರು ಸಕಲೇಂದ್ರಿಯಸುಖದ ಸಂ-
ಪತ್ತ ಕೈ ಸಾರ್ಚುವಂದಡೊಳು

ಕರತಳ ಸೋಂಕಲೊಬ್ಬೊಬ್ಬರ ಮೆಯ್ಯೊಳಂ-
ಕುರಿಸುತಿರ್ದುವು ಪುಳಕಗಳು

ಸಢಿರಂಭದೊಳಗಿನ್ನು ಸರ್ವಾಂಗ ಸೋಂಕೆದಾ-

ಗರರೆ ವಿಲಾಸವಿನ್ನೆ ತೊ

೧೧

(>

೧೩

೧೪

೧೫

ಸಪ್ತಪದಿ ೨೯

ಬಿನ್ನಾಣದಿಂದ ತಂದೆಳೆಯ ಲತೆಯಕು ಬಾ-
ವನ್ನ ವೃಕ್ಷಕೆ ಹಬ್ಬಲಿತ್ತು
ನನ್ನಿ ರನೆರೆವಂತೆ ನಮಿರಾಜನೆಕೆದನು
ಹೊನ್ನ ಗಿಂಡಿಯಲಿ ಧಾಕೆಯನು ೧

ಅಂಗಜಾಗಮಸಿದ್ದಿರಸ್ತು ಲೀಲಾಸ್ತು ಸು-
ಸಂಗೋಸ್ತು ಜಯಯೆಂಬ ರವದಿ

ತಂಗಾಳಿ ಪೂಗಂಪ ಪಿಡಿವಂತೆ ರಾಯ ತ-
ನ್ನಂಗನೆಯಂಗುಲಿವಿಡಿದಾ ೧೭

ನಲ್ಲಳ ಕೈವಿಡಿದಲ್ಲಿಂದ ನಡೆದೊತ್ತಿ-
ನಲ್ಲಿ ಧೂಮವ ಕಳೆದುರಿವ

ಉಲ್ಲಾಸ ಹೋಮಕುಂಡವ ಬಲವಂದನು
ಮೆಲ್ಲನೋಜೆಯೊಳು ಗಾಡಿಯೊಳು ೧೮

ಇನಿಯಳ ಕೈ ವಿಡಿದಿನಬಿಂಬದೊತ್ತಿನೊಳ”
ಬಿನದಕಾಡುವ ಕಾಮನಂತೆ

ಅನಲಕುಂಡವ ಸುತ್ತಿ ಬಂದನು ತನ್ನ ಮಾ-
ನಿನಿಯ ಹಸ್ತಾಂಗುಲಿವಿಡಿದು ೧೯

ಅಳಿಯನೊಡನೆ ಪೋಸ ಮಗಳ ಗಾಡಿಯನು ಪೆಂ-
ಗಳ ಮರೆಯೊಳು ನಿಂದು ನೋಡಿ
ಪುಳಕವಾಂತಾನಂದರಸದೊಳೋಲಾಡಿದ-
ಳೆಳಸಿ ಯಶೋಭೆದ್ರಾಡೇವಿ ೨೦

ರತಿ ಮನ್ಮಥರ ಮನೆನಾರ್ತೆ

ಅಂತು ಕರುಮಾಡದ ಮುಂದಣ ಓಲಗಸಾಲೆಯೊಳ" ಸಿಂಗ
ಚೆನ್ನನಾಂತ ಪಟ್ಟವಣೆಯ ಮೇಲೆ ಇಚ್ಛೆಗಾರ್ತಿವೆರಸು ನನೆವಿಲ್ಲ ಬಲ್ಲ
ಕುಳ್ಳಿರಲೊಡನೆ

ಲಗಳದ ನುಣ್ಣರಂ ನೆಗೆನಿನಂ ನುಡಿಗಳ" ಕಿವಿಗಿಂಪನೀವಿನಂ
ಮಗನಗಿಸುತ್ತುವಿರ್ಸ ನರುಸ,ಯ್ಲೆ ಲರ್ವಕ್ಕಿ ಜಿನುಂಗುತಿರ್ಪಿನಂ
ಬಗೆಗೊಳೆ ಬಂದು ನಿಂದು ನೆಕೆದಗ್ಗದ ನೀರೆಯರೊಲ್ಹು ಸರ್ವುವಾ
ಫೊಗಳುಲಿ ಪೊಸ್ಮೆ ಬಿತ್ತರದೆ ವುತ್ತಿನ ಸೇಸೆಯನಾಗಳಿಕ್ಕಿದಂ”

ನೊಸಲೆಡೆಯಲ್ಲಿ ನೀಕ್ಸೆ ಕುರುಳೋಳಿಗಳುಯ್ಯಲನಾಡೆ ಡಾಳಮಂ
ಪಸರಿಸ ತೋರಮುತ್ತಿನ ಸರಂ ಮೊಲೆಯೊಳ” ತಲೆಯೊತ್ತೆ ನಾಡೆಯುಃ
ಮಿಸುಗುವ ಕಣ್ಣ ನುಣ್ಟೆಳಗು ಜೊನ್ನದೊಳೋರಗೆಯಾಗೆ ಸೊಂಪು ಸಂ
ದಿಸೆ ಪೊಳರನ್ನ ದಾರತಿಯನೆತ್ರಿದರಗ್ಗದ ಗಾಡಿಕಾರ್ತಿಯರ್‌

ಬಿಳಿಯ ನನೆಯ ಕಣೆಗೆ ನಾಡೆ
ನಗೆವರೊಡಲ ಸುಗಿಯೆ ಕೂಡೆ |
ನೆಲನನೆೊಂದೆ ಕೊಡೆಯಿನಾಳ್ಹು
ಮಿಸುಸ ಜಸಮೆ ಫಿಮಿರೆ ಕೇಳ್ದು ೩ |

ಕುಳಿರ್ವ ಪೂಗೊಳಂಗಳಲ್ಲಿ

ತಳಿರ ಕಾವಣಂಗಳಲ್ಲಿ |
ಪಳಿಕುವೆಸದ ಬೆಟ್ಟಿ ದಲ್ಲಿ

ಪರಿವ ತೊರೆಯ ತಡಿಗಳಲ್ಲಿ ೪॥

ತುಂಬಿವಿಂಡಿನಂತೆ ಪಾಡಿ
ಜಕ್ಕವಕ್ಕಿಯಂತೆ ಕೂಡಿ |

ಜಿಸೆಯನಿಚ್ಛೆಯಿಂದೆ ನೋಡಿ
ಸೊಗಯಿಪಂಚೆಯಂತಿರಾಡಿ | ೫!

ಸಪ್ತಪದಿ ೩೧

ಪೊಳೆವ ತಳಿರ ನನೆಯ ಮೊನೆಯ
ತುರ:ಗಿದಲರ ಬಳಸುವೆಲರ |

ಮಿಳಿರ್ವ ಮಿಡಿಯ ಗಿಳಿಯ ನುಡಿಯ
ಸರಿವ ಕಾಲ ಕರ್ವಗೋಲ | ೬॥

ಜೆಲ್ವನಾಂತು ತೋರ್ಪ ಬನದ
ನಡುವೆ ತನ್ನದೊಂದು ಬಿನದ- |
ಮಮಕೆ ಮಿರುಸ ಬಟ್ಟಿ ಮೊಲೆಯ
ಸೊಬಗು ರೂಡಿವಡೆದ ನೆಲೆಯ [| ೭!

ಚೆನ್ನೆಯರ್ಕಳೊಡನೆ ಕೂಡಿ
ಮುಗುಳಸರಮನಡರೆ ಸೂಡಿ |

ನಲ್ಲರೊಡನೆ ಕೂರ್ಮೆಯಿಂದೆಿ
ಕಾವನೊಡನೆ ಸೆರ್ಮೆಯಿಂದೆ | ೫ |

ಮಾವಿನಡಿಯೊಳಾಡುತುಂ
ಪಾಡನೆಯ್ದೆ ಕೇಳುತುಂ |

ಪೊಳ್ತನಿಂತು ಕಳೆಯುತುಂ
ಕೊಲಗದಿರ್ದರೆಸೆಯುತುಂ ೯

ಇಂತು ರಕಿಯುಂ ಕಾಮದೇವನುಂ ರೂಡಿವೆಶ್ತು ಗಾಡಿಯಿಂದೊನ್ಸಿ
ರೇರ್‌

ಸೋಬಾನೆ

ಹೆಣ್ಣಿ ನಿಂದಲೆ ಇಹವು ಹೆಣ್ಣಿನಿಂದಲೆ ಪರವು
ಹೆಣ್ಣಿ ಂದೆ ಸಕಲ ಸಂಪದವು ಹೆಣ್ಣೊಲ್ಲ
ದಣ್ಣಗಳು ಯಾರು ಸರ್ವಜ್ಞ?

ಮಗಳಕ್ಕ ತಂಗಿಯು ಮಿಗೆ ಸೊಸೆಯು ನಾದಿನಿ
ಜಗದ ವನಿತೆಯರು ಜನನಿಯು--ಇವರೊಳಗೆ
ಜಗಕೊಬ್ಬಳ್ಳೆಸೆ--ಸರ್ವಜ್ಞ.

ಮನಬಂದ ಹೆಣ್ಣನ್ನು ನಿನಯದಲಿ ಕರೆದಿತ್ತು
ಮನಮುಟ್ಟಿ ಬಾಳ್ಟೆಮಾಡಿದರೆ-- ಅಮೃತದ
ಕೆನೆಯ ಸವಿದಂತೆ--ಸರ್ವಜ್ಞ

ಬೆಚ್ಚನ್ನ ಮನೆಯಾಗಿ ವೆಚ್ಚಕ್ಕೆ ಹೊನ್ನಾಗಿ
ಇಚ್ಛೆಯನು ಅರಿವ ಸತಿಯಾಗಿ ಸ್ವರ್ಗಕ್ಕೆ
ಕಿಚ್ಚು ಹಚೆ೦ಂದ--ಸರ್ವಜ್ನ.

ಳಂ ಗ

ಹೆಳ್ಳಗದ್ದೆ ಗಳಾಗಿ ಮುಂದರಿವ ಮಗನಾಗಿ
ಒಳ್ಳೆ ಗುಣದವಳು ಸೊಸೆಯಾದರಾ ಮನೆಗೆ
ಬಳ,ದಲಿ ಹೊನು -- ಸರ್ವಜ..

ಪರಿಶಿಷ್ಟ

ಹೆಣ್ಣಿನ ಹಿರಿಮೆ

ಸೆಣ್ಣ ಪೆತ್ತವರ ಬಳಗ ಬಳೆವುದು ಬೇಗ
ಸೆಣ್ಣ ಪೆತ್ತವರು ಪೆರ್ಚುವರು

ಹೆಣ್ಣ ಪೆತ್ತುದರಿಂಜೆ ಪೆಸರಿನಿಸಿತು ಮಿಗೆ
ಬಣ್ಣ ವೇರಿತು ಪಾಲ್ಲಡಲು

ಪೆಣ್ಣಿಂದ ಪೆರ್ಮೆಗೊಂಡನು ಹಿಮವಂತನತಿ
ಹೆಣ್ಣಿಂದ ಭೈಗು ಪೆರ್ಚಿದನು

ಪೆಣ್ಣಿಂದ ಜನಕರಾಯನು ಜಸವಡೆದನು
ಪೆಣ್ಣ ಸಿಂದಿಸಲೇಕೆ ವೆರರು

ಸಿರಿರಾಣಿಯ ಸೀತೆಯ ರುಕ್ಮಿಣಿಯ ಶ್ರೀ-
ಹರಿಯೊಡನೊಂದೆ ಹಂತಿಯೊಳು

ಇರಿಸಿ ಪೂಜೆಯನೊಡರಿಸುವರು ಹಿರಿಯರು
ಪರಿಕಿಪೊಡವರು ಪೆಣ್ಣೈಸೆ

ಪೆಣ್ಣ ಲ್ಲವೆ ತಮ್ಮನೆಲ್ಲ ಪಡೆದ ತಾಯಿ
ಹೆಣ್ಣ ಲ್ಲವೆ ಪೊರೆದವಳು

ಪೆಣ್ಣು ಪೆಣ್ಣೆಂದೇತಕೆ ಬೀಳುಗಳೆವರು
ಕಣ್ಣು ಕಾಣದ ಗಾವಿಲರು

೩೪

ಹೆಣ್ಣಿನ ಹಿರಿಮೆ

ಕುವರನಾದೊಡೆ ಬಂದ ಗುಣವೇನದರಿಂದ
ಕುವರಿಯಾದೊಡೆ ಕುಂಸೇನು

ಇವರಿರ್ವಕೊಳೇಳ್ಲೆ ವಡೆದವರಿಂದ
ಸವನಿಪುದಿಹಸರಸೌಖ್ಯ

ಕುಲಪುತ್ರನೋದಿ ತಿಳಿದು ನಡೆದಲ್ಲದೆ
ಕುಲವನುದ್ದರಿಸಲರಿಯನು

ಕುಲಪುತ್ರಿ ಯೊಳ್ಳು ವರನಿಗಿತ್ತ ಮಾತ್ರಕೆ
ಕುಲಕೋಟಯನುದ್ದ ರಿಪಳು

ಬಸುರೊಳೊಗೆದು ಬಳೆಡೇಕ ರೀತಿಯೊಳೆಲ್ಲ
ಸಿಸುಗಳರ್ದೊಡಮೇನು ಬಳಿಕ

ಒಸೆದಿತ್ತುದನೊಡಬಡುವಳು ಪೆಣ್‌” ಗಂಡು
ಪಸುಗೆಗೊಂಬನು ಬಲ್ಮೆಯೊಳು

ಅರಿತು ನಿಟ್ಟಿಸೆ ಗಂಡುಮಕ್ಕಳಿಂದತಿಶಯ-
ದೆರಕದೊಳೆನೆವ ಪೆಣ್ಣಳನು

ಪೊರಸೋಟಿದಿಂದ ನೋಡದೆ ಪೋಲೆನಿಸದೆ
ಮರುಕವೆರಸಿ ಮನ್ಸಿಪುದು

ಎನ್ನ ಪೆತ್ತವರಿವರೀ ಮನೆಯೊಡನೆಗ-
ಳೆನ್ನನೆಂದೆರವಿಲ್ಲದಿರ್ಪ

ಕನ್ನೆಯನನ್ಯರಿಗೀವನ್ನೆ ವರಮುರೆ
ಮನ್ಸಿ ಸುವುದು ಮಮತೆಯೊಳು

Q

ಪರಿ ಶಿಷ್ಟ

ಸದುಳಗೊಳಿಸಿ ಪಲಬಗೆ ಪಸದತಗಳ
ಪುದುಗಿಸಿ ಸೊಂದೊಡಿಗೆಗಳ

ಮದುವೆಗೆ ನೆರೆದ ಸೆಣ್ಮಕ್ಕಳ ನಿಟ್ಟಿಸ-
ರೆದೆಗೊಳಿಸಂತೆಸಗುವುದು

ಸುಗುಣನಾವನು ಸುಚರಿತ್ರನಾವನು ಕಣ್ಣೆ
ಸೊಗಸುವ ಸೊಬಗನಾರೆಂದು

ಬಗೆದು ಭಾವಿಸಿ ಸೆಣ್ಣ ನೀವುದು ವೇಶಡೊ-
ಳೊಗೆದೊಳ್ಳು ವರನಿಗೊಲಿದು

ಅಲೆಗೆಯ್ಯ ದವಮತಿ ಯೆಸಗದ ವ್ಸೈರವ
ಬಲಿಸದ ಬರಿದೆ ನಳಿಯೆದ
ಕೊಲೆ ಬೈಗಳಂದ ಕೋಟಲೆಗೊಳಿಸದ ಸ-

ಲ
ತ್ಪುಲಕೀವುದು ಕುವರಿಯನು

ಜಡನಿಗೆ ಜಾತಿಹೀನನಿಗೆ ಚಂಚಲನಿಗೆ
ಕಡುಮೂರ್ಬನಿಗೆ ಗಾಂವನಿಗೆ

ಬಡತನಡೊಳು ಬಲು ಬವಣಿಗೊಂಬವನಿಗೆ
ಕೊಡಲಾಗದು ಕುವರಿಯನು

ಕುವರಿಯರಿಂತು ಕೂರ್ಮ ಯೊಳು ಸಲಹಿ ಮ-
ತ್ರವಳನಿತ್ತೊಳ್ಳು ವರನಿಗೆ

ಸವೆಯದ ಧರ್ಮವ ಸಂಪಾದಿಸಿ ಮಾ-
ಧವನ ಮನವ ಬರಿಸುವುದು

೧೦

೧

೧೨

೧೩

ಹೆಣ್ಣನ್ನು ಕೇಳುವುದು
ಮ | ಭಾಷಾ

ಶ್ರೀ ಕ್ಸ ಲಾಸಡೊಳಿರ್ದು ಸಿ
ನಾಕೆ ವಿವಾಹಾರ್ಥದಿಂದೆ ವರಮೂರ್ರಿಗಳಂ
ಲೋಕೋತ್ತಮರಂ ಪುಣ್ಯ-
ಶ್ಲೋಕರನಾ ಸಪ್ತ ಖುಹಿಯರಂ ನೆನೆಯಲೊಡಂ

ನೆನೆಯದ ಮುನ್ನಂ ಬಂದರ್‌
ವಿಮುತಾಶೇಷರ್‌ ಜಟಾಧರರ್‌ ಭೆಸಿತಾಂಗರ್‌
ಘನಮುಹಿಮಾರುಂಧತಿ ಬೆ-
ನ್ಸನೆ ಬರೆವರೆ ಸಪ್ತ ಖುಹಿಯರತಿಮುದದಿಂದಂ

ಬಂದಭೆವಂಗತಿಸುಖಮುಖ-
ದಿಂದಂ ಮೆಯ್ಯಿಕ್ಸಿ ಹರ ಬರ್ದುಂಕಿದೆವೆನ.ತುಂ
ಸಂದಣಿಸಿ ಪುಳಕಮೆಳ್ತರೆ
ನಿಂದಿರ್ದು ಶಶಾಂಕವರೌಳಿ ಬೆಸಸೆನೆ ಮತ್ತಂ

ಇರೆ ಕಂಡು ಕರುಣದಿಂ ಶಂ-
ಕರನಾ ರುಹಿಗಳ್ಗೆ ಬೆನಸದಂ ಸೋಪುದು ಭೂ-
ಧರನಾಥನಲ್ಲಿಗತ್ಯಾ-
ದರಮಂ ಮಾಡುವುದು ಬೇಡುವುದು ಗಿರಿಸುತೆಯಂ

ಎಂದೊಡೆ ಹಸಾದಮೆಂದಾ-
ನಂದಂ ಮಿಗೆ ಸಪ್ತಖಷಿಗಳನುನಯದಿಂದೆ-
ಯ್ತಂದರ್‌ ಮಂಡಿತ ಪುಷ್ಪಕ

ವೃಂದಾರೂಢಂ್‌ ನಗೇಶಪುರಮಂ ಪೊಕ್ಕರ್‌

ಪರಿಶಿಷ್ಟ

ಆ[ಸಮಯದೊಳ೪ಾ್‌-

ಮನಡೊಳ್‌ ಪರಮೋತ್ಸಾಹಂ
ಜನಿಯಿಸಿ ಗಿರಿರಾಜನೆಸೆವ ಬುಹಿಗಳನಿದಿರ್ಗೊಂ-
ಡನುನಯದಿಂ ತಂದುಚ್ಚಾ-
ಸನಡೊಳ” ಕುಳ್ಳಿರಿಸಿ ವಿನಯವಿನಮಿತನಾದಂ

ಅಂತು ವಿನಯದಿಂಜೆರಗಿ-

ಸುರಲೋಕದಲ್ಲಿ ಸುಖದಿಂ-
ದಿರುತುಂ ಬರವೆಂತು ನಿಮಗೆ ಡೊರಿಕೊಂಡುದಿದೆ-
ಮ್ಮುರುತರಭಾಗ್ಯಮೆನುತ್ತುಂ
ಗಿರಿರಾಜಂ ಸಪ್ತಯಹಿಗಳಂ ಕೇಳಲೊಡಂ

ವರಮುನಿಗಳ್‌ ಮನಡೊಂದ್‌
ದರದಿಂ ನುಡಿದರ" ಶಿವಂ ಶಶಾಂಕಧರೆಂ ಶಂ-
ಕರನಭವಂ ನಿರ್ಮಾಯಂ
ಗಿರಿಜೆಯ ಬೇಡುವೊಡೆ ತಿಳುಹಿ ಕಳುನಿದನೆಮ್ಮಂ

ಆತಂಗೆ ಚಂದ್ರವಕೌಳಿಗ-
ಜಾತಂಗೆ ನಿರಾಮಯಂಗೆ ನಿತ್ಯಂಗೆ ನತ-
ವ್ರಾತಂಗೆ ಬೇಡೆ ಬಂದೆವು
ನೂತನಭುವನೈಕಭಾಗ್ಯವತಿ ಪಾರ್ರಕಿಯಂ

ಚಂದ್ರಧೆರಂಗೆ ನತೋತ್ಸಲ-
ಚಂದ್ರಂಗಂ ಗಣಸಮೂಹನಯನಚಕೋರಸು-
ಚಂದ್ರಂಗಂ ಮುದದಿಂದಂ
ಚಂದ್ರಾನನೆ ಶಿವೆಯನೊಲ್ಲು ಕೊಡು ಗಿರಿರಾಜಾ

ತಿಕ

೧೦

೩೮ ಹೆಣ್ಣನ್ನು ಕೇಳುವುದು

ಎಂದು ಸಪ್ತಖುಹಿಗಳ” ನುಡಿದಾಪ್ತವಚನಮಂ ಕರ್ಣರಸಾಯಃ
ಮಾಗೆ ಗಿರಿರಾಜಂ ಕೇಳ್ದು ಅಳವಿಗಳಿದ ಸಂತಸಮಂ ಸಂತ್ಸೆ ಸಲಾರರ
ಹೆಚ್ಚಿ ಹಿಗ್ಗಿ ಶರ್ವಂಗೆ ಪಾರ್ವಶಿಯೆರವೆ ಸನ್ನಗಾಭೆರಣನೆನ್ನಂ ಬೀಡಲ್ವೆ
ಳ್ಬುದೆ ಸರುಚಿಯಿಂ ಸಾಂಗೀಕಾರದಿಂ ಕಾಮದಿಂ ಪ್ರೇಮದಿಂ ನಿಸ್ಮೆಯಿ:
ನೆಟ್ಟನೆ ಕೊಟ್ಟಿಂ ಕೊಟ್ಟಿನೆರಡಿಲ್ಲಿಂದು ಸತ್ಯಿವಚನಮಂ ಸಂತೋಷದಿ
ನುಡಿದು ಸಸ್ತಖುಷಿಗಳ ಚರಣಕ್ಕೆ ಮಕ್ತೆಮತ್ತೆರಗುತ್ತೆ ಅವರಂ ಹರಿಸದಿ
ಕಳುಹಿ, ಗಿರಿರಾಜಂ ಮಹೋಶ್ಸಾಹದಿಂ ಮಹಾವಿವಾಹಮಂಜಬಿಪಾ!
ಸಮಸ್ತವಸ್ತುಗಳಂ ವಿಸ್ತರಿಸುತ್ತಿರ್ದಂ.

ಗ ಸು

ವಜ್ರದಂತ ಚಕ್ರವರ್ತಿ ವಜ್ರ ಬಾಹುನೃಸನಂ ನಿನಗಾವುದು ಮನೊ.
ರಥಮದಂ ಬೇಡಿಕೊಳ್ಳೆನೆ--

ಎನಗರಿದುಂಬೆ ನಿನ್ಮು ದಯೆಯಿಂದುಳಿದಾವುದುಮೆಲ್ಲಮುಂಟು ನೀ-
ನೆನಗೆ ನರೇಂದ್ರಮೌಳಿಮಣಿರಾಜಿನವಿರಾಜಿತಶಪಾದನೀರ ನೆ-
ಟ್ರನೆ ದಯೆಗೆಯ್ತೊಡಿಃ ನಿಜತನೂಜೆಯನುತ್ಸವಮುಂಗಳಾನಕ-
ಧ್ವನಿ ದೆಸೆಯಂ ಸಳಂಚಲೆವಿನಂ ನೆರಪೀಗಳೆ ವಜ್ರ ಜಂಘನೊಳ್‌ ೧೯

ಎಂಬುದುಂ ಚಕ್ರಥರನಧರಕೆಸಲಯದ ಮೇಲೆ ದಂತಕಾಂ।
ಲತಾಂತ ಪ್ರಭೆಗಳ” ಪಸರಿಸೆ--

ಒಡೆಯಂ ಕೂಸಿಂಗಡೊಂದೇ ಕುಲದ ಚಲದ ಪೆಂಪೊಂದೆ
| ಚೆಕ್ಕೊಂದೆ ಸಂಡಿೂ-
ಳ್ಹುಡಿಯೊಂದೇ ವಿದ್ಯೆಯೊಂದೇ ಪುದಿದೊದವಿದ ಜನ್ಮಾಂತರ-
ಸ್ನೇಹನೊಂದೇ
ನುಡಿಯಲ್ಬಿಕ್ಕಲ್ಪದೊಂದಕ್ತೆ ನಲೆಡೆ ಪೆರರ್ಗಿನ್ಸಿಲ್ಲ ಮುನ್ನಾ ವಿಧಾತ್ರಂ
ಹುದಲಿರ್ದಂ ಕನ್ನೆಯಂ ವೇಳ” ಕಿನಗಮೆನಗಮೇದಂದುಗಂ
ವಜ್ರ ಬಾಹೂ ೧೨

ಪರಿಶಿಷ್ಟ 4
ಅಂತುಮಲ್ಲಡೆಯುಂ--

ಬಾಲಸಹಕಾರಶರು ನವ-
ಮಾಲಕಿಗಕಿಲಲಿತಪೂಗಭೂಜಾತಂ ತಾಂ-
ಬೂಲಲತೆಗೆಂಬನೊಲ್‌ ಸಮ-
ಲೀಲಂ ನಿಜತನಯನೆನ್ನ ತನುಜೆಗೆ ತಕ್ಸಂ ಎಂಕೆ

ಸ್ತ್ರೀರತ್ನ ಮೀಗಳೀಕೆಯೆ
ಧಾರಿಣಿಯೊಳ” ಪುರುಷರತ್ನ ಮೀತನೆ ಸದೃಶಾ-
ಕಾರರನಿವರಂ ಕೂಡಿ ಪ-
ಯೋರುಹಜಂಗಕ್ಕೆ ಸಮಸಮಾಯೋಗಯಶಂ ೧೪

ಎಂಬುದುಂ ವಜ್ರಬಾಹು ವಜ್ರದಂತಸೂಕ್ತಾಮೃತಸಿಕ್ತಮಪ್ಪ ನಿಜ
ಮನೋರಧಾಮರದ್ರುಮದಿನೊಗೆದಂಕುರಿಸಿದಂಕುರನಿಕರಮನನುಕರಿಸುವ
ರೋಮಾಂಚನಿಚಯದಿಂ ನಿಚಿತಾಂಗನಾಗಿ--
ಪ್ರಣಯಮಿದನನ್ಯ ಸಾಧಾ-
ರಣಮೆನಿಸ ಭವತ ಸಾದಮೆಂಬವೈತದಿನಾಂ
ತಣಿದೆಂ ಭೊಭುವನದೊಳಾ-
ಕಿಣೆಯೆನಗೆಂಬೊಂದು ಸಂತಸಕ್ಕೆ ಡೆಯಾದಂ ೧೫

ನಿನಾಹ ಮಂಟಪ-ಮಂಗಲದ್ರವ್ಯ-ವರ್ಣನ

ಒದವಿದ ಜೆಲ್ವು ನೂರ್ಮಡಿಸೆ ನೂರ್ಮಡಿಕುಂ ಹರಿದಶ್ಮಭಿತ್ತಿಜಾ-
ಳದ ನಸುರಿಂಜಿ ಜಾಗದ ಸಸುರ್ಪುಪಹಾರವುನೋಹರಪ್ರಸೂ-
ನದ ಕಡುವೆಳ್ಬಿನಿಂದೆ ಕಡೆಯಿಕ್ಕಿದ ಮುತ್ತಿನ ಬೆಳ್ಳು ರತ್ನದೀ-
ಪದ ಬೆಳಗಿಂದೆ ಮಾಣಿಕದ ಕಂಬದ ಕೆಂಬೆಳಗಾನಿವಾಸದೊಳ” ೧

ಮಿಸುಗುವ ಚೌಕದ ಮುತ್ತಿನ
ಸಸೆವಾಸಿನ ಪಟ್ಟವಳಿಯ ದ.ಗುಲದ ರುಚಿಗಳ"
ಪಸರಿಸೆ ವೊಂಜಗಲಿ ವಿರಾ-
ಜಿಸುತಿರ್ದುದು ಗಾಂಗತುಂಗಪುಳಿನಪ್ರೀನೋಲ್‌ ೨

ಮಸೆವಟ್ಟುಜ್ಬಲದರ್ಪಣಂ ವೊಸದಳಿರ್‌ ಪೂಮಾಲೆ ಶೇಷಾಕ್ರತಂ
ಬಿಸಸೂತ್ರಂ ಸಿತದೂರ್ವೆ ನೂತನಯವಗ್ರೈವೇಯಕಂ ತನ್ನೊಳೊ-
ವ್ಸ ಸಮಸ್ತ್ರೌಸಧಿ ಸಂಚರತ್ತ ಸಹಿತಂ ಪೂತಾಂಬುಪೂರ್ಣಂ ವಿರಾ
ಜಿಸಿದತ್ತಂಚಿತಶಾತಕುಂಭಮಯ ಕುಂಭೆಂ ವೇದಿಕಾಮಧ್ಭ್ಯದೊಳ"

99

ಸಾರಸುವರ್ಣವೇದಿಕೆ ದುಶೂಲವಿತಾನಮಪೂರ್ವಬೈಂಗಿ ಭೈಂ-
ಗಾರ ಘಟಾಳಿ ಪೂರ್ಣಕಲಶಂ ಮಣಿದೀಪಿಕೆ ಸಲ್ಲನೋಲ್ಲಸ-
ತ್ತೋರಣಮುನ್ನ ತಥ್ವೈಜನೆನಿಪ್ಪ್ರುವು ಮಂಗಳಲಕ್ಷ್ಮಿ ತೊಟ್ಟಲಂ-
ಕಾರನಿಕಾಯದಂತಿರೆ ವುನೋಹ-:ಮಾಸ್ತ್ತ ವಿವಾಹಮಂಟಪಂ ೪

ಜನೆ ದಿವ್ಕೌಷಧಿ ಪಾರಿಜಾತಕುಸುಮಂ ಸಿದ್ದಾರ್ಥಮಾರ್ದಾ ್ರಕ್ಷತಂ
ಧವಳಾಬ್ದಂ ಸಿತದೂರ್ವೆ ನೂತನಫಲಂ ಗೋರೋಚನಂ ಲಾಜೆ ಬ
ಣ್ಲವುರಂ ರನ್ನದ ತಣ್ಣೊಡರ” ಮಳಯಜಂ ಕಸ್ತೂರಿ ಕಾಶ್ಮೀರಮೆಂ.
ಬಿವರಿಂ ತೆಕ್ಕನೆ ತೀನಿ ಪೊಂಬರಿಯಣಂ ಚೆಲ್ಪಾದುದಾ ಸದ್ಮದೊಳ್‌ ೫

ವರನ ವಂಂಗಳಾಚಾರ

ಜಸ ಜಃ

ಆ ಮಹೋತ್ಸವದೊಳ” ವನಮಾಲಿ ಮಜ್ಜನಶಾಶೆಗೆ ಬಿಜಯಂ
ಗೆಯ್ದು ಮಚ್ಚನಪೀಠಮನಲಂಕರಿಸಿದಾಗಳ್‌

ಉಗುರ್ಗೊನೆಸೋಂಕದಂತುಗುರಿಪೋಜೆ ತರಂತರದಿಂ ಶಿರೋಜಮಂ
ನೆಗಪುನ ಭಂಗಿ ಬಿತ್ತರದಿನೆತ್ತುವ ಕೆಂದಳದೊಂದು ಲಾಘವಂ
ಸೊಗಯಿಸುತಿರ್ಪಿನಂ ಸಹಜದಿವ್ಯಸುಗಂಧದ ಕೇಶಪಾಶಮಂ
ಮೃಗಮದಗಂಧಿ ಪೂಸಿದಳುಪಾಸಿತಚಂಸಕಗಂಧತ್ಸ ಅಮಂ ೧

ಬಿಗಿದುತ್ತುಂಗಕುಚಂ ಕದಕ್ಕದಿಸೆ ಹಾರಂ ತೂಗೆ ಕಣ್ಣಿಲ್ಲಮ
ಲ್ಲುಗೆ ಪೊನ್ನೋಲೆ ಕಡಂಸನನ್ರಳಿಸೆ ಮಧ್ಯ ಬಳ್ಳೆ ಘರ್ಮಾಂಬು ಕ್ಸ
ಮಿಗೆ ಕಣ್ಣೊಂಡು ಜಗಜ್ಜನೈಕವಿಭುವಂ ಯೋಹಿಜ್ಜನಂ ಮಜ್ಜನಂ-
ಬುಗಿಸಿತ್ತಂದು ಸುಹೃಜ್ಜನಂ ವಿರಚಿಸನ್ನಂ ಮಂಗಳಾಚಾರಮಂ ೨

ಮನಮನಲರ್ಜುತಿರ್ಹ ನವಪುಷ್ಪಸನೃುದ್ಧಿ ವಸಂತ ಚೂತನಂ-
ದನಮಲರ್ವಂತು ಮಾಂಗಳಿಕಸಾರಧನಂ ಧವಳಪ್ರ ಸಾಧನಂ
ತನಗಮರ್ಜಿಫ್ಪೆ ತದ್ದಿಮಲಮೌಕ್ತಿಕಮಂಡನಕಾಂಶಿಪೂರದಿಂ
ನೆನೆಯಿಸಿದಂ ಮುಕುಂದನಮೃತಾಬ್ಧಿ ಯೊಳಿರ್ಪ ನಿಜಾದಿಮೂರ್ತಿಯಂ ೩

ಕ ಯು

ಆಗಳ್‌ ಪಂಚರತ್ನ ಗರ್ಭವಿವಿಧೌಷಧಿಸಂದರ್ಭೆಶಾತಕುಂಭೆಕುಂಭ
ಸಂಭೃತಮಂಗಳಜಳಂಗಳಿಂದಂ ಮಿಸಿಸೆ ಮಿಂದಳಂಕಾರಮಂದಿರಕ್ಕೆ
ವಂದು ನೆಕೆಯೆ ಕೈಗೆಯ್ಯೊ--

೪.೨ ವರನಮಂಗಳಾಚಾರ

ಕಕಿವೆರಸಿದ ಪೊಸದುಗುಲದ
ತೆರಳ್ಳಿನೆತ್ತುಜೆ ಹಟತ್ಸಟೀಸೂತ್ರಸರಿ-
ಸ್ಫುರಿತದೊಳಂ ಕಟ್ಟಿದ ಪೊಂ-
ಜುರಿಗೆಯೊಳೆಂ ಜನಮನೇಂ ಮನಂಗೊಳಿಸಿದುಡೋ

ತರಳತರವೃತ್ತಮ್‌ೌಕ್ತಿಕ-
ಪರಿಕರಮೇಕಾಂತಕಾಂತಮೆಕ್ಳಾವಳಿ ಘಂ-
ಧರಡೊಳಮರ್ದೆಸೆಯೆ? ಪೋಲ್ತುದು
ಪರಿನೇಷಂಗೊಂಡ ಚಂದ್ರನಂ ಮುಖಚಂದ್ರಂ

ಹಿಮವದ್ಲಿರಿಕಟಕದಿನೊಗೆ-
ವಮರಸರಿತ್ಸೊ ೇತಮೆಂಬ ಮಾತಂ ಪಡೆದೇಂ
ಹಿಮಗೌರಹಾರಮೆಸೆದುದೊ
ಹಿಮಶೈ ಲಶಿಲಾವಿಶಾಲವಕ್ಷಸ್ಸೃ ಳದೊಳ”

ಶ್ರೀಮತಿಯ ಮನಮಸೆರಗಿಸ-
ಲೀ ಮಣಿಮಯನಮಕುಟಮಾಗಳುಂ ಸಾಲ್ವುದೆ ತ-
ತ್ರೋಮಳೆ ಮುಳಿದಿಕೆ ತಿಳಿಪ-
ಲ್ವೀಮಕುಟಮೆ ಸಾಲ್ಗು ಮೆನಿಸಲಾರ್ತುದು ಮಕುಟಂ

ಕೇಯೂರಕಟಕಸಮಿಕಿ ಯು-
ಗಾಯತಬಾಹುಗಳಿನುಸ್ನಿಷದ್ರತ್ನ ಹಟ-
ಚ್ಛಾಯೆ ಯೊಳೆ ಮುಸುಕಿ ದೇಹ-
ಚ್ಛಾಯೆಯುವುಂ ಪುದಿಯೆ ರತ್ನ ತರುವನೆ ಪೋಲ್ತಂ

ಮನಸಿಜನಂಗನಾಜನವಶೀಕರಣೌಷಧಮಂಗಜನ್ಮನಂ-
ಬಿನ ಮದಶಕ್ತಿ ಮನ್ಮಥನ ಮೋಹನಯಂತ್ರಮಿದಪ್ಪುದಲ್ಲದಂ-
ದಿನಿತುವರಂ ಮನಂಗೊಳಿಸದೆಂಬಿನಮುಜ್ಜ್ಯಳಮಂಗಳ ಪ್ರಸಾ-
ಧನನೆ ಮನೋಜರಾಜಜಯಸಾಧನಮಾದುದು ವಜ್ರಜಂಘನಾ

ವಧುವಿನ ಮಂಗಳಾಲಂಕಾರ

ಎ ೧—
ಅನ್ನೆ ಗಮಿಶ್ತಲ್‌--

ಮಳಯಜ ಮಿಶ್ರ ಕೀರ್ಥಜಲಧಾಕೆಗಳಿಂ ಶಶಿಕಾಂಶಮಂ-
ಗಳಕಲಶಾಂಶುಧಾರೆಗಳಿನಿರ್ಮಡಿಸಿತ್ತು ವಿವಾಹಮುಖ್ಯಮಂ-
ಗಳ ಸವನಂ ವಿಳಾಸವತಿ ಸೀತೆಗೆ ದಿಕ್ಷಟಮಂ ಪಳಂಚೆ ಮಂ-
ಗಳ ಪಟಹಸ್ತನಂ ಪುದಿಯೆ ಮಂಗಳಗಾಯಕ ಗೀತ ನಿಸ್ತನಂ ೧

ಹಿಮಳಿರಣಮಾಲೆ ಮುಸುಕಿದ
ಕುಮುದಿನಿಯ ಬೆಡಂಗು ತನಗೆ ಪುದುವೆನೆ ಮೃಗನೇ-
ತ್ರೆ ಮನಂಗೊಂಡಳ" ಮಲಯಜ
ಹಿಮ ಕರ್ದಮ ಕಲಿಲ ಸಲಿಲ ಸನನೋತ್ಸವದೊಳ” ಪಿ

ಆ ಮಂಗಲಸನನಸಮಯಾನಂತರಂ ಜಾನಕಿ ನೀರಾಜನವಿರಾಜ
ಮಾನೆ ಧಾರಾನಿಳಯಜಲಯಿಂತ್ರಪುತ್ರಿಕೆಯಂತೆ ನಯನಪುತ್ರಿಕೆಗೆ ಮಣಿ
ಭೂಷಣಮೆನಿಸಿ ಪಳಿಕಿನ ಪಟ್ಟವಣೆ ಕೇಸಡಿಯ ಕೆಂಪಿನಿಂದರುಣಮಣಿಯ
ಕೊಟ್ಟೈಸೆ ಮೆಬ್ಚಿನಿಲ್ವುದುಮಾ ನಿತಂಬಿನಿಯ ಥಿತಂಬಸೂತ್ರದೊಳ್‌
ತೊಡರ್ಚಿದ ತೋರಮುತ್ತುಗಳಂತೆಯುಂ ಆ ವೃತ್ತಕುಚೆಯ ಕುಚಕಳಶ
ದೊಳೊಸರ್ವ ಲಾವಣ್ಯರಸಬಿಂದುಗಳಂತೆಯುಂ ಆ ಕನಕಕೇತಕೀದಳ
ನಖೆಯ ನಖಮುಖಪಜೊಳುಣ್ಮುವ ಮಯೂಖಮಂಜರಿಯಂತೆಯುಂ ಆ
ಚಳಾಳಕೆಯಳಕವಲ್ಲರಿಯೆೊಳ” ಬೆಳರ್ತ ಬಿರಿಮುಗುಳಂತೆಯುಂ ಓರೊಂದೆ
ಜಲಬಿಂದು ಬಿಡುತರ್ಪುದುಂ--

ಆ ರಮಣಿಯ ತನುಲತೆಯಿಂ
ವಾರಿಕಣಪ್ರಚಯಮಂ ದುಕೂಲಾಂಚಲದಿಂ
ವಾರಾಂಗನೆಯರ್‌ ತೊಡೆ ದಂ
ನೀರಂಜಿಸುವಂತೆ ಮಣಿಶಲಾಕೆಯನಾಗಳ್‌

p>

೪೪ ವಧುವಿನ ಮಂಗಳಾಲಂಕಾರ

ನಗೆಗಣ್‌ ಸೂಸೆ ವಿಳಾಸಮಂ ನಗೆಮೊಗಂ ಲಾವಣ್ಯಮೆಂ ಬೀರಿ ಸಾ-
ವಗಿಸುತ್ತು ಕಚಬಂಧಮಂ ಶಿಥಿಲ ಠೀವೀಬಂಧೆಮಂ ಕಾಂಚಿಯೊಳ”
ತೆಗೆಯುತ್ತುಂ ಸ್ಮರಮಂತ್ರದೇವತೆಯವೋಲ್‌ ಬಾಹಾಲತಾಂದೋಳನಂ
ಬಗೆಯಂ ಬಲ್‌ಸೆಕಿಗೆಯ್ಯೆ ಬಾಲೆ ಮೆರೆದಳ” ಲೀಲಾಪದನ್ಯಾಸಮಂ ೪

ಅಂತು ಬಂದು ಜೆಂಬೊನ್ನ ಕನ್ನೆಮಾಡದ ಮೊಗಸಾಲೆಯೊಳಿಕ್ಕಿದ
ಮುತ್ತಿನ ಬಿತ್ತರಿಕೆಯೊಳ್‌ ಕಳಿಪ್ಪುದುಂ ಮೇಳದಂಗನೆಯರ್‌ ಮಂಗಳ
ಪಶದನಂಗೊಳಿಸಲವಸರಂಬಡೆದು ವಿಚಿತ್ರ ಚೇನಾಂಬರಮಂ ಫಿರಿವಿಡಿದು
ಡಿಸಿ, ಕೆಂದಾನರೆಯುನೆಳವಿಸಿಲೆಳಸಿದಂದಮಾಗೆ ಲಾಕ್ಸ್ಟಾರಸದಿನಡಿಯೂ
ಡಿಯುಂ ಚರಣನಪಚಂದ್ರಮಾಲೆಗೆ ನಕ್ತತ್ರಮಾಲೆಯನೋಲಗಿಸುವಂತೆ
ಮುಕ್ತಾಫಲನೂಪುರಮಂ ತುಡಿಸಿಯುಂ ಪುಳಿನವಳಯಮಂ ಪೊಂದಾ
ವಕಿಯ ಬಳ್ಳಿ ಬಳಸಿದಂತೆ ನಿಕಂಬವಳೆಯಜೊಳ್‌ ಮಣಿಮೇಖಲೆಯಂ
ತೊಡರ್ಜಿಯುಂ ಮದನಮದರದನಿರದನದೊಳ” ಕೀರ್ತಿಮುಖಮಂ ಕೀಲಿ
ಸುವಂತೆ ಶತಪತ್ರಭೆಂಗಮಂ ತುಂಗಸ್ತನಾಭೋಗದೊಳ ಸಂಗಳಿಸಿಯುಂ
ನೀವರ ಪಯೋಧರ ಮಂಡಲಕ್ಕೆ ನರಿನೇಷನುಂ ಪಡೆನಂತೆ ಪಂಚರತ್ಸದ
ಬಣ್ಣ ಸರಮಂ ಕೊರಲೊಳಿಕ್ಸಿಯುಂ ಬಾಹುಲತೆಯ ಬಿಳಲಂತೆ ರತ್ನ ಕಾಂತಿ
ಕನಲ್ವರಿವಿನನುಂಗದನುನಳವಡಿಸಿಯುಂ ಸಿರಿಸದ ಬಾಸಿಗಮಂ ಭೈಂಗ
ಮಾಲೆ ಬಳಸುವಂತೆ ನಳಿತೋಳೊಳ್‌ ಪಚ್ಚೆಯ ಹಿಂಡುಗಂಕಣಮನೇರಿ
ಯುಂ ನನೆಗಣೆಗೆ ಗರಿಗಟ್ಟುವಂತಂಗುಲಿಯೊಳ್‌ ರತ್ನಮುದ್ರಿಕೆಯಂ
ಮುದ್ರಿಸಿಯುಂ ಸ್ಮರವಶೀಕರಣಯಂತ್ರಮಂ ಬರಿವಂತೆ ಕವೋಲತಳ
ದೊಳ್‌ ಮಕರಿಕಾನತ್ರಮಂ ಬರೆದುಂ ಪೂಸಮಸೆಯ ಪೂಗಣೆಗೆ ಸೊಗರಂ
ಪಡೆವಂತೆ ನಗೆಗಣ್ಗ್ಣಳೊಳಂಜನಮ:ನಣೆಗೆಯ್ದುಂ ಕರ್ಣಾಂತವಿಶ್ರಾಂತ
ವಿರೋಚನದಜೊಳ” ಪಡಿಯಿಟ್ಟ ನೋಳ್ಪಂತೆ ಕಿವಿಯೊಳವತಂಸೋತ್ಸ
ಲವಮುಂ ತೊಡರ್ಚಿಯುಂ--

ಉಗುರ್ಗಳ ಕಾಂತಿಯಿಂದಳಕವಲ್ಲಿಗೆ ನೀರ್ದಳಿವಂತೆ ಮೆಲ್ಲಮೆ-

ಲಗೆ ತಲೆವಿಕ್ಸಿ ಚೆಂದ್ರಕೆರಣಂಗಳನಾಗಳೆ ರಾಹು ನುಂಗಿ ಮ.
ತ್ತುಗುಳ್ಳ ಪುಡೆಂಬಿನಾಮುಡಿಸಿಬಾಲೆಯಸೋರ್ಮುಡಿಯಂ ಲಲಾಟಿಡೊಳ್‌
ಮೃ ಗಮದಬಿಂದುವಂ ಸೆಕೆಗೆ ನುಣ್ಣೆಕೆಯಂ ಸಡೆವಂತೆ ತಿರ್ದಿದರ್‌ ೫

ಪರಿಶಿಷ್ಟ ೪೫

ಆಗಳಾಕೆಯ ಮಂಗಳವಸದನಮೇ ತನಗೆ ಬೀರವಸದನಮಾಗೆ--

ಬಾಲೆಯ ಕಡೆಗಣ್ಣೊ (ಟಮೆ
ಸಾಲದೆ ನನೆಗಣೆಗಳೇವುನೆಂದು ಮನೋಜಂ
ಶೂಲಿಯ ನೊಸಲುರಿಗಣ್ಣ ೦
ನೀಲಿಯ ಕಣ್ಣೆ ಂಬನಾವನೆನಗಿದಿರೆಂಬಂ ೬

ಮನಸಿಜನೆನೆ ರಕಿಯೆನೆ *-
ರಿನ ಬಿಲ್ಲೆನೆ ಕುಸುಮಬಾಣನೆನೆ ಕೋಕೆಲನಿ-
ಸ್ವನಮೆನೆ ಮಧುಕರ ರುಂಕೃತ-
ಮೆನೆ ಸೀತೆಯ ಪಸದನಕ್ಕೆ ಸರ್ಯಾಯಂಗಳ ೭

ತೊಡವುಗಳೀ ಸರೋಜದಳನೇತ್ರೆಯ ಮೆಯ್ವೆಳಗಿಂದುಪಾಶ್ರಯಂ-
ಬಡೆದುವು ನೋಳ್ಸರುಮ್ಮಳಿಸುವಂತಿರೆ ರತ್ನ ನಿಭೂಷಣಂಗಳಿ-
ರ್ಜೆಡೆಯ ವಿಳಾಸಮಂ ಮರಸಿದಪ್ಪು ವೆನಲ” ತೊಡವಾಕೆಗೊಪ್ಪಮಂ
ಪಡೆವೆಡೆಗಲ್ಲಮಾ ವಧುಗೆ ಮಂಗಳಕಾರಣಮಲ್ತೆ ಭೂಷಣಂ ೮

ಕ್‌ ಬ್‌

ಆಗಳ್‌ ಕೂಸಂ ನೆರೆಯೆ ಕೆಯ್ಗೆಯ್ಸಿಮೆಂದು ಅಂತಃಪುರ ಪುರಂಧ್ರಿ
ಯರಂ ಕರೆದು ವೇಳ್ವುದುಮಂತೆಗೆಯ್ವೆಸೆಂದು--

ಈ ಪೊಳ್ತಿಂಗೀ ರುತುವಿಂ-
ಗೀ ಸಸದನಮಿಂತುಟಪ್ಪ ಮೆಯ್ದಣ್ಣ ಕೈೈಂ
ತೀ ಪೂವಿನೊಳೀ ತುಡುಗೆಯೊ-
ಳೀ ಪುಟ್ಟಿಗೆಯೊಳ್‌ ಬೆಡಂಗುವಡೆದೆಸೆದಿರ್ಕುಂ ೯

ಎಂದು ನೆಕೆಯೆ ಪಸದನಂಗೊಳಿಸಿ---

೪೬ ವಧುವಿನ ಮಂಗಳಾಲಂಕಾರ

ತುಡಿಸದೆ ಹಾರಮಂ ಮೊಲೆಯ ಬಿಣ್ಣಿ ನೊಳಂ ನಡು ಬಳ್ಳಿ ದಪ್ಪುದೀ-
ನಡುಗುವುವಲ್ಲವೇ ತೊಡೆ ನಿತಂಬದ ಬಿಣ್ಸಿ ನೊಳೇವುದಕ್ಕ ಸೋ
ಬಿಡು ಕಟಿಸೂತ್ರಮಂ ತೊಡೆಯ ಬಿಣ್ಣು ಪದಾಂಬುರುಹಕ್ಕೆ ತಿಣ್ಣಮೇಂ
ತುಡಿಸುವುದಕ್ಕ ನೂಪುರಮನೀ ತೊಡನೇವುಜೊ ರೂಪೆ ಸಾಲದೇ ೧೦

ಎಂಡೆಂದೋರೊರ್ವರಾಕೆಯ ರೂಪಂ ವಕ್ರೋಕ್ತಿಯೊಳೆ ಪೊಗಳ್ಳು
ಮಂಗಳವಸದನಮಿಕ್ಕಿಯುಂ ಪೊಸಮದವಳಿಗೆಯಸ್ಪುದರಿಂ ತುಡಿಸಲೆ
ವೇಳ್ಭ್ಳುಮೆಂದು ನೆರೆಯೆ ಸಸದನಂಗೊಳಿಸೆ-

ಮಸೆದುದು ಮದನನ ಬಾಳ್‌ ಕೂ.
ರ್ಮಸೆದುದು ಕಾಮನಂಬು ಬಾಯ್ಸ್ಲೂಡಿದುದಾ
ಕುಸುಮಾಸ್ತ್ರನ ಚಕ್ರಮಿದೆಂ-
ಬೆಸಕಮನಾಳ್ಚತ್ತು ಸಸದನಂ ದ್ರೌವದಿಯಾ ೧೧

ರಾ ಶ್ಮಿ ---

ಒದವಿ ಗಂಗಾದೇವಿಸಿಂದ,ದೇವಿಯರು ರಾ-
ಗಡೊಳಣ್ಣ ನೊತ್ತಿಗೆ ಬಂದು

ಮದುವೆಗೆ ಸಿಂಗರಿಸಿದ ವೆಣ್ಣ ನಾವು ನೋ-
ಡಿದರಾಗದೆಯೆಂದರೊಡರನೆ ೧೨

ಸಲಲಿ ನಿಮ್ಮರ್ಕಿಯೆಂದಜೊಡನೆ ಬೀಳ್ಕೊಟ್ಟ ನಾ-
ಗಳೆ ಹೋಗಿ ಹೊಕ್ಕರಾ ಗೃಹವ
ಅಳಿಯನ ತಶಂಗಿಯರೆಯ್ತಂದರೆಂದತ್ತೆ
ನಲಿದು ಸಮ್ಮಾನಮಾಡಿದಳು ೧೩,

ಪರಿಶಿಷ್ಟ

ಕಾಲ ತೊಳೆಯಿಸಿ ಸೇವಕಿಯರಿಂದೊಡನೆ ನಿ-

ವಾಳಿದಿಡಿಸಿ ಕುಳ್ಳಿರಿಡಿಸಿ
ಲೋಲನೇತ್ರೆಯರಿರಾ ಕುಳ್ಳಿರಿಯೆಂದಳಾ
ಲೋಲೆ ಯಶೋಭದ್ರಾದೇವಿ

ಇಲ್ಲಿ ಬೇಡಾವು ನಮ್ಮತ್ತಿಗೆಯೊತ್ತಿನೊ-
ಳಲ್ಲದೆ ಕುಳ್ಳಿಕೆವಾಕೆ

ಎಲ್ಲಿಹಳೀಕ್ಷಿಸಬೇಕೆನೆ ಮಣಿಮಾಡ-
ದಲ್ಲಿಗೇರಿಸಿದಳರ್ಕಿಯೊಳು

ಸೂಸುಮೋಹನದ ಸಿಂಗರಜೊಟ್ಟು ತನ್ನ ವಿ-

ಲಾಸಿನಿಯರ ಬಳಸಿನೊಳು
ಪೂಸರಲನ ಪುಜಣ್ಯದೇವತೆಯೇತಿರ್ದ
ಭಾಸುರಾಂಗಿಯ ಕಂಡಂಾಗ

ನಿನ್ನರಸನ ತಂಗಿಯರು ಬಂದರೇಳಕ್ಕ
ಮನ್ಸಿಸೆಂದಳು ತಾಯಿ ಮಗಳ

ಚಿನ್ನೆ ಯೆದ್ದಿದಿರಾಗಿ ಬಂದಳನ್ಯೋ ್ಯಪ್ರೆ-
ಮನ್ನೆ ಡಲಾಲಿಂಗಿಸಿದರು

ಮೂವರೊಂದಾಗಿ ಕುಳಿತರು ಯಶೋಭೆದ್ರಾ-

ಡೇವಿ ಕೆಲದೊಳು ಕುಳಿತಳು
ಸೇವೆಯ ನರಸುರ ಸತಿಯರು ಬಳಸಿಯೆಂ-
ದಾ ವಿಭವಜೊಳಿರ್ದರಾಗ

೪೭

೧೪

೧೫

೧೬

೧೬

೪೮

ನಧುವಿನ ನುಂಗಳಾಲಂಕಾರ

ನೋಡಿದರಾಕೆಯ ಹಾವಭಾವಗಳ ಮಾ-
ತಾಡುವಂತೆಸೆವ ಸಿಂಗರವ

ನಾಡಾಡಿ ವೆಣ್ಣಲ್ಲ ಚಕ್ರವರ್ತಿಯ ಮರು-
ಳ್ಮಾಡುವಳೆಂದು ನೆನೆದರು

ಕಾರಿರುಳೊಳು ವಮಿನುಮಿನುಗಿ ಕಾಣಿಸುತಿಹ
ಶಾರಗೆಗಳ ಬಂಬಲಂತೆ

ತೋರಮುಡಿಯೊಳೆಳೆಮುತ್ತಿನ ಬಲೆಯ ಶೈಂ-
ಗಾರವೊಪ್ಪಿರೆ ಶಿಟ್ಟಿ ಸಿದರು

ಕಾಳಿಂದಿಯಿದಿಕೊಳು ಸುರಗಂಗೆ ಹರಿವುದ
ಕೇಳಿತಿಲ್ಲವೆ ಕಂಡೆನೆಂದು
ನೀಲಕುಂತಳದೆಳೆಮುತ್ತಿನ ಟೈ ತಲೆ-
ಗಾ ಲಲನೆಯರು ಮೆಚ್ಚಿದರು

ಹರಳೋಟಿ ಮಕರಿಕಾಪತ್ರ ಮೂಕುಕಿ ಸಣ್ಣ
ಗೆರೆಯ ತಿಲಕ ಚವಚವಿಸೆ

ಸುರಸತಿಯರು ನೋಡಿ ಸೋತರಾ ಮೊಗಕಿನ್ನು
ನರಸಕಿಯರು ಸೋಲ್ಟುದರಿದೆ

ವಸ್ತುಕ ವರ್ಣಕ ಕೃತಿಯ ಲಿಪಿಯ ಸಾಲು
ಪುಸ್ತಕದೊಳಗೆಸೆವಂತೆ

ಪುಸ್ತಿಯ ಚಿಂತಾಕು ಮಣಿಸರ ಬಂದಿ ಪ್ರ-
ಶಸ್ತವಡೆದುವು ಕಂಠಡೊಳು

೧೯

೨೧೦

೨೧

೨.೨

ಸರಿಶಿಸ್ಟ

ಹಸ್ತಕಡಗ ಗೌಳಸರ ಬಳೆ ಭುಜಕೀರ್ತಿ
ಪ್ರಸ್ತುತದುಂಗುರ ಶಾತಿ

ಹಸ್ತಿಯ ಸುಂಡಿಲ ನಗುವ ಹಸ್ತಗಳಲ್ಲಿ
ಹಸ್ತಿಗಮನೆಗೆ ಮೆರೆದುವು

ಪದಕ ಹಾರವ ಹೇರಲಡಕದಿ ಬಳೆದುವ-
ಲ್ಲದರಿನ್ನು ಹೆಚ್ಚುವುವೆನಲು

ಎದೆತುಂಬಿ ಬಳೆದ ಬಲ್ಮೊಲೆಗಳಾ ಹಾರವ
ಪದಕವನಾಂತು ಮೆರೆದುವು

ತೂಕದ ಮೊಲೆಗಳ ಬಡನಡು ಶಾಳದೆಂ-
ದಾ ಕಾಂತೆ ಚಿನ್ನದ ಕಟ್ಟಾ

ಜೋಕೆಗೈ ದಳೊಯೆ ನೆ ನವರತ್ನದ ಚೆಂ-
ತಂಕು ತೋರಿತು ನಡುವಿನೊಳು

ಎರಡುಬೆಟ್ಟಿವ ಮುಟ್ಟ ಕಾಮನ ಬಿಲ್ಲು ಶೇ-
ಖರಿಸಿ ಮೂಡಿದುದೊಯೆಂಬಂಕೆ

ಬೆರಕೆವರಲ ಹೊನ್ನ ನೇವಳ ಹೊಳೆದುದಾ
ತರುಣಿಯ ಕಬಿತಟಾಗ್ರ ಗೊಳು

ಕರೆಗೊಂಡ ಬೆಳ್ಮುಗಿಲೊಳು ಚಿತ್ರವೆನೆ ದಿಟ್ಟ.

ಗುರಿವ ಮಿಂಚಿನ ಗೊಂಚಲಂತೆ
ನಿರಿವಿಡಿದುಟ್ಟಿ ದೂವಟದ ಸೀರೆಯ ಮೇಲೆ
ಮೆಕೆದುದು ಹೊನ್ನ ಗೊಂಡೆಯವು

೪೯

೨೪

ವಿ೭

೫೦

ವಧುಪಿನ ಮಂಗಳಾಲಂಕಾರ

ರಾಗರಸಾಬ್ಬಿಯ ತೆಕಿಗಳೊ ಮದುವೆಗೆ
ಸೀಗುರಿಗಳ ಮೂಳ್ಳೊ ಡೀಕೆ

ತೂಗಿ ಮೇಲ್ಪಂಕಿಜೋರ್ನ್ಸಳೊಯೆನೆ ನಿರಿಗಳ
ಸಾಗಿಸಿದುಡಿಗೆ ಮೋಹಿಸಿತು

ಚಂಡಮಾರನ ನೀರವಿಶರಣಗುಣಕೀರ್ತಿ-
ಗೊಂಡ ಕಲಾಪಟ್ಟಿವೆನಲು

ಸೆಂಡೆಯೆ ಪಾದವಟ್ಟಿ ಗಳೂಪ್ಪಿ ದುವು ಚಂದ್ರ-
ಮಂಡಲಮುಖಿಯಡಿಗಳೊಳು

ಬೆಳ್ಳುಗುರ್ಗಳಿಗಲತಗೆಯೂಡಿ ಮಿಂಚಿಕ್ಕಿ
ನಿಲ್ಲಿಯುಂಗುರವು ಕಣ್ಣೆಸೆಯೆ

ಸಲ್ಲಲಿತಾಂಗಿಯ ಕೆಂಬಜ್ಜೆ ಮೆರೆದುವು
ಚಜೆಲ್ಲುವಂತನುರಾಗರಸವ

ಅಂಜನವರ್ಣದ ಸಣ್ಣ ರವಕೆಯಪ-
ರಂಜಿಯಂಬದ ಮೈಗೆ ಮೆಕೆಯೆ

ಮಂಜುವಸ್ರ್ರದ ಮೇಲುಸೆರಗು ಬೆಡಂಗಿಳಿ-
ದೇಂ ಜಾಣೆ ದಿಟ್ಟಿ ಗೊಪ್ಪಿ ದಳೊ

ಕಂಗೊಳಿಸೊಳವಸ್ರದೊಂದು ಕೆಂನಿಂದ ಶು-
ಭ್ರಾಂಗವಸ್ತ್ರಕೆ ಕೆಂಪು ರಮಿಸೆ

ರಂಗುಮಾದಳದ ಸೀರೆಯನುಟ್ಟಳೆಂಬ ಬೆ-
ಢಂಗಿನೊಳೆಸೆದಳಾ ನೀರಿ

೨೯

೩೦

೩.೧

೩೨

೩%

ಪರಿಶಿಷ್ಟ

ಜೂಳೆಯ ಚಿನ್ನಪೂ ಕಮಲಪೂ ಚಳಿಕೆಗೆ
ತಾಳೆಪೂ ಬೆಂಬಚ್ಚೆದಂಡೆ

ಕೋಳೊಂಕೆ ಕರ್ಣಕೆ ಸರಪಣಿ ಮೊದಲಾಗಿ
ಬಾಲೆಗಾಬೆರಣವೊಸ್ಪಿ ದುವು

ಗಂಡನ ಬಾಸಿಗದೊಡನೆ ರಾತ್ರಿಗೆ ತನ್ನ
ತೊಂಡಿಲು ಮೆರೆವುದಿನ್ನ ದನು

ಮಂಡಿಪುದೊಂದಲ್ಲದುಳಿದ ಭೂಷಣವೆಲ್ಲ
ಮಂಡಳಿಸಿದ್ದು ವಂಗನೆಗೆ

ವೈವಾಹದುಚಿತವ್ಲದೆ ತೊಡವೇಕೆ ಸ್ವ-
ಭಾವ ಶೃಂಗಾರಾಂಗಿಯವಳು

ಹೂವಿಂದ ನಾರೊಸ್ಪುವಂಶೆಯಾಕೆಯ ಸೋಂಕಿ
ಪಾವನವಾದುವು ತೊಡಿಗೆ

ಆಭೆರಣಗಳಾಕೆಯಂಗವ ಸೋಂಕಿ ಕ-
ಳಾಭರಿತಗಳಾದುವಿನ್ನು

ಆ ಭಾವೆ ಭೆರತರಾಜೇಂದ್ರನ ಸೋಂಕಿ ಮ-
ಹಾಚೊಸನಾಂಗಿವಿಯಹ ಳು

ಸಖಿಯರು ಕೊಡುವೆಲೆಫಘಳಿಗೆಯ ಕೊಳುತ ಸ-
ಮ್ಮು ಖದೊಳಿದ್ದ ಮರಕಾಂತೆಯರ

ಮುಖವ ನೋಡುತ ಸುಮ್ಮನಿರ್ದಳು ಗಂಭೀರ-

ಸುಖಿಯ ಪಟ್ಟದ ರಾಣಿಯಲ್ಲೆ

೫೧

೩೪

೩೫

೩೬

೩೭

೩೮

ಚಿ

ವಧುವಿನ ನುಂಗಳಾಲಂಕಾರೆ

ನೀನೇ ನಮ್ಮಣ್ಣನ ಸೋಲಿಸಳೆಂದವ-
ರಾನಂದದಿಂದ ಕೇಳಿದರು

ನಿನದು ಡೊಡ್ಡಿತೆ ನನಗೆಂದು ನಗುವಂತೆ
ಮೋನದೊಳ ಗುತಿರ್ದಳಾಕೆ

ಈ ಕಿಲಕವೆ ಚಕ್ರಧರನ ಸೋಲಿಪುದು ಪೇ-
೪ೀ ತುರುಬೆ ಮತ್ತೀಪೂನೆ

ಮಾತಾಡು ಹೆಣ್ಣೆ ಯೆಂಬರು) ಲಜ್ಜೆಯಿಂದಾಕೆ
ಸೋತಂತೆ ಶಲೆಗುಸಿಗಿಹಳು

ಕೈಯಿಂದ ಮೊಗವಿಡಿದಿತ್ತಿ ನಗುತ ನೋಳ್ಪ-
ರಯ್ಯಯ್ಯೊ ನಿನ್ನಯ ಜಾಣ್ಮೆ

ಮೆಯ್ಯುಳ್ಳ ಮದನ ನಿನಗೆ ಮೆಚ್ಚುವನೆ ನನಮ್ಮೊ-

ಕೊಯ್ಯನೆ ನುಡಿಯೆಂಬರೊಸೆದು

ಕಡೆಗಡ್ಡ ಮೊಗವಿಕ್ಸಿ ಸುಮ್ಮನಿಹಳು ನೋಡಿ
ನುಡಿಗೆಟ್ಟಿ ಹೆಣ್ಣಿಗೆಮ್ಮಣ್ಣ

ಕಡುಸೋತುದಾಯ್ತಲಯೆಂದೊತ್ತಿ ಚುನ್ನವ
ನುಡಿದರದಕೆ ನಗುಕಿಹಳು

ಸರಸಗುಣಗಳಿಲ್ಲದಿವಳ ರೂಪೇನು ಕಾ-
ಸರಕನ ಹಣ್ಣಿನಂತೆಂದು

ಕೆರಳಿಸಿ ನುಡಿವರು ಮಾತಾಡಬೇಕೆಂದು
ಶಿರಬಾಗಿ ನಗುಕಿಹಳಾಕೆ

ಲ್ಲ

೪೦

೪

೪೨

ಪರಿಶಿಸ್ಟ

ಇಂದು ನುಡಿಯಳಾಕೆ ನಾಳೆ ನಾಡಿದು ನೀವು
ಬಂದೊಮ್ಮೆ ಮಾತಾಡಿ ನೋಡಿ

ಒಂದೊಂದೆ ನುಡಿಯೊಳೆ ಕಟ್ಟಿ ಬಿಡುವಳು ಸಾ-
ಕಿ:ದಿಗೆಂದಳು ಮಧ.ವಾಣಿ

ನಿಮ್ಮ ಪಾಡೇನು ನಿಮ್ಮಣ್ಣನ ನುಡಿಗಳ-
ಕೊಮ್ಮೊಮ್ಮೆ ಕಟ್ಟಿ "ನಿಲ್ಲಿಸಳು

ನಮ್ಮ ದೇನಿಯ ೫ ವರರಿಗೆ ಜಾಣ್ಮೆಯೇ
ನಮ್ಮ ಸ್ವ ರಿಸಿರೆಂದಳವಳು

ಅಲ್ಲವೆ ಪೇಳೀಕೆಗುರೆ ತನ್ನ ಪತಿಯೊಡ-
ನಡೆ ನುಡಿಯದ ಛಲವೆ

ಒಳ್ಳಿ ತಾಯ್ತದ ವೇಳ್ವೆವೆಮ್ಮಣ್ಣಗೆಂದರು
ನಲ್ಲವೆಣ್ಣೆದೆ ನಾಚಿ ಬೆದರೆ

ಏಕೆ ಕಾಡುವಿರಿ ನಿಮ್ಮಣ್ಣ ನೊಳ್ಳಿ ಮ್ಮೊಡ-
ನೀ ಕನ್ನೆ ನುಡಿದು ಗೆಲ್ಬವಳೆ
ಸಾಕುಸೆ ಸೈರಿಸಿರೆಂದು ಬಸು 2860

ಚ್ಛಾಕಾರಗೈೆ ದಳಾ ತಾಯಿ

ನಿಮ್ಮ ಣ ನ ನಗ್ಗಳ ನೀವು ದೇವಸ್ರ್ರೀಯ-
ಕಿವೊ ಫೀಸುಂಟಿಕ್ಕಂದಿರಿರಾ

ನಿಮ್ಮವರೆಂಜಿಮ್ಮ ಕೂಡಿಕೊಂಡಿರಿಯೆಂದು
ಹಮ್ಮಳಿದೊರೆದಳಾ ಜನನಿ

೫೩

೪೪

೪೫

೪೬

೪೬

೪೮೪

ಜಳ

ವಧುನಿನ ಮಂಗಳಾಲಂಕಾರ

ಸುರಸಕಿಯರಿಗಧಿಕದ ಪೆಣ್ಣ ಸತ್ತೆ ಭೂ-
ವರಕುಲೋತ್ತಂಸನಿಗಿವಳಾ

ಸರಿಣಯನವ ಮಾಳ್ಪ ಸಿರಿನೆತ್ತೆ ನೀನೆ ಭಾ-
ಸುರಪುಣ್ಯವಕಿಯೆಂದರವರು

ಇವಳ ವಿವಾಹಕಾರಣವಾಗಿ ನಾವಿಂದು
ತನರುಮನೆಯ ಕಂಡೆವಾಗಿ

ಇವಳಲ್ಲಡೆಮಗಾರು ಹಿತನೆಯರೆಂದು ಮ-
ತ್ರವರು ಸಂತಸಯೂ.ಡಿರರು

ವಿನಯವಾಕ್ಯವನಿಂತು ನುಡಿದು ಮತ್ತಣ್ಣನ
ವಶಿತೆಗಾಭರಣವಶ್ರಗಳ

ಅನುರಾಗದಿಂದಿತ್ತು ವೋಸೆವೆಂಗಂದೊಂದು
ಬಿನದವ ತೊಡಗಿದರೊಡನೆ

ಅತ್ತಿಗೆ ನೋಳ್ಪವುಂಗುರಗಳ ತೋರೆನು-
ತೊತ್ತಿ ತೆಗೆದು ಬೆರಳಿಂದ

ಇತ್ತಳು ಕುರುಹನೆಂದಿವ ನಿನ್ನ ಪುರುಷನಿ-
ಗಿತ್ತಪೆನೆನುತೆನ್ನರೊಡನೆ

ಏಳೇಳಲಿಬ್ಬರ ಕೈವಿಡಿದಳು ಕುಳಿ-
ತೇಳದೆ ಕೈಗಳ ನೀಡಿ

ಚಾಳಿಸಿ ಸೋಪೆವೆಂದತ್ತಿತ್ತಲೊಲೆದರು
ಬಾಲೆ ಬಲ್ಪಿಡಿದು ತೆಗೆದಳು

ತಮ್ಮ ಶಕ್ತಿಯ ಮಿಕ್ಕ ಶಕ್ತಿಯ ಕಾಣುತ
ಹೆಮ್ಮೆಕ್ಕಳೊರೆದರಾ ಕ್ಷಣವೆ

೪೯

೫೦

೫

೫.೨

೫೩,

ಪರಿಶಿಷ್ಟ

ನಮ್ಮ ಚಕ್ರಿಯ ಸೊಕ್ಕ ನಿಳಿಸಳೆಂದರು ನಕ್ಕು
ಹೆಮ್ಮಕ್ಕಳೆಲ್ಲರರ್ತಿಸಲು

ಸಂಧಾನಕೆಂದೆಯ್ದಿ ಸೂರೆಮಾಡಿದರೆಂಬ
ಅಂದದೋರ್ನ್ಷಿರೆಯೆಂದು ನಗುತ

ಸಿಂಧೂರದಂತಾಯ್ದು ಕೊಂಡಳುಂಗುರಗಳ
ತಾಂ ದನಿಡೋರುತವರೊಳು

ನುಡಿ ಪೊಣ್ಮಲಾಕೆಯ ಧ್ವನಿ ಸ್ಪರ್ಗವೀಣೆಯ
ನುಡಿಸಿದಂತಿಂಪಾಯ್ತು ಕಿವಿಗೆ

ನುಡಿಗೇಳಬೇಕೆಂದು ತೊಡಗಿದ ಕಾರ್ಯ ಸಂ-
ಗಡಿಸಿತೆಂದವರು ನಲಿದರು

ಎಂತೆಂತುಟಿನ್ನೊಮ್ಮೆ ಹೆಳೆಂದರಾಕೆ ಮು-
ಸ್ಟೈೆಂತಿದ್ದಳಂತೆ ಮೋನದೊಳು
ಶಾಂ ತೆಗ್ಸಗಿದ್ದ ೪9 ಗಂಭೀರಕಾ ದೇವ-

ಕಾಂತೆಯರರ್ತಿಮಾಡಿದರು

ಪ್ರವನರಶಕ್ತಿಯ ನಿನ್ನ ತವರುಮನೆಯೊಳು ತೋ-

ರುವೆಯ್ದೆ ಸ ಸೈರಿಸಿನ್ಸಮ್ಮ
ತವರುಮನೆಗೆ ನೀನು ಬಂದಾಗ ಸೇಳ್ವೆವೆಂ-
ದವರೆದ್ದ ರುರೆ ಪಚಾರಿಸುತ

ಬಳಿಸಂದು ನಗುತ ಯಶೋಭೆದ್ರಾದೇವಿ ನರಿಂ-

ಗಳವಸ್ತುವಿಶ್ಶಳವರಿಗೆ
ನಲಿದುಚಿತವನಾಕೆಗವರಿತ್ತರುಶ್ತಾಹ
ಬಳೆಯೆ ಬೀಳ್ಕೊಂಡರತ್ತಿತ್ತ

೫೫

೫೪

೫೫

೫೬

೫೩

೫೮

೫೯

ಏವಾಹ ಮಂಗಲ

ಹರಿನೀಲಸ್ತಂಭಮಂ ಜಾಗದ ಸಡಲಿಗೆಯುಂ ತುಂಗ ಭೈಂಗಾರಮುಂ ಫೆ-
ರ್ಮಿರೆ ಭಾಸ್ಟದ್ಧಿತ್ತಿಯ2 ಸುತ್ತಿರೆ ಸುರುಚಿರಚಿತ್ರಂ ಹರಿದ್ರತ್ನಮಧ್ಯಾ-
ಜಿರಮಂ ಮುಕ್ತಾವಲೀ ರಂಗವಲಿ ಬಳನೆ ಕರ್ಕೇತನದ್ವಾರೆಶಾಖಾಂ-
ತರನುಂ ರತ್ನ ಸ್ಸುರತ್ತೊರಣಮೆಳನೆ ಬೆಡಂಗಾದುದುದ್ವಾಹೆಗೇಹೆಂ ೧

ಅದರ ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶದೊಳ್‌-

ಮರಕತ ನುಂಗಲವೇದಿಸ
ಧರಾಂಗನಾಕೇಶಟಂಧದಂತಿರೆ ಮುಕಾ -
ವಿರಚಿತ ರಂಗವಲಿ ಮುಕೊ:-
ಹರಮಾದುದು ತೊಳಗಿ ನೂಳೆವ ತಲೆದುಡುಗೆಯಿನೋಲ್‌

le

ಪಸ.ರ್ವರಲ ಜಗಲಿಯೊಳ" ರಂ-
ಜಿಸಿದುದು ಚೆಂಬೊನ್ನ ಪಟ್ಟವಣೆ ಷಸುರೆಟೆಯಿಂ
ಮುಸುಕಿದ ಕಾವರೆಗೊಳದೊಳ್‌
ಪಸುರ್ಗಳಿದು ಮರಲ್ಲರಲ್ಲ ಪೊಂದಾವರೆವೋಲ್‌ ೩

ಎಳ ಅಡಕೆಯೆ ಗೊನೆಖಿಂ ಮಾ-
ತುಳಂಗದಿಂ ನಾರಿಕೇಳಫಲದಿಂ ದ್ರಾಕ್ವಾ-
ಫಳದಿಂ ಕಾಂಚನಕದಳೀ-
ಫಳದಿಂದೊಬ್ಪಿದುದು ವೇದಿಕಾಂತರ್ಭಾಗಂ ೪

ಬಿಸಸೂತ್ರತ್ರಿತಯಂ ಯವತಿಂಕುರಕ್ಳತನ್ರೈ ವೇಯಕಂ ಪೂವೋ-
ಲಸಿ ಶಾದರ್ಶಸುದರ್ಶಫೀಯನಮಮಲ ಸ್ರಕ್ಸುಂದರು ಪಂಚರ
ತ್ನಸಮಸ್ಕೌಸಧಿಗರ್ಭಮಕ್ಷತಯುತಂ ದೂರ್ವಾಂಚಿಶಂ ಸರ್ವಧಾ
ನ್ಯಸಮುತ್ತಂಭಿತ ಪೂರ್ಣಕುಂಭೆಮೆಸೆದತ್ತಾ ವೇದಿಕಾಮಧ್ಯದೊಳ" ೫

ಪರಿಶಿಷ್ಟ ೫೭

ಅನುರೂಪಂ ಸ್ಫಟಿಕಾಬ್ದದೊಳ್‌ ದಧಿ ಸುವರ್ಣ ಕೌ ಲಚದೊಳ್‌ ಕೋಚನಂ
ಘನ ಹಾರೀತಸ ಹಂಸಿಯೊಳ್‌ ಹರಿತದೂರ್ವಂ ರಾಜತಡ್ರೋಣಿಯೊಳ"
ಘನಸಾರಂ ಹರಿನೀಲಶುಕ್ತಿಕೆಗಳೊಳ” ಕಸ್ತೂರಿ ಮಾಣಿಕ್ಯಭಾ-
ಜನದೊಳ" ಕುಂಳುಮಸಂಕಮೇಂ ಮೆರೆದು:ವೋ
ಮಾಂಗಲ್ಯ ಸಾಕಲ್ಯಮಂ ೬

ಶಂಕುಶಲಾಕೆಯಂ ಗಳಿಗೆವಟ್ಟಲಮೊಪ್ಪಿರೆ ವೇದನಾದದಜೊಳ
ಸಂಕರಮಾಗಿ ಫಾಠಕಸಟುಸ್ವನಮಂಗಳಗೀತತೂರ್ಯ ಘೋ-
ಷಂ ಕಡಲೂರ್ನಿಯಂತ.ಲಿಯೆ ನರ್ತಿಸೆ ನಾರಿಯರಾಯ್ತು ಸಾರ್ಕೆ ಲ.
ಗಂ ಕರೆಯಿಂ ನಧೂವರರಣೆಂದುನಿರ್ದರ್‌ ಹಿತಜೊಳ್‌ ಪುರೋಹಿತರ್‌ ೭

ಕುಡುವುರ್ನಿಂ ಕರ್ಬುಪಿಕ್ವಿಂ ಪರಪುವ ಕಡೆಗಣ್ಣಿ ಂ
ಮನೋಜಾಸ್ರಮಂ ಸಾ-
ಲಿಡುವುದ್ಯನ್ನೇಖಲಾಕೂಜಿತದಿನತನುಕೋದಂಡಟಿಂಕಾರಮಂ ಕ್ರ
ನ್ನ ಡಿಸಂಥ್ರಿ ನ್ಯಾಸದಿಂ ಶಾವಪರೆಗೆದರುವ ಮಂದಸ್ಮಿತದ್ಯೋತದಿಂದಿಂ-
ಗಡಲಂ ಮತ್ತೊಂದನುಕ್ಸಾದಿಸುವ ತೆರದಿನಾನಂದದಿಂ ದೇವಿ ಬಂದಳ ೮

ಉರದೊಳಹಾರಾಂಶು ಗಂಡಸ್ಥಳಿಯೊಳಮಳಕರ್ಣಾವತಂಸಾಂಶು
ಮತ್ತಂ
ತಿರಡೊಳ"ರತ್ನಾವಳೀಶೇಖರಕಿಖರಸಮುಕ್ತಾಂಶುಗಳ್‌ ನೃತ್ಯಮಂ ಬಿ-
ಶ್ರರಿಪನ್ನಂ ಸಿದ್ಧವಿದ್ಯಾಧರದಿವಿಜಕುಮಾರರ್ಕಳಂ ಜೆಲ್ಪಿನಿಂ ಮಾಂ-
ಕರಿಸುತ್ತುಂ ಬಂದನಾಸಾದಿತನಿರುಪಮಶೃಂಗಾರಸಾರಂ ಕುಮಾರಂ ೯

ಪಾಸಿದ ದಣಿಂಬದುಗುರ್ಗಳ
ಜೇಸಡಿಗಳ ಚರಣಭೊಷಣಂಗಳ ರುಚಿಗಳ
ಬಾಸಣಿಸೆ ಚಿತ್ರಸಟಿಮ
ಪಾಸಿದವೋಲಿಕೆ ವಧೂವರರ" ನಡತಂದರ್‌ ೧೦

ಹಲೆ ಪಿನಾಹ ಮಂಗಲ

ಕಿವಿವೇಟಿಮನಿರಿಸುತ್ತಿರೆ
ನವವರನಂ ನೋಡುವಪ್ಪುವುತ್ಶಳಿಕೆಯಿನೇಂ
ಯುವತಿಯ ಕಣ್ಣುಂ ಮನಮುಂ
ಜವನಿಕೆಯಂ ಕನ್ನ ಮಿಕ್ಕಲಟಮಟಓಸಿದುವೋ

ಜವನಿಕೆಯೋಸರಿಸುವುದುಂ
ನವವರನಂ ಕಣ್ಣ ಬೆಳಗಿನಿಂ ಮುಸುಕಿದಳಾ
ಯುವತಿ ಪಡೆದಫ್ಪಿ ದುದು ಮಾ-
ಧವನೀಕ್ಷಣಕಾಂತಿಯವಳ ಸರ್ವಾಂಗಮುಮಂ

ನಾರಿಯರಿಕ್ಕೆ ಸೇಸೆಗಳನಾದರದಿಂದಿರದೆಯ್ದೆ ಪಾಡೆ ಶಂ-

೧

೧೨

ಗಾರಸಯೋಧಿ ಘೂರ್ಣಿಸುವವೋಲ" ಕುಣಿದಾಡೆ ಕುಲಸ್ರಧಾನೆಯರ್‌

ಚಾರುಸುವರ್ಣಕುಂಭೆಭೈ ತಮಂಗಳವಾರಿಯನೆತ್ತಿ ಕೊಂಡು ಕ್ಫೈ-
ನ್ವೀಕೆಕೆದಂ ವಧೂನರರ್ಗುದಾತ್ತಮನಂ ವಸುಧಾಧಿನಾಯಕಂ

ಮುಸುಕಿದುಡು ದುಂದುಭಿಧ್ವನಿ
ಜಿಸೆಯಂ ಮಾಂಗಲ್ಯಗೀತರುತಿ ತುಂಬಿದುದಾ-
ಗಸಮಂ ಶಂಖಧ್ವನಿ ಪೂ-
ರಿಸಿದುದು ತಳ್ಳೊಯ್ದು ಕೋದಸೀಮಂಡಳಮುಂ

ಪ್ರಿಯತರಲವಂಗಲವಲೀ-
ದ್ವಯಕ್ಕಮೇಕೈ ಕಲಲಿತಶಾಖಾಯೋಗಂ
ನಯದಿಂ ಸಮನಿಪವೋಲಾ-
ಪ್ರಿಯಂಗಮಾ ಪ್ರಿಯೆಗಮಾಯ್ತು ಪಾಣಿಗ್ರಹಣಂ

ಗಿಠ

OW

೫

ಪರಿಶಿಷ್ಟ ಜ೯

ಮೃದುಗತಿನಿಲೋಲಹಾರರ್‌
ಪ್ರದಕ್ಷಿಣಂ ಬಂದು ದಕ್ಷಿಣಾವರ್ತಶಿಖಾ-
ಸ್ಪದನೆಂ ಹೋಮಾನಳನಂ
ಮದುವಕ್ಕಳ" ಮಿಸುಪ ಲಾಜೆಯಿಂ ಪೂಜಿಸಿದರ್‌ ೧೬

ಕೆಂದಳಿರೇರಿದ ಮಾವಂ
ಬಂದ ವಸಂತದೊಳನಂಗನಂಗನೆಸಹಿತೆ-
ಳ್ತಂದು ಬಲವಂದು ಮನ್ಸಿಸು-
ವಂದದೆ ಬಲಗೊಂಡರಗ್ನಿಯಂ ದಂಪಶಿಗಳ” ೧೭

ಕಡುಮೇಳವುಳ್ಳವರ್‌ ಕಾ-
ಲ್ರಿಡಿನಿಡಿಯೆನೆ ಕುವರನೋಸಳೆಸೆವುಂಗುಟಮೆಂ
ಪಿಡಿದು ನಸುನಗುತುಮಾಕೆಯ
ಕಡುರಾಗದೆ ಸಪ್ತಪದಿಗಳಂ ಮೆಟ್ಟಿ ಸಿದಂ ೧೮

ನಿಟ್ಟಿಯ್ದೆ ಯಾಗು ಸಕಿಯೊಳ್‌
ತೊಟ್ಟ ನುವನಿಯಾಗು ಶೀಲವತಿಯಾಗು ಚಿರಂ
ನಿಟ್ಟಾಯುವಾಗು ನೀನೆಂ-
ದಿಟ್ಟರ್‌ ಸೇಸೆಯನಗಣ್ಯಪುಣ್ಯಾಂಗನೆಯರ್‌ ೧೯

ಅಣಚಿತನನಂ ಕೈಕೊಳ್‌ ನಿನ್ನೋಲೆಭಾಗ್ಯದ ಭೆದ್ರಲ-
ಕ್ಷಣದ ಸದದೊಳ್‌ ಸಂದೀ ಸೌಭಾಗ್ಯದಿಂ ಸ್ವಜನಂಗಳಂ
ತಣಿಸಿ ಪೃಥಿನೀರಾಜ್ಯಂಗೆಯ್ಯೆಂದು ತನ್ನೃಸಪುತ್ರಿಗಾ
ಕ್ಷಣದೊಳೊಸೆದಂಶೈಂ" ಸೇಸಿಕ್ಕಿದರ್‌ ನೆರೆಜಿಯ್ದೆಯರ್‌ ೨೦

೩೦ ವಿವಾಹ ಮಂಗಲ

ಕೊಂಕಿ ಕನಲ್ತು ತನ್ನನೆ 3 ಸಳಂಚುವ ಕೇಕರಪಾತವೆಳ್ಳ ಕೋ
ಹೋಳಿ ಸೊಣ್ಮುವ ಭೆಯಂ ನವಿ: ತಾನನನದ್ಮ ರಾಗದಿಂ-
ದಂ ₹ರಿಗಣ್ಮಿ ಸೂಸ: ಚ್ಟ ಪ ತಲೆಗೋರುವ ಲಜ್ಜೆ ತೆ ಜಿ.
ಲ್ವಂ ಕುಡೆ ನೋಡುತಂಗನೆಯಫೀಕ್ಷಿಸಿದಂ ನೃ ಸರೂಸಮನ್ಮಥಂ Ue

ನಸೆಯಳಿಪಿಂ ಪ್ರಿಯೂನನನುನೀಕ್ತಿಸಲುಜ್ಞುಗೆಯಾಗಿ ತಾನೆ ೪-
ಜ್ಜಿಸಿ ತಲೆವನಗಿ ಕಂಡು ನ ಮಣಿಯಟ್ಟಿವ. ದೊರ” ನೆರೆ ನೋಡಿ ಮತ್ತೆ ಮಾ-
ನಸದೊಳಗಿಟಿ ತನ್ನವಸುಖಾನುಭವಕ್ಕರೆಮುಚ್ಚಿ ಕಂಗಳಂ
ನಸರಿಸ ಹೋಮುಧೂವ.ಹೆತಿಗಂದು ಶಶಿಪ್ರಭೆ ದೂರನೇರಿಸಳ ೨.೨

ರತಿಯೊಡನಿಂದ್ರನೆಂತು ನೆರೆದಂ ಶಚಿಯೊಳ” ಸ್ಮರನೆಂತು ನಾಡೆ ಸಂ-
ಗತಿವಡೆದಂ ದಲೆಂದವಳ ರೂಪುವಮನಾತನ ಲೀಲೆಯಂ ಮನ-
ಕೃತಿಶಯಮಾಗೆ ಮತ್ತವಳ ಲೀಲೆಯನಾತನ ರೂಪುಮಂ ಜನ-
ಪ್ರತಕಿ ಮರಲ್ಲು ನೋಡಿದುದು ನಿಂದು ವಿವಾಹಗೃಹಾಂತರಾಳೆಡೊಳ್‌ ೨೩

ಆಗಳಾ ವಿವಾಹಮುಂಗಳಮುಹೋತ್ಸನಮಹಾಮಹಿನೆಯೊಳ್‌

ಹಿತನುತಮಂತ್ರಿಮಂಡಳಿಕ ಮಿತ್ರ ಪುರೋಹಿತ ದೆಂಡನಾಯೆ.ಕ-
ನ್ವಿತ ನಗರಪ್ರ ಧಾನವನಿತಾನಿಕರಕ್ಕೆ pe
ಪ್ರತತಿಗಳೂಳ್‌ ಕನನ್ಮಣಿಯು ಪೊಂಗಳ ಕೇಳಿಯ ಬಾಯಿನಂಗಳಂ-
ಸುತಿಯ ನಿವಾಹದುತ್ತವದೊಳಿತ್ತುದು ತನ್ನರಪಾಂಗನಾಜನಂ ೨೪

ಹೃದಯದಡೊಳೆನ್ಸನರ್‌ಪೆರರವ೦್‌ ಧನಿಕರ ಬಡವರ್‌ಸಮಂತು ಬೇ-
ಡದವರಡುರ್ತು ಬೇಡಿದವರೆನ್ನಣೆ ರನ್ನದ ಪೊನ್ನ ಚಿತ್ರವ-
ಸ್ತ್ರದ ಪೊಸನಚ್ಚದೊಟ್ಟಿ ಅನೆ ಕೋರಗೃಹಂ ಬರಿದಾಗೆ ಕೊಟ್ಟು ಮಾ-
ಇರೆ ಮಗುಳಾಸೆಯಂ ಕುದುಕೆಯಂ ಧರಣೀಪತಿ ಸಾರಿಬೀರಿದಂ $೫

ಬಾಗಿಲು ತಡೆದದ್ದು

ಗಂಡಪೆಂಡಿರ ಪಟ್ಟಿ ಬಾಸಿಗ ಬೆಂಬಚ್ಚೆ
ದಂಡೆ ನಡುವಿನ ಚಿಂತಾಕು

ತೊಂಡಿಲು ರವಕೆ ಮುಂತಾದ ಕಿರಿದ ಸೆಳೆ.
ಕೊಂಡರೂಳಿಗವೆಂಗಳೊಳಗೆ

ಹೋಗಲೆಂದವ ಹೊರಪಟಶಾಲೆಯೊಳು ಕೊಟ್ಟು
ರಾಗದಿಂದೊಳಗೆಯು ವಾ

ಬೇಗ ಗಂಗಾದೇವಿ ಸಿಂಧುದೇವಿಯರೆಯ್ದಿ
ಬಾಗಿಲ ತಡೆದರರ್ತಿ ಯೊಳು

ನಿಲ್ಲಣ್ಣ ನೀನೆಮ್ಮ ತವರುಮನೆಗೆ ಹೇಳೆ-
ದೆಲ್ಲಿಯ ಹೆಣ್ಣ ಕೈವಿಡಿದು

ಗೆಲ್ಲದಿ ಬರುಕಿದ್ದೆ ನಮ್ಮೊಡನವಳೇಗ
ಸೊಲ್ಲಿಸಿ ಬರಲೆಂದರೊಳಗೆ

ಆರು ಹೆಣ್ಣೆ ನಿನ್ನ ಹೆಸರೇನು ನೀ ನಿಮ್ಮ
ಭೊರಿಕುಟಬುಂಬವ ಬಿಟ್ಟು

ಆರ ಹಿಂದೆಯ್ದಿದೆ ನಿನಗೀತನೇನಹ
ಹೋರಿ ಹೇಳೆಂದು ಕೇಳಿದರು

ನಿನ್ನ ನೋಳ್ಪೊಡೆ ನಿನ್ನ ತವರು ಮನೆಗೆ ಬಂದ-
ರುನ್ನ ಶಶಕ್ತಿಗಾಣಿಸಿದೆ

ಇನ್ನಿಲ್ಲಿ ತೋರಕೊಮ್ಮೆ ನೋಳ್ಪೆವೆಂದರು ಚಕ್ರಿ
ಮುನ್ನಾ ದುದೇನೆಂದು ಕೇಳ್ದ

ನಿನಗೆ ತನ್ನುಂಗುರಗಳ ತಂದು ಕೊಡುವೆವೆಂ-
ದನುವಿಸಿ ನಾವು ಬಹಾಗ

ಲು

೬೨

ಬಾಗಿಲು ತಡೆದದ್ದು

ತೊನೆಯೊಬ್ಬರೊಬ್ಬರನೊಂದೊಂದು ಕೈ ಯೊಳು-

ಬ್ಬಿನೆಇಳೀಕೆ ನಿಲಿಸಿದಕ್ತೆಗೆದು

ಕುಳಿತೇಳದಿಬ್ಬರ ಬರಸೆಳೆದುಂಗುರ-
ಗಳ ಸೆಳೆಕೊಂಡಳಾಗೀಕೆ
ಬಲುಮೆಯನಿಲ್ಲಿ ತೋರಲಿಯೆಂದರದಕೆ ತ-
ನ್ನೊಳು ಮೆಚ್ಚಿ ನಕ್ಕನಾ ನೃಪತಿ

ನುಡಿ ಹೆಣ್ಣೆ ಯೆಂಬರು ಸುಮ್ಮನಿಹಳು ನಮ್ಮ-
ನೊಡೆಹೊಯ್ದು ಹೋಗೆಂಬರದಕೆ

ಮುಡಿ ಬಾಗಿ ನಗುಶಿಹಳಲ್ಲದಿರ್ದೊಡೆ ತಪ್ಪ-
ಕೊಡು ಬಿಡೆನೆಂದರು ಕೂಡೆ

ನನ್ನೊಳಗಾದವರ್ಮೂಡಿದ ತಪ್ಪನು
ನನ್ನ ದೆಂದೆ ಕಾಣಿರಕ್ಕ
ಮನ್ಸಿಸುವೆನು ನಾನು ನಿಮ್ಮನೆಂದನು ಚಕ್ರಿ
ಮನ್ನಣೆಯೇನೆಂದರವರು

ರನ್ನ ಚಿನ್ನದಲಿ ಮಾಡಗಳು ನಿಮ್ಮಿರ್ವರ್ಗೆ
ಹೊನ್ನು ಯ್ಯಲೊಬ್ಬರೊಬ್ಬರಿಗೆ

ಸನ್ನೆರಳ್ಳೋಹಿಗ್ರಾಮವನೀವೆ ಹಿಡಿಯಿರೌ
ರನ್ನಮುದ್ರಿಕೆಯನೆಂದಿತ್ತ

ನೆಗುತೊಲ್ಲು ಸ್ತ್ರೀಪುರುಷರು ಸುಖಬಾಳಿಕೆಂ-
ದೊಗುಮಿಗೆ ಸೇಸೆಯನಿಟ್ಟು

ಜಗಕಗ್ರಗಣ್ಯನ ನೋದರಿಯರು ವೋದ-
ರಗಣಿತೈಶ್ಚರ್ಯ ಲಾಭದೊಳು

“)

೧೦

೯೧

ಹೆತ್ತವರ ಹಿತನಚನ-- ಗಂಡಿಗೆ, ಹೆಣ್ಣಿಗೆ

ಬ ಕ್ರ ಎಸ
ರಾಜಾಧಿರಾಜನಳಿಯನ ಮೊಗಮಂ ನೋಡಿ

ಬಗೆದುಂ ನಿನ್ನನ್ವವಾಯೋನ್ನ ತಿಯನಿವಳತಿಸ್ಸೆ(ಹಸಂಬಂಧಮಂ ನೀಂ
ಬಗೆದುಂ ಸಂದೆಮ್ಮ ನಣ್ಬಂ ಬಗೆದುಮರಿಯಜೀನಾನುಮೆಂದಾಗಳುಂ ಮೆ-
ಆಗೆ ನೀಂ ಕಲ್ಪಿಪ್ಪುದೆಮ್ಮಂ ನೆನೆದೆರ್ದೆಗಿಡದಂತಾಗೆ ಪಾಲಿಪ್ಪುದಿಂತೀ-
ಮೃಗಶಾಬೇಕ್ತಾಕ್ಸಿಯಂ ಮನ್ಸಿಸುವುದಿನಿತನಾಂ ಬೇಡಿದೆಂವಜ್ರಜಂಘಾ ೧

ಎಂದು ನುಡಿದು ಲಕ್ಷ್ಮೀಮುತಿಮಹಾಜೇವಿಯುಂ ತಾನುಂ
ಆತ್ಮೀಯ ಪ್ರಿಯಾತ್ಮಜೆಯ ನೊಗಮನಳೃರ್ತು ನೋಡಿ

ಮನಮರಿದಂಜಿ ಬೆರ್ಚಿ ಬೆಸಕೆಯ್‌ ಫಿಜವ್ವಭನೇನನೆಂದೊಡಂ
ತಿನಿಸದಿರೊಂದಿದಗ್ರ ಮಹಿಹೀಪದದಲ್ಲಿ ಸದಸ್ಥೆಯಾಗು ನಂ-
ದನರನಗಣ್ಯಪುಣ್ಯಧನರಂ ಪಡೆಯೆಂದಮರ್ದಸ್ರಿಕೊಂಡು ತ-
ತ್ರನುಜೆಯಗಲ್ಪೆಯೊಳ್‌ ನೆಗಪಿದರ್‌ ಬಸಮಲ್ಲದ ಬಾಷ್ಪ ವಾರಿಯಂ ೨

ಆಗಳ” ವಜ್ರದಂತನನಂತಸಾಮಂತಾಂಶಃಪ್ರರಪರಿಎಾರಂ ಬೆರಸು
ಪೋಗಿ ಮಗಳುಮನಳಿಯನುಮಂ ಕಿರಿದಂತರಂಬರಂ ಕಳುಪಿ ಮಗು
ಳ್ವಾಗಳ್‌-.

ಪೊಡೆವಡುವಪ್ಪಿಕೊಳ್ಚ ನೆನೆಯುತ್ತಿರಿಮೆಂಬ ಸಮಸ್ತವಸ್ತುವಂ
ಕುಡುವ ಪಲರ್ಮೆಯಿಂ ಪರಸಿ ಸೇಸೆಯನಿಕ್ಟುವ ಬುದ್ಧಿ ವೇಳ್ವ ಕ್ಫೈ-
ಯೆಡೆ ನಿಮಗೆಂದೊಡಂಬಡಿಸ ನಲ್ಲರಗಳ್ಕಗೆ ಕಣ್ಣ ನೀರ್ಗಳಂ
ಮಿಡಿವ ಬಹುಪ್ರಕಾರಜನಸಂಕಟಮೊನ್ಸಿದುದಾ ಪ್ರಯಾಣಡೊಳ್‌ ೩

೬೪ ಹೆತ್ತವರ ಹಿತವಚನ-ಗಂಡಿಗೆ, ಹೆಣ್ಣಿಗೆ
eR 1333

ಜಯವರ್ಮ ಮಂಡಲೇಶ್ವರಂ ಮಗಳುಮನಳಿಯನುಮಂ ಬಕಿಸಿ
ಕುಳ್ಳಿರಿಸಿ

ನಿನ್ನಯ ಕೂಟಮಂ ಬಯಸಿ ಪೆತ್ತವಳೆಂತುಮೊಡಂಬಡಂ ದಿಟಿಂ
ನಿನ್ನಮನಕ್ಕೆ ಮಾಡಳದು ದೈವಕೃತಂ ದೊರೆಕೊಂಡುದಪ್ಪೊಡಂ
ಮನ್ಸಿಸುಡೆಮ್ಮ ಕಾರಣದಿನಿತ್ತಣ ಪಂಬಲನೀಕೆ ಮಾಡದಂ
ತಿನ್ನ ಡೆಯಿಪ್ಪುದೊಂದೆ ತೆರನಪ್ಪುದಿದೆಂ ಸೆರಗೊಡ್ಡಿ ಬೇಡಿದೆಂ ಛ

ಎಂದು ಕುಮಾರಂಗೆ ಪೇಳ್ಸು ಶಾನುಂ ಜಯಶ್ರೀ ಮಹಾ
ದೇವಿಯಂ ಶಶಿಪ್ರಭೆಯ ವೊಗವುಂ ಪ್ರೇಮರಸನಿಸರಲುಳಿತ ಲೋಚನಂ
ಗಳಿಂ ನೋಡಿ--

ಅಕ್ಕ ನಿಜಪ್ರಿಯಂಗೆ ಮನದನ್ನದೆ ನೀಂ ಬೆಸಕೆಯ್ತುದಾಗಳುಂ
ಮಕ್ಕಳ ಮಾಳ್ಕೆಯಿಂದಿರದೆ ನೀನೊಡವಂದ ಜನಕ್ಕೆ ಸಂತಸಂ
ಮೊಕ್ಕಳಮಾಗೆ ಮನಿ ಪುದು ಮಾವನ ಪೆರ್ಮೆಗಮತ್ತೆಯೊಲ್ಮೆಗಂ
ತಕ್ಕ ನೆಗಳ್ತಿಯಂ ನೆಗಳ್ಳುದೀವುದು ವೆತ್ತೈಮಗಂ ಪ್ರಮೋದಮಂ ೫

ಎಂದು ಬುದ್ದಿ ವೇಳ್ದು ಶೇಷಾಕ್ಷತಮಸಿಕ್ಕಿ ಮಂಗಳವಮೃದಂಗರವ
ಮೆಸೆಯೆ ಪುರಮಂ ಸೂರನುಟ್ಟು ಕಿರಿದಂತರಮಂ ಕಳುಪಿ ಮಗುಳ್ಹ೦"

ಪುಟಿ ೯ ರಿಂದ ೬೪.
ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಬಿ, ಎಸ. ನಯೆಂಗಾರ್‌ ಮುದ್ರಿ ಸಿದರು,

ಸಸ್ನಪದಿಯ ಗದ್ಕಾ ಮಹನಾಜ

ಬ
ನಾಂದೀಮಂಗಲ

೧. ಶ್ರೀಮತ್‌ (ಸಂಪದ್ಯುಕ್ತವಾದ) ಅಮಲ (ಕೊಳೆಯಿಲ್ಲದ) ಗುಣ
ಗಳಿಗೆ ನಿಧಿಯಾದವನಿಗೆ, ನಿತ್ಯ (ಶಾಶ್ವತನಾದವ)ನಿಗೆ, ನಿಸ್ಸೀಮ (ಮಿತಿ
ಯಿಲ್ಲದೆ ಅಪಾರವಾದ) ಕೃಪಾ (ಗುಣಕ್ಕೆ) ವಾರಿಧಿ (ಸಮುದ್ರ) ಆದವ
ನಿಗೆ ರಾಮಣೀಯಕ (ಇಂದ್ರಿಯಗಳಿಗೂ ಮನಸ್ಸಿಗೂ ಚೈ ತನ್ಯಕೂ
ರಂಜನೆಯುಂಟುಮಾಡುವ) ರಾಶಿ ಆದವನಿಗೆ, (ಇಂಥ) ಪಶ್ಚಿಮರಂಗ
ಧಾಮನಿಗೆ ನಾನು ಎರಗುವೆನು (ನಮಸ್ಕರಿಸುತ್ತೇನೆ.)

೨. ರಂಗಧಾಮನ ದಿವ್ಯವಾದ ಅಂಗಸಂಗತಿಯಿಂದ (ದೇಹದೊಡನೆ
ಹೊಂದಿಕೊಂಡಿರುವ ಕಾರಣದಿಂದ) ಮಂಗಳದೇವತೆ' ಎನ್ನಿಸುವ ಆ
ರಂಗ(ನಾಧನ) ಮಂದಿರಕ್ಕೆಮಂಗಳ(ಸ್ವರೂಪದ) ವೈಜಯಂತಿ (ವಿಜಯ
ಪತಾಕೆ) ಆದವಳಿಗೆ, (ಇಂತಹ) ರಂಗನಾಯಕಿಗೆ ನಾನು ಎರಗುತ್ತೇನೆ.

೩. ಮಂಗಳವಾದ ಗುಣಗಳ ಗಣ(ಸಮೂಹ)ಕ್ಕೆ ನಿಧಿ (ಆದವನಿ)ಗೆ,
ನಿರ್ಮಲನಿಗೆ, ಉತ್ತುಂಗ (ಎತ್ತರವಾದ, ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಬೆಳೆದ) ಮಹಿಮೆ
ಉಳ್ಳವನಿಗೆ, ಮಾ(ಲಕ್ಷ್ಮ್ಮಿಗೆ) ಧವ (ಪತಿ) ಆದವನಿಗ, ಸಂಗತ(ತನ್ನೊಡನೆ
ಹೊಂದಿಕೊಂಡ) ಜನ(ರಿಗೆ) ಸರ್ವಫಲ(ಗಳನ್ನು)ದ (ಕೊಡುವ)ಅವನಿಗೆ,
(ಇಂತಹ) ಪಶ್ಚಿಮರಂಗಧಾಮನಿಗೆ ನಾನು ಎರಗುವೆನು.

೪. ಇಂಗೋಲನ (ಇನಿದಾದ ಕೋಲು ಎಂದರೆ ಹಿತವಾದ ಬಾಣ
ಎಂದರೆ ಪುಷ್ಪ ಬಾಣ ಆದ ಮನ್ಮಥನ) ತಾಯಿ (ಆದವಳಿ)ಗೆ, ಇಂಗದಿರನ
(ಇನಿದಾದ ಕದಿರು ಎಂದರೆ ತಂಪಾದ ಕಿರಣ, ಅದು ಉಳ್ಳವನಾದ
ಚಂದ್ರನ) ತಂಗಿ (ಆದವಳಿ)ಗೆ, " ಇಂದಿರೆ? (ಎಂದು ಹೆಸರಾದವಳಿ)ಗೈ
ರಂಗಧಾಮನ ರಾಣಿಯಾದವಳಿಗೆ, (ಹೀಗೆ) ರಾರಾಜಿಸುವ ರಂಗನಾ
ಯಕಿಗೆ ಎರಗುತ್ತೇನೆ.

೫. ಶ್ರೀ, ಭೂಮಿ ಮತ್ತು ನೀಳಾ (ಎಂಬ ಮೂವರು ದೇವಿಯರ)
ನಾಥಥಿಗೆ, ಅನುಪಮ(ಅಸಮಾನ)ವಾದ ವೈಭವವುಳ್ಳ ವೈಕುಂಠಪತಿಗೆ,

6

ಇಒ ಸಪ್ತಪಣ

ಸ್ವಾಭಾವಿಕ(ವಾದ) ಶುಭಗುಣ(ಗಳಿಗೆ) ನಿಧಿ (ಆದವೆನಿಗೆ), (ಇಂತಹ)
ಅಂಬುಜನಾಭ(ಸದ್ಮನಾಭ)ನಿಗೆ ನಾನು ಎರಗುತ್ತೇನೆ

೬. ದೇವತೆಗಳು ಮಾನವರು, ಮೃಗಗಳು, ನಗ(ಬೆಟ್ಟಿ)ಗಳು (ಮೊದ
ಲಾದ ಸಮಸ್ತ ಚರಾಚರಗಳ) ರೂಪದ (ಆಕಾರದಲ್ಲಿ ಇರುವ) ವಾಸು
ದೇವನ ವಿಭವಗಳನ್ನು ಆ ವಿಧದ (ಅದೇ ರೀತಿಯಾದ) ಒಡಲ ಪೆತ್ತು
(ದೇಹಗಳನ್ನು ಧರಿಸಿ), (ಪತಿಯನ್ನು ) ಅನುಸರಿಸುವ ಲಕ್ಷ್ಮೀ ವಧುವಿಗೆ
ವಂದಿಸುತ್ತೆ ನೆ.

೭. ನಂದ(ನೆಂಬ ಗೋಪಾಲನ) ಮೋಹೆದ ನಂದನ (ಮಗನಾದವನೆ),
ಸನಕ ಸನಂದನ (ಮೊದಲಾದ ಖುಷಿಗಳಿಂದ) ವಂದಿತ (ವಂದನೆಯನ್ನು
ಹೊಳು ವ) ಚರಣ (ಕಾಲುಗಳುಳ್ಳ ವನೆ), ಮಂದರ(ನೆಂಬ ಪರ್ವತವನು ಸಿ)
ಧರ (ಥರಿಸಿದವನೆ), ಮಾ(ಲಕ್ಷ್ಮ್ಮಿಗೆ)ಧವ (ಪತಿಯಾದವನೆ), ಗೋವಿಂದ,
ಮುಕುಂದ (ಎಂಬ) ನಭ (ನೀನು) ನನ್ನ ನ್ನು ಸಲಹು

೮. ಎಂದೆಂದಿಗೂ ಇನಿಯ(ಪ್ರಿಯ)ನಲ್ಲಿ ಎಕಿಹೊರೆ (ಭೇದ ಭಿನ್ನ)
ಇಲ್ಲದ (ಹಾಗೆ) ಚೆಂದದಿಂದ (ಪತಿಯ) ಎರ್ದೆ(ಎದೆ)ಯಲ್ಲಿ ನಿಂತ ಇಂದು
ಸೋದರಿಗೆ (ಚಂದ್ರನ ತಂಗಿಗೆ), ಇಂದೀವರ (ತಾವರೆಯಲ್ಲಿ) ಮೆಂದಿರೆ
(ಮನೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡವಳು) ಆದ ಇಂದಿರೆಗೆ ವಂದಿಸುವೆನು.

೯. ಅಮರ್ದು (ಅಮೃತವನ್ನು) ಕಡೆಯುವ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಅಲ್ಲಿ
ನೆರೆದಿದ್ದ ಅಮರರು (ದೇವತೆಗಳು) ಅಂತು (ಹಾಗೆ) ಅಚ್ಚರಿವಡೆಯೆ
(ಆಶ್ಚರ್ಯವನ್ನು ಸಡೆಯುವಂತೆ) ಕಮಲೆ(ಲಕ್ಷ್ಮಿ)ಗೆ(ತನ್ನ) ಎದೆಯನ್ನು
ಇಂಬುಗೊಳಿಸಿದ (ಅನುಕೂಲ ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟಿ) ಪುರುಷೋತ್ತಮ(ನಾದ
ನಾರಾಯಣ)ನ ಅಡಿ (ಕಾಲುಗಳಿ)ಗೆ ನಾನು ಎರಗುತ್ತೇನೆ.

೧೦. (ಸೆಮುದ್ರವನ್ನು) ಕಡೆಯುವುದನ್ನು (ಬಿಟ್ಟು) ಕಾದಿರುವ ಬಿಡು
ಗಣ್ಣರ (ಬಿಟ್ಟಿ ಕಣ್ಣಿನವರಾದ ದೇವತೆಗಳ) ಗಡಣ (ಸಮೂಹ)ವನ್ನು
ಕಡೆಗಣಿಸಿ (ಅಲಕ್ಷ್ಯಮಾಡಿ), ಒಡನೆ (ಸಮುದ್ರದಿಂದ ಹುಟ್ಟಿದ ಕೂಡಲೆ)
ನಾರಾಯಣನ ಉರವ (ಎದೆಯನ್ನು) ಸೇರಿದ ಸಿರಿ (ಶ್ರೀ ಎಂಬ) ಮಡದಿ
(ನಿಷ್ಣುಪತ್ನಿ)ಯ ಅಡಿಗೆ ವಂದಿಸುವೆನು.

೧೧. ಆವನಿಗೆ (ಯಾವ ನಾರಾಯಣನಿಗೆ) ಇಳೆ(ಭೂಮಿ)ಯೂ

ನಿಸಿಂದೀಮಂಗಲ ೬೬

ಆಗಸ(ಆಕಾಶ)ವೂ ಅಳತೆಕೊಳ್ಳುವ ವೇಳೆಯಲ್ಲಿ ಅಡಿ(ಪಾದ)ಗಳಿಗೆ
ಹಾವುಗೆ(ಪಾದರಕ್ಷೆ) ಗಳಂತೆ ಅಳವಟ್ಟು (ಹೊಂದಿಕೊಂಡು ಒಪ್ಪಿ)
ತೋರಿದುವೋ--ಆ ದೇವನಿಗೆ ನಾನು ವಂದಿಸುವೆನು.

೧೨. ಶೌರಿ(ನಾರಾಯಣನು) ಅವಳಿಗಾಗಿ (ಯಾವ ಲಕ್ಷ್ಮಿಗೋಸ್ಟರ)
ಕಡಲ (ಸಮುದ್ರದ) ಎಡೆಯಲ್ಲಿ ಮಲಗಿದನು, (ಯಾವಳಿಗಾಗಿ)ಕಡಲನ್ನು
ಕಡೆದು ಬಳಲಿದನು, (ಯಾವಳಿಗಾಗಿ) ಕಡಲಿನಲ್ಲಿ ದಾರಿಯನ್ನು ಗೈದನು
—ಆ ಸಿರಿ (ಶ್ರೀಯೆಂಬ) ಮಡದಿಯ ಅಡಿಗೆ ವಂದಿಸುವೆನು.

೧೩. ವಂದಾರು (ಆಶ್ರಿತರಾದ) ಜನಕ್ಕೆ ವಾಂಛಿತ (ಬಯಸಿದ) ಫಲ
ಗಳನ್ನು ಈ(ಕೊಡು)ವ ಮಂದಾರತರು (ಕಲ ವೃಕ್ಷಕ್ಕೆ ಸಮ) ಆದ
ಮಾಧೆವನಿಗೆ, ಕುಂದುಗಳಿಲ್ಲದೆ ಗುಣ(ಕ್ಕೆ ) ಅರುಗೊಂಡ ( ಪ್ರೀತಿಯನ್ನು
ಹೊಂದಿದ) ಮುಕುಂದನಿಗೆ ನಾನು ವಂದಿಸುವೆನು.

೧೪. ಪುರುಷೋತ್ತಮ(ನಾದ ನಾರಾಯಣ)ನ ಎದೆಯಲ್ಲಿ ಹುದುಗಿ
(ಅಡಗಿ) ಇದ್ದು, ಅನನ ಇರವ (ಮನಸ್ಸಿನ ಸಿ ತಿಯನ್ನು) ಅರಿತು
(ತಿಳಿದು), ಎಲ್ಲ 'ಠೋಗ(ಲೋಕದಜನು)ರಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಕರುಣೆಯೆಂಬ ಅಮೃತ
ವನ್ನು ಕರೆಗಣ್ಮಿ ಸಿ (ಮಿತಿಮೀರಿ ತುಳುಕಿಸಿ) pe ಶ್ರಿ (ಯೆಂಬ)
ರಾಣಿಯ ಅಡಿ( ಕಾಲು)ಗಳನ್ನು ಸೇವಿಸುವೆನು.

೧೫. ಅಖಳ(ಎಲ್ಲಾ) ಚರವೂ ಅಚರವೂ ಯಾವನ ಇಚ್ಛೆಯಿಂದ
ಆದಿಯಲ್ಲಿ ಅವತರಿಸಿ(ಹುಟ್ಟ)ತೋ, ಯಾವನಿಂದ ಒಳ್ಳನ್ನು (ಸುಸ್ಥಿತಿ
ಯನ್ನು) ಪಡೆಯಿತೋ, (ಕಡೆಗೆ) ಯಾವನಲ್ಲಿ ಆಡಗುವುದೋಆ
ಸೃಷ್ಟಿ ಹಿ ಸ್ಥ ತಿಸಂಹಾರಕ ಸ ಸ್ವರೂಪನಾದ) ವಿಷ್ಣು ವಿಗೆ ನಾನು ಎರಗುವೆನು.

ಶ್ರೀ ವಿಷ್ಣುವಿಗೆ ವಲ್ಲಭೆ(ಪ್ರಿಯೆ) "ಎನ್ನಿಸಿ » ಸಕಲ ವೇದಗಳ
ಹೂ )ಯಲ್ಲಿ ಜಸ(ಯಶಸ್ಸು) ಪಡೆದ ಪಾವನ(ಪವಿತ್ರ) ಚರಿತೆ
(ನಡತೆಯುಳ್ಳವಳು) ಆದವಳನ್ನು, ಪದ್ಮದಲ್ಲಿ ಸದ್ಮೆ (ಮನೆಯುಳ್ಳವಳು)
ಆದವಳನ್ನು, (ಇಂಥ) ಲಕ್ಷ್ಮೀ ಎಂಬ (ವಿಷ್ಣುವಿನ) ವಶಿತೆ (ಪತ್ನಿ)ಯನ್ನು
ವೆಂದಿಸುವೆನು.

೧೭. ಆವನ (ಯಾವಾತನ) ಆಣತಿ (ಆಜ್ಞೆ)ಯ ಊಳಿಗ (ಸೇವೆಯೇ)
ಕರ್ಮಯೋಗ (ಎಂಬುದೋ), ಮತ್ತೆ ಆವನ ನೆನಹು (ಜ್ಞಾಪಕವೇ)

ಓಳ ಸಪ್ತ ಪದಿ

ವಿಜ್ಞಾನ (ಜ್ಞಾನಯೋಗ)ವೋ ಯಾವೆನಲ್ಲಿ ಎರಕ (ಹೋಗಿ ಎರಗು
ವಿಕೆ, ಶರಣಾಗುವಿಕೆ), ಭಕುತಿ (ಭಕ್ತಿಯೋಗವೋ)--ಆ ಪರವಾಸುಜೀ
ವನಿಗೆ ನಾನು ಎರಗುವೆನು.

೧೮. ಜ್ಞಾನ, ವೈರಾಗ , ಶ್ರೀ ಹರಿ(ಯಲ್ಲಿ) ಭಕ್ತಿ, ಸತ್ಯರ್ಮ
(ಮುಂತಾದ್ದರಲ್ಲಿ) ಹೀನರಾದ ನಮ್ಮನ್ನು ಆರೈದು (ನೋಡಿ ಕಾಪಾಡಿ),
ಆ ನಾರಾಯಣನ ಅಡಿಗೆ (ನಮ್ಮನ್ನು) ಎರಗಿಸುವ ಶ್ರೀ (ದೇವಿ)ಗೆ ಅನತಿ
ಗೈದು (ಪ್ರೀತಿಯಿಂದ ತಗ್ಗಿನಡೆದು) ನಾನು ಬಾಳುನೆನು.

ಶ್ರೀ ಪಾರ್ವತೀ ಪರಮೇಶ್ವರರ ವಿನಾಹ

ಆಗ ಹೊಸ ಮದವಣಿಗನೆನ್ನಿಸುವ ಶ್ರೀ ಹೆಂಪೆಯ ವಿರೂಪಾಕ್ಷನು
(ಆ) ಸಮಯಕ್ಕೆ ಉಚಿತವಾದ ಅಮೃತ (ಸಿಹಿಯಾದ) ಅನ್ನವನ್ನು
ಉಂಡು, ಮಧುಪರ್ಕವನ್ನು ಕೈಗೆ (ಎತ್ತಿ)ಕೊಂಡು--

೧. ಹರಿ ಅಜ (ವಿಷ್ಣು ಬ್ರಹ್ಮ ಇವರು) ಅನುಮಿಸುತುಂ (ಅನುಮತಿ
ಯನ್ನು ಕೊಡುತ್ತ) ಇರಲು; "ಎಲೆಲೆ! ಸರಮಶುಭಾಕರ (ಶುಭವನ್ನು
ಉಂಟುಮಾಡುವ) ಮುಹೂರ್ತವು ಸಮೀಪ (ಆಯಿತು). ಕರುಣಿ
ಪುದು (ದಯಮಾಡಿ ಬರಬೇಕು)' ಎನ್ನಲು; (ಆ) ಮಂಗಳವಾದೆ
ವಾಕ್‌ (ಮಾತಿನ) ವಿರಚನೆಯನ್ನು ಕೇಳಿ ರುದ್ರನು ಭೋಂಕನೆ ಎಳ್ಳಂ
(ಎದ್ದನು)

ಹಾಗೆ ಎದ್ದು ನಡೆದುಬಂದು, ನಿವಾಹೆಗೇಹೆ (ಮದುವೆಯ ಮನೆಯ)
ಒಳಗೆ ಹೊಕ್ಕು

೨. ಮುತ್ತೈದೆಯರ ಒತ್ತೊತ್ತೆಯಂ (ದಟ್ಟಿವಾದ ಗುಂಪನ್ನು) ಒತ್ತ
ರಿಸುತ್ತಾ, ಬೆಳಕಿನಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಬೆಳಕನ್ನು ಸೂಸು(ಚಿಲ್ಲುತ್ತಾ, (ಸುತ್ತಿ
ನವರಿಗೆ) ಸವಿಯಾದ ನೋಟವನ್ನು ಈಯು(ಕೊಡು)ತ್ತಾ, ಶಿವನು
ಜವನಿಕೇ(ತೆರೆ)ಯ ನೆಲೆ(ಇದ್ದ ಬಳಿ)ಗೆ ಎಯ್ತಂದಂ (ಹತ್ತಿರ ಬಂದನು.)

ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಪಾರ್ವತೀದೇವಿ ನಿಟ್ಟಿದೆ (ನಿಷ್ಠೆ ಯುಳ್ಳ ಮುತ್ತೈದೆ
ಯಾಗಲೆಂಬ ಶುಭಭಾವನೆಯಿಂದ ಹಾಕಿದ್ದ) ಮೆಟ್ಟಿ ಕೈಯನ್ನು ಮೆಟ್ಟ,
ತೆರೆಯನ್ನು ಮರೆ(ಯನ್ನಾಗಿ) ಕೊಂಡು ನಿಂದಿರುವಲ್ಲಿ--

ಶ್ರೀ ಪಾರ್ವತೀಪರಮೇಶ್ವರರ ವಿವಾಹ ೬೯

೩. ನಲ್ಲ(ಪ್ರಿಯರಾದವ)ರ ನಡುನೆ ಉಪಚಾರವೂ ಸಲ್ಲಲಿತ
(ಕೋಮಲ)ವಾದ ಈ ಕ್ಷಣ(ನೋಟಿ)ದ ನಡುವೆ ಪಕ್ಷ್ಮಪುಟ (ಮುದ್ದಾದ
ಸಂಪುಟದಂಥ ರೆಪ್ಪೆ) ಅದೂ, ಸಂಸುಲ್ಲ SE ಗಿ ಅರಳಿದ) ರದ (ಹಲ್ಲು
ಗಳ) ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ಮಿಗೆ (ಬೇಕಾದ ಹಾಗೆ) ಸೊಲ್ಲು (ಮಾತೂ) ಇರುವಂತೆ
ಅಲ್ಲಿ (ಆ) ತೆರೆ ಹರನ ಇದಿರಲ್ಲಿ ಇದ್ದಿತು.

ಅಂತು (ಹಾಗೆ) ಇರುವ ಜವನಿಕೆ(ತೆಕೆ)ಯನ್ನು ಅತಿ(ಯಾದ) ಸ್ನೇಹ
ದಿಂದ ನೋಡಿ--

೪, ಬೆಳಕಿನ ಬೀಜಗಳ ಆವಳಿ(ಸಂಕ್ತಿ)ಯ ಒರ್ಬುಳಿ(ರಾಶಿ) ಯೋ,
ನಕ್ಷತ್ರ(ಗಳ) ರಾಶಿಯೋ, ನವ (ಹೊಸದಾದ) ಪುಣ್ಯ ಗಳ ಪುದುವೋ
(ಮೊತ್ತವೋ), ಚಂದ್ರಿಕಾ (ಬೆಳುದಿಂಗಳಿಂದ ಮಾಡಿದೆ) ತಂಡುಲವೋ
(ಅಕ್ಕಿ ಯೋ) ಎನೆ (ಎಂಬಂತೆ) ತೊಳಗಿ ತೋರುವ ಮೆಟ್ಟಿ ಕೈಗಳನ್ನು-.-

೫. ಕಾಂತಿಮಯನಾದವನು, ಶಶಿ(ಚಂದ್ರನನ್ನು) ಚೂಡಂ (ತಲೆಯಲ್ಲಿ
ಧರಿಸಿದವನು), ಶಾಂತನಾದವನು, ನನಭೋಗಿ( ಹೊಸದಾಗಿ ಮದುವೆಯ
ಭೋಗವನ್ನು ಪಡೆವವನು) ಎನ್ನಿಸುವ ಲೀಲಾವಾಸನು (ಲೀಲೆಗೆ ಮನೆ
ಯಾದವನು), ಸಂತಂ (ಯಾವಾಗಲೂ) ಸುರುಚಿರ (ಕಳೆಗುಂದದ)
ಹರ್ಷಮಯನಾದವನು, (ಇಂಥ ಶಿವನು ಮೆಟ್ಟಿ ಕ್ಕಿ ಯನ್ನು) ತಡೆಯದೆ
(ತಡಮಾಡದೆ) ಮೆಟ್ಟಿ ನಿಂತ ಸಮನಂತರದಲ್ಲಿ (ಆ ಕೂಡಲೆ)

೬. ಹರಿಯೂ ಸರಸಿಜಭವ (ಬ್ರಹ್ಮ)ನೂ ಪುರುಹೂತ (ಇಂದ್ರ)ನೂ
ಎಸೆವ (ಕಂಗೊಳಿಸುವ) ಖುಹಿಗಳೂ (ಶಿವನ) ಗಣಕುಲವೂ ಗಿರಿಜೇಶನ
ಗಿರಿಜೆಯ (ನಡುವೆ) ಭಾಸುರ (ಪ್ರಕಾಶಮಾನವಾಗಿದ್ದ) ಪರಿಧಾನದ
(ಸುತ್ತಿನ ತೆರೆಯ) ಸಮೀಪದಲ್ಲಿ ನಿಂತಾಗ

೬. ನಿರಾಕುಳಿತಮನಂ (ವ್ಯಾಕುಲವಿಲ್ಲದೆ ಹರ್ಷಚಿತ್ತನಾದ)ಬೃಹಸ್ಪತಿ
(ಎಂಬ ದೇವಪುರೋಹಿತನು) ಕಳಕಳಮಂ (ಸುತ್ತಿನ ಮಾತಿನ ಗದ್ದಲ
ವನ್ನು) ನಿವಾರಿಸು (ತಡೆಯು)ತ್ತಾ "ಆಯತವೇ? (ಮುಹೂರ್ತ ಪ್ರಶಸ್ತ
ವಾಗಿದೆಯೇ??) ಎನ್ನಲು "ಆಯತಂ (ಪ್ರಶಸ್ತವಾಗಿದೆ) (ಎಂದು
ಸಭೆಯವರು ಎಂದರು.) (ಪುನಃ ಬೃಹಸ್ಪತಿ) ಲಸತ್‌ (ಕಿವಿಗೆ ಕೇಳಿಸು
ನಂಥ) ಗಳಬಳಮಂ (ಜೋರಾದ ಗಂಟಲಿನ ಬಲವನ್ನು) ವಿಸರ್ಜಿಸುತುಂ

೬೦ ಸಪ್ತ ಸದಿ

(ಎಲ್ಲಾ ಬಿಟ್ಟು) "ಆಯತವೇ?)' ಎನ್ನಲ್ಕು "ಆಯತ! (ಎಂದರು.)
(ಮತ್ತೆ) " ಸಮಾಯತಮೇ? (ಪ್ರಶಸ್ತ ತಾನೇ?'). ಎನ್ನಲು "ಆಯತಃ।'
(ಎಂದರು.) "ಮನಂಗೊಳಿಸ ಮಹಾಮುಹೂರ್ತದಲ್ಲಿ ಆಯತವೇ?ು
ಎಂದರೆ, "ತಪ್ಪದೆ (ಖಂಡಿತವಾಗಿಯೂ) ಆಯತ (ಮುಹೂರ್ತ ಪ್ರಶಸ್ತ
ವಾಗಿದೆ! ಎಂದರು)

(ಹೀಗೆ) ಎಂಬ ಸಮಯದಲ್ಲಿ

೮ ಅಮರ (ದೇವತೆಗಳಿಗೆ) (ಗುರು)ವಾದ ಬೃಹಸ್ಪತಿಯು, ಸಕಲ
ವಾದ ವೇದಾಗಮಗಳಲ್ಲಿ ಕೋವಿದ (ಪಂಡಿತನಾದವನು), ಒಲಿದು
(ವಿಶ್ವಾಸದಿಂದ) ಭಕ್ತಿಯಿಂದಲೂ " ಪುಣ್ಯಾಹ? ಎನ್ನುತ್ತ (ಇರಲಾಗಿ);
ಇತ್ತ ರಾಜತ್‌ (ಪ್ರಶಸ್ತವಾದ) ಸುಮುಹೂರ್ತವು ಬಂದು (ನಡುವಿನ)
ತೆರೆಯನ್ನು ಓಸರಿಸಿದ (ಒಂದು ಪಕ್ಕಕ್ಕೆ ತಳ್ಳಿದ) ಕೂಡಲೆ.

೯. ಕರಡೆ (ವಾದ್ಯ)ಗಳ ರವವೂ ನಿಸ್ಸಾಳ (ತಂಬಟೆ)ಗಳ ರವವೂ
ಭೇರೀರವವೂ ಮೃದಂಗಗಳ ರವವೂ ದೇವರುಗಳು (ಕರೆದ) ಹೂಮಳೆ
ಗಳ ಭೋರೆಂಬ ರವವೂ (ಇನ್ನಿತರ) ಮಂಗಳವಾದ ರವವೂ ಆಗ ಉಣ್ಮಿ
ದುವು (ಉಂಟಾದುವು)

೧೦. "ಆನ್‌ ಇರೆ (ನಾನು ಇರುವಾಗ) ಜಡೆಯಲ್ಲಿ ಮತ್ತೊಬ್ಬಳು
ತಾನು ಇರುವಳು ಗಡ(ಅಲ್ಲವೆ!)' ಎನುತ್ತಾ ಮುಳಿದು(ಕೋಪಗೊಂಡು)
ಇಡು(ಎಸೆಯು)ವಂತೆ ಆ ಮಾನಿನಿ (ಮಾನಿಷ್ಟೆಯಾದ ಪಾರ್ವತಿ)
ಜೀರಿಗೆ-ಬೆಲ್ಲವನ್ನು ಆನುತೆ (ಕೈತುಂಬ ತುಂಬಿಕೊಂಡು) ಶಿವನ ಉತ್ತ
ಮಾಂಗಮಂ (ಶಿರಸ್ಸನ್ನು) ಪದೆದು (ಮನಃ ಪೂರ್ತಿಯಾಗಿ) ಇಟ್ಟಳ್‌
(ಗುರಿಮಾಡಿ ಹೊಡೆದಳು.)

೧೧. ಆಗ ಮೈಡ(ಶಿವ)ನು ಗಿರಿಜೆಯ ಜೆಲ್ವು ಇಡಿದ (ತುಂಬಿದ)
ಮುಖವನ್ನು ಕಂಡು, ಸಾಕ್ವಿಕ(ಪ್ರೇಮಾನುರಾಗ)ವನ್ನು ಕೈಕೊಂಡು,
ಒಲಿದು (ಪ್ರೀತಿಯಿಂದ) ಇಡು (ಎಸೆಯು)ವ ಆ ಜೀರಿಗೆ-ಬೆಲ್ಲವು ಕಂಪ
ನಡೆ (ಅನುರಾಗದ ನಡುಕದಿಂದ) ಸಡಿಲಿ, ಅಗಜೆ(ಸಾರ್ವತಿ)ಯ ಪಾದ
ಗಳಲ್ಲಿ ಬಿದ್ದುವು.

ಆನಂತರದಲ್ಲಿ

ಶ್ರೀ ಪಾರ್ವತೀ ಪರಮೇಶ್ವರರ ನಿನಾಹ ೭೧

೧೨. "ಸಲಕಾಲಡೊಳ್‌ (ಹಲವು ಕಾಲದಿಂದಲೂ) ಉರೆ (ಬಹಳ
ವಾಗಿ) ನಿನ್ನನ್ನು ಅರಸುತ್ತೆ ಇರೆ (ಹುಡುಕಾಡುತ್ತಾ ಇದ್ದರೆ) (ಈಗ
ನೀನು ಸಿಕ್ಕಿದೆ [)' ಎನ್ನುತ್ತಾ ಶಿವನ ಮಕುಟ(ದಲ್ಲಿದ್ದ) ಇಂದುಗೆ(ಚಂದ್ರ
ನಿಗೆ) ತಾನು ತುರುಗಿದ (ಮೊತ್ತವಾಗಿ ತುಂಬಿದ) ತಾರಗೆ(ನಕ್ಷತ್ರ)ನಂಬ
ಆ ತೆರದಿಂದ ಅಗಜೆ(ಪಾರ್ವತಿ)ಯು (ಶಿವನ) ಶಿರದಲ್ಲಿ ತಂಡುಲಮಂ
(ಅಕ್ಕಿಯನ್ನು) ಸುರಿದಳು.

ಆಗ

೧೩. ಪರಮತಪೋನಿಧಿ ಎನ್ನಿಸಿದ ಗಿರಿಜೆಗೆ ಪುಣ್ಯಾಂಬುವಿಂದೆ(ಪವಿತ್ರ
ವಾದ ನೀರಿನಿಂದ) ಅಭಿಷೇಕವನ್ನು ಒಪ್ಪಿರೆ (ಒಪ್ಪುವಂತೆ) ಮೂಡುವ
ತೆರದಿಂದ ಶಂಕರನು ಅಮಲಿನ (ಸ್ವಚ್ಛ)ವಾದ ತಂಡುಲ(ಆಕ್ಸಿ)ಗಳನ್ನು
ತನೆ (ಸಾಕು ಎನ್ನುವ ಮಟ್ಟಿಗೆ ತಲೆಯ ಮೇಲೆ) ಸುರಿದನು.

ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ

೧೪. (ಪಾರ್ವತಿಯ ತಂದೆಯಾದ) ಗಿರಿಸತಿ (ಹಿಮನಂತನು) ಒಲ
ವಿನಿಂದ ನಲಿನಲಿದು ಬಂದು, “ ಗಿರಿಜೆ ಸಹಿತವಾಗಿ ನಾವೆಲ್ಲರೂ ನಿಮಗೆ
ನೆಲೆದೊಳ್ತಿರ್‌ (ಅಚಲರಾದ ದಾಸದಾಸಿಯರು), ಬಳಿದೊಳ್ಲಿರ್‌
(ನಿಮ್ಮನ್ನು ಅನುಸರಿಸುವ ದಾಸದಾಸಿಯರು), ಸಲೆದೊಳ್ತಿರ್‌ (ನಿಮಗೆ
ಒಪ್ಪುವ ದಾಸದಾಸಿಯರು)? ಎನ್ನುತ್ತಾ ಧಾರೆಯನ್ನು ಎರೆದನು.

೧೫. “ ಹರನೆ, ಗಿರಿಜಾತೆಯ ಸಕಲ ಗುಣಗಳೂ ನಿಮ್ಮನ್ನು ಈ ತೆರ
ದೊಳ್‌ (ರೀತಿಯಾಗಿ) ಸುತ್ತುಗೆ (ಸುತ್ತಲಿ) ಎಂಬ ಹಾಗೆ ಒಪ್ಪಿಕೆ
(ಹೊಂದಿ ತೋರುವಂತೆ) ಅತಿ ಮೃದುತರವಾದ, ಸುರುಚಿರವಾದ, ನವ
(ಹೊಸ) ಕಾಂತಿ(ಯಿಂದ) ಎಸೆವ (ಪ್ರ ಕಾಶಿಸುವ) ಗುಣಮಂ (ನೂಲನ್ನು)
ಗುಣಮಂ (ಅನೇಕ ಬಾರಿ) ಸುತ್ತಿದರು.

೧೬. ಪತಿವ್ರತೆಯರು ಐದುಂವದನನ (ಪಂಚಮುಖನಾದ ಈಶ್ವರನ)
ಕಾಂತೆಯನ್ನು ಅಧಿಕತರವಾದ ಮುದ(ಸಂತೋಷ)ದಿಂದ ಐದಿ (ಸಮೀ
ಪಿಸಿ), “ ಮುತ್ತೈದೆಯೆ, ನೆರೆಯ್ಯೆ ಡೆಯೆ ಸಲೆಯ್ಯೆ ದೆಯ್ಕೆ ನಿಟ್ಟಿದೆಯೆ
(ಆಗಿ ಬಾಳು!)” ಎಂದು ಹೆರಸುತ್ತಿದ್ದರು.

ಹೀಗೆ ನಿವಾಹದ ವಿಭ್ರಮವನ್ನು ಕೈಕೊಂಡು ಗಿರಿಜೆಯ ಕರತಳಮಂ

೭೨ ಸಪ್ತ ಸದಿ

(ಅಂಗೈಯನ್ನು) ಹಿಡಿದು, ಸೋಮಥರ (ಚಂದ್ರನನ್ನು ಧರಿಸಿದವ)ನೂ
ವ್ಯೋಮಶಿಖ (ಗಗನವನ್ನು ತಲೆಗೂದಲಾಗಿ ಉಳ್ಳವ)ನೂ (ಆದ ಶಿವನು)
ಹೋಮ(ಮಾಡುವ) ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ನಡೆತಂದು (ನಡೆದುಬಂದು), ಇಕ್ಕಿದ
ಹಸೆಯ ಮೇಲೆ ಪಶುಪತಿ ಕುಳ್ಳಿರಲು; ಮಂತ್ರ ತಂತ್ರ ಯಂತ್ರ
(ಗಳಲ್ಲಿ) ಸಿದ್ಧನಾದ ಪರಮೇಷ್ಠಿ (ಬ್ರಹ್ಮನು) ಹೆರನ ಅನುಜ್ಞೆಯಿಂದ
ಸ್ಥಂಡಿಲ (ಹೋಮಕಾರ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಶುದ್ಧಮಾಡಿದ ನೆಲ)ವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿ,
ಮೆಲ್ಲಮೆಲ್ಲನೆ ಉಲ್ಲೇಖನಂಗೆಯ್ದು (ಬರೆದು), ಅಗ್ನಿಯನ್ನು ಪ್ರತಿಷ್ಠೆ
ಮಾಡಿ, ಬ್ರಹ್ಮರ್ಹಿ ದೇವರ್ಷಿ ವಿಪ್ರೋತ್ತಮರು ಇವರುಗಳ ಅನುಮತದಿಂ
(ಒಪ್ಪಿ ಗೆಯಿಂದ) ಪ್ರಾಣಾಯಾಮವನ್ನು ಮಂತ್ರಿಸಿ; ಸಮಿತ್ತು (ಸವುದೆ),
ಪರಿಸ್ತರಣ (ಹಾಸುವ ದರ್ಭೆ), ಪಾತ್ರಾಸಾಧನ (ಪಾತ್ರೆಗಳನ್ನು ಸಜ್ಜು
ಗೊಳಿಸುವುದು), ಆಜ್ಯ ಸಂಸ್ಕಾರ (ತುಪ್ಪವನ್ನು ಶುದ್ಧಿ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳು
ವುದು), ಸ್ರುಕ್‌ಸ್ರುವ ಸಮ್ಮೂರ್ಜನ (ಮರದ ಸವುಟುಗಳನ್ನು ತೊಳೆಯು
ವುದು), ದೂರ್ವಾ ಯನ ಹಸ್ತಬಂಧನ ಮೊದಲಾದ ಸತ್‌ಕ್ರಿಯೆಗಳಿಂದ
ಹೋಮವನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದು

೧೭. ಮಂತ್ರಾವಳಿಯಿಂದ (ಅಗ್ನಿಯನ್ನು) ಭಾವಿಸಿ, (ಆ ಅಗ್ನಿಯನ್ನು)
ಓವುತೆ (ಕಾಪಾಡುತ್ತ) ಹುತವಹನೊಳ" (ಬೆಂಕಿಯಲ್ಲಿ) ಎಸೆವ ಲಾಜಾ
ಹುತಿಯಂ (ಆರಳಿನ ಹೋಮವನ್ನು) ತೀವಿದರ್‌ (ತುಂಬಿದರು.)
ಅನಂತರಂ (ಲಾಜಹೋಮವಾದ ಮೇಲೆ) ಅಗಸುತೆ (ಪರ್ವತರಾಜನ
ಮೆಗಳು) ದೇವ(ಶಿವ)ನ ಬಲ ಭಾಗದಿಂದ ಅನೂನಂ (ಚೆನ್ನಾಗಿ) ಎಡ
ಭಾಗಕ್ಕೆ ಬಂದಳು.

ಹಾಗೆ (ಬಲದಿಂದ ಎಡಕ್ಕೆ) ಬರಲು, ಪೂರ್ಣಾಹುತಿಯನ್ನು ಕೊಟ್ಟು,
ಹೋಮ ಸಮಾಶ್ರಿಯಾಗಲು; ಆಪ್ತನಾದ ಕಮಲಜ (ಬ್ರಹ್ಮ)ನು
ಸಪ್ತ ಸಪದಿಯನ್ನು ಕಟ್ಟಳ್ಳರಿಂ (ಗಾಢವಾದ ಪ್ರೀತಿಯಿಂದ) ಮೆಟ್ಟಿ
ಸಲು; ತದನಂತರಂ (ಅದಾದ ಮೇಲೆ) ಶೈಲಾಜಾವರಂ (ಪರ್ವತನ
ಪುತ್ರಿಯ ಪತಿಯು) ನಂದೀಶ್ವರ ವೀರಭದ್ರ ಆದಿ (ಮೊದಲಾದ) ಗಣ
ಗಳೂ ಹೆರಿ ವಿರಿಂಚಿ (ಬ್ರಹ್ಮ) ಪುರಂದರ (ಇಂದ್ರ) ಆದಿ (ಮೊದಲಾದ)
ಸಮಸ್ತ ಸುರ (ದೇವ) ಸಮೂಹವೂ ಸಪಂಕ್ತಿ (ಜೊತೆಜೊತೆಯಲ್ಲೆ)

ಶ್ರೀ ಸೀತಾರಾಮರ ನಿವಾಹ ೭೩

ಕುಳ್ಳಿರಲು; ಪಾರ್ವತಿಯೊಡನೆ ಅಮೃತದ ಅನ್ನವನ್ನು ಆರೋಗಿಸಿ
(ಊಟಮಾಡಿ); ಕೈಘಟ್ಟಿ (ಪರಿಮಳದ್ರವ್ಯದ ಉಂಡೆಯನ್ನು) ಕೊಂಡು,
ತಾಂಬೂಲವನ್ನು ಆದರದಿಂದ ಸೇವಿಸುತ್ತ; ಅಂತಿಂತು (ಹಾಗೂ
ಹೀಗೂ) ಚತುರ್ಥಿಯಂ (ನಾಲ್ಕನೆಯ ದಿವಸವನ್ನು) ಕಳೆದು; ಸಾಕಾರ
ನಿಧ(ಯಾದ ಶಂಕರನು) ಓಕುಳಿಯಾಡಿ, ಗಿರಿರಾಜನಿಗೆ ಕರುಣಿಸುತ್ತಾ,
ಮೇನಾದೇವಿ (ಪಾರ್ವತಿಯ ತಾಯಿ)ಯನ್ನು ಮನ್ನಿಸುತ್ತಾ, ಗಿರಿಜೆ
ಯನ್ನು ಆಲಿಂಗಿಸುತ್ತಾ, ವೃಷಭನನ್ನು ಸಮೂರೂಢಂ (ಚೆನ್ನಾಗಿ
ಹತ್ತಿ ಕುಳಿತ) ಬಾಲೇಂದುಮೌಳಿ (ಎಳೆಯ ಚಂದ್ರನನ್ನು ಶಿರದಲ್ಲಿ
ಉಳ್ಳ ಶಿವನು) ಕೈಲಾಸಕ್ಕೆ ಅಭಿಮುಖನಾಗಿ ನಡೆದು ಬಂದು, ಕೈಲಾ
ಸದ ಅರಮನೆಯನ್ನು ಒಳಹೊಕ್ಕು ಬಂದಾಗ

೧೮. ರುದ್ರಗಣಿಕೆ (ಕನ್ಯಕೆ)ಯರ ನಿಕರ (ಗುಂಪು) ಆರತಿಯನ್ನು
ಎತ್ತಲು, ಸರಸೀಜ(ಪದ್ಮ)ನಾಭನೂ ವಾರಿಜಪುತ್ರ (ಬ್ರಹ್ಮ)ನೂ
ಹೊಗಳಲು ದೇವಗಣಾವಳಿಯು ಅಳ್ಳರ್‌ (ಪ್ರೀತಿ)ಇಂದ ಕೈವಾರಿಸೆ
(ಹೊಗಳಲು), ತಾರಗಿರೀಂದ್ರ ನಾಥನ್‌ (ಬೆಳ್ಳಿಯ ಬೆಟ್ಟಕ್ಕೆ ಒಡೆಯನಾದ
ಶಿವನು) ನಂದಿಯಿಂದ ಇಳಿದು, ಅದ್ರಿ ಸುತಾಸಮನ್ತ್ವಿತಂ (ಪರ್ವತರಾಜ
ಪುತ್ರಿಯ ಸಮೇತನಾಗಿ) ಸನ್ನುತವಾದ ಸಿಂಹೆನೀಠವನ್ನು ಒಸೆದು (ಪ್ರೀತಿ
ಯಿಂದ) ವಿರಿದನು.

ಶ್ರೀ ಸೀತಾರಾಮುರ ವಿನಾಹ

ಆಗ ಆ ಪುಣ್ಯವನ್ನು ಆವಹ (ತರುವಂಥ) ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಜಾನಕೀ
ದೇವಿ

೧, ಹಂಸೆಗೆ ಈ ನಡೆಯ (ನಡೆಯುವ ರೀತಿಯ) ಚೆಲುವು ಆನೆಡೆ
(ಎಲ್ಲಿ ಇದೆ?) ಎನ್ನುವಂತೆ; ನೂಪುರದ (ಕಾಲುಗೆಜ್ಜೆಯ) ಇಂಚರಂ
(ಇಂಪಾದ ಸ್ವರವು) ಸ್ಮರಂ (ಮನ್ಮಥನು) ಜೇವೊಡೆದ (ಧನುಸ್ಸನ್ನು
ಟಿಂಕಾರಮಾಡಿದ) ಅಂದಮಾಗೆ (ಅದರಹಾಗೆ ಆಗಲು); ಮೃದು(ವಾದ)
ಪಾದತಳ (ಅಂಗಾಲು)ಗಳ ಕೆಂಪು (ನೆಲದಲ್ಲಿ) ಕೂಡಿದರೆ, ಕೆಂಪಾದ
ತಾವರೆಯ ಹೂಗಳನ್ನು ಕೆದರುವ ಹಾಗಿರಲು ; ಕುಂತಳ(ಶಲೆಗೂದಲಿನ)

೬೪ ಸಪ್ತಪದಿ

ಸೌರಭಕ್ಕೆ (ಪರಿಮಳಕ್ಕೆ) ಭೃಂಗ (ದುಂಬಿಗಳ) ಆವಳಿ (ಸಮೂಹವು)
(ತಲೆಯ)ಮೇಲೆ ಹೀಲಿ (ನವಿಲುಗರಿಯ) ತಳೆ(ಛತ್ರಿ)ಯಂತೆ ಇರಲು;
ಅದೊಂದು ಲೀಲೆಯಿಂದ ಬಂದಳು.

೨ ರತಿಯು ಅಂಗಜಂಗೆ (ಮನ್ಮದನಿಗೆ) ಆಲರ್‌ ಕಣೆಯಂ (ಹೂವಿನ
ಬಾಣವನ್ನು) ಈಯ(ಕೊಡ)ಲೆಂದು ಬರುವ ಮಾಳ್ಯಿ(ರೀತಿ)ಯಿಂದ
ಆ ಲಲಿತಾಂಗಿ (ಕೋಮಲವಾದ ದೇಹವುಳ್ಳ ಜಾನಕಿ) ಮಾಲೆಯನ್ನು
ಹಿಡಿದು, ದಾಶರಧಿಯ (ದಶರಥನ ಮಗನ) ಕಣ್ಣಿಗೂ ಕೆಲಕ್ಕಂ (ಸಮೀ
ಪಕ್ಕೂ) ಬಗೆಗಂ (ಮನಸ್ಸಿಗೂ) ಬಂದಳು.

ಹಾಗೆ ಬಂದು

೩. ಮಾಲೆಯ ಮೇಲೆ ತುಂಬಿಗಳ ಮಾಲೆ ತೆರಂ (ಚಿತ್ರವಿಚಿತ್ರವಾಗಿ)
ಹೊಳೆದಾಡಲು, ಕೇಕರ (ಕಡೆಗಣ್ಣಿನ ನೋಟದ) ಮಾಲೆ ಬೇರೆ ಹೂ
ಮಾಲೆಯ ಲೀಲೆಯನ್ನು ಕೆದರಲು, ನೀಳ್ಬ (ಉದ್ದವಾದ) ಬಾಹುಲಕೆ
(ಬಳ್ಳಿಯಂತಿರುವ ತೋಳು) ಶಿರೀಷ(ವೆಂಬ ಕೋಮಲವಾದ ಹೊವಿನ)
ಮಾಲೆಯನ್ನು ಸೋಲಿಸಲು, ತೋಳ ಮೊದಲ್‌ (ಕಂಕುಳು) ಮದನಾನು'
ರಾಗವನ್ನು ಸಾಲಿಡುವಂತೆ ಸೀತೆ ಸಾರ್ದು(ಹತ್ತಿರಬಂದು) ರಘುವಂಶಕ್ಕೆ
ನಮೇರು (ಕಲ್ಪವೈ ಕ್ಷವಾದ ರಾಮೆನಿ)ಗೆ ಮಾಲೆಯನ್ನು ಸೂಡಿದಳು
(ಧೆರಿಯಿಸಿದಳು )

೪. ವೈದೇಹಿ ರಾಮನಿಗೆ ತನಿ (ತಂಪಾದ) ಸೋಂಕಿನಿಂದ (ರಾಮನ)
ಮೈಗೆ ರೋಮಾಂಚನವನ್ನು ಒದವಿಸಿ (ಉಂಟುಮಾಡಿ), ಅಳ್ಕರಿಂ (ಪ್ರೀತಿ
ಯಿಂದ) ನೀರೇಜ (ತಾವರೆಯ) ನಿಸರ್ಗ (ಸಹಜವಾದ) ಆಮೋದ
(ಪರಿಮಳವಿರುವು) ಗಂಥೋದಕದ ಸವನ(ಅಭಿಷೇಕ)ವನ್ನು ಇತ್ತು
(ಕೊಟ್ಟು), ಬಾಹುಮೊಲವೂ ಸ್ತನಮೂಲವೂ ನಾಭಿಮೂಲವೂ ತ್ರಿಗು
ಜಿಸುವಂತೆ ಸುಮನಸ್‌ ಶೇಖರಂ ಮಾಡಿ (ಹೆಗಲಿನಿಂದ ಎದೆಯಮೇಲೆ
ಹಾಯ್ದು, ಹೊಕ್ಕುಳವರೆಗೆ ಬರುವಂಥ ಹಾರವನ್ನು ಹಾಶಿ), ಕಂದರ್ಪನ
(ಮನ್ಮಧನ) ವಾಮಉಪಾಂತ(ಎಡದಪಕ್ಕ)ದಲ್ಲಿ ರಂಜಿಸುವ ರತಿಯ
ಸೌಂದರ್ಯವನ್ನು ಸೂರೆಗೊಂಡಳು.

ಅನಂತರ ಸಕಲ ಮಂಗಲದ್ರವ್ಯ(ಗಳಿಂದ) ಸಂಸೇವ್ಯಮಾನ (ತುಂಬಿ

ಶ್ರೀ ಸೀತಾರಾಮರ ನಿವಾಹ ೭

ಕೊಂಡಿರುವ) ಮಣಿ (ರತ್ನಗಳ) ವೇದಿಕಾ (ಜಗುಲಿಯ) ಮಧ್ಯ(ದಲ್ಲಿದ್ದ
ವಿಶಾಲ(ವಂದ) ಕಲಧೌತ (ಚಿನ್ನದ) ಪೀಠದಲ್ಲಿ ರತಿಯೂ ರತಿಸತಿಯು
ಇರುವ ಹಾಗೆ (ಆ) ದಂಸತಿಗಳು ಇದ್ದರು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಜನಕನ
ಅಭಿಜನ (ಇಷ್ಟ ರಾದವರು) ಸನಾಭಿಜನ (ಬಂಧು ಬಾಂಧವರು ಇವರೆ.
ಡನೆ) ಸಮನ್ವಿತಂ (ಕೂಡಿದವನಾಗಿ), ಗಣಕ (ಜೋಯಿಸರ) ಗಣನ
ಪುನಃಪುನಃ ಉಚ್ಚರಿಸುವ ಪುಣ್ಯಾಹದ ಪ್ರಶಸ್ತವಾದ ರವದೊಡ;
ಅಗಣ್ಯ (ಲೆಕ್ಕ ನಿಲ್ಲದ) ಪುಣ್ಯಪಣ್ಯಾಂಗನಾ (ವಾರಸ್ತಿ €) ಜನದ ಆಶಿ
ರ್ವಾದನಾದ ಒದವೆಯುಂ (ಒದಗಲು), ಮಾಂಗಲ್ಯ ಗೀತದ ಮಧು
ವಾದ ಧ್ವನಿಗಳೊಡನೆ ಮಂಗಳವನ್ನು ಪಾಠಕ(ಸಠಶನಮಾಡುವವ);
ಪಠನ (ಹೇಳುವ) ಧ್ವನಿಗಳು ಉಣ್ಮಿಪೊಣ್ಮೆಯುಂ (ಉಕ್ಕಿ ಪ್ರವಹಿಸಲು)
ರಘುಕುಲದ ರಾಜಭವನಕ್ಕೆ ಕಲಶವನ್ನು ಉದ್ದರಣ (ಮೇಲೆ ಎತು
ತ್ತಿದ್ದಾರೆ) ಎನ್ನಿಸಿ ಶುಚಿಯಾದ ಸುರಭಿಸಲಿಲ(ಗಂಥೋದಕುದಿಂಃ
ಪೂರ್ಣ (ತುಂಬಿದ) ಸುವರ್ಣ (ಚಿನ್ನ ದ) ಕಲಶವನ್ನು ಎತ್ತಿ---

೫. ಜಗತೀ (ಭೂಲೋಕದಲ್ಲಿ) ಜಂಗಮ (ನಡೆದಾಡುವ) ಕಲ
ವೃಕ್ಷವು, ಇದೋ, ಕೈವಂದತ್ತು (ಫಲಭರಿತವಾಯಿತು) ಎನ್ನುವಂತೆ
ಭೂಪಂ (ಜನಕರಾಜನು ತನ್ನ) ಬಾಹುಗಳೆಂಬ ಶಾಖೆಗಳಲ್ಲಿ ಹೊನ್ಸಿ ನ
ಕಲಶವು (ನೋಟಕರ) ಮನಸ್ಸ ನ್ನು ಕೊಳಿಸೆ (ಆಕರ್ಷಿಸಲು); ತನ್ನ
ಸಂತಾನದ ವ ದಿಗೆ ಹೊಯ್‌ನೀರೆನ್ನು ಎರೆಯುವಂತೆ, ಹರ್ಷದ ಪುಲಃ
(ರೋಮಾಂಚ)ವು ಕೈಗಣ್ಮೆ(ಮಿತಿಮೀರಲು), ಹರ್ಷದ ಅಶ್ರು(ಕಣ್ಣೀರು
ಕೈಮಿಗೆ Ce ಮಾಂಗಲ್ಯ (ಮಂಗಲಕಾಲದ) ತೂಯಃ
(ವಾದ್ಯಗಳ) ಸ್ಪನಂ (ಧ್ವನಿಯು) ದೆಸೆಯಂ (ದಿಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಶ್ಲ) ಸಳಂಜೆ
(ಹೋಗಿ ಶಾಗಲು) ಕೈಗೆ (ಧಾರೆಯ) ನೀರನ್ನು ಎರೆದನು.

ಹಾಗೆ ಪಾಣಿಗ್ರಹಔವನ್ನು ಮಾಡಿಸಲಾಗಿ

೬. ಬಲ(ಬಲಭದ್ರನೆಂಬ ರಾಮ)ನ ಕರತಳಂ (ಅಂಗೈ) (ಜಾನಕೆ
ಯಾದ ತನ್ನ) ಕೆಂದಳ(ಕೆಂಪಾದ ಅಂಗೈ) ಯನ್ನು ಸೋಂಕಿದರೆ-_ತೆಂಕಣ
(ದಕ್ಷಿಣ ದಿಕ್ಕಿನ) ಗಾಳಿಯ ಸೋಂಕಿನಲ್ಲಿ ಅಂಕುರಿಸಿದ (ಚೆಗುರುಬಿಟ್ಟ)
ಚೂತಲತೆ(ಮಾವಿನಬಳ್ಳಿ)ಯ ಹಾಗೆ__ಜಾನಕಿಯ ತನು(ದೇಹನೆಂಬ)

೭೬ ಸಪ್ತ ಪದಿ

ಲತೆ(ಬಳ್ಳಿ) ಯಲ್ಲಿ ಪುಳಕ(ರೋಮಾಂಚ)ದ ಅಂಕುರ (ಮೊಳಕೆ) ಒದ
ವಿದುವು (ಉಂಟಾಯಿತು.)

೭. ಚಪಲಾಕ್ಷಿ(ಚಂಚಲವಾದ ಕಣ್ಣುಳ್ಳ ಸೀತೆ)ಯ ಕೋಮಲವಾದ
ಪಾಣಿಪಲ್ಲವ (ಚಿಗುರಿನಂತಿರುವ ಕೈಯ) ಸ್ವರ್ಶದ ಹರ್ಷದಿಂದ ರಘು
ರಾಮನು ಬಾಲಾತಸೆಂ (ಎಳೆಯ ಬಿಸಿಲು) ಎಳಸಿದ (ಅಸೇಕ್ಷಿಸಿದ)
ಪುಂಡರೀಕಷಂಡ (ತಾವರೆಯ ವನ)ದ ಸೊಬಗನ್ನು ಆಸಮಾನಿಸಿದನು.

ಲ. ಶತಮಖ(ನೂರು ಯಜ್ಞಮಾಡಿದ ಇಂದ್ರ)ನನ್ನೂ ಶಚಿಯನ್ನೂ
ರತಿಸತಿಯನ್ನೂ ರತಿಯನ್ನೂ ಹಿಮಾಂಶುವಂ (ಚಂದ್ರನನ್ನೂ)ರೋಹಿಣಿ
ಯನ್ನೂ ನೋಡುವ ಹಾಗೆ-- ಪುರಜನವು ಅತಿಲಲಿತವಾದ ಆಕೃತಿ
(ಯುಳ್ಳ ಆ) ದಂಪತಿಗಳನ್ನು ನೋಡಿತು.

ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣರುಕ್ಮಿಣೆಯರ ವಿನಾಹ

ಆಗ ಒಂದು ಶೃಂಗಾರ (ಅಲಂಕಾರ)ದ ವೇಶ್ಮ (ಮನೆ)ಯಲ್ಲಿ ಭೀಷ್ಮ
ಕನ ಸುತೆ(ಮಗಳಾದ ರುಕ್ಕಿಣಿ) ಯನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಲೆಂದು ನೆರೆದ ಅನೇಕ
ವಿಧದ ವನಿತೆ (ಸ್ತ್ರೀ)ಯರು ಆಕೆಯ ಸೌಕುಮಾರ್ಯವನ್ನು ನಿರೀಕ್ಷಿಸಿ
(ಕುರಿತು ನೋಡಿ)

೧. “ವಿಲಸಿತಮಪ್ಪ (ಪ್ರಕಾಶಮಾನವಾದ) ಅದೊಂದು ಹೊಳಪನ್ನು
ತಳೆದಿರುವ ಇಂದು (ಚಂದ್ರನ) ಲೇಖೆಯನ್ನು ಹೊಳನಿಡಬೇಕೆ? ಸಹಜ
(ಹುಟ್ಟಿನಿಂದ) ಸುಂದರವಾದ ರೂಪೆ (ರೂಪವುಳ್ಳ ವಳು) ಆದವಳನ್ನು ಈ
ಮೃಣಾಳ (ತಾವರೆ ದಂಟಿನಂತೆ) ಕೋಮಲೆಯಾದವಳನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸ
ಬೇಕೆ? ಮಂಗಳವರ್ಥನಾರ್ಥಂ (ಮಂಗಲವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ಉದ್ದೇಶ
ದಿಂದ ಮಾತ್ರ) ಈ ಲಲನೆಯನ್ನು ವಿನಿಧವಾದ ಆಭರಣಗಳ ಪ್ರತಾನ
(ಸಮೂಹ)ದಿಂದ ಅಲಂಕರಿಸೋಣ.”

ಎಂದು ನುಡಿದು, ಅಂತೆ (ಹಾಗೆಯೇ) ಕೈಗೆಯ್ಸಿ (ಅಲಂಕಾರಮಾಡಿ)
ರುಕ್ಮಿಣಿಯನ್ನು ಪರಿಣಯನ (ಮದುವೆಯ) ಭವನದೊಳ್‌ (ಮನೆ
ಯಲ್ಲಿ) ಯಥಾ ಉಚಿತ(ಯಾವುದು ತಕ್ಕುದೋ ಅಂಥ) ಆ ಚಾರದಿಂದ
ಇರಿಸಿ

ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣ ರುಕ್ಮಿಣಿಯರ ನಿವಾಹೆ kL

೨. ಕೋಮಲವಾದ ಮಾತುಳಂಗ (ಮಾದಳದ) ಫೆಲಧಿಂದ ಬಲ
ಗೈಯೂ ಕಳಮ (ಬಿಳಿಯ ಅಕ್ಕಿಯ) ಅಕ್ಷತೆಯಿಂದ ಆರ್ದ್ರ (ಒದ್ದೆ
ಯಾಗಿ) ಪೂರ್ಣ (ತುಂಬಿದ) ಅಮಳ (ಸ್ವಚ್ಛವಾದ) ಶಂಖದಿಂದ ಎಡ
ಗೈಯೂ ಎಸೆಯುತ್ತಿರಲು, ಉತ್ಕಟ (ತೀವು)ನಾದ ಪ್ರೇಮವುಳ್ಳವನೂ
ಉದಾತ್ತವಾದ ವೇದಗಳಲ್ಲಿ ಮತಿ(ಬುದ್ಧಿ) ಯುಳ್ಳ ವನೂ ವಿಶ್ವ (ಎಲ್ಲಾ)
ವಿದ್ಯೆಗಳಿಂದ ಮಹಿತಂ (ಘನತೆಪಡೆದವನೂ) ಯದುಗಳ ವಂಶಕ್ಕೆ ಹಿತ
(ವನ್ನು ಕೋರುವವ)ನೂ ಆದ ಪುರೋಹಿತನು ದ್ವಿಜ (ಬ್ರಾಹ್ಮ
ಣರ) ಓಘ (ಗುಂಪಿನ) ಸಹಿತಂ (ಸಂಗಡ) ಕೃಷ್ಣ ಸಭಾವಲಯಕ್ಕೆ
ಬಂದನು.

ಹಾಗೆ ಬಂದು, ಪುರೋಹಿತನು ಉಚ್ಚಾರಿತ ಸ್ವಸ್ತಿಶಬ್ದನಾಗಿ (ಸ್ವಸ್ತಿ
ಎಂಬ ಶಬ್ದವನ್ನು ಉಚ್ಚಾರಮಾಡಿದವನಾಗಿ) ಮಾತುಳಂಗ(ಮಾದಳದ)
ಫಲವನ್ನು ನೀಡಿ, "ವಿವಾಹದ ಲಗ್ನ (ಮುಹೂರ್ತ)ವು ಆಸನ್ನಂ (ಹತ್ತಿರ
ಬಂದಿತು)' ಎಂದು ಬಿನ್ನಹಮಾಡಲು; ಅಂಬುರುಹ(ಪದ್ಮ)ನಾಭನು
ಸಂಭ್ರಮದಿಂದ ಪರಿಣಯನ (ಮದುವೆಯ) ಭವನ (ಮನೆಗೆ) ಅಭಿ
ಮುಖನ್‌ (ಎದುರಾದವನು) ಆಗಿ

೩. ಬಳೆವತ್‌ (ಸಮರ್ಥವಾದ) ಅಪಾರ (ಮಿತಿಯಿಲ್ಲದ) ವೇದಗಳ
ರುತಿ (ಧ್ವನಿ), ಗೇಯ (ಹಾಡಿನ) ರವಂ (ಧ್ವನಿ), ಪಟಹೆಗಳ ಸ್ವನಂ
(ಧ್ವನಿ), ಪುರೀ (ಪೌರರ) ಕಳಕಳದಿಂದ ದಳಂಬಡೆದು (ವೃದ್ಧಿ ಯಾಗಿ),
ವಿಶ್ವ (ಸಮಸ್ತ) ಜಗತ್ತಿನ ಜನದ ಕೀರ್ತನಾ (ಸ್ತೋತ್ರಮಾಡುವ) ರನ
ಗಳಿಂದ ಇನಿಸು (ಒಂದಿಷ್ಟು) ಏಳ್ಗೆವೆತ್ತು (ಅ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಪಡೆದು), ದಿಗಿಭ
(ದಿಗ್ಗ ಜ)ಗಳ ಬೃಂಹಿತ (ಭೀಂಕಾರದ) ಭೂರಿ (ವಿಶೇಷವಾದ) ನಾದ
ದಿಂದ ಜಲನಿಧಿಯನ್ನು (ಸಮುದ್ರವನ್ನು) ಆಂತು (ಒಳಕೊಂಡು)
ಘೂರ್ಣಿಪಿನಂ (ಮೊರೆಯುವಷ್ಟರ ಮಟ ಗಿದ್ದ) ಆ ಗೃಹಮಂ (ಮದುವೆ
ಮನೆಯನ್ನು) ಅಚ್ಚು ತನು ಪುಗುತಂದ (ಹೊಕ್ಳ)ನು."

ಹಾಗೆ ಸಪಾಹಮಂಟನನನ್ನು ಪುಂಡರೀಕಾಕ್ಷನು ಹೊಗಲಾಗಿ,
ಮಹಾಉತ್ಸಾಹಪರಂಪರೆ ನೆಗಳೆ(ಉಂಟಾಗಲು), ತದನಂತರಂ(ಅದಾದ
ಬಳಿಕ)

10 ಸಪ್ತಪಡಿ

೪. ದುಕೂಲ(ಸಟ್ಟಿವಸ್ತ್ರ)ದ ಕಾಂಡಷಟಂ(ತೆರೆಯು) ಉತ್ತಮವಾದೆ
ಲಗ್ಗ(ಮುಹೂರ್ತ)ದಲ್ಲಿ ತೊಲಗೆ (ಸರಿದುಹೋಗಲು); ದಂಪತಿಗಳು
ಒಬ್ಬರು ಒಬ್ಬರನ್ನು ಒಲವಿಂದೆ (ಪ್ರೀತಿಯಿಂದ) ನಲಿದು ಈ ಕ್ರಿಸಲು ;
(ಅವರ) ನೋಟದ ಬಳ್ಳಿಬಳ್ಳಿ ನೆಯ್ದಿಲ ಮಳೆಯಲ್ಲಿ ಸುಧಾ (ಅಮೃತ)
ರಸದ ಸೋನೆಯಲ್ಲಿ ಅಂಗಜ (ಮನ್ಮಥನ) ಬಾಣಗಳ ವೃಷ್ಟಿ(ಮಳೆ)ಯಲ್ಲಿ
ಸಲೆ (ಚೆನ್ನಾಗಿ) ನಿಲೆ (ನಿಲ್ಲುವಹಾಗೆ) ಕೂಡೆ (ಆಗಲೇ) ವಿವಾಹೆಗೃಹದ
ಅಂತರಾಳದೊಳ್‌ (ಒಳಭಾಗದಲ್ಲಿ) ಪರ್ವಿ(ಹಬ್ಬಿಕೊಂಡು)ಕೊರ್ವಿದುದು
(ಕೊಬ್ಬಿತು, ಹೆಚ್ಚಿ ತು.)

ಅಲ್ಲಿಂದ ಬಳಿಕ

೫. ಮೃದು(ವಾದ) ಗತಿ (ಗಮನದಿಂದ) ವಿಲೋಲ (ಜೋತಾಡುವ)
ಹಾರರ್‌ (ಹಾರವುಳ್ಳ ಆ) ಮದುಮಕ್ಕಳು ದಕ್ಷಿಣಾವರ್ತಶಿಖಾಸ್ಸದನಂ
(ಬಲಗಡೆಗೆ ತಿರುಗುವಂಧ ಬೆಂಕಿಯ ನಾಲಗೆಗಳುಳ್ಳ) ಹೋಮಾನಲ
ನನ್ನು ಪ್ರದಕ್ಷಿಣ(ವಾಗಿ) ಬಂದು, ಮಿಸುಪ (ಹೊಳೆಯುವ) ಲಾಜೆಯಿಂ
(ಆರಳಿನಿಂದ) ಪೂಜಿಸಿದರು.

ಹಾಗೆ ವಿವಾಹಮಂಗಳವು ಪರಿಪೂರ್ಣವಾಗಲು, ಚತುರ್ಥ (ನಾಲ್ಕ
ನೆಯ ದಿನದ) ಮಹೋತ್ಸವದ ಅನಂತರ, ಅಂದಿನ (ಐದನೆಯ ದಿನದ)
ಇರುಳಿನಲ್ಲಿ

೬. ಬೆರಳಿನಲ್ಲಿ ಮುದ್ರಿಕೆಯಂ (ಉಂಗುರವನ್ನು) ತೊಡಿಸುವ,
ಕಪೋಲ (ಹಣೆಗೆನ್ನೆಯ) ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಪತ್ರವಲ್ಲರಿ(ಎಲೆ ಸಹಿತವಾದ
ಬಳ್ಳಿ) ಯನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುವ, ಹಾರವನ್ನು ಹಿಡಿದು ನೋಡುವ, ಆಸ್ಯ
(ಮುಖ)ವೆಂಬ ಅಂಬುಜ(ಕಮಲ)ದ ಸ್ವೇದಮಂ (ಬೆವರನ್ನು) ಕರ
ದಿಂದಂ (ಕೈಯಿಂದ) ತೊಡೆ(ಒರಸು)ವ,- ಒಯ್ಯನೆ (ಮೆಲ್ಲನೆ) ಉಳ್ಳು
ಡೆಗೆ (ಉಟ್ಟ ಸೀರೆಗೆ) .ಕಾಂಚೀದಾಮ(ಒಡ್ಯಾಣ)ವನ್ನು ಸಾರ್ಚು(ನೀಡಿ
ಸೇರಿಸು)ವ, ಒಳ್ಗುರುಳಂ (ಸೊಗಸಾದ ಮುಂಗುರುಳನ್ನು) ಸೇರ್ಪಡೆ
(ಸರಿಯಾಗುವಂತೆ) ತಿದ್ದುವ. -ಈ ನೆವದಿಂದ ಕೃಷ್ಣನು (ತನ್ನ) ನಲ್ಲಳೆಂ
(ಪ್ರಿ ಯೆಯನ್ನು) ಪೊರ್ದಿದಂ (ಹೊಂದಿದನು.)

೭. ಓಲವಿಂ (ಪ್ರೀತಿಯಿಂದ) ನೋಡುವ ನೋಟದಿಂದ, ಪದೆದು

ಸುಭದತ್ರಿರ್ಜಾನರ ವಿವಾಹ ೬೯

(ಪ್ರೀತಿಸಿ) ಸೋಂಕು(ಮುಟ್ಟು)ತ್ತಿರುವ ಸೋಂಕಿನಿಂದ, ಮನಸ್ಸನ್ನು
ಗೆಲೆ (ಗೆಲ್ಲುವಂತೆ) ಮಾತಾಡುವ ಮಾತಿನಿಂದ (ರುಕ್ಮೆಣಿಯ) ಲಜ್ಜಾ
(ನಾಚಿಕೆ) ಸಾಧ್ವಸ (ಭೀತಿ ಇವುಗಳ) ಉದ್ರೇಕವನ್ನು ಕಳೆದು (ಹೋಗ
ಲಾಡಿಸಿ); ಆಕೆ (ಆ ರುಕ್ಮಿಣಿ) ಜಲಜಾತ (ಕಮಲ)ದಂತೆ ಅಕ್ಷ (ಅಕ್ಷಿ
ಎಂದರೆ ಕಣ್ಣುಗಳುಳ್ಳವ)ನಲ್ಲಿ ಬಿಚ್ಚತಿಕೆ (ಸಂಕೋಚವಿಲ್ಲದ ಸಲುಗೆ)
ಯನ್ನು ಮಾಡಲು, ಬಳಿಕ ಕಲಾಥಿಲಯ(ನಾದ ಕೃಷ್ಣ)ನು ಚುಂಬನ
(ಮುತ್ತಿಕ್ಳುವುದು) ಪರಿಷ್ವಂಗ (ಆಲಿಂಗಿಸುವುದು) ಪ್ರಪಂಚಂಗಳಂ
(ಮೊದಲಾದುವನ್ನು) ಒಲಿದು ಮಾಡಿದನು.

೮. ಅನುದಿನಂ (ಪ್ರತಿದಿನವೂ) ಇಂತು (ಹೀಗೆ) ರುಕ್ಮಿಣೀವನಿತೆಗೆ
ಕಾಮ (ಬೇಕುಬೇಕಾದ) ಸುಖದಿಂದ ಅನುರಾಗವನ್ನು ಇತ್ತು (ಉಂಟು
ಮಾಡಿ), ರಕ್ಷಣ (ಬೇಕಾದ್ದನ್ನು ಕೊಟ್ಟು ಕಾಪಾಡುವ) ಕ್ರಮತೆಯಿಂದೆ
(ಸಾಮರ್ಥ್ಯದಿಂದ) ಅತಿಯಾಗಿ ಹರ್ಷವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಿ, ಮೇದಿನಿ
(ಭೂಮಿ)ಗೆ ಮಹತ್ವದಿಂದ ಜಸ(ಯಶ)ವನ್ನು ಆಗಿಸಿ, ಯಾದವರ
ಸಂಕುಲ (ಸಮೂಹ)ಕೈ ಪೆಂಪು (ಆಧಿಕ್ಯವು) ಅನುಗುಣವಾಗಿರಲ್‌
(ತಕ್ಕಹಾಗೆ ಇರುವಂತೆ) ಅಚಿಂತ್ಯಬಲನಾದ (ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಇಷ್ಟೇ ಎಂದು
ಊಹಿಸಲಾಗದ) ಬಲಾನುಜಂ (ಬಲರಾಮನ ತಮ್ಮನಾದ ಕೃಷ್ಣನು)
ಸುಖದಿಂದ ಇದ್ದನು.

ಸುಭದ್ರಾರ್ಜುನರ ವಿನಾಹ

ಆಗ ಪಚ್ಚೆಯ (ಹೆಸುರುಕಲ್ಲಿನ) ನೆಲಗಟ್ಟಿ ನಿಂದಲೂ ರಾಜಾವರ್ತ
ಶಿಲೆಯ (ಎಳೆಯ ನೀಲದ ಕಲ್ಲಿನ) ಕಂಬದಿಂದಲೂ ಹವಳದ ಜಂತೆ
ಯಿಂದಲೂ ಪದ್ಮರಾಗದ ಬೋದಿಗೆ(ಕಂಬಕ್ಕೂ ಜಂತೆಗೂ ಮಧ್ಯದ
ಕಲ್ಲು)ಇಂದಲೂ ಇಂದ್ರನೀಲದ ಭದ್ರದಿಂದಲೂ ಕರ್ಕೇಶನದ (ಇದೂ
ಒಂದು ತೆರದ ರತ್ನ) ಜಾಳರಿಗೆಯಿಂದಲೂ ಸ್ಫಟಿಕದ ಚಿತ್ತಾರವಾದ
ಭಿತ್ತಿ (ಗೋಡೆ) ಇಂದಲೂ ಚಂದ್ರಕಾಂತದ ಚಂದ್ರಶಾಲೆಯಿಂದಲೂ `
ಒಪ್ಪುವ ವಿವಾಹ ಗೇಹ(ಗೃಹ)ವನ್ನು ಸಮೆಯಿಸಿ (ಮಾಡಿಸಿ), ಅದರ
ನಡುವಿನ ಆರ್ದ್ರ (ಒದ್ದೆಯಾದ) ಮೃತ್ತಿಕಾ (ಮಣ್ಣಿನಿಂದ) ವಿರಚಿತಂ

ರಿ ಸಪ್ತ ಪಡಿ

ಅಪ್ಪ (ಮಾಡಿದೆಂಥಾದ್ದು ಆದ) ಚೆತುರಾಂತರಡೊಳ್‌ (ಚಚ್ಛೌಕದಲ್ಲಿ
ಮುತ್ತಿನ ಚೌಕದ ನಡುವಿನ ಚೆಂಬೊನ್ನ (ಕೆಂಪು ಚಿನ್ನದ) ಪಟ್ಟವ
(ಹಸೆಮಣೆ)ಯ ಮೇಲಿನ ದುಗುಲ (ಪಟ್ಟಿ ವಸ್ತ್ರ)ದ ಹೆಸೆಯಲ್ಲಿ ಗುಣ:
ರ್ಣವ(ನಾದ ಅರ್ಜುನ)ನನ್ನು ಆ ಸುಭದ್ರೆ ಯೊಡನೆ ಕುಳ್ಳಿರಿಸಿ, ಹಿಃ
(ಬೇಕಾದಂಥ) ಪುರೋಹಿತನು ಪ್ರಾಜ್ಯ (ಯಥೇಚ್ಛವಾಗಿ ಕೊಟ್ಟ
ಆಜ್ಯಾಹುತಿ (ತುಪ್ಪದ ಆಹುತಿ)ಯಿಂದ ಹುತ (ಹೋಮಮಾಡಿದ
ಹುತವಹ (ಬೆಂಕಿಯ) ಸಮಕ್ಷದೊಳ್‌ (ಎದುರಿಗೆ)

೧. ಹೆಸುರಿನ ಹಂದರು (ಚಪ್ಪರ), ಹಸೆ, ವೇದ(ವನ್ನು) ಪಾರಗಃ
(ಬಲ್ಲವರ) ರವಂ (ಧ್ವನಿ), ಕಣ್ಣಿನ ಬೇಟ (ಪ್ರೇಮ)ದ ಉದ್ದಾನಿ (ಆಧಿ
ಕತೆ)ಯನ್ನು ಪಸರಂಗೆಯ್ದ ವೊಲ್‌ ಅಪ್ಪ (ಪಂಕ್ತಿಯಾಗಿ ಮಾಡಿದ ಹಾ?
ರುವ) ಪೊಚ್ಚರ (ಪ್ರಸಿದ್ಧರಾದ) ಮಹಾಸಾಮಂತರ ಸೀಮಂತಿನೀ (ಸ್ರಿ!
ಯರ) ಪ್ರಸರಂ (ಸಾಲೂ) ಮಂಗಳತೂರ್ಯ (ವಾದ್ಯ)ಗಳ ನಾದವೂ
ಎಸೆಯುತ್ತಿರಲಾಗಿ-- ಚಕ್ರಿ (ಚಕ್ರವುಳ್ಳ ಕೃಷ್ಣನು) ರಾಗಿಸಿ (ಪ್ರೀತಿ
ಯಿಂದ) ಗುಣಾರ್ಣವ ಮಹೀಪಾಲನಿಗೂ ಆ ಕನ್ಯೆ(ಯಾದ ಸುಭದ್ರೆ)ಗೂ
ಕೈನೀರನ್ನು (ಧಾರೆಯಾಗಿ) ಎರೆದನು.

ಹಾಗೆ ಕೈನೀರನ್ನು ಎರೆದು, ಪಾಣಿಗ್ರ ಹಣ ಮಾಡಿಸಲು

೨. ಮೆಂಜಿನೊಳ್‌ (ಮಂಜಿನಿಂದ) ತುರುಗಿ (ದಟ್ಟಿ ವಾಗಿ) ಇಡಿದರೆ
(ತುಂಬಿರುವಾಗ) ತೆಂಕಣ (ದಕ್ಷಿಣ ದಿಕ್ಕಿನ) ಗಾಳಿಯಲ್ಲಿ ಆದ ಸೋಂಕಿ
ನಿಂದ ನಡುಗುವ ಅಶೋಕದ ವಲ್ಲರಿಯ (ಗೊಂಚಲಿನ) ಪಲ್ಲವದೊಳ್‌
(ಚಿಗುರಿನೊಡನೆ) ನವ (ಹೊಸದಾದ) ಚೂತಪಲ್ಲವಂ (ಮಾವಿನ
ಚಿಗುರು) ತೊಡರ್ದವೊಲ್‌ (ಹೆಣೆದುಕೊಂಡಹಾಗೆ) ಆಗಲು--ಘರ್ಮ
(ಬೆವರಿನ) ಜಲದಿಂದ ನಡುಪ (ನಡುಗುವ) ಆಕೆಯ ಪಾಣಿಪಲ್ಲವ (ಚಿಗು
ರಿನಂತಹೆ ಹಸ್ತ)ವನ್ನು ಹಿಡಿದು, ಗುಣಾರ್ಣವನ ಒಪ್ಪುವ ಪಾಣಿಪಲ್ಲ
ವವು ಬೆಡಗನ್ನು ಆಳ್ದುದು (ಹೊಂದಿತು.)

ಅಂತು(ಹಾಗೆ) ಒಬ್ಬರೊಬ್ಬರ ಕಿರುಕುಣಿಕೆಗಳನ್ನು ಹಿಡಿದು, ರತಿಯೂ
ಕಾಮದೇವನೂ ಬರುವಂತೆ ಬೇಳ್ವ(ಹೋಮದ ಅಗ್ನಿ)ಯ ಕೊಂಡದ
ಮೊದಲಿಗೆ ಬಂದು, ಆ ದಂಪತಿಗಳು ಸಪ್ತಾರ್ಚಿ (ಅಗ್ನಿ)ಯನ್ನು ಮೂರು

ಸುಭದ್ರಾ ಜರ೯ನರೆ ಸಿನಾಹೆ ೪೧

ಸೂಳೆ (ಸಲ) ಬಲವಂದು (ಪ್ರದಕ್ಷಿಣಮಾಡಿ) ನಿಂತೆ ಇಂಬಳಿಯೆಂ
(ಅದಾದ ಬಳಿಕ) ಆಕೆ (ಆ ಸುಭದ್ರೆ) ಪುರೋಹಿತನು ಹೇಳಿದ ಓಜೆ
ಯೊಳ್‌ (ರೀತಿಯಲ್ಲಿ) ಲಾಜೆಯಂ (ಅರಳನ್ನು) ಅಗ್ನಿಕುಂಡದಲ್ಲಿ
ಸುರಿದು

೩. ಆದರ (ಆ ಅರಳನ್ನು ಅಗ್ನಿಯಲ್ಲಿ ಸುರಿದುದರ) ಪೊದಳ್ಳು
(ವ್ಯಾಪಿಸಿ) ನೀಳ್ಬ (ಉದ್ದವಾದ) ಹೊಗೆಯನ್ನು ಲುಳಿತಾಳಕೆ (ಸಂಚಲಿ
ಸುವ ಮುಂಗುರುಳುಗಳುಳ್ಳ ಸುಭದ್ರೆ) ತನ್ನ ವಕ್ರಸದ್ಮದಿಂ (ಕಮಲದಂಥ
ಮುಖದಲ್ಲಿ) ಒಸೆದು (ಪ್ರೀತಿಯಿಂದ) ಆಂತೊಡೆ (ತಾಳಿದರೆ) ಆ ನವ
(ಹೊಸದಾದ) ಧೂಮಲೇಖೆ (ಹೊಗೆಯ ಗೆರೆ) ಆಕೆಯ ಕಪೋಲದಲ್ಲಿ
ಬೆಳ್ಬು (ಬಿಳಿಯಬಣ್ಣ) ಇದಿರ್ಗೊಳೆ (ಎದುರಿಗೆ ಬಂದರೆ), ಗಾಡಿವೆತ್ತು
(ರೀವಿಯನ್ನು ತಾಳಿ), ಅಡರ್ದು (ಮೇಲೆ ಹತ್ತಿ), ಕತ್ತುರಿಯೊಳ್‌
(ಕಸ್ತೂರಿಯಲ್ಲಿ) ಮದದ ಪಟ್ಟಿಯನ್ನು ವಿಲಾಸದಿಂದ ತೆಗೆದ ಹಾಗೆ,
ಆ ಕದನತ್ರಿಣೇತ್ರನ (ಯುದ್ಧರಂಗದಲ್ಲಿ ರುದ್ರನಂತೆ ಸಂಹಾರಕನಾದ
ಅರ್ಜುನನ) ಕಣ್ಣಿಗೆ ಎಸೆದು ತೋರಿತು.

ಹಾಗೆ ಸೊಗಯಿಸಲು; ಹಾಡುವ ಮಂಗಳರವಗಳೂ ಓದುವ ಖುಜೆ
(ಖುಗ್ರೇದದ ಮಂತ್ರ)ಗಳೂ ಹರಸುವ ಹರಕೆಗಳೂ ಎಸೆಯೆ (ಕಿವಿಗೆ
ಹಿತವಾಗಲು), ಹೆಸೆಯಲ್ಲಿ ಇದ್ದು

೪. “ಪರಿಜೆಯ (ಆಕಾರಕ್ಕೆ) ನಂಟು (ಅನುರೂಪವಾಗಿ ಹೊಂದಿ
ಕೊಂಡಿರುವ) ಕೆನ್ನೆಗಳನ್ನು ಒಯ್ಯನೆ(ಮೆಲ್ಲಗೆ) ನೀವುವ, ಚಿನ್ನ (ಕಿರಿಯ)
ಹೂವನ್ನು ಓಸರಿಸುವ (ಒಂದುಪಕ್ಕಕ್ಕೆ ಮಾಡುವ), ಹಾರವನ್ನು ಹಿಡಿದು
ನೋಡುವ, ಕಟ್ಟದ ನೂಲಿನ ತೊಂಗಲಂ(ಗೊಂಡೆಯನ್ನು) ತಿರುಗಿಸುವ
ಕೆಯ್ದ(ಕಾರ್ಯ)ದ ಒಂದು ನೆಪದಿಂದ ಲಲಿತಾಂಗಿಯ ಶಂಕೆಯನ್ನೂ
ಭಯದಿಂದ ಬೆರಸಿದ (ಕೂಡಿದ) ನಾಣುಮಂ (ನಾಚಿಕೆಯನ್ನೂ) ಕ್ರಮದೆ
(ಕೊಂಚ ಕೊಂಚವಾಗಿ) ಪಿಂಗಿಸು (ಹೋಗಲಾಡಿಸು), ಗುಣಾರ್ಣವಾ.
ಬೇಸರಪಡದಿರು.?

ಎಂದು ಕೆಲ(ಪಕ್ಕ)ದಲ್ಲಿದ್ದ ದಂಡುರುಂಬೆ (ಗಂಡುಬೀರಿ)ಗಳು ಬುದ್ಧಿ
ಯನ್ನು ಹೇಳಲು; ಹಾಗೆ ಒಪ್ಪುವ ವಿವಾಹಮಂಗಳದ ಒಸಗೆಯೊಳ್‌

7

೪೨ ಸಪ್ತಪದಿ

(ಶುಭಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ) ಮಂಗಳಪಾಠಕರು (ಸರಿಸುನವರು) ನಿಂತಿದ್ದು...

೫. "ಇಂದ್ರನ ಅಕೋಕಹ (ಕಲ್ಪವೃಕ್ಷ), ಒಪ್ಪುವ ಇಂದ್ರನ ತುರಗ
(ಕುದುರೆ), ಸಂದ(ಒಪ್ಪುವ)ಇಂದ್ರನ ಗೇಹೆ(ಮನೆ), ಪೊದಳ್ಬ(ಹೊಂದಿದ)
ಇಂದ್ರನ ಅನೇಕಪ (ಆನೆ), ಒಪ್ಪುವ ಇಂದ್ರನ ಅಖಿಳ ಇಂದ್ರೈಶ್ವರ್ಯ,
ಇಂದ್ರಾಣಿ (ಇಂದ್ರ ಸತ್ನಿ), ಸಂದ ಇಂದ್ರನ ಅನರ್ಫ್ಯವಾದ ವಿಭೂಷಣ
ಗಳು(ಇವು ಎಲ್ಲಾ) ಅರಿನೃಪ(ಶತ್ರು ರಾಜ)ರುಗಳೆಂಬ ದುಸ್ತಮಸ್‌(ಕೆಟ್ಟ
ಕತ್ತಲೆಗೆ) ಚಂದ್ರನ ಹಾಗಿರುವ ಅರಿಗಂಗೆ (ಅರಿಕೇಸರಿ ಎಂಬ ಅರ್ಜುನ
ನಿಗೆ) ಮಂಗಳಮಹಾಶ್ರೀಯನ್ನೂ ಜಯಶ್ರೀಯನ್ನೂ ಈಗೆ (ಕೊಡಲಿ.)”

ಎಂದು ಮಂಗಳವೃತ್ತಗಳನ್ನು ಓದಲು

೬. ತೊಟ್ಟ ತೊಡಿಗೆಗಳು ಒಂದೊಂದೂ ಕೌಸ್ತುಭರತ್ನವನ್ನು ಮಸು
ಛಿಸೆ (ಮಂಕುಮಾಡಿಬಿಡುವಂತೆ), (ಕೊಟ್ಟ) ಆನೆಗಳು ಹಾಲುಗಡಲಿನಲ್ಲಿ
ಹುಟ್ಟದ ಆನೆಗಳನ್ನು ಗೆಲೆನರೆ (ಮೀರಿಸುವಂತೆ), (ಕೊಟ್ಟ) ಕುದುರೆಗಳು
(ಹಾಲುಗಡಲಿನಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿ ದ) ಕುದುರೆಯನ್ನು ಕೀಳ್ಮಾಡೆ (ತುಚ್ಛೇಕರಿಸು
ವಂತೆ), (ಕೊಟ್ಟಿ) ಗಣಿಕೆಯರು ಮದನನು ತೊಟ್ಟ ಪೂಗಣೆಗೆ (ಹೂವಿನ
ಬಾಣಕ್ಕೆ) ಎಣೆಯಾಗುವಂತೆ--ಬಗೆಯದೆ (ಏನೂ ಯೋಚನೆಯಿಲ್ಲದೆ)
ಇಂತು (ಹೀಗೆ), (ತನ್ನ) ಸರ್ವಸ್ತವೆಲ್ಲವನ್ನೂ ತಂಗಿಗೆ ಬಳಿವಳಿಯೆಂದು
ಇಂತು ಪುರುಷೋತ್ತಮನು ಕೊಟ್ಟಿನು

ಶ್ರೀಮತಿ ವಜ್ರಜಂಘರ ವಿವಾಹ

ಹಾಗೆ ನೆರೆಯೆ (ಸಮೃದ್ದಿ ಯಾಗಿ) ಕೈಗೆಯ್ದು (ಅಲಂಕರಿಸಿ), ವಧೂ
ವರರು ಇಬ್ಬರನ್ನೂ ಮೌಹೊರ್ತಿಕ (ಮುಹೂರ್ತವನ್ನು ತಿಳಿದವರ) ಗಣ
(ಗುಂಪು) ನಿರೂಪಿತ (ಕಟ್ಟ ಕೊಟ್ಟಂತಹ) ಪ್ರಶಸ್ತವಾದ ಮುಹೂರ್ತದಲ್ಲಿ
ಅತಿಯಾದ ಪ್ರಮೋದದಿಂದಲೂ ನಿರ್ಭರ (ತುಂಬಿದ) ಪ್ರಣಯ(ಪ್ರೇಮ)
ದಿಂದಲೂ ಪ್ರಹತ (ಹೊಡೆದ)ಮಂಗಳ ಪಟಹೆಗಳ ರವಗಳೂ ಅತಿಮಧು
ರವೂ ಮಂದ್ರ(ಕೆಳದ್ವನಿಯಲ್ಲಿ ಹಾಡಿದ್ದು)ವೂ ಮನೋಹರವೂ ಆದ
ಮಂಗಳಗೀತದ ರವಗಳೂ ಅಲಕ್ತಕ (ಅರಗಿನ) ದ್ರವ(ರಸ)ದಿಂದ ಅರುಣ
(ಕೆಂಪಾದ) ಚರಣ(ಕಾಲು)ಗಳಲ್ಲಿ ರಣಿತ (ಧಥ್ವನಿಮಾಡುತ್ತಿರುವ)

ಶ್ರೀಮತಿ ನಜ್ರಜಂಘರ ನಿನಾಹ ಲಷ

ನೂಪುರ(ಕಾಲುಗೆಜ್ಞೆ ಯ) ಮುಖರಿತ(ಸೆದ್ದು ತುಂಬಿದ) ದಿಗಂತರ(ದಿಕ್ಕು
ದಿಕ್ಕುಗಳ)ಅಂತಃಪುರ ಜನದ ಆಶೀರ್ವಾದದ ಕೋಲಾಹಲವೂ ಎಸೆಯೆ
(ಉಂಟಾಗಲು), (ಆ ವಧೂವರರನ್ನು) ಮುಂದಿಟ್ಟು ತಂದು, ವಿವಾಹೆ
ಮಂಟಿಪದ ನಡುವಿನ ಮಣಿ(ರತ್ತ)ಮಯವಾದ ವೇದಿಕೆ(ಜಗುಲಿ)ಯ
ಹಾಟಕ (ಚಿನ್ನದ) ಪೀಠದ ಮೇಲೆ ಹಾಸಿದ ದುಗುಲ (ಪಟ್ಟುವಸ್ತ್ರದ)
ದಳಿಂಬದೊಳ್‌ (ಹೆನೆಯಲ್ಲಿ) ಇರಿಸಿದಾಗ; ಸಕಲಚಕ್ರವರ್ತಿಯಾದ

೧ ಶ್ರೀ ವಜ್ರದಂತ(ನೆಂಬ) ಕಿತಭೂ)ಪತಿಯ “ಈ ದಂಪತಿಯ
ಬಯಕೆ ಎತ್ತಾನುಂ (ಹೇಗಾದರೂ)ನೆರೆದತ್ತು(ಈಡೇರಿತು.) ಉತ್ಸವವು
ಸಂಪೂರ್ಣವಾಯಿತು. ಎನ್ನ (ನನ್ನ) ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಫಲವು ಕಣ್ಣೆರೆ
ದಂತಾಯಿತು ” ಎನ್ನುತ್ತಾ; ರಾಗ(ತನ್ನ ಅನುರಾಗ)ವನ್ನು ಬೀರಲ್‌
(ಬೀರುವುದಕ್ಕಾ ಗಿಯೂ) ಆದ (ತನಗೆ ಉಂಟಾದ) ಅಳ್ಳರ(ವ್ರೀತಿಯ)
ಪೆಂಪಂ (ಆಧಿಕ್ಯವನ್ನು) ತೋರಲ್‌'(ತೋರುವುದಕ್ಕಾಗಿಯೂ) ತಾನೇ
ಬಂದು, ಕನಕ (ಚಿನ್ನದ)ಕಲಶವನ್ನು ಎತ್ತಿ, ಸತತ(ಎಡೆಬಿಡದ) ಉತ್ಸಾಹ
ಸಂದೋಹದಿಂದ (ಪರಂಸರೆಯಿಂದ)ಕ್ಕೆ ಗ(ಧಾರೆಯ) ನೀರನ್ನುಎರೆದನು.

ಹಾಗೆ ಕೈಗೆ ನೀರೆರೆದು ಪಾಣಿಗ್ರಹಣ ಗೆಯ್ಸಿ(ಮಾಡಿಸಿ)ದಾಗ್ಯವಜ್ರ
ಜಂಘನು (ಇವನೇ ವರ) ಶ್ರೀಮತಿಯ (ಇವಳೇ ವಧೂ) ನಿಕಾಮ(ಸಹಜ
ವಾಗಿ) ಕೋಮಲವಾದ ಕರತಳಪಲ್ಲವ (ಚೆಗುರಿನಂಥ ಅಂಗೈಯನ್ನು)
ಸ್ಪರ್ಶನ (ಸೋಂಕಿದ್ದರ) ಸುಖ (ದಿಂದ) ಉನ್ಮೀಲಿತ (ಅರಳಿದಿಲೋಚ
ನನ್‌ (ಕಣ್ಣುಗಳುಳ್ಳ ವನು) ಆಗಲು.

೨. ಇನಿಯನ (ತನ್ನ ಪ್ರಿಯನ) ಕೆಂದಳಂ(ಕೆಂಪು ಅಂಗ್ರೆ) ತಳಮನ್‌
(ತನ್ನ ಅಂಗೈಯನ್ನು) ಒಯ್ಯನೆ (ಮೆಲ್ಲನೆ) ಸೋಂಕಲು; ಪೊದಳ್ಳ
(ವ್ಯಾಪಿಸಿದ) ನಂಣ (ನಾಚಿಕೆಯ) ಪೆಂಪಿನೊಳ್‌ (ಆಧಿಕ್ಯದಿಂದ) ಒಗೆ
ತರ್ಪ (ಬಸಿಯುವ) ಘರ್ಮ (ಬೆವರಿನ) ಜಲದ ಬಿಂದು(ಹನಿ)ಗಳಿಂದ
ನಮಿತ ಆನನಾಬ್ಜೆ (ಕಮಲದಂಥ ಮುಖವನ್ನು ತಗ್ಗಿಸಿದ ಆ ಶ್ರೀಮತಿ)
ಬೆಚ್ಚನೆ ಬಸಿಯುವ ಇಂದು(ಚಂದ್ರ)ನೆಂಬ ಕಾಂತ(ಸ್ರಿಯ)ನ ಕರ
(ಕಿರಣ, ಕೈ)ಗಳ' ಸಂಕುಲ (ಗುಂಪು) ಒಯ್ಯನೆ (ಮೆಲ್ಲನೆ) ಅವುಂಕೆ
(ಅಮುಕಿ) ಸೋಕಿದರೆ, (ಆ) ಸೋಕಿನಿಂದ ಒರೆವ (ನೀರುಬಿಡುವ)

uy ನನ್ನ ಭದಿ

ಇಂದುಕಾಂತೆ (ಚಂದ್ರಕಾಂತವೆಂಬ) ಮಣಿ (ರತ್ನದಿಂದ ಮಾಡಿದೆ)
ಪುತ್ರಿಕ(ಬೊಂಬೆ)ಯ ಅಂದದಿಂದ ಒಪ್ಪಿ ತೋರಿದಳು.

ಆ ಪ್ರಸ್ತಾವ(ಸಂದರ್ಭ)ದಲ್ಲಿ--

೩. (ಶ್ರೀಮತಿಯು ತನ್ನ) ಹರಿವ (ಫ್ರಿಯನನ್ನು ಕಾಣಲು ಓಡುವ)
ಕಟಾಕ್ಷ(ಕಡೆಗಣ್ಣಿನ ನೋಟ)ಗಳನ್ನು ಓಸರಿಸುತ್ತ (ಒಂದು ಪಕ್ಕಕ್ಕೆ
ಇರಿಸುತ್ತ), ನಿಮಿರ್ವ (ತಲೆಯೆತ್ತುತ್ತಿರುವ) ಸುಯ್ಗಳಿಂ (ನಿಟ್ಟುಸಿರು
ಗಳಿಂದ) ಕುಸಿಯುತ್ತಾ, ಶರ (ಬಾಣ) ಪಾಶ (ಬಲೆ) ಇವುಗಳ ನಡು
ವಿನ ಹರಿಣಿ(ಹೆಣ್ಣುಜಿಂಕೆ)ಯ ಹಾಗೆ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಆಗ ಆಕುಲೆ (ವ್ಯಾಕು
ಲವುಳ್ಳ ವಳು) ಆದಳು.

ಆಗ ವಜ್ರಜಂಘನು---

೪. ಪುಳಕ (ರೋಮಾಂಚವನ್ನು) ಪ್ರೊದ್ಬೇದ (ಭೇದಿಸಿಕೊಂಡು
ಬರುವ) ಘರ್ಮ (ಬೆವರಿನ) ಉದಕ (ನೀರಿನ) ವಿಸರಮಂ (ಪ್ರವಾಹ
ವನ್ನು) ತಾಗೆಯುಂ (ಎದುರಿಸುವುದಕ್ಕಾಗಿ) ನಿಶ್ಚಲವಾದ ಧೈರ್ಯದ
ವ್ಯಾಜ (ನೆಪದಲ್ಲಿ) ತಿರ್ಯಕ್‌ (ಹಿಂದುಗಡೆಗೆ) ವಳನ (ತಿರುಗುವುದರಲ್ಲಿ)
ತರಳಿತಂ (ಚಂಚಲವಾದ) ದೃಷ್ಟಿಯು ನಿರ್ವ್ಯಾಕುಳಂ (ನಿಶ್ಚಿಂತೆಯಿಂದ)
ಆಗ ಪೇಳ್ದತ್ತು (ಹೇಳಿತು): (ಆದರೂ) ರಾಜವುತ್ರನ ಸ್ಮಿತ (ನಗುವಿ
ನಿಂದ ಕೂಡಿದ) ಮಧು(ವಿನಂತೆ) ಮಧುರ (ಸಿಹಿ) ಆದ ಅಪಾಂಗ
ಜೈ ತ್ರಾಂಗಜಾಸ್ರ್ರಂ (ಅಂಗಜನ, ಎಂದರೆ ಮನ್ಮಧನ ಅಸ್ತ, ಎಂದರೆ
ಬಾಣಗಳನ್ನು ಚೈತ್ರ, ಎಂದರೆ ಜಯಿಸಿದ ಅಪಾಂಗ್ಯ ಎಂದರೆ ಕಡೆಗ
ಣ್ಣಿನ ನೋಟಿ)ಗಳ ಕೋಳಂ (ಗ್ರಹಣಶಕ್ತಿಯನ್ನು) ನೂತನ (ಹೊಸ
ದಾದ) ಪ್ರೇಮದಿಂದ ನಿಮಿರ್ವ (ಬೀರುವ) ಎಡೆಯೊಳ? (ಹೊತ್ತಿ ನಲ್ಲಿ)
ದೃಷ್ಟಿಯನ್ನು ಕಾವನ (ಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳುವವನು) ಯಾರು?

ಅಂತು (ಹಾಗೆ) ಅಭಿನವ (ಹೊಸದಾದ) ಸಂಗ(ದಿಂದ) ಸಮುತ್ತನ್ನ
(ಉಂಟಾದ) ಸಾಧ್ರ್ವಸ (ಭೀತಿಯ) ರಸದಿಂದ ರಮಣೀಯತರ(ವಾದ
ತನ್ನ) ಮುಗ್ಧ (ಏನೂ ಅರಿಯದ) ವಧೂ (ಹೆಣ್ಣಿನ) ವದನ(ಮುಖವನ್ನು)
ವಿಲೋಕನ (ಕಂಡದ್ದರ) ಸುಖವನ್ನು ಅನುಭವಿಸಿ...

೫. “ ಇನಿತು (ಇಷ್ಟೊಂದು) ಹಿರಿದು (ದೊಡ್ಡದು ಆದ) ಒಂದು

ಭರತೆಸುಭದ್ರಾದೇನಿಯರ ವಿವಾಹ ಜಿ

ಮೇಳಮುಂ (ಹೊಂದಿಕೆಯೂ) ಒಡಂಬಡುಂ (ಒಪ್ಪಿ ಕೆಯೂ) ಅಳ್ಕರುಂ
(ಪ್ರೇಮವೂ) ನನ್ನ ನಿನ್ನ ಮುನ್ನಿನ (ಇದಕ್ಕೆ ಹಿಂದಿನ) ಭನ(ಜನ್ಮ)ದ
ಒಂದು ಕೂರ್ಮೆ(ಪ್ರೀತಿ)ಯಿಂದ ಕೂಡಿದುದು (ಆಗಿಬಂತು.) ಈ ಭವ
(ಜನ್ಮ)ದಿಂದ ಆದ ವಾಸನೆ ಮರುಮೆಯ್ಗಂ (ಇನ್ನೊಂದು ಜನ್ಮಕ್ಕೂ)
ಅಕ್ಭುಂ (ಆಗುತ್ತದೆ ) ಅದರಿಂದ ನನಗೂ ನಿನಗೂ ಸಮಂತು (ಚೆನ್ನಾಗಿ)
ಮುನ್ಸಿನ ಭವಂ (ಮೊದಲಿನ ಜನ್ಮ), ಈ ಭವಂ (ಈ ಜನ್ಮ), (ಮತ್ತು)
ಮರುಭವಂ (ಮುಂದಿನ ಜನ್ಮ) ಸಫಲ(ವಾಯಿತು), ಮೃಗಲೋಲ
ರೋಚನೇ (ಜಿಂಕೆಯಂತೆ ತರಳವಾದ ಕಣ್ಣುಗಳುಳ್ಳ ಹೇ ಶ್ರೀಮತಿ)?

ಎಂದ್ರು, ಕೆಚ್ಚುವಿರ್ದ (ಅಭಿಮಾನವನ್ನು ಬಿಟ್ಟಿ) ಮಚ್ಚುಮಂ
(ಗಾಢವಿಶ್ವಾಸವನ್ನೂ) ಉರ್ಚಿಪೋದ(ಚೆಲ್ಲಿಹೋಗಿದ್ದ) ಮೇಳ(ಸ್ನೇಹ)
ವನ್ನೂ ಅಳವಿ ಕಳಿದ (ಮಿತಿಮೀರಿದ) ಅಲಂಪುಮಂ (ಪ್ರೀತಿಯನ್ನೂ)
ಬಳವಿ (ವೃದ್ಧಿ) ಪಡೆದ ಅಳ್ಕರು(ವ್ರೇಮ)ವನ್ನೂ ಒಬ್ಬರೊಬ್ಬರಲ್ಲಿ ನೆರೆದು
(ತುಂಬಿ) ಅನೇಕ ವಿಧವಾದ ಸುಖಸುಧಾರಸಕ್ಕೆ ಅಧೀನವಾದ ಚಿತ್ತ
ವುಳ್ಳವರಾಗಿ

೬. “ದಿವಿಜೇಂದ್ರ (ದೇವೇಂದ್ರನ) ಆವಾಸ (ಮನೆಯ)ಸೌಖ್ಯಕ್ಕಿಂತ
ಎಸೆವ ಈ ಸೌಖ್ಯವು ಅತಿಶಯ (ವಾದದ್ದು.) ಆ ದೇವಿಗಂ (ಇಂದ್ರಾಣಿ
ಗಿಂತ) ರೂಪನಿಲಾಸದ ಶ್ರೀ(ಸಂಪತ್ತಿ) ಯಲ್ಲಿ ಈ (ಶ್ರೀಮತಿ) ದೇವಿಯೆ
ಮಿಗಿಳ್‌ (ಮೇಲಾದವಳು.) ಈ(ಕೆಯ) ಮಾನವ ದೇಹದ ಆಕಾರವು
ಅಮರ (ದೇವತೆಗಳ ದೇಹದ) ಆಕಾರವನ್ನು ಗೆದ್ದಿತು.” ಎಂದು ಭುವ
ನದ ಜನವು ಎಂಬ ಹಾಗೆ ಇರಲು, ಶ್ರೀಮತಿಯ ವಕ್ರ (ಮುಖ)
ಚಂದ್ರ(ನ) ಛವಿ (ಕಾಂತಿಯು) ಚೆಲ್ಪನ್ನು ಮಾಳ್ಪಿನಂ (ಉಂಟುಮಾಡು
ತ್ರಿರಲಾಗಿ) ವಜ್ರಜಂಘನು ಅಖಿಳ ಭೋಗಗಳನ್ನು ಭೋಗಿಸಿದನು.

ಭರತ ಸುಭದ್ರಾದೇವಿಯರ ನಿನಾಹ

೧. ಕನೈ(ಯಾದ ಸುಭದ್ಭಾದೇವಿ) ಮುತ್ತಿನ ಮೆಟ್ಟಕ್ಕಿಯಲ್ಲಿ (ಕಾಲಿ
ರಿಸಿ) ನಿಂತಳು. ಮತ್ತಕಾಶಿನಿ(ಸುಮಂಗಲಿ)ಯರು ಶೋಭನದ(ಸೋಬಾ
ನೆಯ) ಧವಳ(ಹಾಡು)ಗಳನ್ನು ಸ್ವರವೆತ್ತಿ ಹಾಡುತ್ತಿದ್ದರು.

೮೬ ಸಪ್ತ ಸದಿ

೨. ಮೆಟ್ಟಿ ಕೈಯಲ್ಲಿ (ಕಾಲಿರಿಸಿ) ನಿಂತು, (ತನ್ನ) ನಲ್ಲನ (ಪ್ರಿಯನ)
ಎದೆಗೆ ಜುಮ್ಮು ತಟ್ಟಸಿ (ರೋಮಾಂಚವುಂಟುಮಾಡಿ, ಆತನನ್ನು)
ಬರಿಸಿದಳು ಎನ್ನುವಂತೆ ಭರತೇಶನು * ಇದೆ, ಲಗ್ನ ಮುಟ್ಟಿ ಲಾಯ್ತು
(ಸಮೀನಿಸಿತು.)” ಎಂಬುದನ್ನು ಕೇಳಿದೊಡನೆ, ತಟ್ಟನೆ ಬರುತ್ತಿದ್ದನು.

೩. ಬಲಗೈ ಯಲ್ಲಿ ಆಂತ (ತಳೆದ) ಚಿನ್ನದ ಒರೆಯ ಕರಾರಿ, ಜಕ್ಕುಲಿ
ಸುವ (ಸಂತೋಷವುಂಟುಮಾಡುವ) ದೇವತೆಗೆ ತಕ್ಕ) ಶೃಂಗಾರ, ತೊಳ
ಗುವ ಹಾವುಗೆ(ಪಾದರಕ್ಷೆ)ಯನ್ನು ಮೆಟ್ಟಿ, ಚಾಮರ ಸೀಗುರಿ(ಇದೂ
ಒಂದು ತೆರದ ಚಾಮರ) ಇವುಗಳ ಬಲುಮೋಡಿ (ಮಾಟಿ)ದಲ್ಲಿ ಬರು
ತ್ರಿದ್ದನು.

೪, ತೆರೆಯ ಮರೆಯಲ್ಲಿ ಇದ್ದ (ತನ್ನ) ನಲ್ಲಳ (ಸ್ರಿಯೆಯನ್ನು)
ನೋಡುವ ಆತುರದಲ್ಲಿ ಉದ್ದವಾದುದನ್ನು ಏರುವಂತೆ, ಬರುತ್ತಾ,
"ಶುಭಕರ! ಜಯ! ಜಯ! ಎಂಬ ರವದ ನಡುವೆ ಮೆಟ್ಟಿ ಕ್ಕಿಯನ್ನು
ಮೆಚ್ಚಿ ನಿಂತನು.

೫. ಸಿದ್ಧಾಂತ (ಜೈನ ಧರ್ಮಗ್ರಂಥಗಳಲ್ಲಿ) ಸಂಪಾದಿತ (ಸಂಪಾದಿ
ಸಿರುವ) ಮಂಗಲಾಷ್ಟಕವನ್ನು ಭೂಸುರ(ಬ್ರಾಹ್ಮಣ)ರು ಒಡನೆ ಓದಿ
ದರು. "ಆದಿಚಕ್ರಿ (ಮೊದಲನೆಯ ಚಕ್ರವರ್ತಿಯಾದ ಭರತನಿ)ಗೆ,
ಸುಭದ್ರಾದೇವಿಗೆ ಅಧಿಕವಾದ ಲೀಲೋದಯ ದೊರೆಕೊಳ್ಳಲಿ (ಉಂಟಾ
ಗಲಿ.)' ಎಂದು (ಹರಸಿದರು.)

೬. ನುತ (ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾದ) ಮಂಗಲಾಷ್ಟಕಗಳನ್ನು ಓದುತ್ತಾ, ಎಡೆ
ಯಲ್ಲಿ (ಅದರ ಮಧ್ಯೆ) "ಆಯತವೆ (ಮುಹೂರ್ತಪ್ರಶಸ್ತವಾಗಿದೆಯೆ ?)
ಎಂದು (ಆ ಭೂಸುರರು) ಉರೆ (ಮೇಲಿಂದ ಮೇಲೆ) ಕೇಳುವರು;
ಅದಕ್ಕೆ ಹಿತವರಾದವರು "ಆಯತ (ಪ್ರಶಸ್ತವಾಗಿದೆ)? ಎನ್ನಲು, "ಸನ್ನ
ದರಾಗಿ' ಎಂಬ ಅತುಳವಾದ ವಾಕ್ಯಗಳು ಮೆರೆದುವು.

೭. ಪರಮ ಮಂತ್ರವನ್ನು ಓದಿ, ಮುತ್ತಿನ ಅಕ್ಷತೆಗಳನ್ನು ಹರಸಿ
ದಂಪತಿಗಳಿಗೆ ಇಡುತ್ತಾ, ತಿರುಗಿ ಮತ್ತೆ "ಆಯತನೆ?' ಎನ್ನುವರು;
ಅದಕ್ಕೆ (ಇತರರು) ಒಸೆದು (ಪ್ರೀತಿಯಿಂದ) ಚೆಚ್ಚರವಾಗಿ (ಜೋಕೆ
ತಪ್ಪದೆ) "ಆಯತ' ಎನ್ನುವರು.

ಭರತಸುಭದ್ರಾದೇನಿಯರ ನಿವಾಹ ಲ&

೮. ಸುಲಲಿತವಾದ ಮಂಗಲಾಷ್ಟಕ ಪೂರ್ಣವಾಗಿ, ಮಂಗಲದ ಕೌಶಿ
ಕೆಯ ರಾಗದಲ್ಲಿ ಪಳಮಂಜರಿರಾಗದಲ್ಲಿ ಹಾಡಿದರೆ_ಜಯ ಜಯ
(ಎಂಬ ಶಬ್ದಗಳ ನಡುವೆ) ಮಧ್ಯದ ತೆಕೆ ತೊಲಗಿತು.

೯, (ಹೆಣ್ಣಿನ ಕಡೆಯವರಾದ) ನಮಿರಾಜ ವಿನಮಿಗಳೂ(ಗಂಡಿನಕಡೆ
ಯವರಾದ) ಸಿಂಧು ಗಂಗಾದೇವಿಯರೂ ಪ್ರಮದೆ(ಯಾದ ಸುಭದ್ರೆ)ಯ
ಕ್ಸೆಗೆ ಹೂಮಾಲೆಯನ್ನು ಕೊಟ್ಟು, " ಇದನ್ನು ನಿನ್ನ ರಮಣನಿಗೆ ಸೂಡು
(ಮಾಲೆ ಹಾಕು), ಅಕ್ಕ' ಎಂದು ಅಮಲ (ನಿಷ್ಕಲ್ಮಷವಾದ) ಸಂಭ್ರಮ
ದಿಂದ ಆಡಿದರು.

೧೦. ನಾಣ್‌ (ನಾಚಿಕೆ)ಇಂದ ತಲೆ ಕುಸ(ತಗ್ಗಿಸಿ)ದವಳ ಕೈಗಳನ್ನು
ಮಧುವಾಣಿ (ಎಂಬ ದಾದಿ) ಮತ್ತೆ ಎತ್ತಿ ("ಮಾಲೆ ಹಾಕು') ಎಂದು
ಸೂಚಿಸಲು; ಧನಳ ಕಲ್ಯಾಣ ಶೋಭನದ ಘೋಷದ ನಡುವೆ (ಆ
ಸುಭದ್ರೆ) ಪ್ರಾಣಕಾಂತನಿಗೆ ಮಾಲೆಯಿಟ್ಟಿಳು.

೧೧. "ನಿನ್ಸಿಂದ ನನಗೆ, ನನ್ನಿಂದ ನಿನಗೆ ಮುನ್ನ (ಇದಕ್ಕೆ ಮೊದಲು)
ಶಾಪ ಉಕ್ಕಿ ಹೊಯ್ಕಾಲೆ (ಏಟಿನ ಮಾಲೆ, ಕಳವಳ) ಆಯಿತು. ಇನ್ನು
ಹೊಯ್ಮಾಲೆ ಇಲ್ಲ, ಹೂಮಾಲೆಯಾಯಿತು.' ಎಂಬ ಗನ್ನ (ಚೇಷ್ಟೆ
ಯಿಂದ ಮಾಲೆಯಿಕ್ಕಿದಳು. |

೧೨. ತೋಳ ಮೊದಲು (ಕಂಕುಳು) ತಳತಳಿಸುವಂತೆ ಎರಡು ದುಂಡು
ತೋಳನ್ನು ಎತ್ತಿ, ಆ ನೀರೆ (ಯುವತಿ) ಕೊರಳಿಗೆ ಆ ಮಾಲೆಯನ್ನು
ಇಡುವಾಗ, ಆ ನೃಪನಿಗೆ ತ್ರಿಜಗದ ಭಾಗ್ಯ ಬಂದು (ತನ್ನನ್ನು) ಓಲೈೈ
ಸಿದ (ಸುತ್ತು ಗಟ್ಟಿ ದ) ಹಾಗೆ ಆಯಿತು.

೧೩. ಮಾಲೆಯನ್ನು ನೆಗಹಿ (ಮೇಲೆತ್ತಿ) ಇಕ್ಬುವಾಗ ಗಂಡನ ಮುದ್ದು
ಮುಖವನ್ನು ಕಾಣುತ್ತ, ಎದೆಗೆ ಜುಮ್ಮುತಟ್ಟಿ, ಆಕೆ ನಗುತ್ತಾ ಲಜ್ಜೆ
ಯಿಂದ ತಲೆಯನ್ನು ಕುಸಿದಳು. ರಾಯನು ಒಪ್ಪಚ್ಚೆ (ಸ್ವಲ್ಪವೇ)
ಮಿನುಗು(ತೋರು)ವಂತೆ ನಗುತ್ತಿದ್ದನು.

೧೪. ಮತ್ತೆ, ಸಕಲ ಇಂದ್ರಿಯ ಸುಖದ ಸಂಪತ್ತನ್ನು ಕೈ ಸಾರ್ಚು
(ನೀಡುವ) ರೀತಿಯಲ್ಲಿ (ಸುಭದ್ರಾದೇನಿಯ) ನಾಲ್ವರು ಸೋದರರು
(ತಮ್ಮ) ತಂಗಿಯ ಕೈಯನ್ನು ಎತ್ತಿ ಚಕ್ರೇಶನ ಕೈಗೆ ಹತ್ತಿಸಿದರು.

೮೮ ಸಪ್ತಪದಿ

೧೫. ಕರತಳ (ಅಂಗೈ) ಸೋಂಕಲು, ಒಬ್ಬೊಬ್ಬರ ಮೈಯಲ್ಲೂ
ಪುಳಕ(ರೋಮಾಂಚ)ಗಳು ಅಂಕುರಿಸು(ಮೊಳಯು)ತ್ತಿದ್ದುವು; (ಎಂದ
ಮೇಲೆ), ಪರಿರಂಭ(ಆಲಿಂಗನ)ದೊಳಗೆ ಇನ್ನು ಸರ್ವಾಂಗ ಸೋಕಿ
ದಾಗ್ಯ ಅರರೇ, (ಅದರ) ವಿಲಾಸ ಇನ್ನು ಹೇಗೋ!

೧೬. ಎಳೆಯ ಲತೆಯನ್ನು ಬಿನ್ನಾಣ(ತಿಳಿವಳಿಕೆ ಜಾಣತನ)ದಿಂದ
ತಂದು ಬಾವನ್ನ(ಚಂದನ)ದ ವೃಕ್ಷಕ್ಕೆ ಹಬ್ಬಲು ಕೊಟ್ಟು, ಪನ್ನೀರನ್ನು
ಎರೆಯುವಂತೆ ನಮಿರಾಜನು ಹೊನ್ನಗಿಂಡಿಯಲ್ಲಿ ಧಾರೆಯನ್ನು ಎರೆದನು.

೧೭. “ ಅಂಗಜಾಗಮ (ಮನ್ಮಥ ವಿದ್ಯೆ) ಸಿದ್ಧಿಯಾಗಲಿ ! ಲೀಲೆ
ಆಗಲಿ! ಸುಸಂಗವಾಗಲಿ! ಜಯಾ!” ಎಂಬ ರವದ ನಡುವೆ, ತಂಗಾ
ಳಿಯು ಹೂವಿನ ಕಂಪನ್ನು ಹಿಡಿಯುವಂತೆ, ರಾಯನು ತನ್ನ ಅಂಗನೆಯ
(ಹೆಣ್ಣಿನ) ಅಂಗುಲಿ (ಕೈ ಬೆರಳನ್ನು) ಹಿಡಿದನು.

೧೮. ನಲ್ಲಳ (ಪ್ರಿಯೆಯ) ಕೈಹಿಡಿದು, ಒತ್ತಿನಲ್ಲಿ (ಹೊಂದಿಕೊಂಡು)
ನಡೆದು, ಧೂಮವ (ಹೊಗೆಯನ್ನು) ಕಳೆದು ಉರಿಯುವ ಉಲ್ಲಾ ಸವಾದ
ಹೋಮಕುಂಡವನ್ನು ಮೆಲ್ಲನೆ, ಓಜೆಯೊಳು (ಕ್ರಮವಾಗಿ) ಗಾಡಿಯೊಳು
(ಠೀವಿಯಿಂದ) ಬಲವಂದನು (ಪ್ರದಕ್ಷಿಣ ಬಂದನು.)

೧೯. ಇನಿಯಳ (ತನ್ನ ಪ್ರಿಯೆಯಾದ ರತಿಯ) ಕ್ಸ ಹಿಡಿದು, ಇನ
(ಚಂದ್ರ) ಬಿಂಬದ ಒತ್ತಿ ನಲ್ಲಿ ಬಿನದ(ನಿನೋದ)ಕ್ಕಾಗಿ: ಆಡುವ ಕಾಮ
ನಂತೆ (ಆ ಭರತನು) ತನ್ನ ಮಾನಿನಿಯ ಹಸ್ತದ ಅಂಗುಲಿಯನ್ನು ಹಿಡಿದು
ಅನಲ (ಅಗ್ನಿ) ಕುಂಡವನ್ನು (ಪ್ರದಕ್ಷಿಣವಾಗಿ) ಸುತ್ತಿಬಂದನು.

೨೦. ಅಳಿಯನೊಡನೆ ಹೋಗುವ ಮಗಳ ಗಾಡಿ (ಠೀವಿ)ಯನ್ನು,
ಹೆಂಗುಸರ ಮರೆಯಲ್ಲಿ ನಿಂತು ನೋಡಿ, ಪುಳಕ (ರೋಮಾಂಚ)ವನ್ನು
ಆಂತು (ತಾಳಿ). ಯಶೋಭದ್ರಾದೇವಿ ಎಳಸಿ (ಪ್ರೀತಿಯಿಂದ) ಆನಂದ
ರಸದಲ್ಲಿ ಓಲಾಡಿದಳು (ಮುಳುಗಿ ತೇಲಿದಳು.)

ರತಿ ಮನ್ಮಥರ ಮನೆವಾರ್ತೆ

ಹಾಗೆ ಕರುಮಾಡದ (ಉಪ್ಪರಿಗೆ ಮನೆಯ) ಮುಂದಿನ ಓಲಗಸಾಲೆ
ಯಲಿ ಶಂಗಾರದ ಜೆನನು. (ಚೆಲುವನು. ಆಂತ (ತಳೆದ) ಪಟ,ದ

ರತಿಮನ್ಮಥರ ಮನವಾರ್ತೆ ೮೯

ಮಣೆಯ ಮೇಲೆ ಇಚ್ಚೆ ಗಾರ್ತಿ (ರತಿಯ) ಬೆರಸು (ಸಂಗಡ) ನನೆವಿಲ್ಲ
ಬಲ್ಲಹೆಂ(ಮೊಗ್ಗನ್ನು ಪ್ರಯೋಗಿಸುವ ಬಿಲ್ಲಿಗೆ ಒಡೆಯನಾದ ಮನ್ಮಥನು)
ಕುಳ್ಳಿರಲಾಗಿ

೧. ನಿಗಳದ (ಕಾಲಿಗೆ ಹಾಕಿದ ಸರಪಣಿಯ) ನುಣುಪಾದ ಸ್ತರ ನೆಗೆ
ಯುವಂತೆ ನುಡಿಗಳು ಕಿವಿಗೆ ಇಂಪನ್ನು ಕೊಡುತ್ತಿರಲು, ಮಗಮಗಿಸು
ತ್ತಿರುವ ನರು (ಸುವಾಸನೆಯಾದ) ಸುಯ್ಯಿ(ಉಸಿರಿ)ಗೆ ಅಲರ್ವಕ್ಕಿ
(ಹೂವಿನಲ್ಲಿ ಹಕ್ಕಿಯಂತೆ ಹಾರಿಯಾಡುವ ತುಂಬಿ) ಜಿನುಗುತ್ತಾ ಇರಲು,
(ನೋಟಕರ) ಬಗೆಯನ್ನು ಕೊಳ್ಳುವಂತೆ ಬಂದು ನಿಂತು ನೆರೆದ ಅಗ್ಗದ
(ಉತ್ತಮರಾದ) ನೀರೆ(ಯುವತಿ)ಯರು, ಒಲಿದು ಹಬ್ಬುವ ಆ ಹೊಗಳಿನ
ಉಲಿ (ಕೂಗು) ಹೊಮ್ಮುತ್ತಿರಲಾಗಿ, ವಿಸ್ತಾರದಿಂದ(ಆ ರತಿಮನ್ಮಥರಿಗೆ)
ಆಗ ಮುತ್ತಿನ ಸೇಸೆ(ಅಕ್ಷತೆ)ಯನ್ನು ಇಕ್ಕಿದರು.

೨. ನೊಸಲ (ಹಣೆಯ) ಎಡೆಯಲ್ಲಿ (ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ) ನೀಳ್ದ (ಉದ್ದ
ವಾಗಿಬಿದ್ದ ಕುರುಳ (ಕೂದಲಿನ) ಓಳಿ(ಸಾಲು)ಗಳು ಉಯ್ಯಾಲೆಯಾಡು
ವಂತೆ, ಡಾಳಮಂ (ಕಾಂತಿಯನ್ನು) ಪಸರಿಸುವ ತೋರ(ದಪ್ಪ) ಮುತ್ತಿನ
ಸರವು ಮೊಲೆಯಲ್ಲಿ ತಲೆಯೊತ್ತುವಂತೆ, ನಾಡೆಯುಂ(ಅಧಿಕವಾಗಿ)ಮಿಸು
ಗುವ (ಚಲಿಸುವ) ಕಣ್ಣಿನ ನುಣುಪಾದ ಬೆಳಕು ಜೊನ್ನದೊಳ್‌ (ಬೆಳ
ದಿಂಗಳಿನೊಡನೆ) ಓರಗೆಯಾಗುವಂತ್ಯ್ಕೆ ಸೊಂಪು ಹೊಂದಿಕೊಳ್ಳುವಂತೆ
ಅಗ್ಗದ (ಉತ್ತಮರಾದ) ಗಾಡಿಕಾರ್ತಿಯರ್‌ (ಜರುಬಿನವರು) ಹೊಸ
ರತ್ತದ ಆರತಿಯನ್ನು ಎತ್ತಿದರು.

೩. (ಮನ್ಮಥನ) ಬಿಳಿಯ ನನೆಯ (ಮೊಗ್ಗಿ ನ) ಕಣೆಗೆ (ಬಾಣಕ್ಕೆ)
ನಾಡೆ (ಅಧಿಕವಾಗಿ) ಪಗೆವರ (ಶತ್ರುಗಳ) ಒಡಲ್‌ (ದೇಹವು) ಕೂಡೆ
(ಒಡನೆ) ಸುಗಿಯೆ (ಹಿಂದೆಗೆಯುವಂತೆ) ನೆಲವನ್ನು ಒಂದೆಕೊಡೆಯಿನ್‌
(ಏಕಚ್ಛತ್ರದ ಆಶ್ರಯದಲ್ಲಿ) ಆಳಿ, ಮಿಸುಗುವ ಯಶಸ್ಸು ನಿಮಿರೆ (ಅಧಿಕ
ವಾದುದನ್ನು) ಕೇಳಿ

೪, ಕುಳಿರ್ವ (ತಂಪಾದ) ಹೂವಿನ ಕೊಳಗಳಲ್ಲಿ, ತಳಿರ (ಚಿಗುರು
ಬಿಟ್ಟಿ) ಕಾವಣ(ಬಳ್ಳಿಯ ಮನೆ)ಗಳಲ್ಲಿ, ಪಳಿಕು (ಸ್ಪಟಿಕದಿಂದ) ಬೆಸದ
(ಕೆಲಸಮಾಡಿದ) ಬೆಟ್ಟದಲ್ಲಿ, ಹರಿಯುವ ತೊರೆಯ ತಡಿ(ದಡ)ಗಳಲ್ಲಿ

೦ ಸಪ್ತಪದಿ

೫. ತುಂಬಿಯ ಹಿಂಡಿನಂತೆ ಹಾಡಿ, ಜಕೃವಕ್ಕಿ (ಚಕ್ರವಾಕ ಪಕ್ಷಿ)
ಯಂತೆ ಕೂಡಿ (ಹೊಂದಿಕೊಂಡು), ದೆಸೆ(ದಿಕ್ಕು)ಗಳನ್ನು ಇಚ್ಛೆ(ಆಸೆ)
ಯಿಂದ ನೋಡಿ, ಸೊಗಯಿಸುವ ಅಂಚೆ (ಹೆಂಸ)ದಂತೆ ಇರೆ (ಇರುವ
ಹಾಗೆ) ಆಡಿ

೬, ಹೊಳೆಯುವ ತಳಿರ (ಚಿಗುರಿನ), ಮೊನೆಯ ನನೆಯ (ಎಳೆಯ
ಮೊಗ್ಗಿನ), ತುರುಗಿದ (ದಟ್ಟವಾದ) ಆಲರ (ಹೂವಿನ), ಬಳಸುವ
(ಸುತ್ತಲೂ ಬೀಸುವ) ಎಲರ (ಗಾಳಿಯ), ಮಿಳಿರ್ವ (ತೂಗಾಡುವ)
ಮಿಡಿ (ಕಾಯಿಗಳ), ಗಿಳಿಯ ನುಡಿಯ(ನ್ನುಳ್ಳ), ಹರಿಯುವ ಕಾಲ
(ಕಾಲುವೆಯ), ಕರ್ವುಗೋಲ (ಕಬ್ಬಿನ ಜಲ್ಲೆಯ)

೭. (ಇವುಗಳೆಲ್ಲದರ) ಜೆಲುವನ್ನು ಆಂತು (ಹೊಂದಿ) ತೋರುವ
ವನದ ನಡುನೆ ತನ್ನ ಆದೊಂದು ಬಿನದ (ನಿನೋದವು) ಅಮರೆ (ಅಧಿಕ
ವಾಗುವಂತೆ) ಮಿರುಗುವ ಬಟ್ಟ (ಗುಂಡಾದ) ಮೊಲೆಯ ಸೊಬಗನ್ನು
ರೂಢಿ (ಸಹಜವಾಗಿ) ಪಡೆದ ನೆಲೆಯ (ಹತ್ತಿರವೇ ಅಗಲದೆ ಇರುವ)

೮. ಚೆನ್ನೆಯರುಗಳೊಡನೆ ಕೂಡಿ, ಮುಗುಳ (ಮೊಗ್ಗಿನ) ಸರವನ್ನು
ಅಡರೆ (ಒಂದರ ಮೇಲೆ ಒಂದು) ಸೂಡಿ (ಮಾಲೆ ಹಾಕಿಕೊಂಡು), ನಲ್ಲರ
(ಪ್ರಿಯರ) ಒಡನೆ ಕೂರ್ಮೆ(ಪ್ರೀತಿ)ಯಿಂದ, ಕಾಮನೊಡನೆ ಸೆಕ್ಕೆ
(ಹಿರಿಮೆ)ಯಿಂದ

೯. ಮಾವಿನ (ಮರದ) ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಆಡುತ್ತಾ, ಹಾಡನ್ನು ಎಯ್ದೆ
(ತುಂಬಾ) ಕೇಳುತ್ತಾ, ಪೊಳ್ತನ್‌ (ಹೊತ್ತನ್ನು) ಇಂತು ಕಳೆಯುತ್ತಾ
ಎಸೆಯು(ಬದುಕು)ತ್ತಾ, ತೊಲಗದೆ (ಒಬ್ಬರನ್ನು ಒಬ್ಬರು ಬಿಟ್ಟು
ಹೋಗದೆ) ಇದ್ದರು.

ಹೀಗೆ ರತಿಯೂ ಕಾಮದೇವನೂ ರೂಢಿನೆತ್ತು (ಸಹಜವಾಗಿ) ಗಾಡಿ
(ಠೀವಿ)ಯಿಂದ ಒಪ್ಪಿದರು.

ಸೋಬಾನೆ
(ಇದಕ್ಕೆ ಗದ್ಯಾನುವಾದ ಅಗತ್ಯವಿಲ್ಲ.)

ಹೆಣ್ಣಿನ ಹಿರಿಮೆ ೯೧

ಪರಿಶಿಷ್ಟ
ಹೆಣ್ಣಿನ ಹಿರಿಮೆ

ಧಃ ಹೆಣ್ಣನ್ನು ಹೆತ್ತವರ ಬಳಗ ಬೇಗ ಬೆಳೆಯುವುದು. ಹೆಣ್ಣನ್ನು
ಹೆತ್ತವರು ಹೆಚ್ಚು (ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದು)ವರು. ಹಾಲುಕಡಲು (ಲಕ್ಷ್ಮಿ
ಯೆಂಬ) ಹೆಣ್ಣನ್ನು ಹೆತ್ತದ್ದರಿಂದ ಹೆಸರು (ಉಳ್ಳದ್ದು) ಎನ್ಸ್ಟಿಸಿತ್ಕು ಮಿಗೆ
(ಅಧಿಕವಾಗಿ) ಬಣ್ಣವೇರಿತು (ವರ್ಚಸ್ಸು ಪಡೆಯಿತು)

೨ ಹಿಮವಂತನು ಹೆಣ್ಣಿನಿಂದ ಹಿರಿಮೆಯನ್ನು ಕೊಂಡನು, ಭೃಗು
ಹೆಣ್ಣಿನಿಂದ ಹೆಚ್ಚಿ ದನು, ಜನಕರಾಯನು ಹೆಣ್ಣಿನಿಂದ ಜಸ (ಯಶಸ್ಸು)
ಪಡೆದನು. ಪೆರರು (ಕಂಡಕಂಡವರು) ಹೆಣ್ಣನ್ನು ನಿಂದಿಸುವುದೇಕೆ?

೩. ಹಿರಿಯರು ಶ್ರೀರಾಣಿಯನ್ನೂ ಸೀತೆಯನ್ನೂ ರುಕ್ಮೆಣಿಯನ್ನೂ
ಶ್ರೀಹರಿಯೊಡನೆ ಒಂದೇ ಹಂತಿ(ಪಂಕ್ತಿ)ಯಲ್ಲಿ ಇರಿಸಿ ಪೂಜೆಯನ್ನು
ಒಡರಿಸು(ಮಾಡು)ನರು. ಪರಿಕಿವೊಡೆ (ನೋಡುವುದಾದರೆ), ಅವರು
ಹೆಣ್ಣು ಐಸೆ (ಅಲ್ಲವೆ!)

೪. ತಮ್ಮನ್ನೆಲ್ಲ ಪಡೆದ ತಾಯಿ ಹೆಣ್ಣಲ್ಲನೆ? ಪೊರೆ (ಕಾಪಾಡಿ)
ದವಳು ಹೆಣ್ಣಲ್ಲನೆ? ಕಣ್ಣು ಕಾಣದ ಗಾವಿಲ (ಬುದ್ಧಿಹೀನ)ರು "ಹೆಣ್ಣು
ಹೆಣ್ಣು” ಎಂದು ಏತಕ್ಕೆ ಬೀಳುಗಳೆ(ತಿರಸ್ಕಾರ ಮಾಡು)ವರು?

೫. ಕುವರ(ಕುಮಾರ)ನಾದರೆ, ಅದರಿಂದ ಗುಣವೇನು? ಕುವರಿ
(ಕುಮಾರಿ)ಯಾದರೆ (ಅದರಿಂದ ಬಂದ) ಕುಂದೇನು? ಇವರು ಇಬ್ಬ
ರಲ್ಲಿ ಏಳಿಗೆ ಪಡೆದವರಿಂದ ಇಹಪರದ ಸೌಖ್ಯ ಸವನಿಪುದು (ಉಂಟಾ
ಗುತ್ತದೆ)

೬, ಕುಲಪುತ್ರ(ನಾದವ)ನು ಓದಿ, ತಿಳಿದು (ಅದರಂತೆ) ನಡೆದಲ್ಲದೆ
(ತನ್ನ) ಕುಲವನ್ನು ಉದ್ಧರಿಸಲು ಅರಿಯನು (ಅಸಮರ್ಥನು.) (ಆದರೆ)
ಕುಲಪುತ್ರಿಯನ್ನು ಒಳ್ಳೆಯ ಕುವರನಿಗೆ ಇತ್ತ (ಕೊಟ್ಟ) ಮಾತ್ರಕ್ಕೆ
(ಅವಳು ತನ್ನ) ಕುಲಕೋಟಯನ್ನು ಉದ್ದರಿಸುವಳು.

೭. ಬಸಿರಿನಲ್ಲಿ ಒಗೆದು (ಹುಟ್ಟಿ) ಬೆಳೆದು, ವಿಕರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ
ಶಿಶುಗಳೂ ಇದ್ದರೂ, ಬಳಿಕ (ಅನಂತರ) ಏನು (ಆಗುವರು?) ಪೆಣ್‌
(ಹೆಣ್ಣು) ಒಸೆದು (ತವರು ಮನೆಯವರು ಪ್ರೀತಿಯಿಂದ) ಇತ್ತುದನ್ನು

೯೨ ಸಪ್ತಪದಿ

ಒಡಬಡು(ಒಪ್ಪು)ವಳು. ಗಂಡು ಬಲ್ಮೆಯೊಳು(ಬಲವಂತದಿಂದ) ಸಸುಗೆ
(ಪಾಲು)ಕೊಳ್ಳುವನು. ಕ

೮ ಅರಿತು (ತಿಳಿದು) ನಿಟ್ಟಿಸೆ (ಗಮನಿಸಿದರೆ), ಗಂಡು ಮಕ್ಕಳಿಗಿಂತ
ಅತಿಶಯವಾದ ಎರಕ(ಪ್ರೀತಿ)ಯಿಂದ ಎಸೆಯುವ ಹೆಣ್ಣುಗಳನ್ನು ಹೊರ
ನೋಟ( (ಆಲಕ್ಷ್ಯ)ನಿಂದ ನೋಡದೆ, ಪೋಲು (ವ ರ್ಥ) ಎನ್ನಿ ಸದೆ ಮರು
ಕದಿಂದ ಬೆರಸಿ(ಕೂಡಿ, ಅವರಿಗೆ) ಮನ್ಸಿಸ ಸ.(ಮುರ್ಯಾದೆ ಮಾಡುವುದು.

೯. “ ಇವರು ನನ್ನನ್ನು ಹೆತ್ತವರು ಈ ಮನೆಯ ಒಡವೆ (ವಸ್ತು)
ಗಳು ನನ್ನವು.” ಎಂದು ಎರವು (ಭೇದಭಾವ) ಇಲ್ಲದೆ ಇರುವ ಕನ್ಯೆ
ಯನ್ನು ಅನ್ಯರಿಗೆ (ಮದುವೆಮಾಡಿ) ಈ(ಕೊಡು)ವ ಅನ್ನೆವರಂ (ಅದು
ವರೆಗೂ) ಮಮತೆಯಿಂದ ಮನ್ನಿಸುವುದು.

೧೦. ಹಲವು ಬಗೆಯ ಪಸದನ(ಅಲಂಕಾರ)ಗಳನ್ನು ಪದುಳಗೊಳಿಸಿ
(ಅಣಿಮಾಡಿ), ಪೊನ್‌ (ಚಿನ್ನದ) ತೊಡಿಗೆಗಳನ್ನು ಪುದುಗಿಸಿ(ಹೊಂದಿಸಿ),
ಮದುವೆಗೆ ನೆರೆದ ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳನ್ನು ನಿಟ್ಟಸು(ಗಮನಿಸು)ವವರ ಎದೆ
pis (ಮನಸ್ಸು ಒಪ್ಪು ವಂತೆ) ಎಸಗು(ಮಾಡು)ವುದು.

೧. “ಸುಗುಣನು ಯಾವನು? ಸುಚರಿತ್ರ(ಒಳ್ಳೆಯ ನಡತೆಯವ)ನು
೬ 8 ಕಣ್ಣಿಗೆ ಸೊಗಸು ಸು(ಸುಖವುಂಟುಮಾಡು)ವ ಸೊಬಗ
(ಜೆಲುವ)ನು ಯಾರು?” ಎಂದು ಬಗೆದು, ಭಾವಿಸ್ಕಿ, (ಅಲೋಚನೆ
ಮಾಡಿ, ವಿಚಾರಿಸಿ) (ಸತ್‌)ವಂಶದಲ್ಲಿ ಒಗೆದ (ಹುಟ್ಟದ) ಒಳ್ಳೆಯ
ಕುಮಾರನಿಗೆ ಒಲಿದು ಹೆಣ್ಣನ್ನು ಈ(ಕೊಡು)ವುದು (ತಕ್ಕದ್ದು )

೧೨. ಅಲೆಗೈ ಯದ(ಅಲೆದಾಡಿಸದ), ಅವಮತಿ(ಅವಮಾನ) ಎಸಗದ
(ಮಾಡದ), ವೈ ರವನ್ನು ಬಲಿಸದ, ಬರಿದೆ (ಸುಮ್ಮನೆ, ನಿಷ್ಕಾರಣವಾಗಿ)
ಸಳಿಯದ (ಫಿಂದಿಸದು. ಕೊಲೆ ಬೈಗಳಿಂದ ಕೋಟಲೆಗೊಳಿಸದ (ಇಂಥ)
ಸತ್ಯುಲಕ್ಕೆ ಕುಮಾರಿಯನ್ನು ಈ(ಮದುವೆಮಾಡಿಕೊಡು)ವುದು.

೧೩. ಜಡ(ಸೋಮಾರಿಯಾದವು)ನಿಗೆ, ಜಾತಿಹೀನನಿಗೆ ಚಂಚಲ
(ಸ್ತಿ ಮಿತ ಬುದ್ಧಿ ಯಿಲ್ಲದವ)ನಿಗೆ ಕಡುಮೂರ್ಬ(ಹೇಳಿದ ಮಾತು ಕೇಳ
ದವ)ನಿಗೆ, ಗಾಂಸ(ವಿದ್ಯೆಯಿಲ್ಲದವ)ನಿಗೆ ಬಡತನದಲ್ಲಿ ಬಲು ಬವಣೆ
ಗೊಳ್ಳು(ತೊಳಲಾಡು)ವವನಿಗೆ ಕುಮಾರಿಯನ್ನು ಕೊಡಲಾಗದು.

ಹೆಣ್ಣನ್ನು ಕೇಳುವುದು ta

೪. ಇಂತು(ಹೀಗೆ) ಕುವರಿ(ಕುಮಾರಿ)ಯನ್ನು ಕೂರ್ಮೆ(ಪ್ರೀತಿ)
ಯಿಂದ ಸಲಹಿ(ಕಾಪಾಡಿ), ಮತ್ತೆ ಅವಳನ್ನು ಒಳ್ಳೆಯ ಕುಮಾರನಿಗೆ
ಇತ್ತು (ಮದುವೆಮಾಡಿಕೊಟ್ಟು), ಸವೆಯದ (ಅಕ್ಷಯವಾದ) ಧರ್ಮ
ವನ್ನು ಸಂಪಾದಿಸ್ಕಿ ಮಾಧವನ ಮನವ (ಕೃವೆಯನ್ನು) ಬರಿಸುವುದು
(ಸಂಪಾದಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು )

ಹೆಣ್ಣನ್ನು ಕೇಳುವುದು

೧ ಸ

೧. ಪಿನಾಕಿ (ಸಿನಾಕವೆಂಬ ಧನುಸ್ಸನ್ನು ಉಳ್ಳೆ ಶಿವನು) ಶ್ರೀ ಕ್ಸ ಲಾಸ
ದಲ್ಲಿ ಇದ್ದು, ವಿವಾಹ(ವಾಗಬೇಕೆಂಬ) ಅರ್ಥ(ಉದ್ದೇಶ)ದಿಂದ ವರ
ಮೂರ್ತಿಗಳು, ಲೋಕೋತ್ತಮರು, ಪುಣ್ಯಶ್ಲೋಕರು (ಆದ) ಆ ಸಪ್ತ
ಖಷಿಯರನ್ನು ನೆನೆದ ಒಡನೆ--

೨. ವಿನುತ (ಪ್ರಸಿದ್ಧರಾದ) ಅಶೇಷರ್‌ (ಅವರೆಲ್ಲರೂ, ಒಬ್ಬರೂ
ಉಳಿಯದಂತೆ), ಜಡೆಯನ್ನು ಧರಿಸಿದವರು, ಭಸಿತವನ್ನು ಅಂಗ(ದೇಹ)
ದಲ್ಲಿ ಉಳ್ಳವರು, (ಆದ) ಸಪ್ತಖುಷಿಯರು, ಘನವಾದ ಮಹಿಮೆಯುಳ್ಳ
ಅರುಂಧತಿ (ತಮ್ಮ) ಬೆನ್ನಹಿಂದೆಯೇ ಬರುತ್ತಿರಲು, ಅತಿಮುದದಿಂದ
(ಶಿವನು ತಮ್ಮನ್ನು) ನೆನೆಯದ ಮೊದಲೇ ಬಂದರು.

೩. ಬಂದು, ಅಭವ(ಈಶ್ವರ)ನಿಗೆ ಅತಿಸುಖಮುಖದಿಂದ ಮೆಯ್ಯಿಕ್ಕಿ
(ಅಡ್ಡ ಬಿದ್ದು),“ಹರ! ಬದುಕಿದೆವು!” ಎನುತ್ತಾ, ಪುಳಕಂ (ರೋಮಾಂಚ)
ಸಂದಣಿಸಿ (ಮೇಲಿಂದ ಮೇಲೆ) ಎಳ್ತರೆ (ಎದ್ದುಬರಲು), ನಿಂತಿದ್ದು,
"ಶಶಾಂಕಮೌಳಿ (ಜಡೆಯಲ್ಲಿ ಚಂದ್ರನುಳ್ಳವನೆ), ಬೆಸಸು (ಕಾರ್ಯ
ವೇನು, ಆಜ್ಞೆ ಮಾಡು)' ಎನ್ನಲು; ಮತ್ತೆ

೪. (ಅವರು ಹಾಗೆ) ಇರಲು ಕಂಡು, ಶಂಕರನು ಕರುಣದಿಂದ ಆ
ಖುಸಿಗಳಿಗೆ ಬೆಸಸಿದಂ (ಆಜ್ಞೆ ಮಾಡಿದನು): “ಭೂಧರ(ಪರ್ವತ)ನಾಥ
(ರಾಜ)ನಲ್ಲಿಗೆ ಹೋಗುವುದು. ಅತ್ಯಾದರವನ್ನು ಮಾಡುವುದು. ಗಿರಿ
ಸುತೆಯನ್ನು ಬೇಡುವುದು.”

೫. (ಶಿವನು ಹೀಗೆ) ಎಂದರೆ; “ಹೆಸಾದ (ಪ್ರಸಾದ, ಅಪ್ಪಣೆ)”

೯೪ ಸಪ್ತಪದಿ

ಎಂದ್ರು ಆನಂದವು ಮಿಗೆ (ಅಧಿಕವಾಗಿ), ಸಪ್ತೆ ಖುಹಿಗಳು, ಮಂಡಿತೆ
(ಅಲಂಕಾರಮಾಡಿದ) ಪುಷ್ಪಕ (ವಿಮಾನಗಳ) ವೃಂದ (ಪಂಕ್ತಿಯನ್ನು)
ಆರೂಢರ್‌ (ಏರಿದವರು), ನಗೇಶ (ಪರ್ವತರಾಜನ) ಪುರವನ್ನು ಎಯ್‌
ತಂದರ್‌ (ಸಮೀಪಿಸಿದರು), ಪೊಕ್ಕರ್‌ (ಪ್ರವೇಶಿಸಿದರು.)

ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ

೬. ಗಿರಿರಾಜನು (ತನ್ನ) ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಸರಮೋತ್ಸಾಹವು ಜನಿಯಿಸಿ
(ಉಂಟಾಗಿ), ಎನೆವ (ಕಂಗೊಳಿಸುವ) ಖುಹಿಗಳನ್ನು ಎದುರುಗೊಂಡು,
ಅನುನೆಯದಿಂ(ತೆಕ್ಟ ಮರ್ಯಾದೆಯಿಂದ) ತಂದು, ಉಚ್ಚ (ಎತ್ತರವಾದ)
ಆಸನದಲ್ಲಿ ಕುಳ್ಳಿರಿಸಿ, ವಿನಯ(ದಿಂದ) ವಿನಮಿತನಾದಂ (ಬಾಗಿದನು.)

ಹಾಗೆ ವಿನಯದಿಂದ ಎರಗಿ

೭ "ಸುರ(ದೇವ)ಲೋಕದಲ್ಲಿ ಸುಖದಿಂದ ಇರುತ್ತಾ(ಇರುವ) ನಿಮಗೆ
(ಇಲ್ಲಿಗೆ) ಬರವು(ಆಗಮನ) ಎಂತು(ಹೇಗೆ) ದೊರೆಕೊಂಡುದು (ಉಂಟಾ
ಯಿತು?) ಇದು (ತಾವು ಬಂದದ್ದು) ನಮ್ಮ ಉರುತರ (ತುಂಬ ದೊಡ್ಡ)
ಭಾಗ್ಯ.” ಎನ್ನುತ್ತಾ, ಗಿರಿರಾಜನು ಸಪ್ರಖುಸಿಗಳನ್ನು ಕೇಳಿದೊಡನೆ

೮. (ಆ) ವರಮುನಿಗಳು (ತಮ್ಮ) ಮನಸ್ಸಿನ ಒಂದು ಆದರದಿಂದ
ನುಡಿದರು: “ಶಿವನು, ಶಶಾಂಕ(ಚಂದ್ರ)ನನ್ನು ಧರಿಸಿದನು, ಶಂ(ಶುಭ
ವನ್ನು)ಕರಂ (ಮಾಡುವವನು), ಅಭವನು, ನಿರ್ಮಾಯನು ಗಿರಿಜೆಯನ್ನು
ಬೇಡಬೇಕೆಂದು ತಿಳಿಸಿ, ನಮ್ಮನ್ನು ಕಳಿಸಿದನು

೯. "ಆತನಿಗೆ, ಚಂದ್ರವತಾಳಿಗೈೆ ಅಜಾತನಿಗೆ, ನಿರಾಮಯನಿಗೆ,
ನಿತ್ಯನಿಗೆ ನತವ್ರಾತ(ಭಕ್ತರ ಗುಂಪು ನಮಿಸಿದವ)ಥಿಗೆ ನೂತನ(ಹೊಸ)
ಭುವನ(ಕೈ) ಏಕಭಾಗ್ಯವತಿ (ಯಾದ) ಪಾರ್ವತಿಯನ್ನು ಬೇಡಲು
ಬಂದೆವು

೧೦. “ಚಂದ್ರಧರನಿಗೈೆ, ನತ (ನಮಸ್ಕರಿಸುವ ಭಕ್ತರೆಂಬ) ಉತ್ಸಲ
(ಗಳಿಗೆ) ಚಂದ್ರ(ನಾದನ)ನಿಗೆ, ಗಣಸಮೂಹದ ನಯನ (ಕಣ್ಣುಗಳೆಂಬ)
ಚಕೋರ(ಪಕ್ಷಿಗಳಿಗೆ) ಸು(ಒಳ್ಳೆಯ) ಚಂದ್ರ(ನಾದವ)ನಿಗೆ ಚಂದ್ರ
(ನಂತೆ) ಆನನ (ಮುಖ)ವುಳ್ಳ ಶಿವೆ(ಪಾರ್ವತಿ)ಯನ್ನು ಒಲಿದು (ಮದುವೆ
ಮಾಡಿ) ಕೊಡು, ಗಿರಿರಾಜಾ!”

ಹೆಣ್ಣ ನಪ್ನಿ ಕೇಳುವುದು ೯೫

ವಂದು ಸಪ್ತೆಖೆಹಿಗಳು ನುಡಿದ ಆಪ್ತವಚನವನ್ನು ಕರ್ಣ (ಕಿವಿಗಳಿಗೆ)
ರಸಾಯನ (ಸವಿಯೂಟಿ)ವಾಗಿ ಗಿರಿರಾಜನು ಕೇಳಿ, ಅಳವಿ (ಅಳತೆ)
ಕಳಿದ (ಇಲ್ಲದ) ಸಂತಸ (ಸಂತೋಷ)ವನ್ನು ಸಂತೈಸಿ (ಅಡಗಿಸಿ) ಕೊಳ್ಳ
ಲಾರದೆ ಹೆಚ್ಚಿ ಹಿಗ್ಗಿ, "ಶರ್ವ(ಶಿವ)ನಿಗೆ ಪಾರ್ವತಿ ಎರವೆ (ಬೇರೆಯಾದ
ವಳೆ?) ಪನ್ನಗ (ಹಾವನ್ನು) ಆಭರಣವಾಗಿ ಉಳ್ಳವನು (ಶಿವನು)
ನನ್ನನ್ನು (ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಬೇಡಬೇಕೆ?) ಸರುಚಿಯಿಂ (ಇಷ್ಟ ಪಟ್ಟು),
ಸಾಂಗೀಕಾರದಿಂ (ಒಪ್ಪಿ), ಕಾಮದಿಂ (ಆಸೆಯಿಂದ), ಪ್ರೇಮದಿಂದ,
ನಿಷ್ಠೆಯಿಂದ ನೆಟ್ಟನೆ ಕೊಟ್ಟೆನು, ಕೊಟ್ಟಿ ನು. ಎರಡು (ಬೇರೆ ಮಾತು)
ಇಲ್ಲ.” ಎಂದು ಸತ್ಯವಚನವನ್ನು ಸಂತೋಷದಿಂದ ನುಡಿದು, ಸಪ್ತಖುಹಿ
ಗಳ ಚರಣಕ್ಕೆ ಮತ್ತೆ ಮತ್ತೆ ಎರಗುತ್ತಾ, ಅವರನ್ನು ಹರಿಸ (ಹರ್ಷ)
ದಿಂದ ಕಳುಹಿ, ಗಿರಿರಾಜನು ಮಹಾ ಉತ್ಸವದಿಂದ ಮಹಾ ವಿವಾಹ
ಮಂಟಪ ಆದಿ (ಮೊದಲಾದ) ಸಮಸ್ತ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸುತ್ತಿದ್ದನು.

೨

ವಜ್ರದಂತ ಚಕ್ರವರ್ತಿ ವಜ್ರಬಾಹು ನೃಪನನ್ನು “ನಿನಗೆ ಯಾವುದು
ಮನೋರಥ? ಅದನ್ನು ಬೇಡಿಕೋ? ಎನ್ನಲು

೧೧. “ನಿಮ್ಮ ದಯೆಯಿಂದ ಉಳಿದ ಯಾವುದೂ ನನಗೆ ಅರಿದು
(ಅಸಾಧ್ಯವಾದದ್ದು) ಉಂಟ? ಎಲ್ಲವೂ ಉಂಟು. (ಆದರೂ) ನರೇಂದ್ರ
(ರಾಜರುಗಳ) ಮೌಳಿ(ಕಿರೀಟಿಗಳ) ಮಣಿ (ರತ್ನಗಳ) ರಾಜಿ (ಪಂಕ್ತಿ
ಯಿಂದ) ವಿರಾಜಿತ (ಬೆಳಗುವ) ಪಾದನೀಕವುಳ್ಳವನೆ, ನೀನು ನನಗೆ
ನೆಟ್ಟನೆ ದಯೆಗೆ ವುದಾದರೆ, ನಿಜ (ನಿನ್ನ) ತನೂಜೆಯಂ(ಮಗಳನ್ನು),
ಉತ್ಸವ ಮಂಗಳದ ಆನಕ (ತಮಟೆಯ) ಧ್ವನಿ ದೆಸ(ದಿಕ್ಕು)ಗಳನ್ನು
ಪಳಂಚಲೆ (ಹೋಗಿ ತಾಗು)ವಂತೆ, ಈಗಲೇ ಈ ವಜ್ರ ಜಂಘನಲ್ಲಿ ನೆರಪು
(ಮದುವೆಮಾಡಿಕೊಡು.)

ಎನ್ನಲಾಗಿ, ಚಕ್ರಧರಂ (ವಜ್ರದಂತ ಚಕ್ರವರ್ತಿ) ಅಧರಕಿಸಲಯದ
(ಚೆಗುರಿನಂತಿರುವ ತುಟಿಗಳ)ಮೇಲೆ ದಂತ (ಹಲ್ಲುಗಳ) ಕಾಂತಿ(ಎಂಬ)
ಲತಾಂತ (ಮೊಗ್ಗಿ ನ) ಪ್ರಜೆಗಳು ಪಸರಿಸಲು--

೪೬ ನನ್ನ ನದಿ

೧೨. "ಕೂಹಿಂಗೆ (ನನ್ನ ಮಗಳಿಗೆ) ಒಡೆಯಂ (ನಿನ್ನ ಮಗನೇ ಪತಿ.)
ಅದು ಒಂದೇ ಕುಲದ ಚಲದ ಪೆಂಪು(ಅಧಿಕ್ಯ)ಒಂದೇ, ಚೆಲುವು ಒಂದೇ,
ಸಂದ (ಕೂಡಿದೆ) ಒಳ್ಳುಡಿ (ಕೀರ್ತಿ) ಒಂದೇ, ವಿದ್ಯೆ ಒಂದೇ, ಪುದಿದು
(ತುಂಬಿ) ಒದವಿದ (ಹೊಂದಿಕೊಂಡ) ಜನ್ಮಾಂತರ (ಹಿಂದಿನ ಜನ್ಮಗ
ಳಿಂದ ಬಂದ) ಸ್ನೇಹ ಒಂದೇ! ಪೆರರ್ಗೆ (ಇತರರಿಗೆ) ನುಡಿಯಲ್‌
(ಮನಸ್ಸು ಬಂದಂತೆ ಮಾತನಾಡುವುದಕ್ಕೂ) ಹಕ್ಕಲ (ತಪ್ಪು ಕಂಡು
ಹಿಡಿಯುವುದಕ್ಕೂ) "ಅದು ಒಂದು ಅಲ್ಲು (ಅಲ್ಲ) ಎನ್ನುವುದಕ್ಕೂ ಎಡೆ
(ಅವಕಾಶ) ಇನ್ನು ಇಲ್ಲ. ಮುನ್ನ (ಈ ಮೊದಲೇ) ಆ ವಿಧಾತ್ರಂ
(ವಿಧಿಯು) ಕನ್ನೆಯಂ (ತಾನೇ) ಕುಡಲ್‌ ಇರ್ದಂ (ಕೊಡಲು ಉದ್ದೇ
ಶಿಸಿದ್ದನು) (ಹೀಗಿರುವಾಗ) ನಿನಗೂ ನನಗೂ ದಂದುಗಂ (ಚಿಂತೆ)
ನಎಂ(ಏನು?) ವಜ್ರಬಾಹೂ?

“ಅದೂ ಅಲ್ಲದೆ

೧೩. “ಬಾಲ(ಎಳೆಯದಾದ) ಸಹಕಾರ(ಮಾವಿನ) ತರು(ಮರವು)
ನವ(ಹೊಸ) ಮಾಲತಿ(ಬಳ್ಳಿ)ಗೆ, ಅತಿ ಲಲಿತ(ಕೋಮಲ)ವಾದ ಪೂಗ
(ಅಡಿಕೆಯ)ಭೂಜಾತಂ (ಮರವು) ತಾಂಬೂಲ (ವೀಳೆಯದಿಲೆಯ) ಲತೆ
(ಬಳ್ಳಿ)ಗೆ [ಅನುರೂಪ] ಎಂಬ ಹಾಗೆ ಸಮಾನವಾದ ಲೀಲೆ (ನಡತೆ)
ಉಳ್ಳ ನಿಜತನಯನೆ (ನಿನ್ನ ಮಗನೇ) ನನ್ನ ತನುಜೆ (ಮಗಳಿ)ಗೆ ತಕ್ಕಂ
(ಯೋಗ್ಯನು )

೧೪. “ಈಗ ಧಾರಿಣಿ(ಭೂಮಿ) ಯಲ್ಲಿ ಈಕೆಯೆ ಸ್ತ್ರೀರತ್ನವು, ಈತನೆ
ಪುರುಷರತ್ನನು. ಸದೃಶವಾದ ಆಕಾರವುಳ್ಳ ಇವರನ್ನು ಕೂಡಿ(ದಂಪತಿ
ಗಳನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿ)-- ಸಯೋರುಹಜಂಗೆ (ಕಮಲದಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿದ ಬ್ರಹ್ಮ
ನಿಗೆ ಸಮಸಮಾಯೋಗ (ಸಮವಾದುದನ್ನು ಸಮವಾದದ್ದರೊಡನೆ
ಸೇರಿಸಿದ) ಯಶಸ್ಸು ಅಕ್ಕೆ (ಉಂಟಾಗಲಿ)?

ಎಂಬುದುಂ (ಹೀಗೆನ್ನಲಾಗಿ), ವಜ್ರಬಾಹುವು ವೆಜ್ರದಂತನ ಸೂಕ್ತ
(ಚೆನ್ನಾಗಿ ಹೇಳಿದ ಮಾತುಗಳೆಂಬ) ಅಮೃತದಿಂದ ಸಿಕ್ತಮಪ್ಪ (ನೆನೆದ)
ನಿಜ (ತನ್ನ) ಮನೋರಥವೆಂಬ ಅಮರದ್ರುಮ(ಕಲ್ಪವೃಕ್ಷ)ದಿಂದ
ಒಗೆದು (ಹುಟ್ಟಿ) ಅಂಕುರಿಸಿದ (ಮೊಳಕೆ ಬಿಟ್ಟ) ಅಂಕುರನಿಕರ (ಮೊಳಕೆ

ನಿನಾಹಮಂಟಸ-ಮಂಗಲದ್ರವೈ-ನರ್ಣನ ೪॥

ಗಳ ಸಮೂಹೆ)ನನ್ನು ಅನುಕೆರಿಸುವೆ ರೋಮಾಂಚಟದೆ ನಿಚೆಯದಿಂ
(ಪರಂಪರೆಯಿಂದ) ನಿಚಿತ(ಮುಟ್ಟೆ ದ) ಅಂಗನ್‌( ಮೈ ಯುಳ್ಳ ವನು)ಆಗಿ

೧೫. "ಇದು (ಈ) ಪ್ರಣಯಂ (ಪ್ರೀತಿ) ಅನನ್ಯ ಸಾಧಾರಣ
ವಾದುದು. (ಹೀಗೆ) ಎನ್ಸಿಸುವ ಭವತ್‌ (ನಿನ್ನ) ಪ್ರಸಾದ (ಅನುಗ್ರಹ)
ಎಂಬ ಅಮೃತದಿಂದ ನಾನು ತಣಿದೆ (ತೃಪ್ತಿಪಟ್ಟಿ)ನು. ಭೂಭುವನದಲ್ಲಿ
(ಸಮಸ್ತ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ) ನನಗೆ ಯಾರು ಎಣೆ (ಸಮ)?” ಎಂಬ ಒಂದು
ಸಂತಸ(ಸಂತೋಷ)ಕ್ಕೆ ಎಡೆಯಾದನು

ನಿವಾಹಮಂಟಪ-ಮಂಗಲದ್ರವ್ಯ-ವರ್ಣನ

೧ ಆ (ಮದುವೆಯ) ನಿವಾಸ(ಗೈಹೆ) ದಲ್ಲಿ ಜಾಗದ (ನೆಲಕ್ಕೆ ಹಾಸಿದ
ಸಜ್ಜೆಯ ಕಲ್ಲಿನ) ಪಸುರ್ಪು (ಹಸಿರು) ಹರಿತ್‌ (ಪಚ್ಚೆ ಯ) ಅಶ್ಮ (ಕಲ್ಲಿನ)
ಭಿತ್ತಿ (ಗೋಡೆಗಳ) ಜಾಲ(ಸಮೂಹದ) ಹಸುರಿಂದ, ಕಡೆಯ (ರಂಗ
ವಲ್ಲಿಯಾಗಿ) ಇಕ್ಕಿದ (ಹಾಕಿದ) ಮುತ್ತಿನ ಬಿಳುಪು ಉಪಹಾರ(ವಾಗಿ
ಕೆದರಿದ) ಮನೋಹರವಾದ ಪ್ರಸೂನ (ಪುಷ್ಪ)ದ ಕಡು (ಅಚ್ಚ) ಬಿಳುಪಿ
ನಿಂದ ಮಾಣಿಕ್ಯದ ಕಂಬದ ಕಂಪುಬೆಳೆಕು ರತ್ನದೀವದ ಬೆಳಕಿನಿಂದ,
(ಮೊದಲೇ) ಉಂಟಾಗಿದ್ದ ಚೆಲುವು ನೂರ್ಮಡಿಸುವಂತೆ ನೂರ್ಮಡಿ
ಸುತ್ತಿತ್ತು.

೨ ಮಿಸುಗುವ (ಹೊಳೆಯುವ) ಚೌಕದ (ನಾಲ್ಕು ಮೂಲೆಯ)
ಮುತ್ತಿನ ಹಸೆಗೆ ಹಾಸಿದಂಥ ಪಟ್ಟಿ ವಳಿಯ ವಸ್ತ್ರದ ರುಚಿ (ಕಾಂತಿಗಳು)
ಪಸರಿಸಲು ಹೊನ್ನಿನ ಜಗುಲಿ ಗಾಂಗ(ಗಂಗೆಯ ದಡದ) ತುಂಗ
(ಎತ್ತರವಾದ) ಪುಳಿನ (ಮರಳಿನ) ಶ್ರೀನೋಲ್‌ (ರಾಶಿಯ ಹಾಗೆ) ವಿರಾ
ಜಿಸುತ್ತಿದ್ದುದು.

೩ ಮಸೆವಟ್ಟ (ಚೆನ್ನಾಗಿ ಉಜ್ಜಿದ) ಉಜ್ಜ್ವಲ (ಹೊಳೆಯುವ)
ದರ್ಪಣಂ (ಕನ್ನಡಿ), ಹೊಸ ತಳಿರ" (ಚಿಗುರು), ಹೂವಿನ ಮಾಲೆ,
ಶೇಷಾಕ್ಷತೆ, ಬಿಸಸೂತ್ರಂ (ತಾವರೆ ದಂಟಿನ ನೂಲು), ಸಿತದೂರ್ವೆ
(ಬಿಳಿಯ ಗರಿಕೆ), ನೂತನ (ಹೊಸ) ಯವ (ಜವೆಯಿಂದಾದ) ಗ್ರೈನೇ
ಯಕ (ಹಾರ) (ಇವು) ತನ್ನಲ್ಲಿ ಒಪ್ಪಿರಲು; ಸಮಸ್ತ(ವಾದ) ಓನಧಿ,

8

೪೪ ಸಪ್ತಪದಿ

ಪಂಚೆರತ್ನೆ ಅವುಗಳೊಡನೆ ಪೂತ (ಪವಿತ್ರವಾದ) ಅಂಬು (ನೀರಿನಿಂದ)
ಪೂರ್ಣಂ (ತುಂಬಿದ) ಅಂಚಿತ (ಕೆತ್ತನೆಯ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದ) ಶಾತ
ಕುಂಭಮೆಯ (ಚಿನ್ನದಿಂದಾದ) ಕುಂಭವು ವೇದಿಕಾ (ಜಗುಲಿಯ) ಮಧ್ಯ
ದಲ್ಲಿ ವಿರಾಜಿಸಿತ್ತು.

೪. ಸಾರ (ವಸ್ತುಗಳನ್ನುಳ್ಳ) ಸುವರ್ಣ (ಚಿನ್ನದ) ವೇದಿಕೆ (ಜಗುಲಿ),
ದುಕೂಲ (ಪಟ್ಟಿ ವಸ್ತ್ರಗಳ) ವಿತಾನ (ಪಂಕ್ತಿ), ಅಪೂರ್ವವಾದ ಭೃಂಗಿ
ಭೃಂಗಂರ ಘಟ (ಎಂಬ ಬೇರೆ ಬೇರೆ ರೀತಿಯ ಪಾತ್ರೆಗಳ) ಆಳಿ(ಸಾಲು),
ಪೂರ್ಣ (ತುಂಬಿದ) ಕಲಶ, ಮಣಿ (ಕೆಂಪುರತ್ನದ) ದೀಪಿಕೆ (ಸಣ್ಣದೀಪ),
ಪಲ್ಲವ (ಚೆಗುರಿನ) ಉಲ್ಲಸತ್‌ (ನಗುನಗುವ) ತೋರಣ, ಉನ್ನತವಾದ
ಧ್ವಜ ಎನ್ನಿಸುವ ಇವು ಮಂಗಳಲಕ್ಷ್ಮಿ ತೊಟ್ಟ ಅಲಂಕಾರ(ಗಳ)
ನಿಕಾಯದ(ಗುಂಪಿನ) ಹಾಗಿರಲು, ವಿವಾಹಮಂಟಿಪವು ಮನೋಹರ
ವಾಯಿತು.

೫. ಜನೆ(ಯನೆ), ದಿವ್ಯವಾದ ಓಷಧಿ, ಪಾರಿಜಾತದ ಕುಸುಮ,
ಸಿದ್ಧಾರ್ಥಂ (ಬಿಳಿಯ ಸಾಸಿವೆ), ಆರ್ದ್ರ (ನೆನೆದ) ಅಕ್ಷತೆ, ಧವಳ (ಬಿಳು
ಪಾದ) ಅಬ್ಬ (ತಾವರೆ), ಸಿತ (ಬಿಳುಪಾದ) ದೂರ್ವೆ (ಗರಿಕೆ), ನೂತನ
(ಹೊಸ) ಫಲ (ಹಣ್ಣು), ಗೋರೋಚನ, ಲಾಜೆ (ಅರಳು), ಬಣ್ಣವುರ
(ತೊಡೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಬಣ್ಣ), ರನ್ನದ (ಕೆಂಪಿನ) ತಂಪಾದ ಸೊಡರು
(ದೀಪ), ಮಲಯಜ(ಚಂ೨ದನ), ಕಸ್ತೂರಿ, ಕಾಶ್ಮೀರ (ಕೇಸರಿ) ಎಂಬ
ಇವುಗಳಿಂದ ತೆಕ್ಕನೆ (ದಟ್ಟಿ ವಾಗಿ) ಶೀವಿ (ತುಂಬಿ), ಪೊನ"(ಚಿನ್ನದ)
ಪರಿಯಣಂ (ಹರಿವಾಣ, ದೊಡ್ಡ ತಟ್ಟಿ) ಆ ಸದ್ಮ (ವಿವಾಹಗೃಹ)ದಲ್ಲಿ
ಚಿಲುವಾಯಿತು.

ವರನ ಮಂಗಳಾಚಾರ
೧
ಆ (ವಿವಾಹ) ಮಹೋತ್ಸವದಲ್ಲಿ ವನಮಾಲಿ(ಯಾದ ಕೃಷ್ಣನು)
ಮಜ್ಜನಶಾಲೆ(ಸ್ನಾನದ ಮನೆ)ಗೆ ಬಿಜಯಮಾಡಿ ಮಜ್ಜನಹೀಠವನ್ನು
ಅಲಂಕರಿಸಿದಾಗ

ನರನ ನುಂಗಳಾಲಾರೆ ೪೯

೧. ಉಗುರಿನ ಕೊನೆ ಸೋಕದಂತೆ ಉಗುರಿಸುವ (ಉಗುರಿನಿಂದ
ಸಿಕ್ಕು ಬಿಡಿಸುವ) ಓಜೆ(ಕ್ರಮ), ತರಂತರದಿಂ(ತೆರತೆರನಾಗಿ)ಶಿರೋಜಮಂ
(ತಲೆಗೂದಲನ್ನು) ನೆಗಪುವ (ಮೇಲೆತ್ತುವ) ಭಂಗಿ(ಠೀವಿ), ಬಿತ್ತರ
(ವಿಸ್ತಾರ)ದಿಂದ ಎತ್ತುವ ಕೆಂದಳದ(ಕೆಂಪಾದ ಅಂಗೈಯ) ಒಂದು
ಲಾಘವ(ಚಳಕ)--(ಇವು) ಸೊಗಯಿಸುತ್ತಿರುವಂತೆ (ಒಬ್ಬಳು) ಮೃಗ
ಮದಗಂಧಿ(ಕಸ್ಕೂರಿಯ ಸುವಾಸನೆಯ ಮೈಯವಳು) (ಕೃಷ್ಣನ) ಸಹಜ
ವಾದ ದಿವ್ಯಸುಗಂಧದ ಕೇಶಪಾಶಮಂ (ಉದ್ದವಾದ ತಲೆಗೂದಲಿಗೆ)
ಉಪಾಸಿತ ಚಂಪಕಗಂಧತೈಲಮಂ (ಸಂಪಗೆಯ ವಾಸನೆಯನ್ನು ಕಟ್ಟದ
ತೈಲವನ್ನು) ಪೂಸಿದಳು.

೨ (ಕುಪ್ಪ ಸದಿಂದ)ಬಿಗಿದ ಉತ್ತುಂಗ(ಮೇಲೆದ್ದ)ಕುಚಂ(ಮೊಲೆಯು)
ಕದಕ್ಕದಿಸೆ (ಭಾರದಿಂದ ಎದ್ದೆದ್ದು ಕುಣಿಯಲು), ಹಾರವು ತೂಗಾಡಲು,
ಕಣ್ಣಿನ ಚೆಲ್ಲಂ (ನಗೆಯ ನೋಟ) ಅಲ್ಲಿ ಉಗ್ಗ(ಉಕ್ಕಲು), ಪೊನ್‌
(ಚಿನ್ನದ) ಓಲೆ ಕದಂಸೆಂ (ಕೆನ್ನೆಯನ್ನು) ಅಪ್ಪಳಿಸಲು, ಮಧ್ಯಂ (ನಡುವು)
ಬಳುಕಲು, ಘರ್ಮ(ಬೆವರಿನ) ಅಂಬು (ನೀರು) ಕೈಮಿಗೆ (ಹೆಚ್ಚಾಗಲು),
ಯೋಷಿತ್‌ ಜನಂ (ಸ್ತ್ರೀಜನರು)--ಸುಹೃರ್ತಿಜನಂ (ಸ್ನೇಹಿತರು) ಮಂಗ
ಳಾಚಾರವನ್ನು ವಿರಚಿಸುವಪ್ಪರಲ್ಲಿ.-ಕಣ್ಗೊಂಡು (ದೃಷ್ಟಿಸಿ) ಜಗತ್ತಿನ
ಜನರಿಗೆ ಏಕವಿಭು( ಸ್ವಾಮಿ)ಯಾದೆ'(ಶ್ರಿೀೀಕೃಷ್ಣ ನನ್ನು)ಅಂದು ಮಜ್ಜನಂ
ಬುಗಿಸಿತ್ತು(ಸ್ಟಾನಮಾಡಿಸಿತು)

ಅನಂತರ, ನೈ ಪಧ್ಯ(ಅಲಂಕಾರಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವ) ನಿಲಯಕ್ಕೆ ಬಂದು,
ಅಲ್ಲಿ

೩. ಮನಸ್ಸನ್ನು ಅರಳಿಸುತ್ತಿರುವ ನವ(ಹೊಸ)ಪುಷ್ಪಗಳ ಸಮೃದ್ಧಿ
(ಯೂ) ವಸಂತ(ಕಾಲದ) ಚೂತ(ಮಾವಿನ) ನಂದನಂ (ತೋಟವು)
ಅಲರು(ಹೂಬಿಡು)ವಂತೆ (ಇರುವ) ಮಾಂಗಳಿಕ (ಮಂಗಲ ಸಂಬಂಧಿ
ಯಾದ) ಸಾರಥನ(ವೂ) ಥವಳ(ಬಿಳುಪಾದ) ಪ್ರಸಾಧನ (ಅಲಂಕಾ
ರವೂ) ತನಗೆ ಅಮರ್ದು (ಹೊಂದಿಕೊಂಡು) ಒಪ್ಪಲು--ತತ್‌ (ಆ)
ವಿಮಲ(ಸ್ವ ಚ್ಛವಾದ) ಮೌಕ್ತಿಕ (ಮುತ್ತಿನ) ಮಂಡನ (ಆಭರಣಗಳ)
ಕಾಂತಿಯ ಪೂರ(ಪ್ರವಾಹ)ದಿಂದ ಮುಕುಂದನು ಅಮೃತದ (ಹಾಲಿನ)

608 ಸಪ್ತಫಹಿ

ಅಬ್ಬಿ ಯೊಳ್‌ (ಸಮುದ್ರದಲ್ಲಿ) ಇರುವ ನಿಜ (ತನ್ನ) ಆದಿಮೂರ್ತಿಯನ್ನು
ನೆನೆಯಿಸಿದಂ (ಜ್ಞಾಸಕಕ್ಕೆ ತಂದನು)
೨

ಆಗ ಪಂಚರತ್ನ(ಗಳನ್ನು) ಗರ್ಭ(ಒಳಗಡೆ ಉಳ್ಳದ್ದೂ) ವಿವಿಧವಾದ
ಓಷಧಿ(ಗಳಿಂದ) ಸಂದರ್ಭ (ಕೂಡಿದ್ದೂ ಆದ) ಶಾತಕುಂಭ (ಚಿನ್ನದ)
ಕುಂಭ (ಕೊಡಗಳಲ್ಲಿ) ಸಂಭೃತ(ತುಂಬಿದ್ದ) ಮಂಗಳಜಲಗಳಿಂದ ಮಿಸಿಸೆ
(ಸ್ಪಾ ನಮಾಡಿಸಲು), (ವರನು) ಮಿಂದು (ಸ್ತಾನಮಾಡಿ), ಅಲಂಕಾರ
ಮಂದಿರಕ್ಕೆ ಬಂದು, ನೆರೆಯೆ (ತುಂಬಾ) ಕೈಗೆಯ್ಯೆ (ಅಲಂಕರಿಸಲು)

೪ (ಅರಿಸಿನದ) ಕರೆ (ಗುರುತಿನಿಂದ) ಬೆರಸಿದ (ಕೂಡಿದ) ಹೊಸ
ದುಕೂಲ (ಪಟ್ಟೆ ವಸ್ತ್ರ)ದ ತೆರಳ್ಳೆ ನೆತ್ತ (ಮಡಿಕೆ ಹಿಡಿದ) ಉಡೆ(ಛಧೋತ್ರವು)
ಹಟತ್‌ (ಚಿನ್ನದ) ಕಟಸೂತ್ರ(ಉಡಿದಾರ)ದ ಪರಿಸ್ಫುರಿತದೊಳಂ
(ಪ್ರಕಾಶದಿಂದಲೂ) ಕಟ್ಟಿದ ಪೊನ್ನ (ಚಿನ್ನದ) ಸುರಿಗೆಯೊಳಂ (ಕತ್ತಿ
ಯಿಂದಲೂ)ಜನವನ್ನು ಏನು ಮನಂಗೊಳಿಸಿದುದೋ (ಆಕರ್ಹಿಸಿತೋ!)

೫. ತರಳತರ (ತುಂಬ ಮಿನುಗುವ) ವೃತ್ತ (ಗುಂಡಾದ) ಮೌಕ್ತಿಕ
(ಮುತ್ತಿನ) ಪರಿಕರಂ (ಜೋಡಣೆಯಿಂದ) ಏಕಾಂತಕಾಂತಂ (ಕೇವಲ
ಸುಂದರವಾದ) ಎಕ್ಕಾವಳಿ (ಒಂದೆಳೆ ಸರವು) ಕಂಧರ (ಕುತ್ತಿಗೆ)ಯಲ್ಲಿ
ಅಮರ್ದು (ನೇರಿಕೊಂಡು) ಎಸೆಯಲು--(ಆ ವರನ) ಮುಖಚಂದ್ರವು
ಸರಿವೇಸಂಗೊಂಡ (ಸುತ್ತಲೂ ಬೆಳಕಿನ ಪ್ರಭಾವಳಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ)
ಚಂದ್ರನನ್ನು ಹೋಲಿತು.

೬. "ಹಿಮವದ್ಗಿರಿಯ ಕಟಕ(ತಪ್ಪಲುಭಾಗ)ದಿಂದ ಒಗೆ(ಹುಟ್ಟು)ವ
ಅಮರಸರಿತ್‌ (ದೇವನದಿಯಾದ ಗಂಗೆಯ) ಸ್ರೋತಂ(ಪ್ರವಾಹೆ)'ಎಂಬ.
ಮಾತನ್ನು ಪಡೆದು, ಹಿಮಶೈ ಲದ ಶಿಲೆಯಂತೆ ವಿಶಾಲವಾದ (ಆ ವರನ)
ವಕ್ಷಃಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಹಿಮ(ದಂತೆ) ಗೌರ(ಬಿಳುಪಾದ) ಹಾರವು ಏಂ (ಏನು
ಲಕ್ಷಣವಾಗಿ) ಎಸೆಯಿತೊ (ಕಂಗೊಳಿಸಿತೊ!)

೭. "ಶ್ರೀಮತಿಯ ಮನಸ್ಸನ್ನು ಎರಗಿಸಲು (ಒಲಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು) ಈ
ಮಣಿಮಯವಾದ ಮಕುಟ (ಕಿರೀಟವು) ಆಗಳುಂ (ಯಾವಾಗಲೂ)
ಸಾಲುವುದೇ? ತತ್‌(ಆ) ಕೋಮಲೆ ಮುಳಿದಿರೆ (ಕೋಪಿಸಿಕೊಂಡಿರು

ನಧುನಿನ ಮಂಗಳಾಲಂಕಾರ ೧೦೧

ವಾಗ) ತಿಳಿಪಲೈ'(ಕೋಪವನ್ನು ತಿಳಿಸುವುದಕ್ಕೆ) ಈ ಮಕುಟ(ಕಿರೀಟ)ನೆ
ಸಾಲ್ಲುಂ (ಸಮರ್ಥವು)' ಎನ್ಸ್ಟಿಸುವಂತೆ (ಅವನು ಧರಿಸಿದ) ಮಕುಟವು
ಆರ್ತುದು (ಸಮರ್ಥವಾಯಿತು)

೮. ಕೇಯೂರ (ತೋಳಬಂದಿ) ಕಟಕ (ಕಡಗ ಇವುಗಳ) ಸಮಿತಿ
(ಮೊತ್ತವು) ಯುಗ (ನೊಗದಂತೆ) ಆಯತ (ಉದ್ದವಾದ) ಬಾಹು
(ತೋಳು)ಗಳಿಂದ ಉನ್ಮಿಷತ್‌ (ತೆರದಿಟ್ಟ) ರತ್ನ ಮತ್ತು ಹಟತ್‌
(ಚಿನ್ನದ) ಛಾಯೆಯಿಂದ ದೇಹದ ಛಭಾಯೆ(ಕಾಂತಿ)ಯನ್ನೂ ಮುಸುಕಿ
ಪುದಿಯೆ (ತುಂಬಿಬಿಡಲು), (ಆ ವರನು) ರತ್ನದ ತರು(ಮೆರ)ವನ್ನು
ಹೋಲಿದನು.

೯. ಇದು ಮೆನಸಿಜ(ಮನ್ಮಥ)ನ ಅಂಗನಾಜನ (ಸ್ತ್ರೀಯರನ್ನು)
ವಶೀಕರಣ (ವಶಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ) ಓಷಧ (ಮೂಲಿಕೆ), (ಇದು) ಅಂಗ
ಜನ (ಮನ್ಮಥ)ನ ಅಂಬಿನ (ಬಾಣದ) ಮದಶಕ್ತಿ, (ಇದು) ಮನ್ಮಥನ
ಮೋಹನ ಯಂತ್ರ ಅಪ್ಪುದು (ಆಗುತ್ತದೆ, ಹೌದು;) ಅಲ್ಲದಂದು (ಹಾಗಿ
ಲ್ಲದಿದ್ದರೆ), ಇನಿತುವರಂ (ಇಷ್ಟರಮಟ್ಟಿಗೆ) ಮನಂಗೊಳಿಸದು (ಮೆಚ್ಚಿಕೆ
ಯಾಗದು)--ಎಂಬಿನಂ (ಎನ್ನುವಂತೆ) ವಜ್ರಜಂಘನ ಉಜ್ಜ್ವಲವಾದ
ಮಂಗಳಪ್ರ ಸಾಧನ(ಅಲಂಕಾರ)ವೇ ಮನೋಜ (ಮನ್ಮಥನೆಂಬ) ರಾಜನ
ಜಯ(ಕೈ) ಸಾಧನವಾಯಿತು.

ವಧುವಿನ ಮಂಗಳಾಲಂಕಾರ

೧

ಅನ್ನೆಗಂ (ಅಷ್ಟರಲ್ಲಿ) ಇತ್ತ--

೧. ಮಂಗಳ ಪಟಿಹೆ (ತಂಬಟೆಗಳ) ಸ್ವನ(ಧ್ವನಿ)ಯು ದಿಕ್ಕುಗಳ
ದಡವನ್ನು ಪಳಂಜೆ (ಹೋಗಿತಾಗಲು), ಮಂಗಳಗಾಯಕರ ಗೀತಗಳ
ನಿಸ್ವನವು (ದಿಕ್ತಟವನ್ನು) ಪುದಿಯೆ (ತುಂಬಲು), ವಿಲಾಸವತಿಯಾದ
ಸೀತೆಗೆ ವಿವಾಹೆ(ದಲ್ಲಿ) ಮುಖ್ಯ ಮಂಗಳ(ವಾದ) ಸವನ (ಅಭಿಷೇಕವು)
ಮಳಯಜ (ಚಂದನದಿಂದ) ಮಿಶ್ರ (ಬೆರೆತ) ತೀರ್ಥ (ಸವಿತ್ರಕ್ಷೇತ್ರದ)
ಜಲದ ಧಾರೆಗಳಿಂದಲೂ ಶಶಿಕಾಂತ (ಚಂದ್ರಕಾಂತಶಿಲೆಯಿಂದ ಮಾಡಿದ)

೧೦೨ ಸಪ್ತಪದಿ

ಮಂಗಲ ಕಲಶ(ಗಳ) ಅಂಶು (ಕಿರಣಗಳ) ಧಾರೆಗಳಿಂದಲೂ ಇರ್ಮಡಿ
ಸಿತ್ತು (ಎರಡರಷ್ಟಾ ಯಿತು)

೨ ಮಲಯಜ (ಚಂದನದ) ಹಿಮ (ತಂಪಾದ) ಕರ್ದಮ (ಕೆಸರಿ
ನಿಂದ) ಕಲಿಲ (ಕೂಡಿದ) ಸಲಿಲ (ನೀರಿನಿಂದ) ಸವನ (ಅಭಿಷೇಕವಾ
ಗುವ) ಉತ್ಸವ(ಕಾಲ)ದಲ್ಲಿ--ಮೃಗ (ಜಿಂಕೆಯಂತೆ) ನೇತ್ರ (ಕಣ್ಣು
ಗಳುಳ್ಳ ಆ ಸೀತೆ), ಹಿಮಕೆರಣಮಾಲೆ (ಬೆಳುದಿಂಗಳು) ಮುಸುಕಿದ
ಕುಮುದಿನಿ(ಕನ್ನೈದಿಲೆ)ಯ ಬೆಡಗು ತನಗೆ ಪುದುವು (ಉಂಟಾಯಿತು)
ಎಂಬಂತೆ, ಮನಂಗೊಂಡಳ್‌ (ಆಕರ್ಷಕವಾಗಿ ತೋರಿದಳು )

ಆ ಮಂಗಲ ಸವನ (ಸ್ನಾನ) ಸಮಯದ ಅನಂತರ ಜಾನಕಿ ನೀರಾ
ಜನ (ದೀಪದಂತೆ) ವಿರಾಜಮಾನೆ (ಹೊಳೆಯುವವಳು) ಧಾರಾನಿಲ
ಯದ ಜಲಯಂತ್ರದ ಪುತ್ರಿಕೆ(ಬೊಂಬೆ)ಯಂತೆ ನಯನ (ಕಣ್ಣಿನ)
ಪುತ್ರಿಕೆ(ಬೊಂಬೆ)ಗೆ ಮಣಿಭೂಷಣವೆನ್ಸಿಸಿ, ಪಳಿಕ (ಸ್ಪಟಿಕದ) ಸಟ್ಟದ
ಮಣೆ (ತನ್ನ) ಕೇಸಡಿಯ (ಕೆಂಪಾದ ಅಂಗಾಲಿನ) ಕೆಂಪಿನಿಂದ ಆರುಣ
(ಕೆಂಪಿನ) ಮಣಿಗಳನ್ನು ಒಟ್ಟೈಸೆ (ಕೂಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವಂತೆ) ಮೆಟ್ಟಿ ನಿಲ್ಲು
ವುದೂ; ಆ ನಿತಂಬಿನಿ(ಕನ್ಯ)ಯ ನಿತಂಬಸೂತ್ರ(ಉಡಿದಾರ)ದಲ್ಲಿ
ತೊಡರಿಸಿದ ತೋರ (ಗಾತ್ರವಾದ) ಮುತ್ತುಗಳಂತೆಯೂ, ಆ ವೃತ್ತ
(ಗುಂಡಾದ) ಕುಜೆಯ (ಮೊಲೆಯಿರುವವಳ) ಕುಚಕಲಶದಲ್ಲಿ ಒಸರು
(ತೊಟ್ಟಿ ಕ್ಕು)ವ ಲಾವಣ್ಯರಸದ ಬಿಂದು(ಹೆನಿ)ಗಳಂತೆಯೂ, ಆ ಕನಕ
(ಚಿನ್ನದ) ಕೇತಕೀ (ತಾಳೆಯ ಹೂವಿನ) ದಳ(ದಂತೆ) ನಖವುಳ್ಳವಳ
ನಖಮುಖ(ಉಗುರುಕೊನೆ)ಯಲ್ಲಿ ಉಣ್ಮುವ (ಉಕ್ಕುವ) ಮಯೂಖ
(ಕರಣಗಳ) ಮಂಜರಿ (ಗೊಂಚಲು) ಎಂಬಂತೆಯೂ, ಆ ಚಲ (ಅಲು
ಗಾಡುವ) ಅಳಕೆ (ಮುಂಗುರುಳು ಉಳ್ಳವಳ) ಅಳಕವಲ್ಲರಿ (ಮುಂಗುರು
ಳಿನ ಗೊಂಚಲು) ಅದರಲ್ಲಿ ಬೆಳರ್ತ (ಬೆಳ್ಳಗೆ ಬಿಟ್ಟ) ಬಿರಿ (ಅರಳಿದ)
ಮುಗುಳ್‌ (ಮೊಗ್ಗಿನ)ಹಾಗೆಯೂ ಒಂದೊಂದೇ ಜಲಬಿಂದು ಬಿಡುತಿ
ರ್ಪುದುಂ (ಬೀಳುತ್ತಿರಲಾಗಿ)

೩. ಆಗ(ಳ್‌) ವಾರಾಂಗನೆಯರ್‌ (ಪರಿವಾರದವರು) ಮಣಿಶಲಾಕೆ
(ಕೆಂಪು ರತ್ನದ ಸಲಾಕೆ)ಯನ್ನು ನೀರಂಜಿಸು(ಬೆಳಗು)ವಂತೆ ಆ ರಮಣಿ

ವಧುವಿನ ಮುಂಗಳಾಲಂಕಾರೆ ೧೦೩,

(ಯಾದ ಸೀತೆ)ಯ ತನುಲತೆಯಿಂ (ಬಳ್ಳಿ ಯಂಕೆ ತೆಳ್ಳಗಿರುವ ಮೈ ಯಿಂದ)
ವಾರಿ (ನೀರಿನ) ಕಣ (ಹನಿಗಳ) ಪ್ರಚಯ(ಸಮೂಹೆ)ವನ್ನು ದುಕೂಲ
(ದಿವ್ಯ ವಸ್ತ್ರದ) ಅಂಚಲದಿಂ (ಸೆರಗಿನಿಂದ) ತೊಡೆದರು.

೪. ನಗೆ(ಯಿಂದ ಕೂಡಿದ) ಕಣ್ಣು ವಿಲಾಸವನ್ನು ಸೂಸೆ (ಚೆಲ್ಲಲು),
ನಗೆಯ ಮುಖವು ಲಾವಣ್ಯವನ್ನು ಬೀರಲ್ಕು ಕಚಬಂಧಮಂ (ತಲೆ
ಗೂದಲಿನ ಗಂಟನ್ನು) ಸಾವಗಿಸುತ್ತುಂ (ಸವರಿಸುತ್ತಾ), ಶಿಥಿಲ (ಸಡಿಲ
ವಾದ) ನೀವೀಬಂಧಮಂ (ನಡುವಿನ ಸೀರೆಯ ಗಂಟನ್ನು) ಕಾಂಚಿ
ಯೊಳ್‌ (ಒಡ್ಯಾಣದಿಂದ) ತೆಗೆಯುತ್ತುಂ (ಬಿಗಿಮಾಡುತ್ತಾ), ಬಾಹಾ
ಲತಾಂದೋಳನಂ (ಉಯ್ಯಾಲೆಯಂತೆ ತೂಗುವ ಬಳ್ಳಿಯಂದದ ಆ
ಬಾಹುಗಳು) ಸ್ಮರಮಂತ್ರದೇವತೆಯ ಹಾಗೆ (ನೋಡಿದವರ) ಬಗೆಯಂ
(ಮನಸ್ಸನ್ನು) ಬಲ್‌ (ಗಾಢವಾಗಿ) ಸೆರೆಗೆಯ್ಯಲು- ಬಾಲೆ(ಯಾದ
ಸೀತೆ) ಲೀಲೆ(ಯಿಂದ) ಪದನ್ಯ್ಯಸ (ಹೆಜ್ಜೆಯಿಡುವುದನ್ನು) ಮೆರೆದಳು.

ಹಾಗೆ ಬಂದು, ಚೆಂಬೊನ್ನ (ಕೆಂಪು ಚಿನ್ನದ) ಕನ್ನೆಮಾಡ (ಕನ್ಯಾಂ
ತಃಪುರ)ದ ಮುಖಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಇಕ್ಕಿದ ಮುತ್ತಿನ ಬಿತ್ತರಿಕೆ (ವಿಶಾಲವಾದ
ನೀಠ) ಅದರಲ್ಲಿ ಕುಳ್ಳಿ ರಲಾಗಿ; ಮೇಳದ (ಸೇವೆಯ) ಅಂಗನೆ (ಸ್ರೀ)
ಯರು ಮಂಗಳಪಸದನಂಗೊಳಿಸಲ್‌ (ಅಲಂಕಾರಮಾಡಲು) ಅವಸರಂ
(ಅವಕಾಶವನ್ನು) ಪಡೆದು, ವಿಚಿತ್ರವಾದ ಚೀನಾ (ರೇಷ್ಮೆಯ) ಅಂಬರ
(ವಸ್ತ್ರ)ವನ್ನು ನಿರಿಹಿಡಿದು ಉಡಿಸಿ, ಕೆಂಪು ತಾವರೆಯನ್ನು ಎಳೆಯ
ಬಿಸಿಲು ಎಳಸಿ (ಬಯಸಿ)ದ ಅಂದಂ (ರೀತಿ ಆಗುವಂತೆ ಲಾಕ್ಸಾ (ಅರ
ಗಿನ) ರಸದಿಂದ ಅಡಿ (ಹೆಜ್ಜೆ)ಯನ್ನು ಊಡಿಯುಂ (ಬಳಿದೂ), ಚರೆಣ
(ಕಾಲಿನ) ನಖ (ಉಗುರು)ಗಳೆಂಬ ಚಂದ್ರಮಾಲೆಗೆ ನಕ್ಷತ್ರಮಾಲೆ
ಯನ್ನು ಓಲಗಿಸು (ಸುತ್ತಲೂ ಇಡು)ವಂತೆ ಮುಕ್ತಾಫಲ (ಮುತ್ತು
ಗಳಿಂದಾದ) ನೂಪುರ (ಕಾಲುಗೆಜ್ಜೆ) ಅದನ್ನು ತೊಡಿಸಿಯೂ, ಪುಳಿನ
ವಳಯ (ಮರಳಿನ ಗುಪ್ಪೆ) ಅದನ್ನು ಹೊಂದಾವರೆಯ ಬಳ್ಳಿ ಓಳಸಿದಂತೆ
`ಿತಂಬವಲಯ (ಗುಂಡಾಗಿರುವ ಹಿಂಭಾಗದ ಪ್ರದೇಶ)ದಲ್ಲಿ ಮಣಿ
ಮೇಖಲೆಯಂ (ರತ್ನದ ಒಡ್ಯಾಣವನ್ನು) ತೊಡರಿಸಿಯೂ, ಮದನನ
ಮದ(ದ) ರದನಿ (ಹೆಣ್ಣಾನೆ)ಯ ರದನದೊಳ್‌ (ಕೊಂಬಿಗೆ) ಕೀರ್ತಿ

೧೦೪ ಸಪ್ತ ಸದಿ

ಮುಖಮಂ (ಲೋಹದ ಗವುಸನ್ನು) ಕೀಲಿಸುವಂತೆ ಶತಪತ್ರಭಂಗ
(ತಾವರೆ ದಳಗಳನ್ನು ಬಿಡಿಸಿದಂತಿರುವ ಆಭರಣನಿಶೇಷ)ನನ್ನು ತುಂಗ
(ಉಬ್ಬಿದ) ಸ್ತನ (ಮೊಲೆಗಳ) ಆಭೋಗ (ವಿಸ್ತಾರ)ದಲ್ಲಿ ಸಂಗಳಿಸಿಯುಂ
(ಸಿಕ್ಕಿಸಿಯೂ), ಪೀವರ (ಗಾತ್ರವಾದ) ಪಯೋಧರಮಂಡಲಕ್ಕೆ
(ಗುಂಡಾದ ಮೊಲೆಗಳಿಗೆ) ಪರಿವೇಷ(ಪ್ರಭಾಮುಂಡಲ)ನನ್ನು ಸಡೆಯು
ವಂತೆ ಪಂಚರತ್ನದ ಬಣ್ಣ ಸರವನ್ನು ಕೂರಳಲ್ಲಿ ಇಕ್ಕೆಯೂ, ಬಾಹು
(ಗಳೆಂಬ) ಲತೆ(ಬಳ್ಳಿ)ಯ ಬಿಳಲಿನಂತೆ ರತ್ನಗಳ ಕಾಂತಿ ಕವಲುಹರಿಯುವ
ಮಟ್ಟಿಗೆ ಅಂಗದ (ತೋಳುಬಂದಿ) ಅದನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿ (ಜೋಡಿಸಿ)ಯೂ,
ಶಿರೀಸ(ಪುಷ್ಪ)ದ ಬಾಸಿಗವನ್ನು ಭೃಂಗ(ದುಂಬಿ)ಗಳ ಮಾಲೆ ಬಳಸು
ವಂತೆ ನಳಿ (ಕೋಮಲವಾದ) ತೋಳುಗಳಲ್ಲಿ ಸಜ್ಜೆಯ ನಿಂಡು (ಗಟ್ಟಿ)
ಕಂಕಣವನ್ನು ಏರಿಸಿಯೂ, ನನೆಗಣೆಗೆ (ಮೊಗ್ಗಿನ ಬಾಣಕ್ಕೆ) ಗರಿಯನ್ನು
ಕಟ್ಟುವಂತೆ ಅಂಗುಲಿ (ಬೆರಳು)ಗಳಲ್ಲಿ ರತ್ನದ ಮುದ್ರಿಕೆಯಂ (ಉಂಗುರ
ವನ್ನು) ಮುದ್ರಿಸಿಯೂ, ಸ್ಮರವಶೀಕರಣಯಂತ್ರವನ್ನು ಬರೆಯುವಂತೆ
ಕಪೋಲತಳದೊಳ್‌ (ಹಣೆಗೆನ್ನೆಯಲ್ಲಿ) ಮಕರಿಕಾಪತ್ರ(ಎಲೆಯ ಬಳ್ಳಿಯ
ಆಕಾರವನ್ನು) ಬರೆದೂ, ಹೊಸ ಮಸೆ(ಸಾಣೆ)ಯನ್ನುಳ್ಳ ಹೂವಿನ ಕಣೆಗೆ
(ಬಾಣಕ್ಕೆ) ಪೊಗರಂ (ಕಾಂತಿಯನ್ನು) ಪಡೆಯುವಂತೆ ನಗೆಯ ಕಣ್ಣು
ಗಳಲ್ಲಿ ಅಂಜನಮಂ (ಕಾಡಿಗೆಯನ್ನು) ಅಣೈೆಗೆಯ್ದು ೦ (ಹಚ್ಚಿಯೂ),
ಕರ್ಣಾಂತ (ಕಿವಿಯ ಕೊನೆಯವರೆಗೂ) ವಿಶ್ರಾಂತ (ಹೋಗಿ ನಿಂತ)
ವಿಲೋಚನದೊಳ್‌ (ದೊಡ್ಡೆ ಕಣ್ಣುಗಳಲ್ಲಿ) ಪಡಿ(ಪ್ರತಿಯಾದದ್ದನ್ನು)
ಇಟ್ಟು ನೋಡುವಂತೆ ಕಿವಿಯಲ್ಲಿ ಅವತಂಸ (ಕಿವಿಗೆ ಒಡವೆಯಾಗಿ)
ಉತ್ರಲಮಂ (ಕನ್ನೈದಿಲೆಯನ್ನು) ತೊಡರಿಸಿಯೂ---

೫. ಉಗುರುಗಳ ಕಾಂತಿಯಿಂದ ಅಳಕ (ಮುಂಗುರುಳುಗಳೆಂಬ)
ಬಳ್ಳಿಗೆ ನೀರನ್ನು ತಳಿ(ಚಿಮುಕಿಸು)ವ ಹಾಗೆ ಮೆಲ್ಲಮೆಲ್ಲನೆ ತಲೆಯ
(ಕೂದಲನ್ನು) ಪಿಕ್ಕಿ (ಬಿಡಿಸಿ); ಚಂದ್ರನ ಕಿರಣಗಳನ್ನು ರಾಹು ಆಗಲೆ
ನುಂಗಿ, ಮತ್ತೆ ಉಗುಳುತ್ತದೆ ಎನ್ನುವಂತೆ ಬಾಲೆಯ ಸೋರ್‌ (ಉದ್ದ
ವಾದ) ಮುಡಿಯನ್ನು (ಹೂಗಳಿಂದ) ಮುಡಿಸಿ; ನೆರೆಗೆ (ಚಂದ್ರನಿಗೆ)
ನುಣುಪಾದ (ಕರಿಯ) ಗೆರೆಯನ್ನು ಪಡೆವಂತೆ (ಹೊಂದಿಸುವ ಹಾಗೆ)

ವಧುವಿನ ಮೆಂಗಳಾಲಂಕಾರ ೧೦೫

ಲಲಾಟದೊಳ್‌ (ಹಣೆಯಲ್ಲಿ) ಮೃಗಮದ (ಕಸ್ತೂರಿಯ) ಬಿಂದುವಂ
(ಚುಕ್ಕಿ ಯನ್ನು) ತಿದ್ದಿ ದರು.

ಆಗ ಆಕೆಯ ಮಂಗಳ ಪಸದನ(ಪ್ರಸಾಧನ, ಅಲಂಕಾರ)ವೇ ತನಗೆ
ವೀರ(ದ) ಪಸದನ (ಅಲಂಕಾರ)ನಾಗಲು

೬ 4 ಬಾಲೆಯ ಕಡೆಗಣ್ಣಿನ ನೋಟವೆ ಸಾಲದೆ? ನನೆ (ಮೊಗಿ ನ)
ಕಣೆ(ಬಾಣ)ಗಳು ಏವುವು (ಏನು ಮಾಡುತ್ತವೆ?) ಎಂದು ಮನೋ
ಜನು “ಶೂಲಿಯ (ಈಶ್ವರನ) ನೊಸಲ (ಹಣೆಯ) ಉರಿಗಣ್ಣು ನೀಲಿಯ
(ನವಿಲುಗರಿಯ) ಕಣ್ಣು ಎಂಬುವನು ಯಾವನು ನನಗೆ ಇದಿರು!”
ಎಂಬನು.

೭. ಮನಸಿಜನ್‌ (ಮನ್ಮಥ) ಎಂಬುದು, ರತಿ ಎಂಬುದು ಕಬ್ಬಿನ
ಬಿಲ್ಲು ಎಂಬುದು ಕುಸುಮ (ಹೂವಿನ) ಬಾಣ ಎಂಬುದು, ಕೋಗಿಲೆಯ

ಸ್ವನ(ಧ್ವನಿ) ಎಂಬುದು, ಮಧುಕರ (ದುಂಬಿಗಳ) ರುಂಕೃತ(ರೆುಂಕಾರ)
ಎಂಬುದು--(ಇವೆಲ್ಲಾ) ಸೀತೆಯ ಪಸದನ(ಅಲಂಕಾರ)ಕ್ಕೆ ಪರ್ಯಾಯ
(ಸಮಾನವಾದ ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಹೆಸರುಗಳು.)

೮. ತೊಡವು(ಆಭರಣ)ಗಳು ಈ ಸರೋಜದಳ(ದಂತೆ) ನೇತ್ರವುಳ್ಳ
ವಳ ಮೈಯ ಬೆಳಗಿಂದೆ (ಕಾಂತಿಯಿಂದ) ಉಪಾಶ್ರಯ (ಸಹಾಯ)
ಪಡೆದುವು. ನೋಡುವವರು ಉಮ್ಮಳಿಸು(ವ್ಯಥೆಪಡು)ದಂತೆ (ತೊಟ್ಟಿ ಆ)
ರತ್ನದ ವಿಭೂಷಣಗಳು (ತಾವು ತಾವು) ಇದ್ದ ಎಡೆಯ (ಅಂಗಾಂಗಗಳ)
ವಿಲಾಸವನ್ನು ಮರೆಮಾಡಿಬಿಡುತ್ತನೆ ಎನ್ನುವಂತೆ, ತೊಡವು (ಆಭರಣ)
ಆಕೆಗೆ ಒಪ್ಪಮಂ (ಶೋಭೆಯನ್ನು) ಸಡೆನ (ಉಂಟುಮಾಡುವ) ಎಡೆಗೆ
(ಸಂದರ್ಭಕ್ಕೆ) ಅಲ್ಲ. [ಹಾಗಾದರೆ ಆಭರಣಗಳನ್ನು ತೊಡಿಸಿದ್ದು
ಆದರೂ ಏಕೆ ?] (ಏಕೆಂದರೆ) ವಧುವಿಗೆ ಭೂಷಣವು ಮಂಗಳಕ್ಕೆ ಕಾರಣ
ವಲ್ಲವೇ!

೨

ಆಗ್ರ "ಕೂಸನ್ನು ನೆರಿಯೆ (ಸಮೃದ್ಧಿಯಾಗಿ) ಕೈಗೆಯ್ಸಿಂ (ಅಲಂಕಾರ
ಮಾಡಿಸಿರಿ' ಎಂದು ಅಂತಃಪುರದ ಪುರಂದ್ರಿಯರಂ (ಹೆಂಗುಸರನ್ನು)
ಕರೆದು ಹೇಳಲಾಗಿ; (ಅವರು) "ಹಾಗೇ ಮಾಡುತ್ತೇವೆ' ಎಂದು

೧೦೬ ಸಪ್ತಪದಿ

೯. "ಈ ಹೊತ್ತಿಗೆ, ಈ ಖುತುವಿಗೆ ಈ ಪಸದನ(ಆಲಂಕಾರ); ಇಂತು
ಟಪ್ಪ (ಹೀಗಾದ) ಮೈಯ ಬಣ್ಣಕ್ಕೆ ಇಂತು (ಹೀಗೆ) ಈ ಹೂವಿನಲ್ಲಿ ಈ
ತುಡುಗೆಯಲ್ಲಿ ಈ ಹುಟ್ಟಿಗೆ ಒಳ್ಳೆಯಬೆಡಗನ್ನುಪಡೆದು ಕಂಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ.”

ಎಂದು ನೆರೆಯೆ (ಸಮೃದ್ಧವಾಗಿ) ಪಸದನಂಗೊಳಿಸಿ (ಅಲಂಕಾರ
ಮಾಡಿ) --

೧೦ “ಹಾರವನ್ನು ತೊಡಿಸದ(ಯೇ) ಮೊಲೆಯ ಬಿಣ್ಬಿನೊಳಂ
(ಗಾತ್ರದಿಂದಲೇ) ನಡು ಬಳುಕುತ್ತಿದೆ! ನಿತಂಬದ (ನಡುವಿನ ಕೆಳಗಿನ
ಹಿಂಭಾಗಗಳ) ಬಿಣ್ಣಿ ನೊಳ್‌ (ಗಾತ್ರದ ಭಾರದಿಂದ) ತೊಡೆ ಈ (ಇದೋ)
ನಡುಗುವುವು ಅಲ್ಲವೇ! ಅಕ್ಕ, ಏವುದು (ಏನು ಪ್ರಯೋಜನ), ಪೋ,
ಕಟಸೂತ್ರ (ನಡುವಿನ ದಾರ)ವನ್ನು (ಬಿಟ್ಟು)ಬಿಡು. ಪದಾಂಬುರುಹಕ್ಕೆ
(ತಾವರೆಯಂಥ ಕಾಲುಗಳಿಗೆ) ತೊಡೆಯ ಬಿಣ್ಣು (ಗಾತ್ರ, ಭಾರ) ತಿಣ್ಣಂ
(ಅತಿಯಾಯಿತು!) ನೂಪುರ (ಕಾಲುಗೆಜ್ಜೆ) ಅದನ್ನು ಏನು ತೊಡಿಸು
ವುದು, ಅಕ್ಕ? (ಇವಳಿಗೆ) ಈ ತೊಡವು ಏವುದೊ (ಏನು ಶೋಭೆ ಕೊಡು
ತ್ತದೊ?) (ಇವಳ) ರೂಪೇ ಸಾಲದೇ?

ಎಂದು ಎಂದು ಒಬ್ಬೊಬ್ಬರೂ ಆಕೆಯ ರೂಪವನ್ನು ವಕ್ರೋಕ್ತಿ
ಯೊಳ್‌ (ನೇರವಾಗಿ ಹೇಳದೆ, ಮುಚ್ಚಿ ಹೇಳುತ್ತಾ) ಹೊಗಳಿ, ಮಂಗಳ
ಪಸದನ(ಅಲಂಕಾರ)ವನ್ನು ಇಕ್ಕೆ ಯೂ, ಹೊಸಮದವಳಿಗೆ ಆದುದರಿಂದ
ತೊಡಿಸಲೇಬೇಕು ಎಂದು ನೆರೆಯೆ (ಸಮೃದ್ಧವಾಗಿ) ಪಸದನಂಗೊಳಿಸೆ
(ಅಲಂಕರಿಸಲು)

೧೧. (ಮದನ (ಮನ್ಮಥ)ನ ಬಾಳ್‌ (ಖಡ್ಗ) ಮಸೆದುದು (ಹರಿತವಾ
ಯಿತು). ಕಾಮನ ಅಂಬು (ಬಾಣ) ಕೂರ್‌ಮಸೆದುದು (ಮತ್ತೂ ಹರಿತ
ವಾಯಿತು.) ಕುಸುಮಾಸ್ತ್ರ (ಹೂವಿನ ಬಾಣವುಳ್ಳ ಮನ್ಮಥ)ನ ಚಕ್ರ
ವಿದು ಬಾಯ್ಲೂ ಡಿ(ಹೊಸ ಹಲ್ಲುಗಳನ್ನು ಹಡೆಯಿ)ತು'--ಎಂಬ ಎಸಕ
(ಉದ್ಯೋಗ)ವನ್ನು ದ್ರೌಪದಿಯ ಪಸದನ(ಅಲಂಕಾರ)ವು ಪಡೆಯಿತು.

೩

೧೨. (ಭರತೇಶನ ತಂಗಿಯರಾದ) ಗಂಗಾದೇವಿ ಸಿಂಧುದೇವಿಯರು

ಒದವಿ(ಒಂದಾಗಿ) ರಾಗದೊಳು(ಪ್ರೀತಿಯಿಂದ) ಅಣ್ಣ ನ ಒತ್ತಿಗೆ (ಹತ್ತಿರ)

ವಧುನಿನ ಮಂಗಳಾಲಂಕಾರ ೧೦೩

ಬಂದು, “ಮದುವೆಗೆ ಸಿಂಗರಿಸಿದ ಹೆಣ್ಣನ್ನು ನಾವು ನೋಡಿದರೆ ಆಗದೆ?”
ಎಂದು ಒಡನೆ (ಅವನ ಸಂಗಡ) ಎಂದರು

೧೩ (ಅದಕ್ಕೆ ಭರತನು) “ನಿಮ್ಮ ಅರ್ತಿ (ಅಸೆ) ಸಲ್ಲಲಿ.” ಎಂದು
(ಅವರನ್ನು) ಒಡನೆ (ಕೂಡಲೆ) ಬೀಳ್ಳೊಟ್ಟಿನು (ಕಳುಹಿಸಿಕೊಟ್ಟ ನು.)
(ಅವರೂ) ಆಗಲೇ ಹೋಗಿ ಆ (ಹೆಣ್ಣಿನ) ಗೃಹವನ್ನು ಹೊಕ್ಕರು. (ಅಲ್ಲಿ)
ಅತ್ತ(ಯಾದ ಯಶೋಭದ್ರಾ ಡೇವಿ) ಅಳಿಯನ ತಂಗಿಯರು ಎಯ್ತಂದರು
(ಬಂದರು) ಎಂದು ನಲಿದು ಸನ್ಮಾನ ಮಾಡಿದಳು.

೧೪ ಒಡನೆ ಸೇವಕಿಯರಿಂದ ಕಾಲು ತೊಳೆಯಿಸಿ, ನಿನಾಳಿ ಹಿಡಿಸಿ,
ಕುಳ್ಳಿರಲು (ನೀರವನ್ನು ಇಡಿಸಿ), “ಲೋಲನೇತ್ರೆಯರಿರಾ (ಚಂಚಲ
ವಾದ ಕಣ್ಣುಳ್ಳ ವರೇ), ಕುಳ್ಳಿರಿ.” (ಎಂದು) ಆಲೋಲೆ (ಸಂಭ್ರಮದಿಂದ
ಕೂಡಿದ) ಯಶೋಭದ್ರಾದೇವಿ ಎಂದಳು

೧೫. “ಇಲ್ಲಿ ಬೇಡ. ನಾವು ನನ್ಮು ಅತ್ತಿಗೆಯ ಒತ್ತಿನೊಳು (ಸಮೀಪ
ದಲ್ಲಿ) ಅಲ್ಲದೆ ಕುಳ್ಳಿರೆವು ಆಕೆ ಎಲ್ಲಿರುವಳು, ಈ ಕ್ಷಿಸ(ಕಾಣ)ಬೇಕು.?
ಎಂದು (ಅವರು) ಎನ್ನಲು; (ಆ ಅತ್ತೆಯು ಅವರನ್ನು) ಅರ್ರಿ(ಪ್ರೀತಿ)
ಯಿಂದ ಮಣಿ(ರತ್ತಖಚಿತವಾದ) ಮಾಡದ(ಉಪ್ಪರಿಗೆಯ) ಅಲ್ಲಿಗೆ ಏರಿಸಿ
(ಹತ್ತಿ ಸಿ)ದಳು.

೧೬. ಮೋಹೆನವನ್ನು ಸೂಸು(ಚೆಲ್ಲು) ನಂತಹ ಶೃಂಗಾರವನ್ನು
ತೊಟ್ಟು, ತನ್ನ ನಿಲಾಸಿನಿ(ಸಖಿ)ಯರ ಬಳಸಿನಲ್ಲಿ (ನಡುವೆ), ಪೂಸರಲನ
(ಹೂವಿನ ಬಾಣದ ಮನ್ಮಥನ) ಪುಣ್ಯದೇವತೆ(ಯಾದ ರತಿ)ಯಂತೆ ಇದ್ದ
ಭಾಸುರ (ಪ್ರಕಾಶಮಾನವಾದ) ಅಂಗಿಯ (ದೇಹವುಳ್ಳ ಆ ಸುಭದ್ರೆ
ಯನ್ನು) ಆಗ ಕಂಡರು.

೧೭ “ನಿನ್ನ ಅರಸನ ತಂಗಿಯರು ಬಂದರು. ಏಳಕ್ಕ, ಮನ್ನಿಸು
(ಉಪಚರಿಸು)? ಎಂದು ತಾಯಿ ಮಗಳ(ನ್ನು ಕುರಿತು) ಎಂದಳು.
ಚನ್ನೈ ಎದ್ದು, ಇದಿರಾಗಿ ಬಂದಳು. (ಮೂವರೂ) ಅನ್ಯೋನ್ಯವಾದ
ಪ್ರೇಮವು ನೆಡಲ್‌ (ಸ್ಥಿರಗೊಳ್ಳುವಂತೆ) ಆಲಿಂಗಿಸಿದರು.

೧೮. ಮೂವರೂ ಒಂದಾಗಿ ಕುಳಿತರು. ಯಶೋಭದ್ರಾದೇವಿ ಕೆಲ
(ಪಕ್ಕ)ದಲ್ಲಿ ಕುಳಿತಳು. ಸೇನೆಯ ನರಸುರಸತಿಯರು (ಮನುಷ್ಯರ

೧೦೪ ಸಪ್ತ ಪದಿ

ದೇವತೆಗಳ ಸ್ತ್ರೀಯರು) ಅಂದು ಆಗ (ಅವರೆನ್ನು) ಬಳಸಿ ಆ ವಿಭವ
ದಿಂದ ಇದ್ದರು.

೧೯. (ಗಂಗಾದೇವಿ ಸಿಂಧುದೇವಿಯರು) ಆಕೆಯ (ಸುಭದ್ರೆಯ)
ಹಾವಭಾವಗಳ(ನ್ನೂ) ಮಾತಾಡುವಂತೆ ಎನಿಯುವ ಶೃಂಗಾರವ(ನ್ನೂ)
ನೋಡಿದರು. “ನಾಡಾಡಿ (ಸಾಮಾನ್ಯ) ಹೆಣ್ಣಲ್ಲ ಚಕ್ರವರ್ತಿಯನ್ನು
ಮರುಳು ಮಾಡುವಳು!” ಎಂದು ನೆನೆದರು.

೨೦. ಕಾರಿರುಳಿನಲ್ಲಿ ಮಿನುಮಿನುಗಿ ಕಾಣಿಸುತ್ತಿರುವ ತಾರಗೆ(ನಕ್ಷತ್ರ)
ಗಳಬಂಬಲಂತೆ (ಸಮೂಹದ ಹಾಗೆ) (ಆಕೆಯ) ತೋರ (ದೊಡ್ಡದಾದ)
ಮುಡಿಯೊಳ್‌(ತಲೆಯ ಗಂಟಿನಲ್ಲಿ) ಎಳೆಯ ಮುತ್ತಿನ ಬಲೆಯ ಶೃಂಗಾರ
ಒಪ್ಪಿರಲು, ನಿಟ್ಟಿಸಿ(ಕುರಿತು ನೋಡಿ)ದರು

೨೧. “ಕಾಳಿಂದಿ(ಯೆಂಬ ಕರಿಯ ನೀರಿನ ನದಿ)ಯ ಎದುರಲ್ಲಿ ಸುರ
(ದೇವ) ಗಂಗೆ ಹರಿಯುವುದನ್ನು ಕೇಳಿರಲಿಲ್ಲವೆ? (ಇಂದು ಅದನ್ನು)
ಕಂಡೆವು!” ಎಂದು (ಸುಭದ್ರೆಯ) ನೀಲ(ವಾದ) ಕುಂತಳದ (ತಲೆಗೂದ
ಲಿನ) ಎಳೆಯಮುಕ್ತಿನ ಬೈ ತಲೆಗೆ ಆ ಲಲನೆಯರು ಮೆಚ್ಚಿ ದರು.

೨೨. ಹೆರಳಿನ ಓಲೆ ಮಕರಿಕಾಪತ್ರ (ಎಂಬ ಕಿನಿಯ ಒಡನೆ),
ಮೂಗುತಿ, ಸಣ್ಣಗೆರೆಯ ತಿಲಕ(ಇವು) ಚವಚವಿಸೆ (ಫಳಫಳಿಸಲು), ಸುರ
ಸತಿ(ದೇವಸ್ತ್ರೀಿ)ಯರು ನೋಡಿ ಸೋತರು--(ಎಂದ ಮೇಲೆ)ಆ ಮುಖಕ್ಕೆ
ನರಸತಿ(ಮನುಷ್ಯ ಸ್ತ್ರೀ)ಯರು ಸೋಲುವುದು ಅರಿದೆ (ಅಸಾಧ್ಯನೆ?)

೨೩. ವಸ್ತುಕ, ವರ್ಣಕ (ಎಂಬ) ಕೃತಿಯ(ಲ್ಲಿ) ಲಿನಿ(ಬರೆವಣಿಗೆ)ಯ
ಸಾಲು ಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿ ಎಸೆ(ಕಂಗೊಳಿಸು)ವಂತೆ ಪುಸ್ತಿಯ (ಪುಷ್ಟಿಯ, ಘನ
ವಾದ) ಚಿಂತಾಕು (ಒಂದು ತೆರದ ಚಿನ್ನದ ಹಾರ), ಮಣಿಯಸರ, ಬಂದಿ
(ಇವು) ಕಂಠದಲ್ಲಿ ಪ್ರಶಸ್ತ ಪಡೆದುವು. ಜು

೨೪. ಹಸ್ತಕಡಗ, ಗೌಳಸರ (1), ಬಳೆ, ಭುಜಕೀರ್ತಿ, ಪ್ರಸ್ತುತದ
(ಮದುವೆಯ ಕಾಲದ) ಉಂಗುರ, ತಾತಿ- (ಇವು) ಹೆಸ್ತಿಯ(ಆನೆಯ)
ಸೊಂಡಿಲನ್ನು ನಗುವ (ಸೌಷ್ಠವದಲ್ಲಿ ಮೀರಿಸಿದಂತಹೆ) ಹಸ್ತಗಳಲ್ಲಿ
ಆ ಹಸಿ (ಗಜ)ಗಮನೆಗೆ ಮೆರೆದುವು.

-೨೫. "ಪದಕೆ(ನನ್ನೂ) ಹಾರವ(ನ್ನೂ) ಹೇರಿದುದರಿಂದ ಅಡಕವಾಗಿ

ನಟುಪಿನ ಮುಂಗಳಾಲಂಕ್‌ರ ಗಿರಿಕಿ

ಬೆಳೆದುವಲ್ಲ; ಅದಕ್ಕಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚಿನವು? ಎನ್ನುವಂತೆ ಎದೆತುಂಬಿ ಬಳೆದ
ಬಲ್ಮೊಲೆಗಳು ಆ ಹಾರವ(ನ್ನೂ) ಪದಕವೆ(ನ್ನೂ) ಆಂತು (ಧರಿಸಿ)
ಮೆರೆದುವು.

೨೬. "ತೂಕದ ಮೊಲೆಗಳನ್ನು ಬಡನಡು ತಾಳದು' ಎಂದು ಆ ಕಾಂತೆ
ಚಿನ್ನದ ಕಟ್ಟಿನ್ನು ಜೋಕೆಗೈ(ಜೋಡಿಸಿ)ದಳೋ ಎಂಬಂತೆ ನವರತ್ನದ
ಚಿಂತಾಕು (ಚಿನ್ನದ ಸರ) ನಡುವಿನಲ್ಲಿ ತೋರಿತು.

೨೭. ಎರಡು ಬೆಟ್ಟಿ ಗಳನ್ನು ಮುಟ್ಟಿ, ಕಾಮನ ಬಿಲ್ಲು ಶೇಖರವಾಗಿ
ಮೂಡಿದುದೊ (ಮೇಲೆದ್ದಿ ತೋ) ಎಂಬಂತೆ--- ಬೆರಕೆ (ಬೇರೆಬೇರೆ ತೆರದ)
ಪರಲ (ರತ್ನದ ಹರಳುಗಳ) ನೇವಳ (ಸರಸರವಾದ ಚಿನ್ನದ ಒಡ್ಯಾಣ)
ತರುಣಿ(ಯಾದ ಆ ಸುಭದ್ರೆ)ಯ ಕಟತಟ(ನಡುಪ್ರದೇಶ)ದ ಅಗ್ರ
(ಮೇಲುಭಾಗ)ದಲ್ಲಿ ಹೊಳೆಯಿತು.

೨೮ ಕರೆಗೊಂಡ (ಅಂಚನ್ನು ಪಡೆದ) ಬಿಳಿಯ ಮುಗಿಲಿನಲ್ಲಿ (ಇದು)
ಚಿತ್ರವೆಂಬಂತೆ ದೃಷ್ಟಿಯನ್ನು ಕುರ(ಕೋರೈಸು)ವ ಮಿಂಚಿನ ಗೊಂಚಲಿ
ನಂತೆ--ನಿರಿ ಹಿಡಿದು ಉಟ್ಟ ದೂವಟ (ದ್ವಿಪಟ್ಟ, ಎರಡು ಮಡಿಕೆಯ
ವಸ್ತ್ರ)ದ ಸೀರೆಯ ಮೇಲೆ ಹೊನ್ನಿನ ಗೊಂಡೆಯವು ಮೆರೆಯಿತು.

೨೯. (ಇವು) ರಾಗ (ಪ್ರೀತಿಯ)ರಸದ ಅಬ್ಬಿಯ (ಸಮುದ್ರದ) ತೆರೆ
(ಅಲೆ)ಗಳೋ, (ಅಧವಾ) ಮದುವೆಗೆ ಸೀಗುರ(ಚಾಮರ)ಗಳನ್ನು
ಮಾಡಬೇಕಾದರೆ ಈಕೆ ತೂಗಿ (ಹೀಗೆಂದು ನಿರ್ಣಯಿಸಿ) ಮೇಲುಪಂಕ್ತಿ
ತೋರುವಳೋ--ಎಂಬಂತೆ ನಿರಿಗಳನ್ನು ಸಾಗಿಸಿದ (ಸವರಿಸಿದ) ಉಡಿಗೆ
ಮೋಹವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಿತು.

೩೦. ಚಂಡ (ತೀಕ್ಷ್ಣವಾದ ಪರಿಣಾಮವುಂಟುಮಾಡುವ) ಮಾರ
(ಮನ್ಮಥ)ನ ವೀರದ ವಿತರಣ (ಅಚ್ಚುಕಟ್ಟಾದ) ಗುಣಗಳ ಕೀರ್ತಿ
ಯನ್ನು ಕೊಂಡ ಕಲಾಪಟ್ಟಿ (ಬಿರುದಿನ ಗುರುತು) ಎಂಬಂತೆ- ಚಂದ್ರ
ಮಂಡಲದಂತೆ ಮುಖವುಳ್ಳವಳ ಅಡಿಗಳಲ್ಲಿ ಪೆಂಡೆಯ (ಕಾಲುಕಡಗ),
ಪಾದವಟ್ಟ(ಪಾದಾಭರಣ) ಗಳು ಒಪ್ಪಿದುವು.

೩೧. ಬೆಳ್‌ (ಪ್ರಕಾಶಮಯವಾದ) ಉಗುರುಗಳಿಗೆ ಅಲತಗೆಯ
(ಅಲಕ್ತ ಕದ, ಅರಗಿನ ರಸವನ್ನು) ಊಡಿ (ಬಳಿದು), ಸಿಲ್ಲಿಯುಂಗುರವು

6ಿರಿರಿ ಸಪ್ತ ಇಡಿ

ಮಿಂಚಿಕ್ಸಿ( ಕಾಂತಿಯನ್ನು ಚೆಲ್ಲಿ) ಕಣ್ಣಿಗೆ ಎಸೆಯಲು ಸಲ್ಲಲಿತಾಂಗಿಯ
ಕೆಂಪಾದ ಹಜ್ಜೆ ಅನುರಾಗರಸವನ್ನು ಚೆಲ್ಲುವಂತೆ ಮೆರಿದುವು.

೩೨ ಅಪರಂಜಿಯಂದದ ಮೈಗೆ (ಮೈಯ ಮೇಲೆ) ಅಂಜನ (ಕಾಡಿಗೆ)
ಬಣ್ಣದ ಸಣ್ಣರವಕೆ ಮೆರೆಯಲು, ಮಂಜು (ಕಣ್ಣಿಗೆ ಹಿತವಾದ)
ವಸ್ತ್ರದ ಮೇಲುಸೆರಗು ಬೆಡಗಾಗಿ ಇಳಿದು, (ಆ) ಜಾಣೆ ದೃಷ್ಟಿಗೆ ಅದೇನು
(ಚೆಲುವಾಗಿ) ಒನ್ಪಿದಳೋ!

೩೩. ಕಂಗೊಳಿಸುವ ಒಳವೆಸ್ತ್ರದ ಒಂದು ಕೆಂಥಿಂದ ತನ್ನ ಶುಭ್ರಾಂಗ
ವಸ್ತ್ರಕ್ಕೆ ಕೆಂಪು ರಮಿಸೆ (ಕೂಡಿಕೊಳ್ಳಲು), ಆ ನೀರೆ (ತಾನು) ರಂಗು
ಮಾದಳದ ಸೀರೆಯನ್ನು ಉಟ್ಟೆಳು ಎಂಬ ಬೆಡಗಿನಿಂದ ಎಸೆದಳು

೩೪. ಜೂಳೆಯ (ಬೈತಲೆಯಿಂದ ಇಳಿಬಿಟ್ಟ) ಚಿನ್ನ (ಸಣ್ಣ) ಹೂ,
ಕಮಲದ ಹೂವಿನ ಚಳಿಕಿಗೆ (ಹೂವಿನ ಕೈಬಳೆ), ತಾಳೆಹೂ(ವಿನ)
ಬೆಂಬಜ್ಚೆದಂಡೆ (ಬೆಸ್ನಿನ ಪಚ್ಚೆ ದಂಡೆ), ತೋಳುವಂಕಿ, ಕರ್ಣಕೆ (ಕವಿಗೆ)
ಸರಪಣಿ ಮೊದಲಾಗಿ ಆಭರಣ(ಗಳ.) ಆ ಬಾಲೆಗೆ ಒಪ್ಪಿದುವು.

೩೫. ಗಂಡನ ಬಾಸಿಂಗದೊಡನೆ ರಾತ್ರೆಗೆ ತನ್ನ ತೊಂಡಿಲು(ತಲೆಯಲ್ಲಿ
ಧರಿಸುವ ಮುತ್ತಿನ ಕುಚ್ಚು) ಮೆರೆಯುವುದು; ಇನ್ನು ಅದನ್ನು ಮಂಡಿ
ಪುದು (ಅಲಂಕಾರವಾಗಿ ಧರಿಸುವುದು) ಒಂದು ಅಲ್ಲದೆ (ಹೊರತು),
ಉಳಿದ (ಮಿಕ್ಕ) ಆಭರಣವೆಲ್ಲವು ಆ ಅಂಗನೆ(ಹೆಣ್ಣಿ)ಗೆ ಮಂಡಳಿಸಿ
(ಹೊರೆಹೊರೆಯಾಗಿ) ಇದ್ದುವು.

೩೬. ವೈವಾಹ(ನಿವಾಹ ಕಾಲ)ದ ಉಚಿತವಲ್ಲದೆ (ಅವಳಿಗೆ) ತೊಡವು
(ಆಭರಣಗಳು) ಏಕೆ? ಅವಳು ಸ್ವಭಾವ (ಸಹಜವಾಗಿ ಹುಟ್ಟಿ ನಿಂದ)
ಶೃಂಗಾರವಾದ ಅಂಗ(ದೇಹೆ)ವುಳ್ಳ ವಳು (ಆದ್ದರಿಂದ) ಹೂವಿನಿಂದ
ನಾರು ಒಪ್ಪುವ ಹಾಗೆ ಆಕೆಯನ್ನು ಸೋಂಕಿ (ಆ) ತೊಡಿಗೆಗಳು ಪಾವನ
(ಪವಿತ್ರ)ವಾದುವು.

೩೭. ಆಭರಣಗಳು ಆಕೆಯ ಅಂಗ(ದೇಹ)ವನ್ನು ಸೋಂಕಿ ಕಲಾ
(ಕಾಂತಿಯಿಂದ)ಭರಿತಗಳು (ತುಂಬಿದಂಥವು) ಆದುವು ಇನ್ನು ಆ ಭಾನೆ
(ಬೆಳೆದ ಸೌಂದರ್ಯವುಳ್ಳ ವಳು) ಭರತರಾಜೇಂದ್ರನನ್ನು ಸೋಂಕ್ಕಿ(ತಾನು)
ಮಹಾಭೂಷಣವನ್ನು ಪಡೆದವಳಾಗಿರುವಳು.

ನಧುನಿನ ಮಂಗಳಾಲಂ ರೆ ಿ6ಶಿ

೬೮. ಸಖಿಯರು ಕೊಡುವ (ವೀಳೆಯದ)ಎಲೆಯ ಘಳಿಗೆಯ (ಮಡಿ
ಸಿದ ತುತ್ತನ್ನು) ಕೊಳ್ಳುತ್ತ, ಸಮುಖದಲ್ಲಿ (ಎದುರು) ಇದ್ದ ಅಮರಕಾಂತೆ
(ದೇವಸ್ರ್ರೀ)ಯರ ಮುಖವನ್ನು ನೋಡುತ್ತ ಸುಮ್ಮನಿದ್ದಳು. (ಎಷ್ಟೇ
ಆದರೂ) ಗಂಭೀರ(ವಾಗಿ) ಸುಖಿಯ(ಸುಖವನ್ನು ಅನುಭವಿಸುವ
ಭರತರಾಜೇಂದ್ರನ) ಪಟ್ಟಿದ ರಾಣಿಯಲ್ಲವೆ!

ರ೯. “ ನಮ್ಮ ಅಣ್ಣನನ್ನು ಸೋಲಿಸು(ವಶಪಡಿಸುಕೊಳ್ಳು)ವವಳು
ನೀನೇ (ಅಲ್ಲವೆ!) ಎಂದು ಅವರು ಆನಂದದಿಂದ ಕೇಳಿದರು. “ನನಗೆ
ಅದು ಏನು ದೊಡ್ಡದೆ ಇ” ಎಂದು ನಗುವಂತೆ ಆಕೆ ಮೋನ (ಮೌನ)
ದಿಂದ (ಮಾತನಾಡದೆ) ನಗುತ್ತಿದ್ದಳು

೪೦. “ಚಕ್ರಥಧರ(ನಾದ ಭರತ)ನನ್ನು ಸೋಲಿಸುವುದು (ಯಾವುದು?)
ಹೇಳು. ಈ ತಿಲಕವೆ? ಈ ತುರುಬೆ (ತಲೆಕೂದಲಿನ ಮುಡಿಯೆ ?)
ಮತ್ತೆ, ಈ ಹೂವೆ? ಮಾತಾಡು, ಹೆಣ್ಣೆ” ಎನ್ನುವರು. ಆಕೆ ಲಜ್ಜೆ
ಯಿಂದ ಸೋತಂತೆ ತಲೆ ಕುಸಿದು (ತಗ್ಗಿಸಿ) ಇರುವಳು.

೪೧ ಕೈಯಿಂದ (ಅವಳ) ಮುಖವನ್ನು ಹಿಡಿದು ಎತ್ತಿ, ನಗುತ್ತ
ನೋಡುವರು. ಅಯ್ಯಯ್ಯೋ, ನಿನ್ನ ಜಾಣತೆನನೆ! ಮೈ ಯುಳ್ಳ
(ಸಾಕ್ಸಾತ್ತಾದ) ಮದನ(ನಾದ ಭರತನು) ನಿನಗೆ ಮೆಚ್ಚುವನೆ?
ನನ್ಮೊಡನೆ ಒಯ್ಯನೆ (ಮೆಲ್ಲನೆ) ನುಡಿ ಎಂದು ಒಸೆದು (ಪೀತಿಯಿಂದ)
ಎಂಬರು.

೪೨, ಕಡೆಗೆ, ಅಡ್ಡಮುಖವಿಕ್ಕಿ ಸುಮ್ಮನಿರುವಳು. (ಅದನ್ನು) ನೋಡಿ,
(ಈ) ನುಡಿಗೆಟ್ಟ (ಮೂಗಿಯಾದ) ಹೆಣ್ಣಿಗೆ ನಮ್ಮ ಅಣ್ಣ ಕಡುಸೋತು
ದಾಯಿತಲ್ಲ!” ಎಂದು ಒತ್ತಿ ಚುನ್ನವ (ಜೇಷ್ಟೆಮಾತನ್ನು) ನುಡಿದರು.
ಅದಕ್ಕೂ (ಅವಳು) ನಗುತ್ತಿದ್ದಳು.

೪೩. "ಸರಸಗುಣಗಳಿಲ್ಲದ ಇವಳ ರೂಪವೇನು? ಕಾಸರಕನ (ಮೇಲೆ
ಮಾತ್ರ ಮಿರುಗು; ತಿಂದರೆ, ತುಂಬ ವಾಂತಿ) ಹಣ್ಣಿನ ಹಾಗೆ!” ಎಂದು
(ಅವಳು) ಮಾತಾಡಬೇಕೆಂದು ಕೆರಳಿಸಿ ನುಡಿಯುವರು. ಆಕ್ಕೆ ಶಲೆ
ಬಗ್ಗಿಸಿ ನಗುತ್ತಿರುವಳು.

೪೪. “ಆಕೆ ಇಂದು ನುಡಿಯಳು. ನಾಳೆ ನಾಡಿದ್ದು ನೀವು ಬಂದು,

a3 ಸಪ್ತ ಷಹಿ

ಒಮ್ಮೆ ಮಾತಾಡಿ ನೋಡಿ. ಒಂದೊಂದಿ ನುಡಿಯಲ್ಲಿ (ನಿಮ್ಮನ್ನು) ಕಟ್ಟಿ

ಬಿಡುವಳು. ಇಂದಿಗೆ (ಇಷ್ಟು) ಸಾಕು.” ಎಂದಳು ಮಧುವಾಣಿ
೪೫. “ನಿಮ್ಮ ಪಾಡೇನು? ನಿಮ್ಮ ಆಣ್ಣನ ನುಡಿಗಳನ್ನೂ ಒಮ್ಮೊಮ್ಮೆ
ಕಟ್ಟ ನಿ ನಿಲ್ಲಿಸುವಳು! ನಮ್ಮ ದೇವಿಯ ಮುಂಡೆ, ಪರರಿಗೆ ಜಾಣ್ಮೆಯೇ!

ಲ್ಲ

(ಸ್ವಲ್ಪ)ಕಾಲ ನಮ್ಮನ್ನು ಸೈರಿಸಿ, ” ಎಂದಳು ಅವಳು (ಆ ಮಧುವಾಣಿ)

೪೬, (ಆಗ ಗಂಗಾದೇವಿ ಸಿಂಧುದೇವಿಯರು) “ಅಲ್ಲವೆ, ಹೇಳು.
ಈಕೆಗೆ ಉಕೆ (ತುಂಬಾ) ತನ್ನ ಪತಿಯೊಡನೆ ಅಲ್ಲದೆ ನುಡಿಯದ ಛಲ
ವೇನೊ? ಒಳ್ಳೆಯದಾಯಿತು. ಅದನ್ನು ನಮ್ಮ ಅಣ್ಣ ನಿಗೆ ಹೇಳುತ್ತೇವೆ.”
ಎಂದರು. (ಅದನ್ನು ಕೇಳಿ).ಆ ನಲ್ಲ (ಒಳ್ಳೆಯ) ಹೆಣ್ಣು ನಾಚಿ(ಕೆಯಿಂದ)
ಬೆದರಿದಳು.

೪೭. (ಅವಳನ್ನು) ಏಕೆ ಕಾಡುವಿರಿ? ನಿಮ್ಮಣ್ಣ ನಲ್ಲಿಯೂ ನಿಮ್ಮ
ಲಿಯೂ ಈ ಕನ್ಯೆ ನುಡಿದು ಗೆಲ್ಲುವವಳೆ? ಸಾಕು, ಸೈರಿಸಿರಿ,? ಎಂದು
(ಸುಭದ್ರೆಯ) ತಾಯಿ ಅವರಿಗೆ ವಿನಯದಿಂದ ಇಚ್ಛಾಕಾರಗೈದಳು
(ವಹಿಸಿಕೊಂಡು ಮಾತನಾಡಿದಳು.)

೪೮. “ನಿಮ್ಮ ಅಣ್ಣನು ಅಗ್ಗ ಳ(ಶ್ರೇಷ್ಠ )ನು. ನೀವು ದೇವಸ್ತ್ರೀಯರು.
ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ಏನುಂಟು, ಅಕ್ಕ ಂದಿರಿರಾ? ನಿಮ್ಮವರು ಎಂದು ನಮ್ಮನ್ನು
ಕೂಡಿಕೊಂಡಿರಿ, ಅಷ್ಟೆ! ಎಂದ್ರು, ಹಮ್ಮು ಅಳಿದು (ಅಹಂಕಾರ
ವಿಲ್ಲದೆ, ವಿನಯದಿಂದ) ಆ ಜನನಿ (ತಾಯಿ) ಒರೆ(ಹೇಳಿ) ದಳು

೪೯. (ಅದಕ್ಕೆ) ಅವರು “ಸುರಸತಿಯರಿಗಿಂತ ಅಧಿಕಳಾದ ಹೆಣ್ಣನ್ನು
ಹೆತ್ತಿರುವೆ. ಭೂವರಕುಲಕ್ಕೆ ಉತ ತಂಸ(ತಲೆಯೊಡವೆಯಂಥವ)ನಾದವೆ
ಬಗೆ ಇವಳನ್ನು ಪರಿಣಯನ (ಮದುವೆ)ಮಾಡುವ ಸಿರಿ (ಭಾಗ್ಯವನ್ನು)
ಪೆತ್ತೆ (ಪಡೆದಿರುವೆ.) ನೀನೇ ಭಾಸುರ(ಬೆಳಗುವ) ಪುಣ್ಯವುಳ್ಳವಳು.”
ಎಂದರು, ಅವರು.

೫೦. “ಇವಳ ವಿವಾಹ ಕಾರಣವಾಗಿ ನಾವು ಇಂದು ತವರುಮನೆ
ಯನ್ನು ಕಂಡೆವಾಗಿ, ಇವಳಲ್ಲದೆ ನಮಗೆ ಯಾರು ಹಿತನೆಯರು?” ಎಂದು
ಅವರು ಮತ್ತೆ ಸಂತೋಷದಿಂದ ಆಡಿದರು.

೫೧. ಇಂತು ವಿನಯ(ದಿಂದ ಕೂಡಿದ) ವಾಕ್ಯವನ್ನು ನುಡಿದು, ಮತ್ತೆ

ನಧುಪಿನ ಮುಂಗಳಾಲಂಕಾರೆ ಗಿಗಿಕ

(ತಮ್ಮ) ಅಣ್ಣನ ವನಿತೆಗೆ ಆಭರಣ ವಸ್ತ್ರಗಳನ್ನು ಅನುರಾಗದಿಂದ ಇತ್ತು,
"ಫೋವೆವು (ಹೋಗುತ್ತೇವೆ)” ಎಂದು, ಅಂದು (ಆ ವೇಳೆಯಲ್ಲಿ) ಒಡನೆ
ಒಂದು ಬಿನದ(ವಿನೋದ)ವನ್ನು ತೊಡಗಿದರು.

೫೨. “ ಅತ್ತಿಗ್ರೆ ನೋಡೋಣ: ಉಂಗುರಗಳನ್ನು ತೋರಿಸು.”
ಎನುತ್ತ ಒತ್ತಿ (ಹತ್ತಿರ ಬಂದು) ಬೆರಳಿಂದ (ಅವನ್ನು) ತೆಗೆದು, “ಗುರು
ತನ್ನು ಕೊಟ್ಟಳು, ಎಂದು ಇವುಗಳನ್ನು ನಿನ್ನ ಪುರುಷನಿಗೆ ಕೊಡುತ್ತೇವೆ”
ಎನ್ನುತ್ತಾ, ಒಡನೆ ಎದ್ದರು.

೫೩. ಏಳೇಳಲ್ಲು (ಸುಭದ್ರಾದೇವಿ) ಕುಳಿತು, ಏಳಡೆಯೆ, ಕೈಗಳನ್ನು
ನೀಡಿ ಅವರಿಬ್ಬರ ಕೆ. ಹಿಡಿದಳು; ಚಾಳಿಸಿ (ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಂಡು) ಹೋಗುವೆ
ವೆಂದು (ಅವರು ಅತ್ತಿತ್ತ ಒಲೆದರು. ಬಾಲೆ ಬಲವಾಗಿ ಹಿಡಿದು ತೆಗೆ
(ತನ್ನ ಕಡೆಗೆ ಎಳೆ)ದಳು.

೫೪ ತಮ್ಮ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಮಿಕ್ಕ (ಮೀರಿಸಿದ) ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಕಾಣುತ್ತ
(ಆ) ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳು ಆ ಕ್ಷಣವೆ “ನಮ್ಮ ಚಕ್ರವರ್ತಿಯ ಸೊಕ್ಕನ್ನು
ನಿಲ್ಲಿಸುತ್ತಾಳ!” ಎಂದರು. (ಸುತ್ತಿನ) ಹೆಣ್ಣು ಮಕ್ಕಳೆಲ್ಲ ನಕ್ಕು, ಅರ್ತಿ
(ಪ್ರೀತಿ)ಯನ್ನು ಪಡೆದರು.

೫೫ "ಸಂಧಾನಕ್ಕೆಂದು ಎಯ್ದಿ (ಬಂದು), ಸೂರೆಮಾಡಿದರು?
ಎಂಬ ಅಂದವನ್ನು ತೋರುವಿರಾ!” ಎಂದು ನಗುತ್ತ, ತಾನು ಅವರಲ್ಲಿ
ದನಿದೋರುತ್ತಾ, ಉಂಗುರಗಳನ್ನು (ಅವರ ಕೈಯಿಂದ) ಸಿಂಧೂರದಂತೆ
(ಸಿಂಧುರ ಎಂದರೆ ಆನೆ ಸುಲಭವಾಗಿ ಸೆಳೆದುಕೊಳ್ಳುವಂತೆ) ಆಯ್ದು
ಕೊಂಡಳು.

೫೬ (ಹೀಗೆ) ನುಡಿ ಹೊಮ್ಮಲು, ಆಕೆಯ ಧ್ವನಿ ಸ್ವರ್ಗವೀಣೆಯನ್ನು
ನುಡಿಸಿದಂತೆ ಕಿವಿಗೆ ಇಂಪಾಯಿತು (ಅವಳ) ನುಡಿಯನ್ನು ಕೇಳಬೇಕು
ಎಂದು (ತಾವು) ತೊಡಗಿದ ಕಾರ್ಯ ಸಂಗಡಿಸಿತು (ನೆರವೇರಿತು) ಎಂದು
ಅವರು ನಲಿದರು.

೫೭ “ಎಂತೆಂತುಟು? (ಹೇಗೆ? ಹೇಗೆ?) ಇನ್ನೊಮ್ಮೆ ಹೇಳು.”
ಎಂದರೆ; ಆಕೆ ಮುನ್ನ (ಮೊದಲು ತಾನು) ಎಂತು (ಹೇಗೆ) ಇದ್ದಳೋ
ಹಾಗೆ ಮೌನವಾಗಿ ತಾನು ತೆಪ್ಪಗೆ ಇದ್ದಳು. ಆ ಗಂಭೀರಕ್ಕೆ (ಮೆಚ್ಚಿ

9

೧೧೪ ಸಪ್ತ ಪದಿ

ಕೊಂಡು) ಆ ದೇವಕಾಂತೆಯರು (ಅವಳನ್ನು) ಅರ್ತಿ (ಪ್ರೀತಿ)
ಮಾಡಿದರು.

೫೮. “ಪ್ರವರ (ಹೆಚ್ಚಿನದಾದ ನಿನ್ನ) ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ನಿನ್ನ ತವರುಮನೆ
ಯಲ್ಲಿ ತೋರುವೆಯಂತೆ. ಸೈರಿಸು. ಇನ್ನು, ನಮ್ಮ ತವರುಮನೆಗೆ ನೀನು
ಬಂದಾಗ, ಹೇಳುತ್ತೇವೆ.” ಎಂದು ಅವರು ಉರೆ (ಬಹಳವಾಗಿ) ಪಚಾ
ರಿಸುತ (ಹಾಸ್ಕಮಾಡುತ್ತಾ) ಎದ್ದರು.

೫೯. (ಆಗ) ಯಶೋಭದ್ರಾದೇವಿ ಬಳಿಸಂದು (ಹೆತ್ತಿರ ಬಂದು),
ನಗುತ್ತ ಅವರಿಗೆ ಮಂಗಳವಸ್ತು ಗಳನ್ನು ಇತ್ತಳು. ಅವರು ಆಕೆಗೆ ನಲಿದು
ಉಚಿತವನ್ನು ಕೊಟ್ಟರು. (ಹೀಗೆ) ಅತ್ತ ಇತ್ತ ಉತ್ಸಾಹ ಬಳೆಯಲ್ಕು
ಬೀಳ್ಕೊಂಡರು (ಕಳುಹಿಸಿಕೊಂಡು ಹೋದರು.)

ವಿವಾಹ ಮಂಗಲ

೧. ಜಾಗದ (ಪಚ್ಚೆಯ ಕಲ್ಲಿನ) ಸಡಲಿಗೆ(ನಟಿಲಕ್ಕ, ಮೇಲುಛಾ
ವಣಿ)ಯೂ ತುಂಗ (ಎತ್ತರವಾದ) ಭ್ರೃಂಗಾರ(ಕಲಶ)ವೂ ಹರಿಠೀಲ
(ಇಂದ್ರನೀಲ)ದ ಕಂಭವನ್ನು ನೆಮ್ಮಿರಲು, ಸುರುಚಿರವಾದ ಚಿತ್ರವು
ಭಾಸ್ವತ (ಪ್ರಕಾಶಮಾನವಾದ) ಭಿತ್ತಿ(ಗೋಡೆ)ಯನ್ನು ಸುತ್ತಿರಲು,
ಹರಿತ್‌(ಹಸುರು)ರತ್ನದ ಮಧ್ಯ ಆಜಿರ(ರಂಗ)ವನ್ನು ಮುಕ್ತಾವಲಿಯ
(ಮುತ್ತುಗಳ) ರಂಗವಲ್ಲಿ ಬಳಸಲು, ಕರ್ಕೇತನ (ವೆಂಬ ರತ್ತದಿಂದಾದ)
ದ್ವಾರದ ಶಾಖಾಂತರಮಂ (ಎರಡೂ ಕಡೆಗಳನ್ನು) ರತ್ನದ ಸ್ಪುರತ್‌
(ಹೊಳೆಯುವ) ತೋರಣವು ಎಳಸೆ(ಬೆಳಗಲು), ಉದ್ವಾಹ (ಮದುವೆಯ)
ಗೇಹಂ(ಮನೆಯು) ಬೆಡಗಾಯಿತು.

ಅದರ ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ

೨. ಮರಕತ (ಸಚ್ಚಿಯ ಕಲ್ಲಿನಿಂದಾದ) ಮಂಗಲವೇದಿಕೆ (ಜಗುಲಿ)
ಧರಾ(ಭೂಮಿ)ಯೆಂಬ ಅಂಗನೆ(ಸ್ತ್ರೀ)ಿಯ ಕೇಶಬಂಧದ ಹಾಗಿರಲು,
ಮುಕ್ತಾ (ಮುತ್ತುಗಳಿಂದ) ವಿರಚಿತ(ವಾದ) ರಂಗವಲ್ಲಿಯು ತೊಳಗಿ
ಹೊಳೆಯುವ ತಲೆಯ ತೊಡಿಗೆಯ ಹಾಗೆ ಮನೋಹರವಾಯಿತು.

೩. ಪಸುರು (ಹಸುರು) ಪರಲ (ಕಲ್ಲಿನ) ಜಗುಲಿಯಲ್ಲಿ ಚೆಂಬೊನ್ನ

ಪಿನಾಹಮೆಂಗಲ ರಿಸಿ

(ಕೆಂಪು ಚಿನ್ನದ) ಪಟ್ಟಿ ದ ಮಣೆ ರಂಜಿಸುತ್ತಿತ್ತು. (ಹೇಗೆ ಎಂದರೆ), ಹಸು
ಕಿಲೆಯಿಂದ ಮುಸುಕಿದ ತಾವರೆಯ ಕೊಳದಲ್ಲಿ ಹಸಿರು ಹೋಗಿ, ಮರಲ್ಲು
ಅರಲ್ಲ (ಚೆನ್ನಾಗಿ ಅರಳಿದ) ಪೊನ್‌ (ಹೊಂಬಣ್ಣದ) ತಾವರೆಯ ಹಾಗೆ.

೪. ಎಳೆ ಅಡಕೆಯ ಗೊನೆಯಿಂದ, ಮಾತುಳಂಗ(ಮಾದಳದ ಫಲ)
ದಿಂದ, ನಾರಿಕೇಳ (ತೆಂಗಿನ) ಫಲದಿಂದ, ದ್ರಾಕ್ಸಾಫಲದಿಂದ, ಕಾಂಚನ
(ಹೊಂಬಣ್ಣದ) ಕದಳೀ (ಬಾಳೆಯ) ಫಲದಿಂದ--ವೇದಿಕೆ(ಜಗುಲಿ)ಯ
ಅಂತರ್ಭಾಗಂ (ಒಳಪ್ರದೇಶವು) ಒಪ್ಪಿತ್ತು.

೫. ಬಿಸ(ತಾವರೆದಂಟಿನ) ಸೂತ್ರ(ನೂಲನ್ನು) ಕ್ರಿತಯಂ (ಮೂರು
ಸಲ ಸುತ್ತಿದ್ದು), ಯವ (ಜವೆಯ) ಅಂಕುರ (ಮೊಳಕೆಗಳಿಂದ) ಕೃತ
(ಮಾಡಿದ) ಗ್ರೈವೇಯಕಂ (ಹಾರ) ಪಲ್ಲವ (ಚಿಗುರಿಸಿಂದ) ಉಲ್ಲ
ಸಿತ (ಬೆಳಗುವ) ಸುದರ್ಶನೀಯವಾದ (ಚೆನ್ನಾಗಿ ಕಾಣುವುದಕ್ಕೆ ತಕ್ಕ)
ಆದರ್ಶ (ಕನ್ನಡಿ), ಅಮಲವೂ ಸುಂದರವೂ ಆದ ಸ್ರಕ್‌ (ಹೂವು),
ಪಂಚರತ್ನ(ಗಳನ್ನೂ) ಸಮಸ್ತ ಓಷಧಿ(ಗಳನ್ನೂ) ಗರ್ಭದಲ್ಲಿ ಉಳ್ಳದ್ದು,
ಅಕ್ಷತೆಯಿಂದ ಯುತಂ (ಕೂಡಿದ್ದು), ದೂರ್ವ (ಎಳೆಯ ಗರುಕೆಯಿಂದ)
ಅಂಚಿತಂ (ಕೂಡಿದ್ದು), ಸರ್ವಧಾನ್ಯ(ಗಳ ಮೇಲೆ) ಸಮುತ್ತಂಭಿತ
(ಚೆನ್ನಾಗಿ ನೆಲೆಗೊಳಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದು ಆಗ) ಪೂರ್ಣಕುಂಭವು ಆ ವೇದಿಕಾ
(ಜಗುಲಿಯ) ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ಎಸೆದತ್ತು (ಕಂಗೊಳಿಸಿತು.)

೬. ಅನುರೂಪ(ವಾದ) ಸ್ಫಟಿಕದ ಅಬ್ಬ(ತಾವರೆಯಾಕಾರದ ಪಾತ್ರ)
ದಲ್ಲಿ ದಧಿ (ಮೊಸರು), ಸುವರ್ಣ (ಚಿನ್ನದ) ಕ್ರೌಂಚ (ಪಕ್ಷಿಯ ಆಕಾ
ರದ ಪಾತ್ರ)ದಲ್ಲಿ ಗೋರೋಚನ, ಘನವಾದ ಹಾರೀತಕ (ಹಸಿರು
ಕಲ್ಲಿನ) ಹೆಂಸಿ (ಹೆಣ್ಣು ಹಂಸದ ಆಕಾರದ ಪಾತ್ರೆ)ಯಲ್ಲಿ ಹರಿತ (ಹಸು
ರಾದ) ದೂರ್ವ (ಎಳೆಯ ಗರುಕೆ), ರಾಜತ (ಬೆಳ್ಳಿಯಿಂದಾದ)
ದ್ರೋಣಿ(ದೊನ್ಟೆ)ಯಲ್ಲಿ ಘನಸಾರ (ಕರ್ಪೂರ), ಹರಿನೀಲ (ಇಂದ್ರ
ನೀಲದ) ಶುಕ್ತಿಕೆ (ಮುತ್ತಿನ ಚಿಪ್ಪು)ಗಳಲ್ಲಿ ಕಸ್ತೂರಿ, ಮಾಣಿಕ್ಯ (ಕೆಂಪು
ಕಲ್ಲಿನ) ಭಾಜನ(ಪಾತ್ರೆ)ಗಳಲ್ಲಿ ಕುಂಕುಮದ ಪಂಕ (ಕೆಸರು), (ಇವು)
ಮಾಂಗಲ್ಯಸಾಕಲ್ಯಮಂ (ಸಕಲವಾದ ಮಂಗಲ ದ್ರವ್ಯಗಳನ್ನು) ಏನು
ಮೆರೆದುವೋ!

ಸಿ೦೬ ಸನದಿ

೭. ಶಂಕುಶಲಾಕೆಯೂ ಗಳಿಗೆಬಟ್ಟಿಲೂ ಒಪ್ಪಿರಲಾಗಿ; ನೇದನಾದ
ದೊಡನೆ ಸೆಂಕರವಾಗಿ (ಬೆರೆತು) ಪಾಠಕರ ಪಟು (ಸಮರ್ಥವಾದ) ಸ್ವನ
(ಧ್ವನಿಗಳೂ) ಮಂಗಳ ಗೀತ ತೂರ್ಯ (ವಾದ್ಯಗಳ) ಘೋಷವೂ ಕಡಲ
ಊರ್ಮಿ(ಅಲೆ)ಯಂತೆ ಉಲಿಯೆ (ಧ್ವನಿಮಾಡಲು); ನಾರಿಯರು ನರ್ತಿ
ಸಲು; “ಲಗ್ನಂ ಸಾರ್ಕೆ (ಹತ್ತಿರ) ಆಯಿತು. ವಧೂವರರನ್ನು ಕರೆಯಿರಿ.”
ಎಂದು ಪುರೋಹಿತರು ಹಿತದಿಂದ ಉಸಿರಿದರು.

೮. (ತನ್ನ) ಕುಡು (ಬಾಗಿದ) ಪುರ್ವಿಂ (ಹುಬ್ಬಿನಿಂದ) ಕಬ್ಬಿನ
ಬಿಲ್ಲನ್ನೂ ಪರಪುವ (ಕೆದರುವ) ಕಡೆಗಣ್ಣಿನಿಂದ ಮನೋಜನ(ಮನ್ಮಧನ
ಹೂವಿನ) ಅಸ್ತ್ರವನ್ನೂ, ಸಾಲಿಡುವ ಉದ್ಯತ್‌ (ಮೇಲೆದ್ದ) ಮೇಖಲಾ
(ಡಾಬಿನ) ಕೂಜಿತ (ಮಂಜುಳವಾದ ರವ)ದಿಂದ ಅತನು (ಮನ್ಮಥನ)
ಕೋದಂಡದ ಓಂಕಾರವನ್ನೂ, ಕನ್ನಡಿಸುವ (ತೆರದಿಂದ); ಅಂ)
(ಹೆಜ್ಜೆಗಳ) ನ್ಯಾಸದಿಂ (ಇಡುವಿಕೆಯಿಂದ) ತಾವರೆಯನ್ನು ಕೆದರುವ (ತೆರ
ದಿಂದ); ಮಂದಸ್ಮಿತ (ಮೆಲುನಗೆಯನ್ನು) ದ್ಯೋತ(ಬೆಳಗುವ ನೆಪ)ದಿಂದ
ಮತ್ತೊಂದು ಇಂಗಡಲಂ (ಹಾಲಿನ ಕಡಲನ್ನು) ಉತ್ಪಾದಿಸು(ಉಂಟು
ಮಾಡು)ವ (ತೆರದಿಂದ) ದೇವಿ(ಮದುವಣಿಗಿತಿ) ಆನಂದದಿಂದ ಬಂದಳು.

೯. ಉರದೊಳ್‌ (ಎದೆಯಲ್ಲಿ) ಹಾರದ ಅಂಶು (ಕಿರಣ), ಗಂಡಸ್ಥಳಿ
(ಹಣೆಗೆನ್ನೆ)ಯಲ್ಲಿ ಅಮಲವಾದ ಕರ್ಣಾವತಂಸ (ಕೆನಿಯೊಡನೆಯ)
ಅಂಶು ಮತ್ತಂ (ಅಲ್ಲದೆ) ಶಿರದಲ್ಲಿ ರತ್ನಾವಳೀ (ರತ್ನಗಳ ಸಾಲಿನ)
ಶೇಖರ (ಕಿರೀಟದ) ಶಿಖರ (ತುದಿಯ) ಸಮುಕ್ತಾ (ಮುತ್ತಿನ) ಅಂಶು
ಗಳು, (ಇವು) ನೃತ್ಯವನ್ನು ನಿಸ್ತರಿಸುತ್ತಿರಲಾಗಿ, ಸಿದ್ಧವಿದ್ಯಾಧರ ದಿವಿಜ
(ದೇವತೆಯರುಗಳ) ಕುಮಾರರುಗಳನ್ನು (ತನ್ನ) ಚೆಲುವಿನಿಂದ ಮಾಂಕ
ರಿಸು(ಧಿಕ್ಕರಿಸು)ತ್ತ, ನಿರುಪಮವಾದ ಶೃಂಗಾರದ ಸಾರವನ್ನು ಆಸಾದಿತ
(ಹೊಂದಿದಂಥ) ಕುಮಾರನು ಬಂದನು.

೧೦. ಹಾಸಿದ ದಣಿಂಬ(ಸಟ್ಟಿವಸ್ತ್ರ)ದ್ಯ (ಕಾಲಿನ) ಉಗುರುಗಳ,
ಕೆಂಪಾದ ಅಡಿ(ಪಾದ)ಗಳ, ಚರಣ (ಕಾಲಿನ) ಭೂಷಣ(ಒಡನೆ)ಗಳ
ರುಚಿಗಳ” (ಕಾಂತಿಗಳು) ಬಾಸಣಿಸೆ (ಒಂದರ ಮೇಲೆ ಒಂದು ಮುಚ್ಚಲು)
ಚಿತ್ರಪಟವನ್ನು ಹಾಸಿದ ಹಾಗೆ ಇರಲ್ಕು ವಧೂವರರು ನಡೆದುಬಂದರು.

ವಿನಾಹಮಂಗಲ ೧೧೬

೧೧ ಕಿವಿ(ಯಿಂದ ಕೇಳಿ ಉಂಟಾದ)ಜೇಟ(ವಿರಹೆ)ವನ್ನು ಇರಿಸುತ್ತಾ
(ತಾಳಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾ ಇರಲು;) ನವ(ಹೊಸ)ವರನನ್ನು ನೋಡುವ, ಅಪ್ಪುವ
ಉತ್ಕಳಿತೆ (ಕಾತರ, ಉತ್ಕಂರಿಕೆ)ಯಿಂದ (ಆ) ಯುವತಿಯ ಕಣ್ಣೂ
ಮನಸ್ಸೂ ಜವನಿಕೆ(ತೆರೆ)ಯನ್ನು ಕನ್ನವಿಕ್ಕಲು ಏನು ಅಟಿಮಟಸಿ
(ಒಂದನ್ನೊಂದು ಮೇಲೆ ಬಿದ್ದು ಮೀರಿಸಿ)ದುವೋ?

೧೨ ಜವಸಿಕೆ (ತೆರೆ) ಓಸರಿಸುವುದುಂ (ಪಕ್ಕಕ್ಕೆ ಸರಿಯಲಾಗಿ), ಆ
ಯುವತಿ ನವ ವರನನ್ನು (ತನ್ನ) ಕಣ್ಣ ಬೆಳಕಿನಿಂದ ಮುಸುಕಿದಳು.
ಮಾಧವನ ಈಕ್ಷಣ (ಕಣ್ಣುಗಳ) ಕಾಂತಿ ಅವಳ ಸರ್ವಾಂಗವನ್ನು ಪದೆದು
(ಪ್ರೀತಿಯಿಂದ) ಅಪ್ಪಿತು.

೧೩. ನಾರಿಯರು ಆದರದಿಂದ ಸೇನೆ(ಅಕ್ಷತೆ)ಗಳನ್ನು ಇಕ್ಕೆ (ತಳಿಯ
ಲಾಗಿ); (ಅಷ್ಟಕ್ಕೆ ಸುಮ್ಮನೆ) ಇರದೆ, ಎಯ್ದೆ (ಬಹಳವಾಗಿ) ಹಾಡಲು;
ಕುಲಪ್ರಧಾನೆಯರು ಶೃಂಗಾರದ ಸಯೋಧಿ (ಸಮುದ್ರವು) ಘೂರ್ಣಿಸು
(ಮೊರೆಯು)ವ ಹಾಗೆ ಕುಣಿದಾಡಲು ; ಉದಾತ್ತಮನಂ (ದೊಡ್ಡ ಎತ್ತ
ರದ ಮನಸ್ಸುಳ್ಳ) ವಸುಧಾಧಿನಾಯಕ(ರಾಜ)ನು ಚಾರು (ಮನೋಹರ
ವಾದ) ಸುವರ್ಣ (ಚಿನ್ನದ) ಕುಂಭ (ಕೊಡಗಳಲ್ಲಿ) ಭೃತ (ತುಂಬಿದ)
ಮಂಗಲವಾರಿಯಂ(ಮಂಗಳದ ಜಲವನ್ನು)ಎತ್ತಿಕೊಂಡು, ವಧೂವರರಿಗೆ
ಕೈಗ(ಧಾರೆಯ) ನೀರನ್ನು ಎರೆದನು.

೧೪. (ಆಗ) ದುಂದುಭಿಗಳ ಧ್ವನಿ ದೆಸೆ(ದಿಕ್ಕು)ಗಳನ್ನು ಮುಸುಕಿತು;
ಮಾಂಗಲ್ಯ (ಮಂಗಲಸೂಚಕವಾದ) ಗೀತ (ಹಾಡುಗಳ) ರುತಿ (ಧ್ವನಿ)
ಆಗಸ(ಆಕಾಶ)ನನ್ನು ತುಂಬಿದುದು; ಶಂಖದ ಧ್ವನಿ ರೋದಸೀ
(ಆಕಾಶ)ಮಂಡಲವನ್ನು ತಳ್ಳೊಯ್ತು (ಮುಟ್ಟಿ ತಾಗಿ) ಪೂರಿಸಿದುದು
(ತುಂಬಿತು.)

೧೫. ಪ್ರಿಯತರವಾದ ಲವಂಗ ಮತ್ತು ಲವಲೀ (ಎಂಬ ಬಳ್ಳಿಗಳು)
ಎರಡಕ್ಕೂ ಒಂದೇ ಒಂದು ಶಾಖಾ (ಕೊಂಬೆಗೆ) ಯೋಗಂ (ತಬ್ಬಿಹಬ್ಬಿ
ಕೊಳ್ಳುವುದು) ನಯದಿಂ(ಯುಕ್ತವಾದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ) ಸಮನಿಪ (ಉಂಟಾ
ಗುವ) ಓಲ್‌(ಹಾಗೆ) ಆ ಪ್ರಿಯನಿಗೂ ಆ ಪ್ರಿಯೆಗೂ ಪಾಣಿಗ್ರಹಣ
ಆಯಿತು.

೧೧೮ ಸಪ್ತಪದಿ

೧೬. ಈ ಪದ್ಯ ಹಿಂದೆಯೇ ಪುಟ ೨೧ರಲ್ಲಿ (ಅನುವಾದ-ಪುಟಿ ೭೮)
ಬಂದಿದೆ.

೧೭. (ಹೊವು ಹಣ್ಣುಗಳನ್ನು ತಾಳಿ) ಬಂದ ವಸಂತದಲ್ಲಿ ಅನಂಗ
(ಮನ್ಮಥ)ನು (ತನ್ನ) ಅಂಗನೆ(ಸತಿ)ಯ ಸಹಿತವಾಗಿ ಎಳ್ತೆಂದು (ಬಂದು)
ಕೆಂಪಾದ ತಳಿರ(ಚಿಗುರ)ನ್ನು ಏರಿದ (ಪಡೆದ) ಮಾವನ್ನು ಬಲವಂದು
(ಪ್ರದಕ್ಷಿಣೆಮಾಡಿ) ಮನ್ಸಿಸು(ಮರ್ಯಾದೆ ಮಾಡು)ನ ಅಂದದೆ(ರೀತಿಯಲ್ಲಿ)
ಆ ದಂಪತಿಗಳು ಅಗ್ನಿಯನ್ನು ಬಲಗೊಂಡರ.(ಪ್ರದಕ್ಷಿಣ ಮಾಡಿದರು.)

೧೮. ಕಡು (ಅಧಿಕವಾಗಿ) ಮೇಳ (ಸ್ನೇಹ) ಉಳ್ಳವರು “ ಕಾಲು
ಹಿಡಿ! ಹಿಡಿ!” ಎನ್ನಲು; ಕುವರ(ಕುಮಾರ)ನು ಓಪಳ (ತನ್ನ ಪ್ರಿಯೆಯ)
ಎಸೆವ (ಹೊಳೆಯುವ) ಉಂಗುಷ್ಟವನ್ನು ಹಿಡಿದು, ನಸುನಗುತ್ತಾ ಆಕೆ
ಯನ್ನು ಕಡುರಾಗದಿಂದ ಸಸ್ಮಪದಿಗಳನ್ನು ಮೆಟ್ಟಿ ಸಿದನು

೧೯. “ನೀನು ನಿಟ್ಟಿಯ್ದೆ (ದೀರ್ಫಕಾಲ ಸುಮಂಗಲಿ) ಆಗು ಪತಿ
ಯಲ್ಲಿ ತೊಟ್ಟಿ (ಗಾಢವಾದ) ಅನುವಶೆ (ಅನುವರ್ತಿಸುವ ಗುಣ ಉಳ್ಳ
ವಳು) ಆಗು, ಶೀಲವತಿಯಾಗು, ಚಿರಂ (ಸದಾಕಾಲವೂ) ನಿಟ್ಟಾಯು
(ದೀರ್ಫಾಯುಸ್ಸು ಉಳ್ಳವಳು) ಆಗು!” ಎಂದು ಅಗಣ್ಯ (ಅಸಂಖ್ಯ
ರಾದ) ಪುಣ್ಯಾಂಗನೆಯರು ಸೇಸೆ(ಅಕ್ಷತೆ)ಯನ್ನು ಇಟ್ಟಿರ್‌ (ತಳಿದರು.)

೨೦. ಅಣಚಿತನ (ಆಡಕದಿಂದಿರುವಿಕೆ, ವಿನಯ)ವನ್ನು ಕೈಕೂಳ್ಳು.
ನಿನ್ನ ಓಲೆಭಾಗ್ಯದ ಭದ್ರ(ಮಂಗಳ)ಲಕ್ಷಣದ ಪದ(ಸ್ಥಾನ)ದಲ್ಲಿ ಸಂದು
(ಸೇರಿ), ಈ ಸೌಭಾಗ್ಯದಿಂದ ಸ್ವಜನಗಳನ್ನು ತಣಿಸಿ (ತೃಪ್ತಿ ಪಡಿಸಿ),
ಪೃದ್ದೀರಾಜ್ಯವನ್ನು ಗೆಯ್‌(ಆಳು)” ಎಂದು ತತ್‌(ಆ) ನೃಪ(ರಾಜ)ನ
ಪುತ್ರಿಗೆ ಆ ಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ ಒಸೆದು (ನೀತಿಯಿಂದ) ಎಯ್ದೆ (ಸುಮಂಗಲಿ)ಯರು
ಎಲ್ಲರೂ ನೆರೆದು (ಸೇರಿ) ಅಂದು ಸೇಸಿಕ್ಳಿ(ಅಕ್ಷತೆ ಹಾಕಿ)ದರು.

೨೧. ಕೊಂಕಿ (ಬಳ್ಳಿಯಂತೆ ಬಳುಕಿ) ಕವಲ್ತು(ಕವಲು ಬಿಟ್ಟು)ತನ್ನನ್ನೆ
ಪಳಂಚು(ತಾಗು)ವ ಕೇಕರ (ಕಡೆಗಣ್‌ನೋಟದ) ಪಾತ (ಬೀಳುವಿಕೆ),
ಎಳ್ಳ (ಎದ್ದ) ರೋಮಾಂಕುರ (ನಿಲುಗೂದಲು), ಉಣ್ಣಿ (ಉಂಟಾಗಿ)
ಹೊಮ್ಮುವ ಭಯ, ನಮಿತ (ತಗ್ಗಿಸಿದ) ಆನನಪದ್ಮರಾಗ (ಕಮಲದ
ಕಾಂತಿಯಿರುವ ಮುಖ)ದಿಂದ ಕರೆಗಣ್ಮಿ (ಮಿತಿಮೀರಿ) ಸೂಸುವ (ಬಸಿ

ನಿವಾಹನುಂಗಲ ೧೧೯

ಯುವ) ಬೆವರು, ತಲೆದೋರುವ (ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ) ಲಜ್ಜೆ-(ಇನವು)
ನಾಡೆ (ನಿಶೇಷವಾಗಿ) ಚೆಲುವನ್ನು ಕೊಡಲ್ಕು ನೃಸರೂಷ(ದಲ್ಲಿರುವ)
ಮನ್ಮಥ(ನಾದ ಆ ವರ)ನು (ಅವುಗಳನ್ನೆಲ್ಲಾ) ನೋಡುತ್ತ (ತನ್ನ)
ಅಂಗನೆ (ಸತಿ)ಯನ್ನು ಈಕ್ಲಿಸ(ನೋಡಿ)ದನು.

೨೨. ನಸೆ(ಮನಸ್ಸಿನ ನವೆ)ಯ ಅಳಿಪಿಂ (ಆಸೆಯಿಂದ) ಪ್ರಿಯನ ಆನನ
(ಮುಖ)ವನ್ನು ಈಕ್ಷಿಸಲು ಉಜ್ಜುಗೆ(ಉದ್ಯೋಗಿಸಿದವಳು, ತೊಡಗಿದ
ವಳು) ಆಗಿ; ತಾನೇ ಲಜ್ಜಿಸಿ, ತಲೆಬಾಗಿ; (ಅದೇ ಪ್ರಿಯನ ಆನನವನ್ನು)
ಮಣಿ (ರತ್ನದ) ಕುಣ್ಣಿಮ(ನೆಲ)ದಲ್ಲಿ ನೆರೆ (ಪೂರ್ತಿಯಾಗಿ) ನೋಡಿ;
ಮತ್ತೆ (ಅದನ್ನೇ ತನ್ನ) ಮನಸ್ಸಿನೊಳಗೆ ಇಟ್ಟು, ತತ್‌ (ಆ) ನವ(ಹೊಸ
ದಾದ) ಸುಖದ ಅನುಭವಕ್ಕೆ ಕಣ್ಣುಗಳನ್ನು ಅರೆ (ಅರ್ಧ) ಮುಚ್ಚಿ, ಅಂದು
(ಆ ಹೊತ್ತಿನಲ್ಲಿ) ಶಶಿಪ್ರಭೆ ಪಸರಿಪ (ಹರಡುವ) ಹೋಮಧೂಮ ಹೆತಿಗೆ
(ಹೋಮದ ಹೊಗೆ ಕಣ್ಣಿಗೆ ಹೊಡೆಯಿತೆಂದು) ದೂರನ್‌(ಆ ಕ್ಷೇಪವನ್ನು)
ಏರಿಸುವಳು.

೨೩. “(ಎಲ ಎಲಾ!) ಇಂದ್ರ ರತಿಯೊಡನೆ ಎಂತು(ಹೇಗೆ) ನೆರೆದಂ
(ಸೇರಿದ?) ಶಚಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಮರನು ನಾಡೆ (ಇಷ್ಟು ಚೆನ್ನಾಗಿ) ಎಂತು(ಹೇಗೆ)
ಸಂಗತಿವಡೆದಂ (ಸೇರಿದ?) ದಲ್‌ (ಇದು ಆಶ್ಚರ್ಯ!)? ಎಂದು ಅವಳ
ರೂಪವನ್ನೂ ಆತನ ಲೀಲೆಯನ್ನೂ, ಮತ್ತೆ ಅವಳ ಲೀಲೆಯನ್ನೂ ಆತನ
ರೂಪವನ್ನೂ ಜನಪ್ರತತಿ (ಗುಂಪು) ಮನಕ್ಕೆ ಅತಿಶಯಮಾಗೆ(ಆಶ್ಚರ್ಯ
ವುಂಟಾಗಲು) ವಿವಾಹಗೃಹದ ಅಂತರಾಳ(ಒಳಭಾಗ)ದಲ್ಲಿ ನಿಂತು
ಮರಲ್ಲು (ತಿರುಗಿ ತಿರುಗಿ) ನೋಡಿತು.

ಆಗ ಆ ವಿವಾಹಮಂಗಳ ಮಹೋತ್ಸವದ ಮಹಾಮಹಿಮೆಯಲ್ಲಿ

೨೪. ತತ್‌(ಆ) ನರಪ (ದೊರೆಯ) ಅಂಗನಾಜನಂ (ಅಂತಃ ಪುರದ
ಸ್ತ್ರೀಯರು) ಜತ (ತಮಗೆ ಬೇಕಾದ) ನುತ (ಪ್ರಸಿದ್ಧರಾದ) ಮಂತ್ರಿ,
ಮಂಡಳಿಕ ಮಿತ್ರ, ಪುರೋಹಿತ್ಕ ದಂಡನಾಯಕ, (ಇವರುಗಳಿಂದ)
ಅಪ್ವಿತ (ಕೂಡಿದ) ನಗರದ ಪ್ರಧಾನ(ಮುಖ್ಯರಾದ) ವನಿತಾನಿಕರಕ್ಕೆ
(ಸ್ತ್ರೀಯರ ವರ್ಗಕ್ಕೆ) ಸುವರ್ಣ (ಚಿನ್ನದ) ಭಾಜನ (ಪಾತ್ರೆಗಳ)ಪ್ರತಕಿ
(ಸಾಲು)ಗಳಲ್ಲಿ ಕನತ್‌ (ಹೊಳೆಯುವ) ಮಣಿಯ (ರತ್ನದ), ಪೊಂಗಳ

೧೨೦ ಸಪ್ತ ಪದಿ

(ಚಿನ್ನದ), ಕೇಳಿಯ (ಬಾಳೆಯ ಹೆಣ್ಣಿನ) ಬಾಗಿನಗಳನ್ನು (ತಮ್ಮ)
ಸುತೆಯ (ಮಗಳ) ವಿವಾಹದ ಉತ್ಸವದಲ್ಲಿ ಇತ್ತುದು (ಕೊಟ್ಟಿತು)

೨೫ ಧರಣೀಪತಿ (ದೊರೆ) ಹೃದಯದಲ್ಲಿ "(ಇವರು) ನನ್ನವರು, ಸೆರ
ರವರು, ಧನಿಕರು, ಬಡವರು, ಸಮಂತು (ಏನೇನನ್ನೂ) ಬೇಡದವರು,
ಅಡುರ್ತು (ಬೆನ್ನುಹೆತ್ತಿ) ಬೇಡಿದವರು? ಎನ್ನದೆ; ರತ್ನದ, ಚಿನ್ನದ, ಚಿತ್ರ
ವಸ್ತ್ರದ, ಹೊಸ ನಚ್ಚ(ವಸ್ತ್ರ)ದ ಒಟ್ಟಿಲನೆ (ರಾಶಿಯನ್ನೆೇ) ಕೋಶಗೃಹವು
ಬರಿದಾಗುವಂತೆ ಕೊಟ್ಟು; ಮಾಣದೆ (ಅಷ್ಟಕ್ಟೇ ನಿಲ್ಲಿಸದೆ) ಮಗುಳೆ
(ಪುನಃ) ಆನೆಯನ್ನು ಕುದುರೆಯನ್ನು ಸಾರಿ ಬೀರಿದನು

ಬಾಗಿಲು ತಡೆದದ್ದು

೧. ಗಂಡಹೆಂಡಿರ ಪಟ್ಟಬಾಸಿಗ, ಬೆನ್ನಿನ ಪಚ್ಚಿದಂಡೆ ನಡುವಿನ
ಚಿಂತಾಕ್ಕು ತೊಂಡಿಲು(ನೆತ್ತಿಯ ಮುತ್ತಿನ ಕುಚ್ಚು), ರವಿಕೆ ಮುಂತಾದ
ಕಿರಿದನ್ನು ಒಳಗೆ ಊಳಿಗದ ಹೆಣ್ಣುಗಳು ಸೆಳೆದುಕೊಂಡರು

೨. ಹೋಗಲಿ ಎಂದು ಅವುಗಳನ್ನು ಹೊರಪಟಶಾಲೆ (ಬಾಗಿಲು ಪರ
ದಿಯ ಆಜೆಕಡೆ)ಯಲ್ಲಿ ಕೊಟ್ಟು, (ಆ ಭರತಸುಭದ್ರೆ ಯರು)ರಾಗದಿಂದೆ
(ಪ್ರೀತಿಯಿಂದ) ಒಳಗೆ ಎಯ್ದು (ಹೋಗು)ವಾಗ-- ಗಂಗಾದೇವಿ ಸಿಂಧು
ದೇವಿಯರು ಬೇಗ ಎಯ್ದಿ (ಬಂದು), ಅರ್ತಿ(ಪ್ರೀತಿ)ಯಿಂದ ಬಾಗಿಲನ್ನು
ತಡೆದರು.

೩. “ ನಿಲ್ಲಣ್ಣ, ನೀನು ನಮ್ಮ ತವರುಮನೆಗೆ ಹೇಳದೆ, ಎಲ್ಲಿಯ
ಹೆಣ್ಣನ್ನು ಕೈಹಿಡಿದು ಗ್ಲೆ(ಸುಮ್ಮಾನ)ದಿಂದ ಬರುತ್ತಿರುವೆ? ಅವಳು
ಈಗ ನಮ್ಮೊಡನೆ ಸೊಲ್ಲಿಸಿ (ಮಾತನಾಡಿ) ಒಳಗೆ ಬರಲಿ.” ಎಂದರು.

೪. "(ನೀನು) ಯಾರು, ಹೆಣ್ಣೆ? ನಿನ್ನ ಹೆಸರೇನು? ನೀನು ನಿಮ್ಮ
ಭೂರಿ (ದೊಡ್ಡ) ಕುಟುಂಬವನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಯಾರ ಹಿಂದೆ ಎಯ್ದಿಜೆ
(ಹೊರಟಿ?) ನಿನಗೆ ಈತನು ಏನು ಅಹನು(ಆಗಬೇಕು?) ಕೋರಿ
(ಆಲೋಚನೆಮಾಡಿ), ಹೇಳು.” ಎಂದು ಕೇಳಿದರು.

೫. “ನಿನ್ನನ್ನು ನೋಡುವುದಕ್ಕಾಗಿ ನಿನ್ನ ತವರುಮನೆಗೆ ಬಂದರೆ,
(ನಿನ್ನ) ಉನ್ನತವಾದ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಕಾಣಿಸಿದೆ. ಇನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ತೋರು,

ಬಾಗಿಲು ತಡೆದದ್ದು ೧೨೧

ಒಮ್ನೆ ನೋಡುನೆವು ಎಂದರು (ಅದನ್ನು ಕೇಳಿ) ಚಕ್ರಿ(ಚಕ್ರವರ್ತಿ)
“ಮುನ್ನ (ಮೊದಲು) ಆದುದು ಏನು?” ಎಂದು ಕೇಳಿದನು.

೬. "ನಿನಗೆ ತನ್ನ ಉಂಗುರಗಳನ್ನು" ತಂದುಕೊಡುತ್ತವೆ” ಎಂದು
ಅನುವಿಸಿ(ಸಂದರ್ಭಮಾಡಿಕೊಂಡು) ನಾವು ಬರುವಾಗ ತೊನೆದು (ನಮ್ಮ
ಕಡೆಗೆ ಬಾಗಿ) ಒಬ್ಬರೊಬ್ಬ ರನೊಂದೊಂದು ಕ್ಸ ಯಲ್ಲಿ ಉಬ್ಬಿನಿಂದ ಈಕೆ
ತೆಗೆದು ನಿಲ್ಲಿಸಿದಳು

೭. “ಕುಳಿತ್ಕು ಏಳದೆ, ಇಬ್ಬರನ್ನೂ ಬರ (ತನ್ನ ಕಡೆಗೆ ಬರುವಂತೆ)
ಸೆಳೆದ್ಕು ಈಕೆ ಉಂಗುರಗಳನ್ನು ಸೆಳೆದುಕೊಂಡಳು. (ಆ) ಬಲುಮೆಯ
(ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು) ಇಲ್ಲಿ ತೋರಲಿ” ಎಂದರು. ಅದಕ್ಕೆ ನೃಸತಿ ತನ್ನ
ಲಿಯೇ ಮೆಚ್ಚಿ ನಕ್ಕನು.

೮. * ಮುಡಿ, ಹೆಣ್ಣೆ.” ಎನ್ನುವರು; (ಅವಳು) ಸುಮ್ಮನಿರುವಳು.
“ನಮ್ಮನ್ನು ಒಡೆಹೊಯ್ದು (ಒಟ್ಟಿ ಗಿರುವವರು ಬೇರಾಗುವಂತೆ ತಳ್ಳಿ)
ಹೋಗು.” ಎನ್ನುವರು; ಅದಕ್ಕೆ (ಆಕೆ) ಮುಡಿಬಾಗಿ (ತಲೆ ಬಗ್ಗಿ ಸಿ)
ನಗುತ್ತಿರುವಳು. “ಅಲ್ಲದಿದ್ದರೆ, ತಪ್ಪು (ಮಾಡಿದ್ದಕ್ಕೆ ಸರಿಹಾರ)ಕೊಡು
(ಕೊಡದೆ ಹಾಗೆಯೇ) ಬಿಡುವುದಿಲ್ಲ.” ಎಂದು ಕೂಡಿ (ಒಟ್ಟಿಗೆ) ಎಂದರು.

೯. "ನನ್ನ ಒಳಗಾದವರು ಮಾಡಿದ ತಪ್ಪನ್ನು ನನ್ನದೆಂದೇ ಕಾಣಿ
ರಕ್ಕ. ನಾನು ನಿಮ್ಮನ್ನು ಮನ್ಸಿಸು(ಮರ್ಯಾದೆಮಾಡು)ತ್ತೇನೆ.” ಎಂದನು
ಚಕ್ರಿ. “ಮನ್ನಣೆ ಏನು?” ಎಂದರು, ಅವರು.

೧೦ “ನಿಮ್ಮಿಬ್ಬರಿಗೂ ರತ್ನದಲ್ಲಿ, ಚಿನ್ನದಲ್ಲಿ ಮಾಡ(ಉಪ್ಪ ರಿಗೆಮನೆ)
ಗಳು. ಒಬ್ಬರೊಬ್ಬರಿಗೂ ಚಿನ್ನದ ಉಯ್ಯಾಲೆ, (ಜೊತೆಗೆ) ಹನ್ನೆರಡು
ಕೋಟಿಯ ಗ್ರಾಮವನ್ನು ಈವೆ (ಕೊಡುತ್ತೇ ನೆ.) (ಅದಕ್ಕೆ ಸಾಕ್ಷಿ
ಯಾಗಿ) ರತ್ನದ ಮುದ್ರಿಕೆಯ (ಉಂಗುರವನ್ನು) ಹಿಡಿಯಿರಿ” ಎಂದು
ಕೊಟ್ಟನು.

೧೧. (ಆಗ ಆ) ಜಗಕ್ಕೆ ಅಗ್ರಗಣ್ಯ(ನಾದ ಭರತ)ನ ಸೋದರಿಯರು
ನಗುತ್ತ “ಸ್ರೀ ಪುರುಷರು (ಗಂಡಹೆಂಡಿರು ಆದ ನೀವು) ಒಲಿದು ಸುಖ
(ವಾಗಿ) ಬಾಳಿರಿ.” ಎಂದು ಒಗುಮಿಗೆ (ಅತಿಶಯವಾಗಿ) ಸೇಸೆ (ಅಕ್ತತೆ)
ಯನ್ನು ಇಟ್ಟು, ಅಗಣಿತವಾದ ಐಶ್ಚರ್ಯದ ಲಾಭದಿಂದ ಹೋದರು.

೧೨೨ ಸಪ್ತಪದಿ

ಹೆತ್ತವರ ಹಿತನಚನ-ಗಂಡಿಗೆ, ಹೆಚ್ಚಿಗೆ
೧

ರಾಜಾಧಿರಾಜನು ಅಳಿಯನ”ಮುಖವನ್ನು ನೋಡಿ

೧. “ನಿನ್ನ ಅನ್ವವಾಯ(ವಂಶ)ದ ಉನ್ನತಿಯನ್ನು ಬಗೆದು (ಮನಸ್ಸಿ
ನಲ್ಲಿಟ್ಟು), ಇವಳ ಅತಿಸ್ನೇಹೆದ ಸಂಬಂಧನನ್ನು ನೀನು ಬಗೆದು, ಸಂದ
(ಹೊಂದಿಕೊಂಡ) ನಮ್ಮ ನಣ್ಬಂ(ನಂಟುತನವನ್ನು) ಬಗೆದು, (ಇವಳು)
ಅರಿಯದೆ ಏನಾದರೂ ಎಂದಾಗಳೂ (ಕೋಸನಿಸದೆ) ಮೆಲ್ಲಗೆ ನೀನು ಕಲಿ
ಸುವುದು. ನಮ್ಮನ್ನು ನೆನೆದು (ಜ್ಞಾನಿಸಿಕೊಂಡು) ಎದೆಗಿಡದ (ವ್ಯಸನ
ಸಡದ)ಹಾಗೆ ಈ ಮೃಗಶಾಬ(ಜಿಂಕೆಯ ಮರಿಯಂತೆ) ಈಕ್ಸಾಅಕ್ಷಿಯಂ
(ನೋಡುವ ಕಣ್ಣುಳ್ಳ ಈ ಶ್ರೀಮತಿಯನ್ನು) ಮನ್ನಿಸುವುದು (ನೋಡಿ
ಕೊಳ್ಳುವುದು.) ವಜ್ರ ಜಂಘಾ, ಇನಿತಂ (ಇಷ್ಟನ್ನು) ನಾನು ಬೇಡಿದೆನು.

ಎಂದು ನುಡಿದು, ಲಕ್ಷ್ಮೀಮತಿ(ಯೆಂಬ) ಮಹಾದೇವಿ (ಪಟ್ಟದ
ರಾಣಿ)ಯೂ ತಾನೂ ಆತ್ಮೀಯ(ತಮ್ಮ) ಪ್ರಿಯ ಆತ್ಮಜೆಯ (ಪ್ರೀತಿಯ
ಮಗಳ) ಮುಖವನ್ನು ಅಳ್ಕರ್ತು (ಪ್ರೀತಿಯಿಂದ) ನೋಡಿ

೨. (ಗಂಡನ) ಮನಸ್ಸನ್ನು ಅರಿತು (ತಿಳಿದು) ಅಂಜಿ ಬೆಚ್ಚಿ ಬೆಸ
ಕೆಯ್‌ (ಕೆಲಸಮಾಡು.) ನಿಜ (ನಿನ್ನ) ವಲ್ಲಭ(ಗಂಡ)ನು ಏನನ್ನು
ಎಂದರೂ ಕಿಥಿಸದೆ (ಕೋಪಗೊಳ್ಳದೆ) ಇರು. ಒಂದಿದ (ಪ್ರಾಪ್ತವಾದ)
ಅಗ್ರಮಹಿಹೀ (ಪಟ್ಟಿ ದ ರಾಣಿಯ) ಪದ(ಸ್ಥಾನ)ದಲ್ಲಿ ಪದಸ್ಥೆ (ಪ್ರತಿಷ್ಠಿ
ತಳು) ಆಗು. ಅಗಣ್ಯ ಪುಣ್ಯಧನರಾದ ನಂದನರನ್ನು ಪಡೆ” ಎಂದು
ಅಮರ್ದು (ಗಾಢವಾಗಿ) ಅಪ್ಪಿಕೊಂಡು ತತ್‌ (ಆ) ತನುಜೆಯ
(ಮಗಳ) ಅಗಲಿಕೆಯ(ಕಾಲದ)ಲ್ಲಿ ಬಸ(ತಡೆಯಲು ನಶ)ವಲ್ಲದ ಬಾಪ್ಟ
ವಾರಿಯಂ (ಕಣ್ಣೀರನ್ನು) ನೆಗಪಿದರ” (ಮೇಲೆ ತಂದರು.)

ಆಗ ವಜ್ರದಂತನು ಅನಂತ(ವಾದ) ಸಾಮಂತರು, ಅಂತಃಪುರದ
ಪರಿವಾರ ಬೆರಸು(ಇವರೊಡನೆ) ಹೋಗಿ, ಮಗಳನ್ನೂ ಅಳಿಯನನ್ನೂ
ಕಿರಿದು (ಸ್ವಲ್ಪ) ಅಂತರಂಬರಂ (ದೂರದವರೆಗೂ) ಕಳುಹಿ ಮಗುಳ್ವ
(ಹಿಂದಿರುಗುವ) ಆಗ

೩. ಪೊಡೆವಡು (ನಮಸ್ಕರಿಸು)ವ, ಅಪ್ಪಿ ಕೊಳ್ಳುವ, "ನೆನೆಯುತ್ತಿರಿ'

ಹೆತ್ತವರ ಹಿತವಚನ--ಗಂಡಿಗೆ, ಹೆಣ್ಣಿಗೆ ೧೨೩

ಎಂಬ, ಸಮಸ್ತ ವಸ್ತುವನ್ನು ಕೊಡುವ, ಪಲರ್ಮೆಯಿಂ (ಹಲವು ಸಲ,
ಹಲವು ವಿಧವಾಗಿ) ಹರಸಿ ಸೇಸೇೆ(ಅಕ್ಷತೆ)ಯನ್ನು ಇಕ್ಳುವ, ಬುದ್ಧಿ
ಹೇಳುವ, "ಇವಳು ನಿಮಗೆ ಕೈಯೆಡೆ' (ಇವಳನ್ನು ನಿಮಗೆ ಒನ್ಪಿಸಿದ್ದ ವೆ)
ಎಂದು ಒಡಂಬಡಿಸುವ, ನಲ್ಲರ ಆಗಲಿಕೆಗೆ ಕಣ್ಣಿನ ನೀರುಗಳನ್ನು
ಮಿಡಿಯುವ(ಈ ರೀತಿ) ಬಹುಪ್ರಕಾರವಾದ ಜನರ ಸಂಕಟಿವು ಆ
ಪ್ರಯಾಣ(ಕಾಲ)ದಲ್ಲಿ ಒಪ್ಪಿತು (ಕಂಡುಬಂತು )
೨

ಜಯವರ್ಮ ಮೆಂಡಲೇಶ್ವರನು (ತನ್ನ) ಮಗಳನ್ನೂ ಅಳಿಯನನ್ನೂ
ಬರಿಸಿ(ಕೂಂಡು) ಕುಳ್ಳಿರಿಸಿ

೪. “ನಿನ್ನಯ ಕೂಟ(ಸಂಬಂಧ)ವನ್ನು ಬಯಸಿ ವೆತ್ತ(ಪಡೆದ)ವಳು;
ಎಂತುಂ(ಹೇಗೂ) ನಿನ್ನ ಮನಸ್ಸಿಗೆ ಒಡಂಬಡಂ (ಒಪ್ಪಿಗೆಯನ್ನು) ದಿಟಿಂ
(ಖಂಡಿತವಾಗಿಯೂ) ಮಾಡಳು. ಅದು (ಏನೋ) ದೈವಕೃತವಾಗಿ
(ಈ ಸಂಬಂಧ) ದೊರೆಕೊಂಡುದು (ಆಯಿತು) ಅವ್ರೊಡಂ (ಆದರೂ),
ಎಮ್ಮ (ನಮ್ಮ) ಕಾರಣದಿಂದ, ಮನ್ನಿ ಪುದು (ಇವಳನ್ನು ಚೆನ್ನಾಗಿ
ಕಾಣುವುದು.) ಇತ್ತಣ (ಈ ತವರುಮನೆಯ) ಹಂಬಲನ್ನು ಈಕೆ
ಮಾಡದಂತೆ ಇನ್ನು ನಡೆಯಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು. ಒಂದೇ ತೆರನಾಗಿ ಇರು
ವುದು. ಇದನ್ನು ಸೆರಗೊಡ್ಡಿ ಬೇಡಿದೆನು.”

ಎಂದು ಕುಮಾರನಿಗೆ ಹೇಳಿ, ತಾನೂ ಜಯಶ್ರೀ(ಯೆಂಬ) ಮಹಾ
ದೇವಿ(ಸಟ್ಟಿದ ರಾಣಿ)ಯೂ ಶಶಿಪ್ರಭೆಯ ಮುಖವನ್ನು ಪ್ರೇಮರಸದ
ವಿಸರ(ವಿಸ್ತಾರ)ದಲ್ಲಿ ಲುಳಿತ (ಚಲಿಸುತ್ತಿರುವ) ಲೋಚನ (ಕಣ್ಣು)
ಗಳಿಂದ ನೋಡಿ

೫ “ಅಕ್ಕ! ನಿಜ(ನಿನ್ನ) ಪ್ರಿಯನಿಗೆ (ಆತನ) ಮನದ ಅನ್ನದೆ
(ಹಾಗೆಯೇ) ನೀನು ಬೆಸಕೆಯ್ವುದು (ಹೇಳಿದಂತೆ ಕೇಳಬೇಕು.)
ಆಗಳುಂ (ಯಾವಾಗಲೂ) ಮೆಕ್ಕಳ ಮಾಳ್ಕೆ(ರೀತಿ)ಯಿಂದ ಇರದೆ
ನೀನು ಒಡವಂದ (ಸಂಗಡ ಇರಲು ಬಂದ, ಸೇರಿದ) ಜನಕ್ಕೆ ಸಂತಸಂ
(ಸಂತೋಷ) ಮೊಕ್ಳಳ (ಅಧಿಕ)ವಾಗುವಂತೆ ಮನ್ಸಿಪುದು (ಮರ್ಯಾದೆ
ಯಿಂದ ನಡೆಯುವುದು.) ಮಾವನ ಸೆರ್ಮೆ (ಹಿರಿಮೆ)ಗೂ ಅತ್ತಿಯ

೧೨೪ ಸಪ್ತ ಪದಿ

ಒಲ್ಮೆ (ಪ್ರೀತಿ)ಗೂ ತಕ್ಕ (ಯೋಗ್ಯವಾದ) ನೆಗಳ್ತೆ (ನಡತೆ)ಯನ್ನು
ನೆಗಳ್ಹುದು (ನಡೆಯುವುದು) ಪೆತ್ತ (ನಿನ್ನನ್ನು ಹೆತ್ತ) ನಮಗೂ
ಪ್ರಮೋದ (ಸಂತೋಷ)ವನ್ನು ಈವುದು (ಕೊಡುವುದು.)

ಎಂದು ಬುದ್ಧಿ ಹೇಳಿ, ಶೇಷುಕ್ಷತೆಯನ್ನು ಇಕ್ಕೆ, ಮೆಂಗಳವಾದ
ಮೃದಂಗದ ರನ (ಧ್ವನಿ) ಎಸೆಯೆ (ಹಿತವಾಗಿ ಕೇಳಿಸಲು) ಪುರಮಂ
(ಪುರದಿಂದ) ಹೊರಗೆ ಹೊರಟು, ಕಿರಿದು ಅಂತರಮಂ (ದೂರ)ಕಳುಹಿಸಿ
ಮಗುಳ್ಳ ರ್‌ (ಹಿಂದಿರುಗಿದರು.)

ಮದುವೆಯ ಕೆಲವು ಮುಖ್ಯ ಮಂತ್ರಗಳು

"ಮದುನೆ' ಎಂಬುದು "ಷಾಣಿಗ್ರೆಹಣ' ದಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿ
" ಸಪ್ತಪದಿ'ಯಲ್ಲಿ ಸಮಾಸ್ತಿಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಮಾನವ ಧರ್ಮಶಾಸ್ತ್ರವು
ಇದನ್ನು ಕುರಿತು ಹೀಗೆ ಹೇಳುತ್ತದೆ:
ಪಾಣಿಗ್ರ ಹಣಿಕಾ ಮನ್ನಾ ನಿಯತಂ ದಾರಲಕ್ತಣಮ್‌ |
ತೇಷಾಂ ನಿಷ್ಠಾ ತು ನಿಜ್ಜೇಯಾ ವಿದ್ದದ್ಭೋಃ ಸಪ್ತಮೇ ಪದೇ॥

ಎಂದರೆ-ಪಾಣಿಗ್ರ ಹಣದ ಮಂತ್ರ ಹೆಂಡತಿಯಾದುದಕ್ಕೆ ತಪ್ಪದ ಗುರುತು.
ಏಳನೆಯ ಹೆಚ್ಚೆಯಾದ ಮೇಲೆ ಈ ಮಂತ್ರಗಳು ಮುಗಿದುವೆಂದು
ಇಂಸರು ತಿಳಿಯತಕ್ಕದ್ದು
ಮದುವೆಯ ಮೂಲ ಉದ್ದೇಶವೇನು? ಇದು ಪಾಣಿಗ್ರ ಹಣದೆ
ಪ್ರಧಮ ಮಂತ್ರದಲ್ಲೇ ಸುಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿದೆ:
ಗೃಚ್ಞಾ ಮಿ ತೇ ಸ ವ ತ್ರಯ
ಸ್ವಂ ಮಯಾ: ಪತ್ಕಾ 'ಬರಡಸ್ಸಿ 'ರ್ಯಧಾಸಃ |
Bi ಆರ್ಯಮಾ ಸಹಿತಾ ಪುರಂಧಿ-
ರ್ಮಹೃಂ ತ್ವಾಂದುರ್ಗಾರ್ಹಸತ್ಯಾಯ ದೇವಾಃ |

ಎಂದರೆ_ಒಳ್ಳೆಯ ಪ್ರಜೆಯನ್ನು ಪಡೆಯುವುದಕ್ಕಾಗಿ, ಪತಿಯಾದ
ನನ್ನೊಡನೆ ನಿನಗೆ ಮುಪ್ಪು ಬರುವವರೆಗೂ ನೀನು ಇರಬೇಕೆಂದು ನಾನು
ನಿನ್ನ ಕೈ ಹಿಡಿಯುತ್ತೆ (ಕೆ ಭಗ, ಆರ್ಯಮಾ, ಸವಿತಾ, ಪುರಂಧಿ
ಎಂಬ ದೇವತೆಗಳು ಗಾರ್ಹಪತ್ಯಕ್ಕಾ ಗಿ ನಿನ್ನನ್ನು ನನಗೆ ಕೊಟ್ಟಿ ದ್ದಾ ರೆ.
ಮುಂದೆ ವಧುವನ್ನು ಕುರಿತು ಹೇಳುತ್ತಾ gS
ನೀರಸೂರ್ದೇವಕಾಮಾ ಸ್ಕೋನಾ ಶಂ ನೋ ಭವ॥
ಎಂದರೆ ವೀರರೂ ದೇವತೆಗಳಲ್ಲಿ ಆಸೆಯುಳ್ಳವರೂ ಆದ ಮಕ್ಕಳನ್ನು
ಹೆತ್ತು, ನಮಗೆ ಶುಭವನ್ನೂ ಹಿತವನ್ನೂ ಉಂಟುಮಾಡುವವಳಾಗು.
"ಸುಪ್ರಜಾಸ್ತ್ಹ' ಎಂಬುದು ಇದೇ ವಿವಾಹ ಮಂಗಲದ ಮುಖ್ಯೋ

ದ್ಹೇಶವೆಂಬುದು ಸಪ್ತಪದಿಯ ಅನಂತರ ಗಂಡು ಹೆಣ್ಣಿಗೆ ಹೇಳುವ ಈ
ಮಂತ್ರದಲ್ಲಿ ಇದೆ;

೧೨೬ ಸಸ್ತ ಪದಿ

ತಾನೇಹಿ ಸಂಭವಾವ ಸಹ ರೇತೋ
ದಧಾವಹೈ ಪುಂಸೇ ಪುತ್ರಾಯ ಜೇತ್ತವೈ |
ಎಂದರೆ ಬಾ ಪ್ರಜೆಯನ್ನು ಪಡೆಯೋಣ; ಗಂಡುಮಗನನ್ನು ಹೊಂದು
ವುದಕ್ಕಾಗಿ ರೇತಸ್ಸನ್ನು ಒಟ್ಟಿಗೆ ಇರಿಸೋಣ.
ಮುಂದೆ, ಗೃಹೆಪ್ರ ವೇಶವಾಗುವಾಗ, ಹೆಣ್ಣನ್ನು ಕುರಿತು ಹೀಗೆ
ಹೇಳುತ್ತಾರೆ:
ಇಹ ಪ್ರಿಯಂ ಪ್ರಜಯಾ ತೇ ಸಮೃದ್ಧ್ಯತಾ-
ಮಸ್ಮಿನ್‌ ಗೃಹೇ ಗಾರ್ಹಪತ್ಕ್ಯಾಯ ಜಾಗೃಹಿ |
ಏನಾ ಪತ್ತಾ ತನ್ವಂ ಸಂಸ್ಕೃಜ-
ಸ್ವಾಥಾ ಜೀನ್ರೀ ನಿದಥಮಾವದಾಸಿ |
ಎಂದರೆ--ಪ್ರಜೆಯನ್ನು ಪಡೆಯುವುದರಿಂದ ನಿನಗೆ ಇಲ್ಲಿ ಸಂತೋಷದ
ಸಮೃದ್ಧಿ ಯಾಗಲಿ. ಈ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಗೃಹಸ್ಥಧರ್ಮವನ್ನು ನಡಸುತ್ತಾ
ಎಚ್ಚೆರದಿಂದಿರು. ಈ ನಿನ್ನ ಪತಿಯೊಡನೆ ನೀನು ಸೇರಿ ಸೃಷ್ಟಿಸು.
ವಯಸ್ಸು ಆದ ಹಾಗೆಲ್ಲಾ ಗೃಹಸ್ಥಧರ್ಮವನ್ನು ಬೋಧಿಸು.
ಮತ್ತೂ ಮುಂಜಿ, ಗಂಡಹೆಂಡಿರು ತಾವು ಒಟ್ಟಿಗೆ ಆಗುವ ಆ ರಾತ್ರೆ
ಯಲ್ಲಿ ಹೆಣ್ಣು ಗಂಡಿಗೆ ಹೇಳುತ್ತಾಳೆ:
ಅಪಶ್ಯಂ ತ್ವಾ ಮನಸಾ ಚೇಕಿತಾನಂ
ತಪಸೋ ಜಾತೆಂ ತಪಸೋ ನವಿಭೂತಮ್‌ |
ಇಹ ಪ್ರಜಾಮಿಹ ರಯಿಂ ರರಾಣಃ
ಪ್ರಜಾಯಸ್ವ ಪ್ರಜಯಾ ಪುತ್ರಕಾಮ॥
ಎಂದರೆ-- ನೀನು ನನ್ನ ಮನಸ್ಸನ್ನು ಬಲ್ಲೆ ಎಂಬುದನ್ನು ನನ್ನ ಹೃದಯ
ಬಲ್ಲುದು. ನೀನು ತಪಸ್ಸಿನಿಂದ ಹುಟ್ಟಿ ದವನು, ತಪಸ್ಸಿನಿಂದ ಬೆಳೆ
ದವನು ಎಂದೂ ಬಲ್ಲೆ. ಇಲ್ಲಿ ನನಗೆ ಪ್ರಜೆಯನ್ನೂ ಸಂಪದವನ್ನೂ
ಕೊಟ್ಟು, ಪುತ್ರ ಕಾಮನಾದ ನೀನು ನಮ್ಮ ಪ್ರಜೆಯ ಮೂಲಕ ಮತ್ತೆ
ಸೃಷ್ಟಿ ಹೊಂದು.
ಹೆಣ್ಣಿನ ಈ ಕರೆಗೆ ಗಂಡು ಹೇಳುತ್ತಾನೆ:

ಅಪಕಶ್ವಂ ತ್ವಾ ಮನೆಸಾ ದೀಧ್ಯಾನಾಂ
ಸ್ಟಾಯಾಂ ತನೊಂ ಯತ್ತಿಯೇ ನಾಥಮಾನಾಮ್‌ |

ಮೆದುವೆಯ ಕೆಲವು ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಗಳು ೧೨೬

ಉಪ ಮಾಮುಚ್ಚಾ ಯುವತಿರ್ಬಭೂಯಾಃ
ಪ್ರಜಾಯಸ್ವ ಪ್ರಜಯಾ ಪುತ್ರಕಾಮೇ ॥
ಎಂದರೆ--ನಿನ್ನ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿರುವುದನ್ನೂ ನೀನು ನನ್ನ ಸಂಗವನ್ನು
ಬಯಸುನೆಯೆಂಬುದನ್ನೂ ನಾನು ಬಲ್ಲೆ. ಯುವತಿಯಾಗಿರುವ ನೀನು
ನನ್ನ ಆಲಿಂಗನವನ್ನು ಪಡೆದು, ಪುತ್ರಕಾಮೆಯಾದ ನೀನು ನಮ್ಮ
ಪ್ರಜೆಯ ಮೂಲಕ ಮತ್ತೆ ಸೃಷ್ಟಿಹೊಂದು.
ಇದು ಮದುವೆಯನ್ನು ಕುರಿತು ವೇದದ, ಆರ್ಯರ ಆದರ್ಶ. ಈ
ಆದರ್ಶದ ಸಾಧನೆಯಲ್ಲಿ ಸತಿಪತಿಯರಿಗೆ ಇರಬೇಕಾದ ಏಕೋಭಾವ
ಒಂದಲ್ಲ ಒಂದು ರೀತಿಯಾಗಿ ಮದುವೆಯ ಮಂತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ.
ಇದು ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಆಶೀರ್ವಾದ:
ಇಹೇಮಾವಿಂದ್ರ ಸಂನೂದ ಚಕ್ರವಾಕೇನ ದೆಂಪತಿೀ |
ಪ್ರಜಯ್ಕೆನೌ ಸ್ನಸ್ತಕೌ ವಿಶ್ವಮಾಯೂರ್ವ್ವಶ್ನುತಾಮ್‌ ||
ಎಂದರೆ-_ಹೇ ಇಂದ್ರ, ಈ ದಂಪತಿಗಳನ್ನು ಚಕ್ರವಾಕಗಳಂತೆ ಎಡೆ
ಬಿಡದೆ ಇರಿಸು. ಇವರಿಗೆ ಮಕ್ಕಳಾಗಲಿ. ಇವರ ಮನಕೆ ಚೆನ್ನಾಗಿರಲಿ.
ಇವರಿಗೆ ಆಯುಸ್ಸು ತುಂಬಿ ಇರಲಿ.
ಮತ್ತೆ, ಹೆಣ್ಣಿಗೆ ಇದು ಆಶೀರ್ವಾದ:
ಸ್ಫೋನಾಭವ ಶ್ವಶುರೇಭ್ಯಃ ಸ್ಫೋನಾಪತ್ಕೋ ಗೃಹೇಭ್ಯಃ |
ಸ್ವೋನಾಸ್ಟೈ ಸರ್ವಸ್ಮೈ ನಿಶೆ ಸ್ಫೋನಾ ಪುಷ್ಪಾಯ್ಕೆಷಾಂ ಭನ॥
ಎಂದರೆ -ಅತ್ತೆಮಾವಂದಿರಿಗೆ ಸುಖ ತರುವವಳಾಗು. ಗಂಡನ ಮನೆಗೆ
ಸುಖ ತರುವವಳಾಗು. ಸರ್ವರಿಗೂ ಸುಖ ತರುವವಳಾಗು. ಅವರ
ಪುಷ್ಟಿ ಗಾಗಿ ಸುಖ ತರುವವಳಾಗು.
ತೆರೆ ಸರಿದು, ವಧೂವರರು ಒಬ್ಬರನ್ನು ಒಬ್ಬರು ಕಾಣುವೆ ಶುಭ
ದೃಷ್ಟಿಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಇದು ಹೇಳುವ ಮಂತ್ರ:
ಇಮಾಂ ತ್ವಂ ಇಂದ್ರಮೀಡ್ವಃ
ಸುಪುತ್ರಾಂ ಸುಭಗಾಂ ಕೃಣು |
ದಶಾಸ್ಕಾಂ ಪುತ್ರಾನಾದೇಹಿ
ಪತಿನೇಕಾದಶಂ ಕೃಧಿ ॥

ದಿಶಿ ಸಪ್ತ ನಡಿ

ಎಂದರೆ._-ಹೇ ಇಂದ್ರ, ಇವಳನ್ನು ಸುಪುತ್ರವತಿಯಾಗಿ, ಸೌಭಾಗ್ಯನತಿ
ಯಾಗಿ ಮಾಡು. ಇವಳಿಗೆ ಹೆತ್ತು ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಕೊಡು, ಸತಿಯನ್ನು
ಹನ್ನೊಂದನೆಯವನನ್ನಾಗಿ ಮಾಡು.
ಕನೈಯನ್ನು ದಾನ ಮಾಡುವಾಗ ಹೆಣ್ಣಿನ ತಂದೆ ವರನನ್ನು ಹೀಗೆ
ಪ್ರಾರ್ಥಿಸುತ್ತಾನೆ:
ಧರ್ಮೇಚಾರ್ಥೇಚ ಕಾನೇಚ
ನಾತಿಚರಿತವ್ಯಾ ತ್ರಯೇಯಮ್‌ ॥
ಎಂದರೆ--ನೀನು ಧರ್ಮದಲ್ಲಿ, ಅರ್ಧದಲ್ಲಿ, ಕಾಮದಲ್ಲಿ ಇವಳನ್ನು ಮೀರಿ
ನಡೆಯತಕ್ಕದ್ದಲ್ಲ.
ಅದಕ್ಕೆ ವರನು ವಾಗ್ದಾನ ಮಾಡುತ್ತಾನೆ:
ನಾತಿಚರಿಷ್ರಾಮಿ ll
ಎಂದರೆ ನಾನು ಮೀರಿ ನಡೆಯುವುದಿಲ್ಲ
ಈ ವಾಗ್ದಾನದ ಅನಂತರವೇ ವಾಣಿಗ್ರಹಣ. ಅದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ
ಮಂತ್ರವನ್ನು ಮೇಲೆ ಅರ್ಧದೊಡನೆ ಕೊಟ್ಟಿದೆ.
ಮುಂದೆ, ದಂಪತಿಗಳು ಹೋಮಮಾಡುವಾಗ, ಇದು ಮಂತ್ರ:
ಇಮಾಮಗ್ಗ್ನಿ ಸ್ತಾಯತಾಂ ಗಾರ್ಹವತ್ತಾ
ಪ್ರಜಾಮಸ್ಸೈ ನಯತು ದೀರ್ಥಮಾಯೂಃ |
ಅಶೂನ್ಯೋವಸ್ಟಾ ಜೀವತಾಮಸ್ತು ಮಾತಾ
ಪೌತ್ರಮಾನಂದಮಭಿವಿವೃ ಧ್ವತಾನಿಯಮ್‌ Il
ಎಂದರೆ--ಗಾರ್ಹಪತ್ಯಾಗ್ಟಿ ಇವಳನ್ನು ಕಾಪಾಡಲಿ. ಇವಳ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ
ದೀರ್ಫಾಯುಸ್ಸನ್ನು ಕೊಡಲಿ. ಇವಳ ಮಡಿಲು ಬರಿದಾಗಿ ಇರದಿರಲಿ.
ಇವಳು ತಾಯಾಗಿ ಬದುಕಲಿ. ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಪಡೆದು ಇವಳಿಗೆ ಆನಂದ
ವರ್ಧಿಸಲಿ.
ಲಾಜಹೋಮದ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಇದು ಮಂತ್ರ:
ಇಯಂ ನಾರ್ಯಾಪ್ರವೃತೆ ಲಾಜಾನಾವಹಂತಿಕಾ |
ಆಯುಷ್ಮಾನಸ್ತು ಮೆ ಪತಿರೇಧನ್ನಾಂ ಜ್ಞಾತಯೊ ಮಮ ॥
ಎಂದರೆ ಇವಳು ಅರಳನ್ನು ಅಗ್ನಿಕುಂಡದಲ್ಲಿ ಹಾಕುತ್ತಾ ಹಾಕುತ್ತಾ

ಮದುವೆಯ ಕೆಲವು ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಗಳು ೧೨೯

ಹೇಳುತ್ತಾಳೆ: " ನನ್ನ ಪತಿ ಆಯುಷ್ಮಂತನಾಗಲಿ! ನನ್ನ ಜ್ಞಾತಿಗಳು
ಏಳಿಗೆ ಹೊಂದಲಿ !?
ಮತ್ತೆ ಇದೂ ಲಾಜಹೋಮದ ಮಂತ್ರ:

ಇಮಾಲ್ಲಾಜಾನಾ ವಸಾಮ್ಯಗ್ಗ್ಸ್‌
ಸಮೃದ್ಧಿ ಕರಣಂ ತವ |

ಮಮ ತುಭ್ಯಚ ಸಂವನೆನಂ
ತದಗ್ನಿರನುಮನೈ ತಾನಿಯಂ ಸ್ಟಾಹಾ ॥

ಎಂದರೆ-ವಧೂ ಹೇಳುತ್ತಾಳೆ: "ನಿಮಗೆ ಸಮೃದ್ಧಿ ಯಾಗಲೆಂದು
ನಾನು ಅಗ್ದಿಯಲ್ಲಿ ಅರಳನ್ನು ಹಾಕುತ್ತಿದ್ದೇನೆ ನನಗೂ ತಮಗೂ
ಹೊಂದಿಕೆಯಾಗಲಿ. ಅಗ್ನಿಯೂ ಆತನ ಪಶ್ಚಿಯಾದ ಸ್ವಾಹಾದೇವಿಯೂ
ಇದನ್ನು ಅನುಮೋದಿಸಲಿ.
ಅಲ್ಲಿಂದ ಮೇಲೆ, ವರನು ವಧುವಿನ ಕಾಲಿಂದ ಶಿಲೆಯನ್ನು ಮೆಟ್ಟಿಸು
ವಾಗ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ:
ಆರೋಹೇಮಮಶ್ಶಾನಮ್‌
ಅಶ್ಮೇವ ತ್ವಂ ಸ್ಸಿರಾ ಭವ |
ಅಭಿತಿಷ್ಠ ಪೃತನ್ಯತೊ
ಅವಬಾಧಸ್ತ ಪೃತನಾಯತಃ ॥
ಎಂದರೆ -ಈ ಕಲ್ಲಿನ ಮೇಲೆ ಏರು ಕಲ್ಲಿನಂತೆ ನೀನೂ ಸ್ಥಿರಳಾಗು.
ಏನೇ ಕಪ್ಪಕೋಟಲೆ ಬಂದರೂ ಈ ಕಲ್ಲಿನಂತೆ ಕದಲದೆ ನಿಲ್ಲು.
ಇದಾದ ಮೇಲೆಯೇ ಮದುವೆಗೆ ಮುಕ್ತಾಯದ ಮುದ್ರಿಯಾದ
ಸಪ್ತಸದಿ. ಇದು ಅದರ ಮಂತ್ರ ಹೆಣ್ಣಿನ ಹೆಜ್ಜೆಯನ್ನು ಹಿಡಿದು
ಇಡಿಸಿ, ಗಂಡು ಹೇಳುತ್ತಾನೆ:

ಓಂ ಇಷೆ ಏಕಪದಾ ಭವ ಸಾ ಮಾಮನುವ್ರತಾ ಭವ |

ಊರ್ಜೆ ದ್ವಿಪದಾ ಭವ ಸಾ ಮಾಮನುವ್ರತಾ ಭವ |

ರಾಯಸ್ಪೊಷಾಯ ತ್ರಿಪದಾ ಭನ ಸಾ ಮಾಮನುವ್ರತಾ ಭವ |

ಮಾಯೊಭವಾಯ ಚತುಷ್ಪದಾ ಭನ ಸಾ ಮಾಮನುವ್ರತಾ ಭವ |

ಪ್ರಜಾಭ್ರಃ ಪಂಚಪದಾ ಭವ ಸಾ ಮಾಮನುವ್ರತಾ ಭವ |
10

೧೩೦ ಸಪ್ತ ನದಿ

ಯತುಭ್ಛಃ ಪಟ್ಟಿದಾ ಭವ ಸಾ ಮಾಮನುವ್ರತಾ ಭವ |
ಸಖೆ ಸಸ್ತಪದಾ ಭವ ಸಾ ಮಾಮುನುವ್ರತಾ ಭವ |

ಎಂದರೆ-- ಅನ್ನಕ್ಕಾಗಿ ಮೊದಲನೆಯ ಹೆಜ್ಜೆ ಯಿಡು, ಇದರಲ್ಲಿ ನನ್ನನ್ನು
ಅನುಸರಿಸು. ಬಲದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಗಾಗಿ ಎರಡನೆಯ ಹೆಜ್ಜೆಯನ್ನು ಇಡು,
ಇದರಲ್ಲಿ ನನ್ನನ್ನು ಅನುಸರಿಸು ಧನದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಗಾಗಿ ಮೂರನೆಯ
ಹೆಜ್ಜೆಯನ್ನು ಇಡು, ಇದರಲ್ಲಿ ನನ್ನನ್ನು ಅನುಸರಿಸು. ಮಮತೆಯ ಅಭಿ
ವೃದ್ಧಿ ಗಾಗಿ ನಾಲ್ಕನೆಯ ಹೆಜ್ಜೆಯನ್ನು ಇಡು, ಇದರಲ್ಲಿ ನನ್ನನ್ನು ಅನು
ಸರಿಸು ಸಂತಾನಲಾಭಕ್ಕಾಗಿ ಐದನೆಯ ಹೆಜ್ಜೆಯನ್ನು ಇಡು, ಇದರಲ್ಲಿ
ನನ್ನನ್ನು ಅನುಸರಿಸು. ಅನುಕೂಲವಾದ ಖುತುಕಾಲಗಳಿಗಾಗಿ ಆರನೆಯ
ಹೆಜ್ಜೆಯನ್ನು ಇಡು, ಇದರಲ್ಲಿ ನನ್ನನ್ನು ಅನುಸರಿಸು. ನಮ್ಮ ಸ್ನೇಹಕ್ಕಾಗಿ
ಏಳನೆಯ ಹೆಜ್ಜೆಯನ್ನು ಇಡು, ಇದರಲ್ಲಿ ನನ್ನನ್ನು ಅನುಸರಿಸು
ಅದೇ ಮಂತ್ರ ಹೀಗೆ ಮುಂದುವರಿಯುತ್ತದೆ:

ಸಖಾ ಸಪ್ತಪದಾ ಭವ, ಸಖಾಯ್‌ೌ ಸಪ್ತಪದಾ ಬಭೂವ, ಸಖ್ಯಂ ತೇ
ಗಮೇಯಂ, ಸಖ್ಯಾತ್ತೇ ಮಾ ಯೋಷಂ, ಸಖ್ಯಾನ್ಮೇ ಮಾ ಯೋಷ್ಠಾಃ।
ಸಮಯಾನ ಸಂಕಲ್ಪಾವಹೈೆ ಸಂ ಪ್ರಿಯ್‌ ರೋಚಿಷ್ಟೂ ಸುಮನಸ್ಯ ಮಾನ್‌ |
ಇಷಮೂರ್ಜಮಭಿ ೫ ಫಾ ಸೆಂ ಧಾ ಮನಾಂಸಿ ಸಂ” ವ್ರತಾ ಸಮು ಚಿತ್ತಾ
ನ್ಯಾಕರಮ್‌ |
ಎಂದರೆ--ನನ್ನೊಡನೆ ಈ ಎಳು ಹೆಜ್ಜೆಗಳನ್ನು ನಡೆದು ನೀನು ನನಗೆ
ಸಖಿಯಾಗು. ಒಟ್ಟಿಗೆ ಏಳು ಹೆಜ್ಜೆ ನಡೆದು, ನಾವು ಸಖರು ಆಗಿದ್ದೇವೆ.
ನಿನ್ನ ಸಖ್ಯವನ್ನು ನಾನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದಾಗಲಿ, ನಿನ್ನ ಸಖ್ಯವನ್ನು
ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳದೆ ಇರುವುದಾಗಲಿ, ನನ್ನ ಸಖ್ಯವನ್ನು ನೀನು ಬಿಡುವುದಾಗ
ದಿರಲಿ. ಒಂದಾಗಿ ಇರೋಣ, ಒಂದಾಗಿ ಸಂಕಲ್ಪಿಸೋಣ. ಒಬ್ಬರನ್ನು
ಒಬ್ಬರು ಪ್ರೀತಿಸಿ ಒಬ್ಬರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರು ರುಚಿ ಪಡೆದು, ಒಬ್ಬರಿಗೆ ಒಬ್ಬರು
ಹಿತವನ್ನು ಬಯಸೋಣ. ಸುಖಸಂತೋಷಗಳೆಲ್ಲವನ್ನೂ ಒಟ್ಟಿಗೆ ಅನು
ಭವಿಸಿ, ನಮ್ಮ ಆಸೆ ಆಕಾಂಕ್ಷೆಗಳನ್ನೂ ನಮ್ಮ ವ್ರತಗಳನ್ನೂ ನಮ್ಮ
ಮನಸ್ಸುಗಳನ್ನೂ ಎರಡಿಲ್ಲದೆ ಒಂದುಮಾಡಿ ಬದುಕೋಣ.

ಕಟ್ಟಕಡೆಗೆ, ಇದು ಆಶೀರ್ವಾದ ಮಂತ್ರ:

ಮದುವೆಯ ಕೆಲವು ಮುಖ್ಯ ಮಂತ್ರಗಳು ೧೩೧

ಸಂರಾಜ್ಞೀ ಶ್ಚಶುರೇ ಭವ ಸಂರಾಜ್ಞೀ ಶ್ವಶ್ರುವಾಂ ಭವ |

ನನಾನ್ಹರಿ ಸಂರಾಜ್ಞೀ ಭವ ಸಂರಾಜ್ಞೀ ಅಧಿ ದೇವೃಷು ॥
ಎಂದರೆ--ಮಾವನಿಗೆ ನೀನು ಸಂರಾಜ್ಞಿಯಾಗು. ಅತ್ತೆಗೆ ನೀನು
ಸಂರಾಜ್ಞಿಯಾಗು ನಾದುನಿಯರಿಗೆ ನೀನು ಸಂರಾಜ್ಞೆ ಯಾಗು, ಮೈದು
ನರಿಗೆ ನೀನು ಸಂರಾಜ್ಞಿಯಾಗು. (ಎಂದರೆ, ಎಲ್ಲರಿಂದಲೂ ಒಳ್ಳೆಯ
ವಳು ಎನ್ನಿಸಿಕೊ )

ಮತ್ತೆ

ಸುಮಂಗಲೀರಿಯಂ ವಧೂರಿಮಾಂ ಸಮೇತ ಪಶ್ಯತ

ಸೌಭಾಗ್ಯಮಸ್ಮೈ ದತ್ವಾ ಯಾಥಾಸ್ತು ನಿಪರೇತನೆ ॥
ಎಂದರೆ -ಸುಮಂಗಲಿಯಾದ ಈ ವಧುವನ್ನು ಎಲ್ಲರೂ ಕೂಡಿ ನೋಡಿರಿ.
ಈಕೆಗೆ ಸೌಭಾಗ್ಯವನ್ನು ಕೋರಿಕೊಟ್ಟು, ಕಳುಹಿಸಿಕೊಡಿರಿ.

ಮದುವೆಯೆಲ್ಲ ಮುಗಿದ ಮೇಲೆ, ಮಗಳನ್ನು ಗಂಡನ ಮನೆಗೆ ಕಳು
ಹಿಸಿಕೊಡುವಾಗ ಇದು ಮಂತ್ರ;
ಪೂಷಾ ತ್ವೇತೋ ನಯತು ಹಸ್ತಗೃಹ್ಕಾ-
ಶಿನಾ ತ್ವಾ ಪ್ರವಹತಾಂ ರಥೇನ |
ಗೃಹಾದ್‌ ಗಚ್ಛ ಗೃಹಪತ್ನೀ ಯಥಾಸೊ
ವಶಿನೀ ತ್ವಂ ನಿದಥಮಾವದಾಸಿ |

ಎಂದರೆ-- ಪೂಷನ್‌ (ಸೂರ್ಯ) ನಿನ್ನ ಕೈಯನ್ನು ಹಿಡಿದು ಇಲ್ಲಿಂದ ಕರೆದು
ಒಯ್ಯಲಿ, ಅಶ್ವಿನೀ ದೇವತೆಗಳಿಬ್ಬರೂ ರಥದಲ್ಲಿ ನಿನ್ನನ್ನು ಒಯ್ಯಲಿ.
ನಿನ್ನ ಗಂಡನ ಮನೆಗೆ ಹೋಗು. ಅಲ್ಲಿ ಗೃಹೆಪತ್ಲಿಯಾಗು. ಅಲ್ಲಿ ವಶ
ವರ್ತಿನಿಯಾಗಿದ್ದು ಅಲ್ಲಿರುವವರೊಡನೆ ತಿಳಿವಳಿಕೆಯಿಂದ ಮಾತನಾಡು.

ದಾಂಪತ್ಯ ಧರ್ಮ

ಯತ್ರ ನಾರ್ಯಸ್ತು ವೂಜ್ಯಂತೆ ರಮಂತೆ ತತ್ರ ದೇವತಾಃ |

ಯತ್ರೈತಾಂಸ್ತು ನ ವೂಜ್ಯಂತೆ ಸರ್ವಾಸ್ತತ್ರಾಫಲಾಃ ಕ್ರಿಯಾಃ ॥
ಎಂದರೆ--ಎಲ್ಲಿ ನಾರಿಯರನ್ನು ಮರ್ಯಾದೆಯಿಂದ ಸತ್ಯರಿಸುವರೋ ಅಲ್ಲಿ
ದೇವತೆಗಳು ಸಂತೋಷಪಡುವರು. ಎಲ್ಲಿ ಅವರನ್ನು ಮರ್ಯಾದೆಯಿಂದ
ಸತ್ಯ ರಿಸುವುದಿಲ್ಲವೋ ಅಲ್ಲಿ ಮಾಡಿದ ಕರ್ಮಗಳೆಲ್ಲ ನಿಷ್ಫಲ.

ತಸ್ಮಾದೇತಾಃ ಸದಾವೂಜ್ಯಾ ಭೂಷಣಾಛ್ಸಾದನಾಶನೈಃ |

ಭೂತಿಕಾಮೈರ್ನರೈರ್ನಿತ್ಯಂ ಸತ್ಯಾರ್ಯೇಷೂತ್ಸವೇಷು ಚ॥
ಎಂದರೆ-_ಆದಕಾರಣದಿಂದ ವೈಭವವನ್ನು ಅಪೇಕ್ರಿಸುವವರು, ಅವರನ್ನು
ಸದಾ ಉಡಿಗೆ ತೊಡಿಗೆ ಅನ್ಹಾದಿಗಳಿಂದ ಸತ್ಕರಿಸಬೇಕು. ಸತ್ಪಾರ್ಯ,
ಉತ್ಸವ ಈ ಕಾಲಗಳಲ್ಲಿ ಇನ್ನೂ ಅಧಿಕವಾಗಿ ಸತ್ಕರಿಸಬೇಕು

ಸಂತುಷ್ಟೋ ಭಾರ್ಯಯಾ ಭರ್ತಾ ಭರ್ತಾ ಭಾರ್ಯಾ ತಥೈವ ಚ |

ಯಸ್ಮಿನ್‌ ಏನ ಕುಲೆ ನಿತ್ಯಂ ಕಲ್ಯಾಣಂ ತತ್ರ ವೈ ಧ್ರುವಮ್‌ ॥
ಎಂದರೆ -ಯಾವ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಹೆಂಡತಿಯಿಂದ ಗಂಡ, ಗಂಡನಿಂದ
ಹೆಂಡತಿ ಸಂತೋಷವನ್ನು ಪಡೆಯುವರೋ ಆ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಮಂಗಳವು
ಶಾಶ್ವತವಾಗಿ ಸ್ಥಿರವಾಗಿರುತ್ತದೆ.

ಸ್ತ್ರೀಭಿಃ ಭರ್ತ್ರವಚಃ ಕಾರ್ಯಂ ಏಷ ಧರ್ಮಃ ಪರಃ ಸ್ತ್ರಿಯಾಃ |

ಸದ್ವೃತ್ತಚಾರಿಣೀಂ ಪತ್ನೀಂ ತೃಕ್ತ್ವಾ ಪತತಿ ಧರ್ಮತಃ॥
ಎಂದರೆ--ಹೆಂಗುಸರು ಗಂಡನ ಮಾತನ್ನು ನಡಸತಕ್ಕದ್ದು, ಇದೇ ಅವರಿಗೆ
ಪರಮಧರ್ಮ. ಒಳ್ಳೆಯ ನಡತೆಯಿಂದ ನಡೆಯುವ ಪತ್ಲಿಯನ್ನು
ಬಿಟ್ಟವನು ಧರ್ಮದಿಂದ ಪತಿತನಾಗುತ್ತಾನೆ.

ಅನ್ಕೋನೈಸ್ಕಾ ವೃಭಿಚಾರೋಭವೇದಾಮರಣಾಂತಿಕಃ |

ಏಷ ಧರ್ಮಃ ಸಮಾಸೇನ ಜ್ಞೇಯಃ ಸ್ತ್ರೀಪುಂಸಯೋಃ ಹರಃ ॥
ಎಂದರೆ--ಒಟ್ಟಿ ನಲ್ಲಿ ಹೇಳುವುದಾದರೆ, ಪರಮವಾದ ಧರ್ಮ ಇಷ್ಟೆ;
ಗಂಡಹೆಂಡಿರು ಆದವರು ತಾವು ಸಾಯುವವರೆಗೂ ಒಬ್ಬರು ಒಬ್ಬರನ್ನು
ಮೀರಿ ನಡೆಯತಕ್ಕದ್ದಲ್ಲ ಅನ್ಯೋನ್ಯವಾಗಿರಬೇಕು.

೬೫,

೬೬,

&೭,

೬೮,

೭೦,
೭೧,

೭೨,

೭೫,

೭೬.

೭೭.

೪೦,

ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು
(ಮೊದಲನೆಯ ಸಂಖ್ಯೆ, ಪುಟ; ಎರಡನೆಯದು ಪದ್ಯ ಗದ್ಯ.)

೧. ಪಶ್ಚಿಮ ರಂಗಧಾಮ--ಶ್ರೀರಂಗಪಟ್ಟಿ ಣದ ರಂಗನಾಥದೇನರು.

೨. ರಮಾ ಮಂಗಳದೇವತಾ'ಎಂದು ಮೊದಲಾಗಿ ಲಕ್ಷ್ಮಿಯ ಹೆಸರುಗಳು.
4 ವೈಜಯಂತಿ? ಎಂಬುದು ವಿಷ್ಣು ನಿನ ವಕ್ಷದಲ್ಲಿನ ಹಾರಕ್ಕೂ ಹೆಸರು; ಆದ್ದ
ರಿಂದ ರಂಗನಾಯಕಿಯನ್ನು ಶ್ರೀಹರಿಯ ಹೃ ದಯಮಂದಿರದ ವೈಜಯಂತಿ
ಎಂದೂ ಎಣಿಸಬಹುದು.

೪, ಮನ್ಮಥನೇ ಮುಂದೆ ಪ್ರದ್ಯುಮ್ನ ನಾಗಿ ಹುಟ್ಟು ವಾಗ್ಯ ರುಕ್ಮಿಣಿ ಅವನ
ತಾಯಿ ಆಗುವುದರಿಂದ, ಅವನು ಲಕ್ಷ್ಮಿಯ ಮಗ. ಸಮುದ್ರಮಥನ ಮಾಡಿ
ದಾಗ, ಚಂದ್ರ ಕುಟ್ಟದ ಬಳಿಕ ಲಕ್ಷ್ಮಿ ಹುಟ್ಟಿದ್ದರಿಂದ ಅವಳು ಅವನಿಗೆ ತಂಗಿ.

€ ಇಂದಿರಾ ಲೋಕ ಮಾತಾ ಮಾ ರಮಾ ಮಂಗಳದೇವತಾ
ಭಾರ್ಗನೀ ಲೋಕಜನನೀ ಕ್ಷೀರಸಾಗರಕನ್ಯಕಾ'---ಅಮರ

೧೧. ಇಲ್ಲಿರುವುದು ನಾಮನಾನತಾರದ ಕಥೆಯ ಸೂಚನೆ.

೧೨, ರಾಮಾವತಾರದಲ್ಲಿ ಸೀತೆಗಾಗಿ ದರ್ಭಶಯನದಲ್ಲಿ ಮಲಗಿದ್ದು,
ಸಮುದ್ರಕ್ಕೆ ಸೇತುವೆ ಕಟ್ಟ ಸಿದ್ದು, ಇಲ್ಲಿ ಸೂಚಿತವಾಗಿದೆ.

೧೬. ಹರಿಪ್ರಿಯೆ, ಪದ್ಮಾ ಎಂಬುವು ಲಕ್ಷ್ಮಿಗೆ ಸರ್ಯಾಯನಾಮಗಳು.

ಗದ್ಯ. ಮಧುಪರ್ಕ--ಜೇನು, ಹಾಲು, ಹಣ್ಣುಗಳ ಮಿಶ್ರಣ. ಅತಿಥಿಗೆ,
ಅಥವಾ ಕನ್ಯಾಸಿತೃ ನಿನ ಮನೆಗೆ ಬರುವ ವರನಿಗೆ ನೀಡುವ ಉಪಾಹಾರ.

೧೦, ಜಡೆಯಲ್ಲಿ ಇರುವವಳು; ಗಂಗೆ.

೧೬, ಐದೆ._ಸುಮಂಗಲಿ. ಮುದಿಯಾದ ಐದೆ. ಮುತ್ತೈದೆ.

೧೬, ಲಾಜಹೋಮ್ಯು ಸಪ್ತ ಪದಿ--ಇವಕ್ಕೆ "ಮದುವೆಯ ಮಂತ್ರ?'ವೆಂಬ
ವಿಭಾಗವನ್ನು ನೋಡಿ.

೬. ಜೈನ ಸಂಪ್ರದಾಯದ ರಾಮಾಯಣದಲ್ಲಿ ರಾಮಲಕ್ಷ್ಮಣರನ್ನು "ಬಲ
ಅಚ್ಯುತ್‌ ಎಂದು ಭಾವಿಸುತ್ತಾರೆ. ಅದ್ದರಿಂದ ಇಲ್ಲಿ ಬಲಭದ್ರನೆಂದರೆ ರಾಮ
ಎಂದು ಅರ್ಥ.

೮. ಶಚಿ--ಇಂದ್ರನ ಹೆಂಡತಿ. ರೋಹಿಣಿ-- ಚಂದ್ರನ ಹೆಂಡತಿ,

೨ಗ. ಸ್ವಸ್ತಿ ಸು ಅಸ್ತಿ, ಒಳ್ಳೆಯದು ಆಗಲಿ.
ಗದ್ಯ. ಗುಣಾರ್ಣವ ಎಂಬುದು ಇಲ್ಲಿ ಅರ್ಜುನನಿಗೆ ಪರ್ಯಾಯನಾಮ.

೧೩೪

ಲಿತಿ,

ಲಕಿ,

ಲೆ೫.

ಸಪ್ತಪದಿ

೬, ಕೌಸ್ತುಭ ಈಗ ಕೃಷ್ಟನಾಗಿರುವ ವಿಷ್ಣು ನಿನ ವಕ್ಷಃಸ್ಥಲದಲ್ಲಿನ ರತ್ನ.

೧. ಈ ದಂಪತಿಯ ಬಯಕ್ಕೆಇತ್ಯಾದಿ.--ಈ ವಜ್ರಜಂಘನು ತಾನು ಎರಡು
ಜನ್ಮಗಳ ಹಿಂದೆ ಮಹಾಬಳನೆಂಬ ವಿದ್ಯಾಧರನಾಗಿ ಹುಚ್ಚಿ ದ್ದನು, ಆಯುಸ್ಸು
ಮುಗಿದ ಮೇಲೆ, ಈಶಾನಕಲ್ಪವೆಂಬ ಸ್ವರ್ಗದಲ್ಲಿ ಲಲಿತಾಂಗನೆಂಬ ದೇವತೆ
ಯಾದನು. ಆ ಜನ್ಮದಲ್ಲಿ ಲಲಿತಾಂಗನಿಗೆ ಸ್ವಯಂಪ್ರಭೆಯೆಂಬ ದೇವಿ ಮನಃ
ಪ್ರಿಯೆಯಾದಳು. ಅವರಿಬ್ಬರಿಗೂ ಸ್ಕರ್ಗದಲ್ಲಿನ ಆಯುಸ್ಸು ಮುಗಿಯಿತು.
ಲಲಿತಾಂಗನು ವಜ್ರಜಂಘನೆಂಬ ರಾಜಕುಮಾರನಾಗಿ ಹುಟ್ಟಿದನು. ಸ್ವಯಂಪ್ರಭೆ
ಪ್ರಿಯನ ವಿರಹದಿಂದ ಹಂಬಲಿಸಿ, ದೇಹತ್ಕಾ ಗಮಾಡಿ, ವಜ್ರದಂತನೆಂಬ
ಚಕ್ರವರ್ತಿಗೆ ಶ್ರೀಮತಿಯೆಂಬ ಮಗಳಾದಳು. ಇತ್ತ ವಜ್ರಜಂಘನು ತನ್ನ
ಸ್ವಯಂಪ್ರಭಿಗಾಗಿ ಹಂಬಲಿಸುತ್ತಿದ್ದನು; ಅತ್ತ ಶ್ರೀಮತಿ ತನ್ನ ಲಲಿತಾಂಗನಿಗಾಗಿ
ಹಂಬಲಿಸುತ್ತಿದ್ದಳು. ಈಗ ವಜ್ರಜಂಘನಿಗೂ ಶ್ರೀಮತಿಗೂ ಮದುವೆ ಆದದ್ದ
ರಿಂದ ಹಿಂದಿನ ಜನ್ಮದ ಲಲಿತಾಂಗದೇನನೂ ಸ್ವಯಂಪ್ರಭಾದೇನಿಯೂ ಮತ್ತೆ
ದಂಪತಿಗಳಾದಹಾಗಾಯಿತು.

೫. ಈ ಭವದಿಂದ ಆದ ವಾಸನೆ, ಇತ್ಯಾದಿ ಈ ವಜ್ರಜಂಘ ಶ್ರೀಮತಿ
ಯರು ಪರಮ ಅನ್ಯೋನ್ಯತೆಯಿಂದ ಸಕಲಭೋಗಗಳನ್ನು ಅನುಭವಿಸುತ್ತಾ»
ಒಂದು ರಾತ್ರೆ ಒಟ್ಟಿಗೆ ಮಲಗಿರುವಾಗ, ಮುಚ್ಚಿದ್ದ ಗವಾಕ್ಷದ ಬಾಗಿಲುಗಳನ್ನು
ತೆರೆಯಲು ಮರೆತು ಸೆಜ್ಜೆ ನಳನು ಧೂಪದ ಗುಂಡಿಗೆಗೆ ಕಾಳಾಗರು ಧೂಪ
ವನ್ನು ಇಕ್ಕಿ ಹೋಗಿದ್ದರೆ; ಆ ಕೃಷ್ಣಾಗರು ಧೂಪದ ಹೊಗೆ ಕೃಷ್ಣ ಸರ್ಪದ
ಹಾಗೆ ಬೆಳೆದು ಹರಡಿ ಹಬ್ಬಿ ಆ ದಂಪತಿಗಳ ಉಸಿರಾಟವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಿಬಿಟ್ಟ ತು.

ಬಿಡದೆ ಪೊಗೆ ಸುತ್ತೆ ತೋಳಂ

ಸಡಿಲಿಸದಾ ಪ್ರಾಣವಲ್ಲಭರ್‌ ಪ್ರಾಣಮನಂ-
ದೊಡೆಗಳೆದರೋಪರೋಪರೊ-
ಳೊಡೆಸಾಯಲ್‌ ಪಡೆದರಿನ್ನ ವೇಂ ಸೈಪೊಳವೇ

ಎಂದು ಈ ಕಥೆಯನ್ನು ನಿರೊಪಿಸುವ ಪಂಪಕನಿ ಹೇಳುತ್ತಾನೆ. ಹೊಗೆ ಬಿಡಡೆ
ಸುತ್ತಿದರೆ, ತೋಳನ್ನು ಸಡಿಲಿಸದೆ ಆ ಪ್ರಾಣವಲ್ಲಭರು ಅಂದು ತಮ್ಮ ಪ್ರಾಣ
ಗಳನ್ನು ಒಟ್ಟಿ ಗೆ ನೀಗಿದರು. ಓಪರು (ಪ್ರಿಯರು) ಓಪರ (ಪ್ರಿಯರ) ಸಂಗಡ
ಒಟ್ಟಿಗೆ ಸಾಯಲು ಪಡೆದರು. ಇದಕ್ಕಿಂತ ಮೀರಿದ ಪುಣ್ಯ ಬೇರೆ ಯಾವುದು
ಉಂಟು?

ಇಂಥ ಗಾಢವಾದ ಸ್ನೀಹದಿಂದೆ ಬದುಕಿ ಸತ್ತ ಶ್ರೀಮತಿ ವಜ್ರಜಂಘರು
ಮುಂದೆ ತಮ್ಮ ಆರು ಜನ್ಮಗಳು--ಸ್ವರ್ಗದಲ್ಲಿಯಾಗಲಿಿ ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಆಗಲಿ

೯೦,

೯೧,

೯೩,

೯೪.

ಳ೬,

೯೮,
೧೦೫.
೧೦೮,

ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು ರಿಷಿ

ಒಂದೇ ಎಡೆಯಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟುತ್ತಾರೆ. ಕಟ್ಟ ಕಡೆಗೈವಜ್ರಜಂಘನು ಮೊದಲನೆಯ
ತೀರ್ಥಂಕರನಾಗುವ ಯಸಭನಾಥನಾಗಿ ಜನ್ಮ ತಾಳುತ್ತಾನೆ. ಅದೇ ಜನ್ಮದಲ್ಲಿ
ಶ್ರೀಮತಿ, ಆ ತೀರ್ಥಂಕರನಾಗುವವನಿಗೆ ಅವನು ತಪಸ್ಸಿಗೆ ಹೋಗುವ
ಮೊದಲು ಆಹಾರೆದಾನ ಮಾಡುವ ನಿಶೇಷಪುಣ್ಯಕ್ಕೆ ಭಾಗಿಯಾದ ಶ್ರೇಯಾಂಸ
ನೆಂಬ ರಾಜನಾಗಿ ಹುಟ್ಟುತ್ತಾಳೆ.

೫. ಚಕ್ರವಾಕ ಎಂಬ ಈ ಹಕ್ಕಿ, ನಮ್ಮ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರನ್ನೊಬ್ಬರು
ಅಗಲಲಾರದೆ ಇರುವ ಗಾಢವಾದ ಸತಿಪತಿಯರೆ ಸ್ನೇಹಕ್ಕೆ ಸಂಕೇತ,

೨, ಹಿಮವಂತನ ಮಗಳು ಹೈಮವನತೀ, ಗೌರಿ. ಭ್ಸಗುವಿನ ಮಗಳು
"ಭಾರ್ಗವಿ? ಎನಿಸಿದ ಲಕ್ಷ್ಮಿ. ಜನಕನ ಮಗಳು ಜಾನಕಿ, ಸೀತೆ.

೨. ಅರುಂಧತಿ ಈಕೆ ವಸಿಷ್ಠನ ಹೆಂಡತಿ. ವಸಿಷ್ಠ ಅರುಂಧತಿಯರ
ಅನುಕೂಲ ದಾಂಪತ್ಯ ನಮ್ಮ ಪುರಾಣಗಳು ಚಿತ್ರಿಸಿರುವ ಆದರ್ಶದಾಂಪತ್ಯ
ಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾದದ್ದು.

೮, ಅಭವ---ಹುಟ್ಟು, ಬೆಳೆವಣಿಗೆ ಇಲ್ಲದವನು. ನಿರ್ಮಾಯ-. ಮಾಯೆ
ಇಲ್ಲದವನು.

೯. ಅಜಾತ ಹುಟ್ಟು ಇಲ್ಲದವನು. ನಿರಾಮಯ.... ರೋಗ್ಯ ಸಾವು
ಇಲ್ಲದವನು.

೧೨. ಜನ್ಮಾಂತರ ಸೇೇಹ--ಮೇಲೆ ಪುಟಿ ಆ, ೮೫... ಪದ್ಯ ೧, ೫ ಅದರ
ಓಪ್ಪಣಿ ನೋಡಿ.

೧೪, ಕಾಳಿದಾಸ ತನ್ನ ಶಾಕುಂತಲದಲ್ಲಿ ಹೇಳುತ್ತಾನೆ:

"ಸಮಾನಯಂಸ್ತು ಲ್ಯಗುಣಂ ವಧೂವರಂ

ಚಿರಸ್ಕ ವಾಚ್ಯಂ ನ ಗತಃ ಪ್ರಜಾಪತಿ?
ಹೆಣ್ಣುಗಂಡನ್ನು ನೋಡಿ ಮಾಡಿ ಗಂಟುಹಾಕುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಬ್ರಹ್ಮನಿಗೆ
ಬಹುಕಾಲದಿಂದ ಕಟ್ಟ ಬಂದಿರುವ ಕೆಟ್ಟ ಹೆಸರು ಈ ಅನುಕೂಲವಾದ ದಾಂಪತ್ಯ
ದಿಂದೆ ಕಳೆದುಹೋಗಲಿ.

ಗದ್ಯ. ವನಮಾಲಾ ಕೃಷ್ಣನ ಕೊರಳಿನ ವನಕುಸುಮಮೂಾಲೆಡೆ ಹೆಸರು.

೬. ಈ ಪದ್ಯದ ಉತ್ತರಾರ್ಧ ಸ್ಪಷ್ಟ ವಾಗಿಲ್ಲ.

೧೯, ಹಾವ-_ಶೃಂಗಾರಚೇಷ್ಟೆ. ಭಾವ. ಅಭಿಪ್ರಾಯ,

೨೦, ಕಾರಿರುಳು--ಕಪ್ಪಾದ ರಾತ್ರೆ.

೨೩. ವಸ್ತು ಕಗದ್ಯ, ಕಂದ, ವೃತ್ತಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ "ಚಂಪೂ, ವರ್ಣಕ
ಎಂಬುದು ಸಟ್ಸಿ ದಿ, ಸಾಂಗತ್ಯ ಮುಂತಾದ ಅಚ್ಚಕನ್ನಡ ಛಂದಸ್ಸಿನ ಕಾವ್ಯ.

೧೩೬

೧೧೬,

೧೨೨,

ಸಪ್ತಪದಿ

೭, ಗಳಿಗೆಯನ್ನು ಗೊತ್ತು ಮಾಡುವುದಕ್ಕಾಗಿ ನೀರನ್ನೋ ಮರಳನ್ನೋ

ತುಂಬಿದ ಬಟ್ಟಿ ಲು " ಗಳಿಗೆವಟ್ಟ ಲು.' ಅದರಿಂದ ನೀರೋ ಮರಳೋ ಸುರಿಯು
ವುದನ್ನು ಇಯಮಿಸುವ ರಂಧ್ರಕ್ಕೆ ಬೆಣೆಯಾಗಿ ಹಾಕುವ ಕಡ್ಡಿಯೇ 4 ಶಂಕು

ಶಲಾಕೆ,

ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಕಾಳಿದಾಸನ "ಅಭಿಜ್ಞಾನ ಶಾಕುಂತಲ? ನಾಟಿಕದಲ್ಲಿ

ಕಣ್ವರು ದುಷ್ಕ ೦ತನಿಗೆ ಹೇಳಿಕಳುಹುವ, ಶಕುಂತಲೆಗೆ ಹೇಳುವ ಮಾತುಗಳನ್ನು
ಸ್ಮರಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು.

ಅಸ್ಮಾನ್‌ ಸಾಧು ವಿಚಿನ್ತ , ಸಂಯಮಧನಾನುಚ್ಛೆ ಕುಲಂ ಚಾತ್ಮನ-
ಸ್ತ್ವಯ್ಯಸ್ಯಾಃ ಕಥಮಸ್ಯಬಾನ್ನ ವಕೃ ತಾಂ ಸ್ನೇಹಪ್ರವೃತ್ತಿಂ ಚ ತಾಮ್‌ |
ಸಾಮಾನ್ಯ ಪ್ರತಿವತ್ತಿ ಪೂರ್ವಕವಿಯಂ ದಾರೇಷು ದೃಶ್ಯಾ ತ್ವಯಾ

ಭಾಗ್ಯಾಯತ್ತ ಮತಃವರಂ ನ ಖಲು ತದ್ವಾಚ್ಯಂ ವಧೂಬನ್ನು ಭಿಃ |
(ನಾವು ಸಂಯಮಧನರೆಂಬುದೆನ್ನೂ ನೀನು ಉಚ್ಚವಾದ ಕುಲದವನೆಂಬು

ದನ್ನೂ ಈಕೆಗೆ ನೀನಾಗಿಯೇ ಒಲಿದುದನ್ನೂ ಬಾಂಧವರ ಕೈ ವಾಡವಿಲ್ಲದೆ ಈಕೆ
ತಾನಾಗಿಯೇ ನಿನ್ನಲ್ಲಿ ಸ್ನೇಹ ಬೆಳೆಸಿದ್ದನ್ನೂ ಚೆನ್ನಾಗಿ ಚಿಂತಿಸಿ, ಈಕೆಯನ್ನು
ಗೌರನಿಸಿ, ನಿನ್ನ ಪತ್ನಿಯರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬಳೆಂದು ಭಾವಿಸತಕ್ಕದ್ದು. ಇದಕ್ಕೆ ಮೀರಿದ್ದು
ಅವರವರ ಭಾಗ್ಯ ; ಅದನ್ನು ವಧುವಿನ ಬಂಧುಗಳು ಹೇಳತಕ್ಕದ್ದ ಲ್ಲ.)

ಶುಶ್ರೂಷಸ್ಪ ಗುರೂನ್‌ ಕುರು ಪ್ರಿಯಸಖೀವೃತ್ತಿಂ ಸಪತ್ಲೀಜನೇ
ಭರ್ತುರ್ನಿಪ್ರಕ್ಸ ತಾಪಿ ರೋಷಣತಯಾ ಮಾ ಸ್ಮ ಪ್ರತೀಪಂ ಗಮಃ |
ಭೂಯಿಷ್ಠಂ ಭವ ದಕ್ಷಿಣಾ ಪರಿಜನೇ ಭಾಗ್ಯೇಷ್ಟನುತ್ಸೇಕಿನೀ
ಯಾನ್ರ್ಯೇವಂ ಗೃ ಹಿಣೀಪದೆಂ ಯುವತಯೋ ವಾಮಾಃ ಕುಲಸ್ಯಾಧಯಃ |

(ಹಿರಿಯರ ಶುಶ್ರೂಸೆಮಾಡು. ಸವತಿಯರೊಡನೆ ಪ್ರಿಯಸಖಿಯಾಗಿ

ನಡೆದುಕೊ. ಪತಿ ಒಂದು ವೇಳೆ ಜುಗುಪ್ಸೆ ಗೊಂಡರೂ ಕೋಪದಿಂದ ಅವನಿ

ತಿಕೂಲೆಯಾಗಬೇಡ, ಪರಿಜನರಲ್ಲಿ ದಾಕ್ಷಿಣ್ಯದಿಂದ ವರ್ತಿಸು, ಭಾಗ್ಯ:

ಬಂದೆ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಸೆಡೆತುಕೊಂಡಿರಬೇಡ, ಹೀಗೆ ನಡೆಯುವ ಯುವತಿಯ!
ಗೃ ಹಿಣಿಯರಾಗುವರು ; ಇದಕ್ಕೆ ವಿರುದ್ಧ ವಾಗಿ ನಡೆದವರು ಕುಲಕ್ಕೆ ದುಃ
ವನ್ನು ತರುವರು.)

THE ೫. B.D. POWER PRESS, COTTONPET, BANGALORE CITY